+ 24 ΙΟΥΛΙΟΥ
Ο Άγιος Αθηναγόρας ήταν Χριστιανός φιλόσοφος και απολογητής του 2ου μ.Χ. αιώνα. Καταγόταν από την Αθήνα, όπου σπούδασε τον μέσο Πλατωνισμό και τη Στωική φιλοσοφία. Άκμασε στα χρόνια των Ρωμαίων αυτοκρατόρων Μάρκου Αυρηλίου (161 - 180 μ.Χ.) και Κομμόδου (180 - 192 μ.Χ.).
Βασικά στοιχεία για το πρόσωπο, τη μόρφωση και το έργο του αντλούμε από τα δύο έργα του, που διασώθηκαν σε κώδικα του 914 μ.Χ., ο όποιος εκπονήθηκε στο βιβλιογραφικό εργαστήριο του Αρέθα: «Πρεσβεία περί Χριστιανών» και «Περί αναστάσεως νεκρών».
Ο Αθηναγόρας ξεχωρίζει από τους σύγχρονους του απολογητές για τη φιλολογική αρτιότητα και το προσεγμένο ύφος, ενώ στον χώρο της θεολογίας προβάλλει την ορθόδοξη τριαδολογική διδασκαλία, τη θεοπνευστία των Αγίων Γραφών και την αυστηρή ασκητική στάση στον ηθικό βίο των χριστιανών, γι' αυτό και το συγγραφικό του έργο κατέχει αξιόλογη θέση στην εκκλησιαστική γραμματεία των πρώτων αιώνων.Εθνικός αρχικώς ο Αθηναγόρας, σχεδίαζε να συντάξει λίβελλο κατά των χριστιανών, αλλά αφού προσχώρησε στον Χριστιανισμό από κατήγορός του έγινε ένθερμος απολογητής. Το κυριότερο έργο του Αθηναγόρα είναι το " Πρεσβεία περί των Χριστιανών", απευθυνόμενο προς τον φιλόσοφο και αυτοκράτορα Μάρκο Αυρήλιο και τον γιο του Κόμμοδο, θεωρείται από τα σημαντικότερα κείμενα της περιόδου. Σε αυτό ο Αθηναγόρας αντικρούει τις τρεις βασικότερες κατηγορίες εναντίον των Χριστιανών:«Τρία ἐπιφημίζουσιν ἡμῖν ἐγκλήματα͵ ἀθεότητα͵ Θυέστεια δεῖπνα͵ Οἰδιποδείους μίξεις». (Πρεσβεία περί Χριστιανών 3:1)
Βασικά στοιχεία για το πρόσωπο, τη μόρφωση και το έργο του αντλούμε από τα δύο έργα του, που διασώθηκαν σε κώδικα του 914 μ.Χ., ο όποιος εκπονήθηκε στο βιβλιογραφικό εργαστήριο του Αρέθα: «Πρεσβεία περί Χριστιανών» και «Περί αναστάσεως νεκρών».
Ο Αθηναγόρας ξεχωρίζει από τους σύγχρονους του απολογητές για τη φιλολογική αρτιότητα και το προσεγμένο ύφος, ενώ στον χώρο της θεολογίας προβάλλει την ορθόδοξη τριαδολογική διδασκαλία, τη θεοπνευστία των Αγίων Γραφών και την αυστηρή ασκητική στάση στον ηθικό βίο των χριστιανών, γι' αυτό και το συγγραφικό του έργο κατέχει αξιόλογη θέση στην εκκλησιαστική γραμματεία των πρώτων αιώνων.Εθνικός αρχικώς ο Αθηναγόρας, σχεδίαζε να συντάξει λίβελλο κατά των χριστιανών, αλλά αφού προσχώρησε στον Χριστιανισμό από κατήγορός του έγινε ένθερμος απολογητής. Το κυριότερο έργο του Αθηναγόρα είναι το " Πρεσβεία περί των Χριστιανών", απευθυνόμενο προς τον φιλόσοφο και αυτοκράτορα Μάρκο Αυρήλιο και τον γιο του Κόμμοδο, θεωρείται από τα σημαντικότερα κείμενα της περιόδου. Σε αυτό ο Αθηναγόρας αντικρούει τις τρεις βασικότερες κατηγορίες εναντίον των Χριστιανών:«Τρία ἐπιφημίζουσιν ἡμῖν ἐγκλήματα͵ ἀθεότητα͵ Θυέστεια δεῖπνα͵ Οἰδιποδείους μίξεις». (Πρεσβεία περί Χριστιανών 3:1)
Επίσης αναφέρεται επανειλημμένα στις διδασκαλίες περί δημιουργίας του κόσμου που εκθέτει ο Πλάτωνας στον Τίμαιο.
Στον Αθηναγόρα αποδίδεται το έργο Περί αναστάσεως νεκρών, χωρίς όμως να είναι βεβαία η γνησιότητά του. Στο έργο αυτό αποφεύγεται η χρήση χωρίων από την Αγία Γραφή, ενώ στο δεύτερο μισό του αναφέρεται στην απόδειξη της ανάστασης των νεκρών. Γενικά το έργο του Αθηναγόρα παρουσιάζει γλώσσα γλαφυρή και είναι έντονα επηρεασμένο από τη ρητορική τέχνη της εποχής του. Επειδή δεν καταφεύγει στην βιβλική θεμελίωση και δεν συγκροτεί αυστηρή θεολογική επιχειρηματολογία, αλλά υιοθετεί φιλοσοφική θεμελίωση στις απόψεις του, με επιστράτευση όρων από τη λογική και το δίκαιο, έχει χαρακτηριστεί ως χριστιανός φιλόσοφος.
Ἐκοιμήθη καὶ ἐτάφη εἰς τὴν
Ἀλεξάνδρειαν, πλησίον τοῦ τόπου τοῦ μαρτυρίου τοῦ Ἀποστόλου καὶ
Εὐαγγελιστοῦ Μάρκου.
Εορτάζει στις 24 Ιουλίου .
Ἀπολυτίκιον.
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τῶν ῥητόρων ἀκρότης φιλοσόφων ὁ ἔξαρχος, ἀπολογητὴς ἀνεδείχθης,
θείοις ἔργοις καὶ ῥήμασι, πτωχοὺς ὑπερασπίσας πρὸ κριτῶν, σοφὲ
Ἀθηναγόρα νουνεχῶς, καὶ ἀδικουμένους πίστει τῇ πρὸς Θεὸν
ῥυσάμενος τοὺς μέλποντας· δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ
ἁγιάσαντι, δόξα τῷ καταστήσαντι ἡμῖν πρέσβυν σε ἔνθερμον.
Μεγαλυνάρια.
Χαίροις εὐσεβείας θεῖος ἀνήρ, στῦλος ἐγκρατείας, καὶ σοφίας ἅρμα
πυρός, ὁδηγοῦν πρὸς ὕψος, πιστοὺς θεογνωσίας, σεπτὲ Ἀθηναγόρα,
θεοειδέστατε.
Δεῦτε εὐφημήσωμεν οἱ πιστοί, τὸ πυρίπνουν στόμα, ἀποπνέον
πνευματικῶν, λόγων εὐοσμίαν, ἀνδρὸς πλήρους σοφίας, χαίροις
Ἀθηναγόρα, τούτῳ κραυγάζοντες.
