Επικήδειος λόγος στον Βασιλέα Κωνσταντίνο - φωτοστιγμές

 

Ο Επικήδειος λόγος που εκφώνησε ο Διάδοχος Παύλος στην Μητρόπολη Αθηνών. 

16 Ιανουαρίου 2023 

«Κωνσταντίνε Μεγαλειότατε, Βασιλιά πατέρα μου, παππού, Ολυμπιονίκη.

Είναι οδυνηρή αυτή η μέρα του χωρισμού για την αγαπημένη σου Βασίλισσα και μητέρα μας. Για μας τα παιδιά και τα εγγόνια σου. 

Για όλους όσους ήρθαν σήμερα να σε αποχαιρετήσουν για την τελευταία φορά. Αλλά και για όλους εκείνους που τιμούν τη μνήμη σου και ήταν αδύνατον να είναι σήμερα μαζί σου. 

Όμως, δεν είναι αυτό το τέλος, πατέρα. Θα ζεις πάντα στη σκέψη μας και στην καρδιά μας. Όπως συμβαίνει σε κάθε ελληνική οικογένεια που χάνει ό,τι πιο αγαπητό και ό,τι πιο πολύτιμο έχει ένας άνθρωπος στη ζωή του.

Στερήθηκες πολύ νέος τον πατέρα σου, τον αείμνηστο Βασιλέα Παύλο, τον παππού μου. Τήρησες, όμως, πάντα την παρακαταθήκη του, που άφησε όταν έγινες 18 χρονών και ανέλαβες την ευθύνη του Διαδόχου του Ελληνικού Θρόνου. Και παρέλαβες το ξίφος του αξιωματικού των ευλογημένων Ενόπλων Δυνάμεων της Ελλάδος.

Σου είπε: "Αφιέρωσον την ζωήν σου εις την ευτυχίαν της Πατρίδος. Ουδεμία ευγενέστερος και πλέον αξιόλογος αποστολή. Ενθυμού πάντοτε ότι προτιμότερο είναι να υποφέρει ο Βασιλεύς παρά ο λαός και η χώρα. Ευχή φύλαξ και προστάτης της Αγίας ημών Εκκλησίας. Θεράπευε την προσβολήν δια της συγγνώμης, την διαφωνίαν δια της ενότητος, την πλάνην δια της αλήθειας, την αμφιβολίαν δια της πίστεως".

Είναι ακριβώς αυτή η παρακαταθήκη του παππού μας προς εσένα που δέσμευσε εμένα, τα αδέλφια μου, τα εγγόνια σου αγαπητέ πατέρα. Είναι συμβόλαιο τιμής. Ένας ιερός κανόνας συμπεριφοράς για εμάς, που τον ετίμησες εσύ σε όλη σου τη ζωή.

Δόξασες τη χώρα με το χρυσό μετάλλιο ως Ολυμπιονίκης το 1960. Έφερες τιμή στη γαλανόλευκη Σημαία μας και την Πατρίδα μας. Ο αγώνας ήταν μέχρι τέλους μια σκληρή μάχη του νου και του σώματος στη θάλασσα που έδωσες εσύ και το αείμνηστο πλήρωμα μέχρι την τελική νίκη.

Ήταν μια δύσκολη εποχή όταν ανέβηκες στον Θρόνο. Σκληρότατες συγκρούσεις, πάθη αβυσσαλέα και το αποτέλεσμα ήταν κάτι που δεν το θέλησε κανείς. Από την πρώτη στιγμή αντιστάθηκες με σθένος και αναζητούσες τρόπο ανατροπής των πραξικοπηματιών. Η προσπάθειά σου απέτυχε, όμως δεν ήθελες μένοντας στην Ελλάδα να γίνεις η αιτία μιας νέας αιματοχυσίας. 

Πάντα πιστός στην παρακαταθήκη του πατέρα σου, δέχθηκες με σεβασμό την απόφαση του ελληνικού λαού.

Η αγάπη σου για τη νεολαία, για την εκπαίδευση και τον αθλητισμό ήταν διαρκής. Η ίδρυση του Ελληνικού Κολλεγίου Λονδίνου, του Διεθνούς Σχολικού Οργανισμού Round Square Conference, καθώς και η συμμετοχή σου στην Παγκόσμια Ομοσπονδία Ιστιοπλοΐας και στη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή, ορίζουν το πλαίσιο του αγώνα σου για τον σκοπό.

Η αποφασιστική επιρροή σου στην εκλογή της Αθήνας, για την διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, ήταν μία από τις σημαντικότερες επιτυχίες σου.

Η οικογένεια ήταν το παν για εσένα και τη μητέρα μας. Πάντα πιστεύατε ότι είναι το θεμέλιο της κοινωνίας. Μαζί δημιουργήσατε μια μεγάλη οικογένεια, που την ενώνει άρρηκτα η αγάπη, η έννοια του καθήκοντος προς την πατρίδα.

Ο Θεός σας αξίωσε, πατέρα, να αφήσεις την τελευταία σου πνοή στην πατρίδα μας, που αγάπησες όσο τίποτα άλλο σε όλη σου τη ζωή. Όπως μας δίδαξες, πατέρα, όλα αυτά τα χρόνια, εμείς, τα παιδιά, τα εγγόνια σου, που είναι το μέλλον της οικογενείας, εδώ και στη διασπορά, προσφέρουμε και θα προσφέρουμε για πάντα στην Ελλάδα.

"Η ισχύς μου η αγάπη του λαού", ήταν και πάντα θα είναι ο κανόνας της οικογενείας μας. Για εμάς, όμως, και για κάθε Έλληνα η ισχύς της πατρίδας είναι η αγάπη του Έλληνα για αυτήν.

Καλό ταξίδι».

Η Πατριαρχική Απόδειξη για τα Χριστούγεννα 2022

 

+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ 

ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ – ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ

ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ

ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ, ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ

ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝ ΒΗΘΛΕΕΜ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ

Τιμιώτατοι ἀδελφοί Ἀρχιερεῖς, Προσφιλέστατα τέκνᾳ ἐν Κυρίῳ,

Ἑορτάζει σήμερον ἡ Ἁγία Ἐκκλησία τήν κατά σάρκα Γέννησιν τοῦ προαιωνίου Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, τό «ξένον καί παράδοξον» μυστήριον, τό «ἀποκεκρυμμένον ἀπό τῶν αἰώνων καί τῶν γενεῶν» (Κολ. α’, 26). Ἐν Χριστῷ ἀποκαλύπτεται ὁριστικῶς ἡ ἀλήθεια περί τοῦ Θεοῦ καί περί τοῦ ἀνθρώπου, ὡς θεολογικώτατα ἐξηγεῖ ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας: «Ἄνθρωποι μέν κατά φύσιν ἡμεῖς, αὐτός δέ εἰς τό παρά φύσιν διά φιλανθρωπίαν καταδραμών, γέγονεν ἄνθρωπος. Δοῦλοι Θεοῦ κατά φύσιν ἡμεῖς ὡς ποιήματα· δοῦλος ἐχρημάτισε καί αὐτός εἰς τό παρά φύσιν ἐνεχθείς, ὅτε γέγονεν ἄνθρωπος. Ἀλλά καί τό ἐναντίον, Θεός κατ᾿ οὐσίαν αὐτός· θεοί καί ἡμεῖς εἰς τό παρά φύσιν ἀναβαίνοντες διά τήν χάριν· ἄνθρωποι γάρ· Υἱός κατά φύσιν αὐτός· υἱοί καί ἡμεῖς κατά θέσιν, ὡς εἰς ἀδελφότητα τήν πρός αὐτόν κεκλημένοι».

«Γνώσεσθε τήν ἀλήθειαν, καί ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς» (Ἰωάν. η’, 32). Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός εἶναι «ἡ ὁδός καί ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή» (Ἰωάν ιδ’ 6), εἶναι ὁ ἐλευθερωτής τοῦ ἀνθρώπου «ἐκ τῆς δουλείας τοῦ ἀλλοτρίου». Δέν ὑπάρχει ζωή καί ἐλευθερία χωρίς τήν Ἀλήθειαν ἤ ἐκτός τῆς Ἀληθείας. Τό νά δίδωμεν εἰς τήν ζωήν μας ὅ,τι νόημα ἐπιθυμοῦμεν δέν εἶναι ἐλευθερία, ἀλλά ἡ σύγχρονος ἐκδοχή τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος, ὁ αὐτοεγκλεισμός τοῦ ἀνθρώπου εἰς μίαν αὐτάρκη καί αὐτάρεσκον αὐτονομίαν, χωρίς αἰσθητήριον διά τήν ἀλήθειαν ὡς σχέσιν μέ τόν Θεόν καί μέ τόν συνάνθρωπον. Τά Χριστούγεννα εἶναι καιρός αὐτογνωσίας, κατανοήσεως τῆς διαφορᾶς μεταξύ «Θεανθρώ-που» καί «ἀνθρωποθεοῦ», συνειδητοποιήσεως τῆς σωτηριώδους χριστιανικῆς διδασκαλίας: «Οὐκ ἄνθρωπον ἀποθεωθέντα λέγομεν, ἀλλά Θεόν ἐνανθρωπήσαντα». Τό εὐάγγελον μήνυμα τῶν Χριστουγέννων συνηχεῖ ἐφέτος μέ τά τύμπανα τοῦ πολέμου καί τήν κλαγγήν τῶν ὅπλων εἰς τήν Οὐκρανίαν, ἡ ὁποία ὑφίσταται τάς δεινάς συνεπείας μιᾶς ἰταμῆς καί ἀδίκου εἰσβολῆς. Ὅλοι οἱ πόλεμοι εἶναι δι᾿ ἡμᾶς τούς Χριστιανούς ἀδελφοκτόνοι καί ἐμφύλιοι, εἶναι, ὡς διεκήρυξεν ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, «ἀπόρροια τοῦ ἐν τῷ κόσμῳ κακοῦ καί τῆς ἁμαρτίας». Εἰς τήν περίπτωσιν τῆς Οὐκρανίας ἰσχύουν προσέτι τά λόγια τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ περί τῶν συγχρόνων αὐτῷ αἱματηρῶν συγκρούσεων εἰς τήν Θεσσαλονίκην μεταξύ Ὀρθοδόξων, «κοινήν πλουτούντων μητέρα τήν ἱεράν Ἐκκλησίαν καί τήν εὐσέβειαν, ἧς ἀρχηγός καί τελειωτής Χριστός ὁ τοῦ Θεοῦ γνήσιος Υἱός, ὅς ἡμῶν οὐ Θεός μόνον, ἀλλά καί ἀδελφός εὐδόκησεν εἶναι, καί Πατήρ». Εἰς τό πρόσωπον τοῦ Χριστοῦ ἐτελέσθη ἡ «ἀνακεφαλαίωσις» τῶν πάντων, ἡ ἀνάδειξις τῆς ἑνότητος τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων καί τῆς ἱερότητος τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, ἡ διάνοιξις τῆς ὁδοῦ πρός τό «καθ᾿ ὁμοίωσιν», καί ἀπεκαλύφθη ἡ εἰρήνη «ἡ ὑπερέχουσα πάντα νοῦν» (Φιλ. δ’, 7). Ὁ Χριστός εἶναι «ἡ εἰρήνη ἡμῶν» (Ἑφεσ. β’, 14), καί εἰς Αὐτόν εἶναι ἀφιερωμένος ὁ ἱστορικός καί ἐμβληματικός Ἱερός Ναός τῆς «Ἁγίας Εἰρήνης» εἰς τήν Πόλιν τοῦ Κωνσταντίνου. Ὁ Σωτήρ ἡμῶν μακαρίζει τούς «εἰρηνοποιούς», ὅτι «υἱοί Θεοῦ κληθήσονται» (Ματθ. ε’, 9), προβάλλει τήν ἰδέαν τῆς δικαιοσύνης καί τῆς ἀγάπης ἀκόμη καί πρός τούς ἐχθρούς. Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία εὔχεται εἰς τήν Θείαν Λειτουργίαν «ὑπέρ τῆς ἄνωθεν εἰρήνης» καί «ὑπέρ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου». «Τήν σήν εἰρήνην καί τήν σήν ἀγάπην χάρισαι ἡμῖν, Κύριε ὁ Θεός ἡμῶν· πάντα γάρ ἀπέδωκας ἡμῖν», αἰτούμεθα δοξάζοντες τόν Δοτῆρα παντός ἀγαθοῦ κατά τήν Λειτουργίαν τοῦ Μεγάλου Βασιλείου. Ἡμεῖς, οἱ ὁποῖοι παρελάβομεν παρά τοῦ Θεοῦ τά πάντα, ὀφείλομεν, ὡς ἐξόχως εὐεργετηθέντες, νά ἀγωνιζώμεθα διά τήν εἰρήνην περισσότερον ἀπό τούς λοιπούς ἀνθρώπους, κατά τό Βιβλικόν: «Παντί δέ ᾧ ἐδόθη πολύ, πολύ καί ζητηθήσεται παρ᾿ αὐτοῦ» (Λουκ. ιβ’, 48). Ἐν τῇ ἐννοίᾳ ταύτῃ, ὅσα, ἀντιθέτως πρός τήν ἀρχήν αὐτήν, πράττονται ὑπό Χριστιανῶν δέν βαρύνουν τόν Χριστιανισμόν, ἀλλά ἐκείνους οἱ ὁποῖοι δροῦν κατά παράβασιν τῶν θείων προσταγμάτων. Ποτέ εἰς τήν ἱστορίαν τῆς ἀνθρωπότητος, ἡ εἰρήνη μεταξύ τῶν λαῶν δέν ὑπῆρξεν αὐτονόητος κατάστασις, ἀλλά ἦτο πανταχοῦ καί πάντοτε ἀποτέλεσμα ἐμπνευσμένων πρωτοβουλιῶν, γενναιότητος καί αὐτοθυσίας, αντιστάσεως εἰς τήν βίαν καί ἀπορρίψεως τοῦ πολέμου ὡς μέσου λύσεως διαφορῶν, διαρκής ἀγών διά τήν δικαιοσύνην καί τήν προστασίαν τῆς ἀνθρωπίνης ἀξιοπρεπείας. Ἡ συμβολή των εἰς τήν εἰρήνην καί τήν καταλλαγήν ἀποτελεῖ πρώτιστον κριτήριον τῆς ἀξιοπιστίας τῶν θρησκειῶν. Ἀναμφιβόλως, εἰς τάς θρησκευτικάς παραδόσεις ὑπάρχουν κίνητρα ὄχι μόνον διά τήν ἐσωτερικήν εἰρήνην, ἀλλά καί διά τήν προαγωγήν καί τήν ἐγκαθίδρυσιν τῆς εἰρήνης τῆς κοινωνίας, διά τήν ὑπέρβασιν τῆς ἐπιθετικότητος εἰς τάς σχέσεις τῶν ἀτόμων καί τῶν λαῶν. Τό γεγονός αὐτό εἶναι ἰδιαιτέρως σημαντικόν εἰς τήν ἐποχήν μας, κατά τήν ὁποίαν προβάλλεται ἡ ἄποψις ὅτι ἡ εἰρήνη θά προέλθῃ ὡς ἀποτέλεσμα τῆς οἰκονομικῆς ἀναπτύξεως, τῆς ἀνόδου τοῦ βιοτικοῦ ἐπιπέδου, τῆς προόδου τῆς ἐπιστήμης καί τῆς τεχνολογίας, διά μέσου τῆς ψηφιακῆς ἐπικοινωνίας καί τοῦ διαδικτύου. Ἔχομεν τήν βεβαιότητα, ὅτι δέν εἶναι δυνατόν νά ὑπάρξῃ εἰρήνη τῶν λαῶν καί τῶν πολιτισμῶν, χωρίς τήν εἰρήνην τῶν θρησκειῶν, χωρίς τόν διάλογον καί τήν συνεργασίαν των. Ἡ πίστις εἰς Θεόν ἐνισχύει τόν ἀγῶνα δι᾿ ἕνα κόσμον εἰρήνης καί δικαιοσύνης, ἀκόμη καί ὅταν ἡ προσπάθεια αὐτή εὑρίσκεται ἐνώπιον ἀνυπερβλήτων, κατ᾿ ἄνθρωπον, ἐμποδίων. Πάντως, εἶναι άπαράδεκτον, ἐκπρόσωποι θρησκειῶν νά κηρύσσουν φανατισμόν καί νά ἀναρριπίζουν τήν φλόγα τοῦ μίσους.

Ἱερώτατοι καί Θεοφιλέστατοι ἀδελφοί καί ἀγαπητά τέκνα,

Χριστός γεννᾶται· δοξάσατε, Χριστός ἐξ οὐρανῶν· ἀπαντήσατε, Χριστός ἐπί γῆς· ὑψώθητε! Στοιχοῦντες τῇ προτροπῇ τοῦ Ἁγίου προκατόχου τῆς ἡμῶν Μετριότητος εἰς τόν Θρόνον τῆς Κωνσταντινουπολίτιδος Ἐκκλησίας Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, ἄς ἑορτάσωμεν τήν γενέθλιον ἡμέραν τοῦ Σωτῆρος τοῦ κόσμου ἐν πνευματικῇ εὐφροσύνῃ, «μή κοσμικῶς, ἀλλ᾿ ὑπερκοσμίως», φεύγοντες «πᾶν τό περιττόν καί ὑπέρ τήν χρείαν· καί ταῦτα πεινώντων ἄλλων καί δεομένων, τῶν ἐκ τοῦ αὐτοῦ πηλοῦ τε καί κράματος». Εὐχόμεθα πρός πάντας ὑμᾶς, κατανυκτικόν καί δοξολογικόν Ἅγιον Δωδεκαήμερον, τό ὁποῖον εἶναι ὄντως πλήρωμα χρόνου καί ἀκτίς τοῦ φωτός τῆς αἰωνιότητος. Εἴθε τό ἐπερχόμενον 2023 νά ἀποδειχθῇ, εὐδοκίᾳ καί χάριτι τοῦ δι᾿ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους καί διά τήν ἡμετέραν σωτηρίαν σαρκωθέντος Θεοῦ Λόγου, περίοδος εἰρήνης, ἀγάπης καί ἀλληλεγγύης, ἀληθής ἐνιαυτός τῆς χρηστότητος τοῦ Κυρίου.

Ἔτη πολλά καί εὐλογημένα!

Χριστούγεννα‚ βκβ’

† Ὁ Κωνσταντινουπόλεως

διάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης πάντων ὑμῶν.

Μητροπολίτης Πάφου Γεώργιος: Ένας ελεύθερος ιεράρχης

 Οι επικείμενες αρχιεπισκοπικές εκλογές αποτελούν ένα καθοριστικό (θρησκευτικό μεν, αλλά, συνάμα, και κοινωνικοπολιτικό) γεγονός για τη χώρα μας, κάτι που σημαίνει ότι η επιλογή του επόμενου αρχηγού της αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Κύπρου πρέπει να γίνει με ιδιαίτερη προσοχή και, κυρίως, με υψηλό αίσθημα ευθύνης απέναντι στους εαυτούς μας, στα παιδιά μας και στην πατρίδα μας. Από τους βασικούς υποψηφίους προκρίνω, και συστήνω, τον μητροπολίτη Πάφου Γεώργιο, κυρίως επειδή το θρησκευτικό και ανθρωπολογικό του πορτρέτο εγκεντρίζεται από ενδιαφέροντα στοιχεία και χαρακτηριστικά, τα οποία συνηγορούν υπέρ της άποψης ότι ο συγκεκριμένος ιεράρχης πληροί τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις για να αναλάβει με επιτυχία τις τύχες της Εκκλησίας της Κύπρου. Ο Πάφου Γεώργιος, γεννηθείς το 1949 στην ακριτική κωμόπολη Αθηένου, βρίσκεται στην πιο κατάλληλη ηλικία για να αναλάβει τον ρόλο του πνευματικού πατέρα του χριστεπώνυμου πληρώματος της Εκκλησίας της Κύπρου, ενώ το γεγονός ότι εργάστηκε για κάποια χρόνια και ως καθηγητής στην κυπριακή μέση εκπαίδευση δείχνει ότι μπορεί να αντιληφθεί, άρα και να κατανοήσει, τα συμπεριφορικά χαρακτηριστικά του κόσμου και μέσα από μια ευρύτερη οπτική γωνία, λιγότερο εκκλησιαστική και περισσότερο κοινωνιολογική. Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, θα προσθέταμε ότι η απόκτηση πτυχίου στη Χημεία επιρρωνύει την άποψη ότι ο Πάφου Γεώργιος είναι απαλλαγμένος από θρησκευτικές ακρότητες και ότι μπορεί να βρει τη χρυσή τομή ανάμεσα στη χριστιανική πίστη και την επιστήμη. Όπως ανέφερε ο ίδιος σε συνέντευξή του, οι επιστήμονες πρέπει να επιδεικνύουν πίστη στον Θεό και οι θεολόγοι να δείχνουν εμπιστοσύνη στην επιστήμη. Από εκεί και πέρα, είναι σαφές ότι η ακεραιότητα του χαρακτήρα του δημιουργεί τη βεβαιότητα ότι ως αρχιεπίσκοπος ο μητροπολίτης Πάφου δεν θα έχει εξαρτήσεις από ξένα συμφέροντα. Πραγματικά θα τρόμαζε κανείς μόνο και μόνο με την ιδέα ότι ο νέος αρχιεπίσκοπος Κύπρου θα είναι ελεγχόμενος από τέτοια, π.χ. ρωσικά, συμφέροντα, τα οποία είναι βέβαιο ότι, προϊόντος του χρόνου, θα απομακρύνουν την Εκκλησία της Κύπρου από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.  Ένα άλλο θετικό στοιχείο είναι ότι ο ιεράρχης αυτός δεν περιβάλλεται από (οργανωμένους) φανατικούς οπαδούς, οι οποίοι, αν προκληθεί κλίμα πόλωσης, μπορεί να οδηγήσουν τα πράγματα στα άκρα. Αντίθετα, όσοι υποστηρίζουν τον μητροπολίτη Γεώργιο, συγκαταλέγονται μεταξύ των ανθρώπων εκείνων που εμφορούνται από τις αξίες του διαλόγου και του σεβασμού στις δημοκρατικές διαδικασίες. Ο ίδιος ο Πάφου Γεώργιος έχει αρκετές φορές αποδείξει ότι σέβεται το δικαίωμα του κάθε ανθρώπου να επιλέγει από μόνος του τον δρόμο που θα ακολουθήσει. Με άλλα λόγια: η πνευματική ποδηγέτηση, π.χ. με απώτερο σκοπό τον μοναχισμό, δεν συμπεριλαμβάνεται στην ατζέντα του μητροπολίτη Πάφου.   Όπως είναι γνωστό, ο Πάφου Γεώργιος δεν διστάζει να τοποθετηθεί δημόσια για τα μείζονα θέματα που απασχολούν έντονα την κυπριακή κοινωνία, δηλ. το Κυπριακό και, κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων, και το μεταναστευτικό. Πρώτιστος στόχος του είναι η προάσπιση και η συνέχιση της Ρωμιοσύνης στο μαρτυρικό και πολύπαθο νησί μας. «Και εις τα έγκατα της γης θα συναντάς Ελλάδα», γράφει ο ποιητής Βασίλης Μιχαηλίδης. Το ίδιο ισχύει και στα βάθη της ψυχής του Πάφου Γεώργιου. Η Ρωμιοσύνη, όμως, είναι ένα τεράστιο μωσαϊκό που απαρτίζεται από χιλιάδες ελληνικές ψηφίδες-ψυχές, μερικές από τις οποίες χρειάζονται ιδιαίτερη φροντίδα. Γι’ αυτό καθημερινή έγνοια του μητροπολίτη Πάφου είναι η φιλανθρωπία· μια φιλανθρωπία, ωστόσο, χωρίς φιοριτούρες και τυμπανοκρουσίες. Πρόσφατα, σε μια συγκέντρωση στη Λάρνακα, ένας φίλος τού υπέβαλε την εξής ερώτηση-παράπονο: «Πανιερώτατε, γιατί δεν προβάλλετε κι εσείς το τόσο πλούσιο φιλανθρωπικό σας έργο;» Και η απάντηση του μητροπολίτη: «Οι φιλανθρωπίες δεν πρέπει να δημοσιοποιούνται, διότι με τον τρόπο αυτόν εκτίθεται ο άνθρωπος που τη δέχεται, αλλά, τελικά, και ο άνθρωπος που την κάνει». Τη σεμνότητα του Πάφου Γεώργιου μπορεί να τη διαπιστώσει κανείς και από τη στάση που επέδειξε τη μέρα της κηδείας του μακαριστού αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου Β΄. Σε όλα τα τηλεοπτικά στιγμιότυπα ο τοποτηρητής του αρχιεπισκοπικού θρόνου ήταν διακριτικός και προσηλωμένος στο μυστήριο της κηδείας. Δεν παρατηρήθηκε καμία επιτήδευση, καμία προσπάθεια αυτοπροβολής ή εκμετάλλευσης της κηδείας για προσωπικό του όφελος. Τα γεγονότα του 1989 συνιστούν το πιο χειροπιαστό τεκμήριο για τη φιλοπατρία, την αυταπάρνηση και την ευτολμία του Πάφου Γεώργιου. Υπενθυμίζουμε ότι κατά το έτος αυτό πραγματοποιήθηκαν αντικατοχικές διαδηλώσεις, ότι ο κατοχικός στρατός συνέλαβε αρκετούς Ελληνοκυπρίους και ότι ανάμεσα στους συλληφθέντες ήταν και ο Γεώργιος, ο οποίος μάλιστα κακοποιήθηκε. Η απόφασή του, στη συνέχεια, να καταγγείλει την Τουρκία στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης είχε ως αποτέλεσμα την καταδίκη της Τουρκίας για καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κύπρο. Η συγκλονιστική αυτή ιστορία δείχνει ανάμεσα σε άλλα ότι ο Πάφου Γεώργιος είναι σε θέση, αν χρειαστεί, να θυσιάσει ακόμη και τη ζωή του προκειμένου να υπερασπιστεί τα δίκαια του κυπριακού Ελληνισμού.  Καταληκτικά, ο Πάφου Γεώργιος, ένας ιεράρχης πραγματικά ελεύθερος, δηλ. απαλλαγμένος από λογής βαρίδια και εξαρτήσεις, αποτελεί, κατά την άποψή μου, τον βέλτιστο συνεχιστή του έργου του μακαριστού Χρυσοστόμου Β΄, αλλά, την ίδια στιγμή, και τον ιεράρχη που διαθέτει όλα εκείνα τα προτερήματα και τις αρετές που θα τον βοηθήσουν να αφήσει ανεξίτηλη και τη δική του σφραγίδα στην εκκλησιαστική ιστορία της Κύπρου.

Κυριάκος Ιωάννου 

* Δρ. Νεοελληνικής Φιλολογίας, Πανεπιστημιακός

Α. Ε. Κ. Το μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου στα εγκαίνια της "Αγίας Σοφίας"

«Αγαπητοί φίλαθλοι της ΑΕΚ, αποδεχτήκαμε με χαρά την πρόσκληση να απευθύνουμε χαιρετισμό στην ιστορική στιγμή των εγκαινίων. Ονομάζεται Αγία-Σοφία σε μια σαφή υπενθύμισε των δεσμών της ΑΕΚ με την πόλη των πόλεων. Σχεδόν έναν χρόνο μετά την ίδρυση του συλλόγου και τη μεταφύτευσή του στην Αθήνα, η ΑΕΚ αποκτά ένα νέο καλαίσθητο και σύγχρονο αθλητικό συγκρότημα. Έναν εμβληματικό χώρο που είναι ριζωμένες σε άσβεστες μνήμες για τον προσφυγικό ελληνισμό. 

Τα εγκαίνια γίνονται ακριβώς 100 χρόνια από τότε που χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και βρέθηκαν στην Ελλάδα προσπαθώντας να επιβιώσουν σε αντίξοες συνθήκες. Παρά τα οδυνηρά συμβάντα οι πρόσφυγες δεν χάθηκαν, έστω και μακριά από τη γη των προγόνων. Κατάφεραν να μεταδώσουν στις επόμενες γενιές ως ιερά παρακαταθήκη την πίστη τους, τον πολιτισμό και την ελπίδα τους. 

Συνέχισαν να γράφουν ιστορία στο βιβλίο της ζωής, χωρίς να ξεχάσουν το παρελθόν τους. Ο ιστορικός αυτός χώρος δεν θα στεγάσει μια ομάδα, αλλά μια ιδέα, από αυτές που ο χρόνος δεν μπορεί να παρακάμψει ή εξαλείψει. Επαναλαμβάνω όσα είχα αναφέρει στα 80 χρόνια από την ίδρυση της ΑΕΚ. Η ΑΕΚ είναι ιδέα και οι ιδέες δεν αποθνήσκουν, ζουν, εμπνέουν και χαρίζουν αγάπη. Εύχομαι το στάδιο αυτό να γίνει πεδίο δόξας λαμπρό και να αποτελέσει σύμβολο του φίλαθλου πνεύματος και έναν τόπο πολιτισμού για τη Νέα Φιλαδέλφεια και την Αθήνα. Ευχόμαστε καλή αρχή και μεγάλες νίκες για την ΑΕΚ, για τον αθλητισμό».

Συλλυπητήριο Πατριαρχικό Γράμμα για την εκδημία της Βασίλισσας Ελισάβετ Β΄

 

Η Α.Θ. Παναγιότης ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, με επίσημο Πατριαρχικό Γράμμα προς την Α.Μ. τον Βασιλέα του Ηνωμένου Βασιλείου Κάρολο Γ’, εκφράζει προς τον νέο Μονάρχη, και δι’ Αυτού προς τη Βασιλική Οικογένεια, τον Βρετανικό λαό και προς τα κράτη της Κοινοπολιτείας, τα θερμά συλλυπητήρια του Οικουμενικού Θρόνου και του ιδίου προσωπικώς για την εκδημία της Βασίλισσας Ελισάβετ Β’. Στο Πατριαρχικό Γράμμα επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, ότι η αείμνηστη Μονάρχης καθόλη την εβδομηντάχρονη βασιλεία της υπηρέτησε με παραδειγματική αφοσίωση τα καθήκοντά της και το Στέμμα, προς όφελος του Ηνωμένου Βασιλείου, αφήνοντας με τη συνολική της στάση το προσωπικό στίγμα της σε μία εποχή μεγάλων πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών για τη χώρα της, αλλά και προκλήσεων για τον κόσμο. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, επίσης, εκφράζει την ευχή όπως ο νέος Βασιλεύς, με την ενίσχυση του Θεού, εργαστεί με την ίδια αφοσίωση για το καλό του λαού του. Ο Παναγιώτατος απέστειλε σχετική συλλυπητήρια επιστολή και προς την Α.X. τον Αρχιεπίσκοπο Καντουαρίας και Πριμάτο πάσης Αγγλίας κ. Justin Portal Welby.

Ομιλία στους Μάρτυρες Βουρλιώτες 100 χρόνια μετά την τραγωδία

 

Αγαπητοί Πατέρες και Αδελφοί. μεταφέρω πρωτίστως τις ευχές και ευλογίες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ. Γαβριήλ, που θα ήθελε πολύ να είναι κοντά μας την ιερή τούτη στιγμή αλλά βρίσκεται σε εκκλησιαστική αποστολή στο εξωτερικό και τον οποίο έχω την τιμή να εκπροσωπώ στην ιερή τούτη τελετή μνήμης του Μικρασιατικού Ελληνισμού.

Χρέος ιερό και παλαιό μας συγκέντρωσε σήμερα εις τον Ιερό τούτο Ναό της Υπεραγίας Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, τον ανεγερθέντα κόποις και μόχθοις υπό των πρώτων Μικρασιατών προσφύγων κατοίκων της Πόλεώς μας προκειμένου να στεγαστούν σε αυτόν τα ιερά κειμήλια και σεβάσματα τους, όπως η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας μας της Βουρλιωτίσσης και τα ιερά λείψανα των Αγίων Βασιλείου του Μεγάλου και Νεκταρίου του εκ Βρυούλων,  που τα μετέφεραν με πόνο, δάκρυα και αίμα από τις πατρογονικές τους εστίες και μας τα προσέφεραν παρακαταθήκη ιερή. Τον Ναό τον καθηγιασμένο δια των τιμίων ευχών του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου  του εκ Μαδύτου που μαζί με τον αείμνηστο Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντίνο ΣΤ  αποτελούν τα καύχημα των προσφύγων της Νέας Φιλαδέλφειας. Είναι εθνική επιταγή και υποχρέωση η σημερινή ανάμνηση του μικρασιατικού ξεριζωμού και της καταστροφής των Βουρλών της καρδιάς μας γιατί έχουν χρέος οι Λαοί να θυμούνται τα μεγάλα γεγονότα της ιστορίας τους. Όχι μόνο τα χαρμόσυνα αλλά και τα θλιβερά. Για να εμπνέονται από τα πρώτα και να διδάσκονται από τα δεύτερα κι έτσι να χτίζουν το μέλλον τους . «Η μνήμη όπου και να την αγγίξεις πονεί» γράφει ο πρώτος μας νομπελίστας ποιητής ο Γιώργος Σεφέρης μιλώντας για την Σκάλα των Βουρλών και συμπληρώνει «Γυρεύω το παλιό μου σπίτι με τα ψηλά τα παραθύρια». Αυτό το σπίτι στη Σκάλα αποτελεί την «ενσαρκωμένη πατρίδα» του. Μια χαμένη όμως πατρίδα. Αυτή η απώλεια τον βαραίνει και του δημιουργεί βαθιά θλίψη και την αμηχανία του την διατυπώνει με τούτα τα λόγια: «Μετακινώντας τσακισμένες πέτρες …μέσα σε μια πατρίδα που δεν είναι πια δική μας…δεν ήξερα πού να κοιτάξω μήτε κι εγώ, χωρίς πατρίδα, Τα σπίτια που είχα μου τα πήραν.» Από την άλλη τα συγκλονιστικά λόγια της αξέχαστης γιαγιάς Φιλιώς Χαιδεμένου ,επίκαιρα όσο ποτέ ξυπνούν μνήμες, ταράζουν όνειρα και προσδοκίες,  «Ο νους μου φεύγει ξανά και πηγαίνει σε μέρη πού με πονάνε,σε μέρη που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Ο πόνος θα σταματήσει μόνο όταν πεθάνω. Το σώμα μου βρίσκεται εδώ, στο τώρα, αλλά το μυαλό μου συνεχίζει στο τότε,στην αγαπημένη πατρίδα που δεν ξέχασα ούτε στιγμή…». Τούτη η νοσταλγική αναπόληση της γιαγιάς Φιλιώς, γίνεται εντονότερη σήμερα που τιμούμε ευλαβικά την θλιβερή επέτειο της συμπληρώσεως 100 χρόνων από την τραγωδία της πυρπόλησης και της καταστροφής των Βουρλών και μάλιστα εδώ στην Νέα Φιλαδέλφεια, όπου μεταφυτεύτηκαν  οι ξεριζωμένοι  από τα πατρογονικά τους χώματα πατέρες μας. Εδώ στην πόλη των υπερήφανων και τιμημένων προσφύγων που ήλθαν «γυμνοί και πένητες» διωγμένοι από τις αλησμόνητες πατρίδες  της Ιωνίας και χαμένοι μέσα στη λαίλαπα της καταστροφής, μεταφέροντας στα χέρια τους τα ιερά λείψανα και τις σεπτές εικόνες των αγίων, τα κειμήλια ,τα ήθη ,τις παραδόσεις τους  και στις καρδιές τους την ορθόδοξη πίστη, την πολιτιστική τους κληρονομιά, την αγάπη για τη ζωή . Ήρθαν εδώ με ένα μπόγο στα χέρια, φτωχοί και κατατρεγμένοι σε ένα τόπο άγνωστο και τότε έρημο. Κι όμως ρίζωσαν. Κι ύστερα εκάρπησαν και με τον ιδρώτα τους μεγαλούργησαν, μετατρέποντας τον έρημο τόπο σε μια από τις ομορφότερες Πόλεις της Ελλάδος. Δούλεψαν σκληρά γιατί ήθελαν να προκόψουν, να δημιουργήσουν να αποδείξουν πως η Ρωμιοσύνη αντέχει. «Το μαρτύριο έχει αξία όταν αντέχει» έχει πει ένας σύγχρονος Ιεράρχης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο μακαριστός  Χαλκηδόνος Μελίτων. Και τι θα πει αντέχω στα χείλη του Ρωμιού, διερωτάται ένας άλλος λόγιος Φαναριώτης Ιεράρχης ο Πέργης Ευάγγελος, και απαντά:  Θα πει «κρατώ σφιχτά κάτι δυνατό αλλά και κρατιέμαι σφιχτά από κάτι». Και τι ήταν αυτό που κρατούσαν σφιχτά οι ξεριζωμένοι προγονοί μας; Τι ήταν αυτό που τους ενέπνεε που τους έδινε δύναμη και ζωή; Όλα μιλούν και δείχνουν πως η κυριότερη συνιστώσα του προσφυγικού δυναμισμού ήταν η ορθόδοξη πίστη όχι ως ιδεολογία, αλλά ως βίωμα και πρακτική ζωή, ως ήθος και βιοθεωρία, ως έθιμο και συνήθειες κοινωνικές. Όπως ακριβώς κατά την μαύρη της τουρκοκρατίας περίοδο ο έλληνας ραγιάς άντεξε κρατώντας σφικτά την ορθόδοξη πίστη, την γλώσσα και τα έθιμα του, έτσι και ο Μικρασιάτης, ο Πόντιος, ο Καππαδόκης , και ο Θρακιώτης πρόσφυγας άντεξαν γιατί κρατούσαν βακτηρία δυνατή την πίστη και την παράδοση που διατήρησαν επί αιώνες αδούλωτη την ψυχή του Γένους. Από το φουστάνι της Παναγίας της Βουρλιώτισσας πιάστηκαν οι Βουρλιώτες πρόσφυγες σε Αυτήν κατάφυγαν κι Εκείνη σαν Μάνα στοργική τους οδήγησε εδώ στη νέα τους πατρίδα. Είναι γνωστό πως αμέσως μετά την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Οθωμανούς ,τον αγώνα για την διατήρηση της Εθνικής ταυτότητας του Γένους και την  Παλιγγενεσία επωμίσθηκε η Εθναρχούσα Ορθόδοξος Εκκλησία, υπό τον Εθνάρχη - Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Με πολλές θυσίες ,δάκρυα και αίμα η Μητέρα Εκκλησία περιέθαλψε στην αγκαλιά Της το δουλωμένο Γένος και κατάφερε να κρατήσει αδούλωτο το φρόνημά του, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που η μανία του κατακτητή ξεσπούσε στο πρόσωπο του Πατριάρχη – Εθνάρχη εμπλουτίζοντας το εθνικό Μαρτυρολόγιο με αγιασμένα Πατριαρχικά Ονόματα. 100 χρόνια μετά την μεγάλη Μικρασιατική  τραγωδία, το ελληνικό Έθνος, η ελληνική ορθόδοξος Εκκλησία ,τα Μικρασιατικά Σωματεία , ανάβουν την φλόγα της ιστορικής μνήμης και καλούν όλους τους σύγχρονους έλληνες, κάθε ιδεολογικής αποκλίσεως και πολιτικής τοποθετήσεως, άνδρες και γυναίκες, ώριμους και νέους, να στρέψουν την σκέψη και την προσευχή τους στις αλησμόνητες πατρίδες της Ανατολής. Προς τις πατρίδες της Ιωνίας, της  Αιολίδος, της Ανατολικής Θράκης , του Πόντου, της Καππαδοκίας. Να θυμηθούν τους πυρπολημένους Ναούς, τα γκρεμισμένα εκπαιδευτήρια, τα  λεηλατημένα  ιδρύματα, τους ανασκαμμένους προγονικούς τάφους . Με δύο λέξεις. Την βεβήλωση των ιερών και οσίων του Γένους. Να θυμηθούν ευλαβικά τους επώνυμους και ανώνυμους Μάρτυρες των σκλαβωμένων Πατρίδων. Να γονατίσουν με σεβασμό και δέος μπροστά στις ηρωικές και αγιασμένες μορφές των Ποιμένων που αντί για ωμοφόριο ευλόγησαν και πέρασαν στον λαιμό τους το σχοινί του δημίου κι αντί να λειτουργήσουν στην Αγία Τράπεζα το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου λειτούργησαν το δικό τους σώμα και πρόσφεραν το δικό τους αίμα. Επισφράγισαν έτσι την Αρχιερατική τους διακονία κι έκαμαν ,όπως λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, "την τελευτήν τελευταίον μυστήριον".Το "μυστήριο" της Ρωμιοσύνης που άντεξε, έζησε και θα συνεχίσει να ζει. .«Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμε μπήκαμε μέσ' στα όλα και περάσαμε Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτορα παντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα!» φωνάζει ο δεύτερος νομπελίστας ποιητής μας ο Οδυσσέας Ελύτης στο Τρλοβάπορο που λέγεται Ελλάδα.  Αυτός είναι ο Έλληνας, αυτόν ακριβώς τον Έλληνα προσπαθούν σήμερα να εξοντώσουν και να εξαφανίσουν και αυτό μπορεί να το πετύχουν μόνο με τον διχασμό, την λήθη του παρελθόντος και την νόθευση της ιστορίας. Η ανάμνηση του Μικρασιατικού ξεριζωμού θυμίζει στους σημερινούς έλληνες την ανάγκη εθνικής ενότητας και ομοψυχίας. Την ανάγκη φιλοτιμίας, αλληλεγγύης, αυτοθυσίας, αλλά και την ανάγκη αντιστάσεως στην ηθική παρακμή που μας απειλεί. 100 χρόνια μετά τον σπαραγμό φωτεινά ελπιδοφόρα μηνύματα αναπτερώνουν την ελπίδα, ποιος αλήθεια περίμενε πως 100 χρόνια μετά θα λειτουργούν και πάλι Ορθόδοξοι Αρχιερείς και Ιερείς στη Σμύρνη και στα Βουρλά; 100 χρόνια μετά ζωντανεύει και πάλι ο «άγγελος» της Σμύρνης στο πρόσωπο του πρώτου μετά την καταστροφή Μητροπολίτου Σμύρνης Βαρθολομαίου, χτυπούν και πάλι οι καμπάνες της νέας Αγίας Φωτεινής και του  αγίου Βουκόλου ανάβει η λυχνία του αγίου Πολυκάρπου. ιοο χρόνια μετά ο «Άγγελος» της εκκλησίας των Βρυούλων Μητροπολίτης Παντελεήμων ανασταίνει στα περήφανα Βουρλά την Παναγία τη Βουρλιώτισσα και τους Βουρλιώτες Νεομάρτυρες Νεκτάριο και Μιχαήλ ανάβει το καντήλι τους μαζί με το μελισοκέρι της καρδιάς του υπέρ υγείας πάντων των ξεριζομένων παιδιών του και υπέρ αναπαύσεως πάντων των  βιαίως και βαναύσως αναιρεθέντων κατά την φρικτή καταστροφή Πατέρων και Αδελφών. «Ανέκφραστη η συγκίνηση μου, γιατί η Παναγία με αξίωσε μετά από εκατό χρόνια να λειτουργήσω σε Ναό αφιερωμένο στο όνομά Της, στα ιστορικά Βουρλά και ένδακρυς με τους συνοδούς μου ευλαβεστάτους ιερείς, να ψάλω την παράκληση ενώπιον της θαυματουργού Εικόνος της, μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας», δηλώνει ο Μητροπολίτης Βρυούλων  και ραγίζει καρδιές. Ενώ συγκλονιστικά είναι τα λόγια του Πατριάρχη του Γένους προς τον νέο Μητροπολίτη Σμύρνης κατά της είς Επίσκοπον χειροτονία του στο μαρτυρικό Φανάρι «Καθώς θα περιπατής εις της Πούντας το φανάρι, εις το Κορντόν, το ξακουστό “Και” της Σμύρνης με τας τραγικάς αναμνήσεις και τα αιματοβαμμένα νερά τής προκυμαίας, της παραλίας της σφαγής και του πόνου και όχι ασφαλώς τού συνωστισμού - άπαγε τής βλασφημίας - και θα ακούς τους θρήνους της απελπισίας και την απόγνωσιν εκείνων των πατέρων και αδελφών μας με τον μπόγο εις το χέρι, μεταξύ ζωής και θανάτου, οι οποίοι τώρα, περιβεβλημένοι στολάς λευκάς, ευρίσκονται όλοι εις τον Παράδεισον από τον επίγειον παράδεισον της Σμύρνης εις τον επουράνιον. Παραφράζοντες τον Καβάφην, θα ελέγομεν ότι εις αυτούς, και όχι εις τους θεούς, αναφέρεται το ποίημα του το «Ιωνικόν», όπου λέγει:  «ω γη της Ιωνίας… σαν ξημερώνει πάνω σου πρωί αυγουστιάτικο την ατμοσφαίρα σου περνά σφρίγος απ την ζωήν των». Ναι σφρίγος δια τα προ της φοβεράς τραγωδίας και ρίγος τρόμου και φόβου δια τα μετ αυτήν. Αυτά θα ενθυμείσαι και θα αναπολείς ως προς το παρελθόν, αλλά εμπρός θα κοιτάζεις τώρα τα αναμμένα σου κεριά κατά τον Αλεξανδρινόν». Αγαπητοί Πατέρες και Αδελφοί, αυτό ακριβώς το μήνυμα θα πρέπει να ερμηνεύσουμε σήμερα που πολλοί βάλουν εναντίον μας, σαν Θεϊκό πρόσταγμα στην «ακατάλυτη ψυχή της Ρωμιοσύνης». Ο Θεός παρά τα λάθη μας συνεχίζει να μας αγαπά και να μας προστατεύει, και μας θέλει να προχωρούμε μπροστά κοιτάζοντας τα «αναμμένα μας κεριά».

 Είμαστε  Έλληνες, λαός με ιστορία ένδοξη και τιμημένη, απόγονοι σπουδαίων ηρώων και ηρωίδων, δεν γονατίσαμε στα 400 μαύρα χρόνια της σκλαβιάς, δεν μας αφάνισε η συμφορά της προσφυγιάς, η άρνηση των «φίλων», η προδοσία των «συμμάχων», τίποτα δεν μπορεί κανένας να μας πάρει εκτός αν τα δώσουμε μόνοι μας όπως έλεγε ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, Ψηλά λοιπόν το κεφάλι και τα μνημόσυνα τούτα γιορτή μεγάλη γιατί δεν έχουν να κάνουν με νεκρούς αλλά με αθανάτους. Μέσα από τα μνημεία και τους τάφους ο Ελληνισμός πάντοτε ανασταινόταν και δημιουργούσε γιατί είχε βαθειά πίστη και ακατάβλητη την ελπίδα. Τιμή και δόξα στους ηρωικούς προγόνους μας, στους Βουρλιώτες μάρτυρες στους Μικρασιάτες Ομολογητές. 

Αρχιμανδρίτης Τιμόθεος Ηλιάκης, Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος Ι. Μητροπόλεως Ν. Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος

Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου Ν. Φιλαδελφείας 4 Σεπτεμβρίου 2022