Αρχονταρίκι : ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΠΡΟΦΗΤΕΙΩΝ

Ο Κοσμάς ο Αιτωλός (1714 - 1779), γνωστός και ως Πατροκοσμάς . Το κατά κόσμον όνομά του ήταν Κώνστας, και το επώνυμό του Σ κ ό ν δ ρ ας. Γεννήθηκε στην Αιτωλία και όπως αναφέρει ο ίδιος "Η πατρίδα μου είναι ... από το Απόκουρον". Κατά τον βιογράφο και σύγχρονό του άγιο Νικόδημο Αγιορείτη γεννήθηκε στο χωριό Μέγα Δένδρο Απόκουρου κοντά στο Θέρμο ενώ κάποιοι μελετητές θεωρούν πιθανό το γειτονικό Ταξιάρχη. Ο πιθανός χρόνος γέννησής του είναι μεταξύ 1700 και 1714.

Βίος

Μαθήτευσε στα διδασκαλεία της Παρνασσίδας και της Ναυπακτίας πλάι σε ονομαστούς ιεροδιδασκάλους. Το 1749 πήγε στην Αθωνιάδα Σχολή του Αγίου Όρους (χερσόνησος του Άθω), όπου έκανε σπουδές ανωτέρου επιπέδου στη θεολογία και τη φιλοσοφία. Εκεί υπήρξε μοναχός για δύο περίπου χρόνια στη μονή Φιλοθέου του Αγίου Όρους. Στα 1759 εγκατέλειψε το μοναστήρι και με εντολή του Πατριάρχη Σεραφείμ ξεκίνησε τις περιοδείες του στη Δυτική και Βόρεια Ελλάδα και την Ήπειρο προκειμένου να αντιμετωπίσει τον αυξανόμενο τότε εξισλαμισμό των Χριστιανών Παρακινούσε με θέρμη τους Ορθοδόξους Χριστιανούς να ιδρύσουν σχολεία που θα διδάσκουν την ορθοδοξία. Το σχολείο αντιμετωπίζεται από τον Κοσμά σαν απαραίτητη προϋπόθεση για την προώθηση της ορθοδοξίας και η εκπαίδευση σαν ένα εργαλείο κατήχησης στην ορθοδοξία. Εκτός από τη σημασία της Ελληνικής γλώσσας αναφέρεται συχνά και στο "ποθούμενο" που ήταν η απελευθέρωση του γένους. Ένα από τα χαρακτηριστικά του είναι η απόλυτη αφιλοχρηματία. Έλεγε επί λέξει: «Δεν έχω άλλο ράσο από αυτό που φορώ».

Μέσα σε 16 χρόνια ίδρυσε περίπου 250 σχολεία. Στις Διδαχές του παρότρυνε τους γονείς να σπουδάζουν τα παιδιά τους Ελληνικά, τα οποία είναι η «γλώσσα της Εκκλησίας».

«Να σπουδάζετε και εσείς, αδελφοί μου, να μανθάνετε γράμματα όσον ημπορείτε. Και αν δεν εμάθετε οι πατέρες, να σπουδάζετε τα παιδιά σας, να μανθάνουν τα ελληνικά, διότι και η Εκκλησία μας είνε εις την ελληνικήν. Και αν δεν σπουδάσεις τα ελληνικά, αδελφέ μου, δεν ημπορείς να καταλάβης εκείνα οπού ομολογεί η Εκκλησία μας».

Μετά την Ελληνική επανάσταση του 1770 στην Πελοπόννησο, κατά την περίοδο των Ορλωφικών, οι Τούρκοι τον υποπτεύονταν ως πράκτορα των Ρώσων. Κατά άλλους ερευνητές στην καταδίκη του Κοσμά συνέβαλαν κάποιοι Εβραίοι της Ηπείρου διότι με το κήρυγμά του κατόρθωσε να μεταφερθεί η διενέργεια του παζαριού από την Κυριακή στο Σάββατο, γεγονός που έφερε οικονομικές ζημίες στους Εβραίους. Τελικά συνελήφθη και εκτελέστηκε στις 24 Αυγούστου,ημέρα Σάββατο του 1779 στο χωριό Κολικόντασι κοντά στην πόλη του Βερατίου στην σημερινή Αλβανία.Ο Άγιος συχνά αναφερόταν στα κηρύγματά του αρνητικά για τους Εβραίους, πάντως σε κήρυγμά του είχε πει ρητά:«Όσοι αδικήσατε χριστιανούς ή Εβραίους ή Τούρκους, να δώσετε το άδικον οπίσω». Εναντίον του υπήρξαν επίσης οι Ενετοί, οι κοτσαμπάσηδες, οι πλούσιοι και άλλοι ισχυροί οι οποίοι θεωρούσαν ότι θίγονται. Αντίθετα, ο Κοσμάς είχε τη λαϊκή στήριξη από Χριστιανούς και ακόμα και από Τούρκους. Δεν υπήρξε καμμία επίσημη κατηγορία εναντίον του ούτε δικάστηκε πριν το θάνατό του Για την καχυποψία των Ενετών απέναντί του σώζονται μέχρι σήμερα αναφορές κατασκόπου τους για το πρόσωπό του στα ενετικά αρχεία.

Ο Πατήρ Κοσμάς ο Αιτωλός ανακηρύχθηκε επίσημα άγιος από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως στις 20 Απριλίου 1961 και η μνήμη του τιμάται στις 24 Αυγούστου.
Κατά τον Ιω. Μενούνο συνέβη και το εξής παράδοξο. Περίπου 150 χρόνια πριν από την επίσημη αγιοποίησή του, δηλαδή στις αρχές του 19ου αιώνα τον είχε ανακηρύξει Άγιο -απίστευτο και όμως αληθινό- ο θηριώδης Αλή Πασάς των Ιωαννίνων, ο οποίος πάντως είχε και τις θετικές του πλευρές. Έχτισε λοιπόν ναό στην μνήμη του Πατροκοσμά, όρισε ημερομηνία εορτασμού του και στην αντίδραση ενός Μουσουλμάνου ότι τιμάει υπερβολικά έναν γκιαούρη, ο Αλής απάντησε: «Φέρτε μου έναν Μουσουλμάνο σαν και αυτόν, να του φιλήσω τα ποδάρια».

Ο ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΣΤΗΝ ΣΚΛΑΒΩΜΕΝΗ ΒΟΡΕΙΟ ΗΠΕΙΡΟ

Διδαχές και Προφητείες

Στον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό αποδίδεται μια σειρά κειμένων, σημαντικότερες των οποίων είναι οι "Διδαχές" και οι "Προφητείες", που πιστεύεται ότι βασίζονται σε κηρύγματα του ίδιου του Αγίου που καταγράφηκαν αμέσως ή σύντομα μετά την απαγγελία τους. Σύμφωνα με τη πλειοψηφία των ερευνητών αποτελούν άμεσες καταγραφές των ομιλιών του, με πιθανότερο σενάριο κατά τον Ιω. Μενούνο, να αποτελούν υπαγορευμένες ομιλίες σε μαθητές του. Σε ότι αφορά τη χρονολόγηση των κειμένων, αυτές διαχωρίζονται σε δυο κατηγοριες με βάση το χρόνο εκφώνησης και τον χρόνο καταγραφής ή αντιγραφής. Σύμφωνα με τα διασωθέντα πρωτότυπα τα οποία μας παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το χρόνο, αυτές εκφωνήθηκαν από το 1772 ως το 1779 ενώ η καταγραφή τους ξεκινά από το 1780 και φτάνει μέχρι το 1830. Οι Διδαχές και οι Προφητείες έτυχαν επανειλημένων αντιγραφών και εκδόσεων και αποτέλεσαν δημοφιλή λαϊκά θρησκευτικά αναγνώσματα. Σε ορισμένα από τα κείμενα αυτά, που έχουν τύχει ερμηνειών και παρερμηνειών, αναπτύσσονται σύγχρονοι προβληματισμοί, όπως η έννοια της Ελληνικότητας, του "Γένους" κτλ.
Τα μόνα σωζόμενα ιδιόχειρα γραπτά του Αγ. Κοσμά είναι μερικές επιστολές.

Ο ΕΝΤΑΦΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ

Την πεμπτουσία, (το βάθος, την ουσία) του λόγου του Πατροκοσμά τη βρίσκουμε στις Διδαχές του, όπου συναντάται η απλότητα και η ανθρώπινη πίστη σε έναν μοναδικό συνδυασμό. Παράδειγμα το κείμενο «Για τη βασίλισσα την αγάπη» με τίτλο μόνο Ιωαν. Μενούνου και περιεχόμενο γνήσιο πατροκοσμικό:

ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ

-Πόσων χρονών είσαι παππούλη; ρωτούσε το άλλο πρωί ο Νίκωνας την ώρα που ροκάνιζαν ένα ξεροκόμματο.

-Τί έχει να κάνει; απαντούσε ο πάτερ Κοσμάς. Πάντως πέρασα τα εξήντα.

-Κι από ποιο χωριό, αν αγαπάς παππούλη; επέμεινε ο Νίκωνας.

-Περιττό και τούτο. Ας πω Αιτωλός. Και δεν είναι ανάγκη να μιλάμε άλλο για τέτοια ασήμαντα.

Χτύπησαν την πόρτα. Ο Νίκωνας έτρεξε να ανοίξη. Ήταν ο παπάς του χωριού.

-Καλημέρα, αδελφοί, είπε με σεβασμό και χαρά. Και πρόσθεσε κοιτώντας τον πάτερ Κοσμά.

-Ο κόσμος παππούλη περιμένει από τα χαράματα.

Πραγματικά μια βοή από μεγάλο πλήθος ακουγόταν. Έμοιαζε με βέλασμα αρνιών σαν είναι να θηλάσουν.

-Ερχόμαστε, αποκρίθηκε ο άγιος.

Ο παπάς υποκλίθηκε και βγήκε κλείνοντας την πόρτα. Ο άγιος γύρησε κατά την Ανατολή. Γονάτισε.

-Κύριε συντρόφεψέ μας και σήμερα, είπε κάνοντας τον σταυρό του.

Σηκώθηκε. Προχώρησε στην πόρτα, την άνοιξε και βγήκε. Ο Νίκωνας τον ακολούθησε. Καμιά τρακοσαριά μέτρα μακρύτερα, στη πλατεία, οι χωριάτες περίμεναν. Θα ήταν περισσότεροι από χίλιοι. Μόλις τον είδαν η οχλοβοή έσβησε. Μπροστά τους ήταν στημένος ένας Σταυρός, ολόγυμνος.

-Γιατί τους βάζεις να στήνουν το Σταυρό; ψιθύρισε ο Νίκωνας.

-Τί άλλο να τους δώσω: απάντησε ζωηρά ο καλόγερος. Στον Σταυρό βλέπουν τον Θεό και την Αγάπη του. Τί άλλο να τους δώσω;

Πλησίασαν. Το πλήθος σταυροκοπήθηκε. -Ο Θεός να σας ευλογή, αδελφοί, φώναξε ο πάτερ Κοσμάς.

-Κι εσένα να σ' έχει καλά άγιε. αποκρίθηκαν μερικοί.

Ανέβηκε πάνω στο σκαμνί που του είχαν στήσει. Γυρόφερε το βλέμμα του στον κόσμο. Ήταν κάτι που το συνήθιζε. Από την σύνθεση του ακροατηρίου του κανόνιζε τα επίπεδα του λόγου του. Μα πιο πολύ ήθελε να τους αγκαλιάση με τη ματιά και τη σκέψη του. Και να δείξη πώς τους περιβάλλει όλους με την αγάπη του. Ένα πλήθος ηπειρώτικα μάτια τον κοιτούσαν ήσυχα περιμένοντας. Ευλόγησε. Σταυροκοπήθηκαν πάλι. Κι άρχισε αργά, αργά, ήταν η δεύτερη φορά που τους μιλούσε.

-Σήμερα, αδελφοί μου, θα μιλήσουμε για τη Βασίλισσα την Αγάπη. Φυσικόν μας είναι να αγαπώμεν τους αδελφούς μας, διότι είμεθα μιας φύσεως, έχομεν ένα βάπτισμα, τα Άχραντα Μυστήρια μεταλαμβάνομεν, έναν παράδεισον ελπίζομεν να απολαύσωμεν. Καλότυχος εκείνος ο άνθρωπος όπου αξιώθηκε και έλαβεν εις την καρδίαν του αυτάς τας δυο αγάπας, εις τον Θεόν και εις τους αδελφούς του. Διότι όποιος έχει τον Θεόν εις την καρδίαν του, έχει πάντα τα αγαθά και αμαρτία δεν υποφέρει να κάμη, και όστις δεν έχει τον Θεόν εις την καρδίαν, έχει τον διάβολον και κάμνει πάντα τα κακά και όλας τας αμαρτίας.

Εδώ ο άγιος σταμάτησε. Έπειτα με βροντερή φωνή συνέχισε:

-Χίλιας χιλιάδας καλά να κάμνωμεν, αδελφοί μου, νηστείας, προσευχάς, ελεημοσύνας, και το αίμα μας να χύσωμεν δια τον Χριστό μας, και δεν έχομεν αυτάς τα δύο αγάπας, αλλά έχομεν το μίσος και την έχθραν εις τους αδελφούς μας, όλα εκείνα τα καλά όπου εκάμαμεν είναι του διαβόλου και εις την κόλασιν πηγαίνομεν. Μα καλά, λέγετε, εκεί με εκείνην την έχθραν την ολίγην όπου έχομεν εις τους αδελφούς μας, έχοντες τόσα καλά καμωμένα, εις την κόλασιν πηγαίνουμεν; Ναι, αδελφοί μου, διότι εκείνη η έχθρα είναι φαρμάκι του διαβόλου και καθώς βάνομεν μέσα εις εκατόν οκάδας αλεύρι ολίγον προζύμι, και έχει τόσην δύναμιν και ανακουφίζει όσον ζυμάρι και αν είναι, έτσι είναι και η έχθρα, όλα εκείνα, τα καλά όπου εκάμαμεν τα γυρίζει και τα κάνει φαρμάκι του διαβόλου.

Ο πάτερ Κοσμάς σταμάτησε πάλι. Χάϊδεψε με το βλέμμα τα παιδιά και τους μεγαλύτερους και τους γέρους. Ύστερα μαλακά, φιλικά, καθώς ο πατέρας στα παιδιά του είπε:

-Εδώ, Χριστιανοί μου, πώς πηγαίνετε; έχετε την αγάπη ανάμεσά σας; Ανίσως και θέλετε να σωθήτε, κανένα άλλο πράγμα να μη ζητήσετε εδώ στον κόσμο από την αγάπην. Τους κοίταξε σα να τους έβλεπε έναν, έναν, σαν να έβλεπε την ψυχή τους. Έπειτα ρώτησε:

-Είναι εδώ κανένας από την ευγενίαν σας όπου να έχει αυτήν την αγάπην εις τους αδελφούς του; Ας σηκωθεί επάνω να μου το πει, να τον ευχηθώ και εγώ, να βάλω και όλους τους χριστιανούς να τον συγχωρήσωσι, να λάβη μίαν συχγώρησιν, όπου να έδινεν χιλιάδες φλωριά δεν την εύρισκεν.

Ένας νεαρός σηκώθηκε.

-Εγώ, άγιε του Θεού αγαπώ τον Θεόν και τους αδελφούς μου, είπε.

-Καλά παιδί μου, απάντησε ο πάτερ Κοσμάς, έχε την ευχήν μου. Πώς σε λέγουν το όνομά σου;

-Κώστα.

-Τί τέχνη κάμνεις;

-Πρόβατα φυλάγω.

-Το τυρί όταν το πωλής το ζυγιάζεις;

-Το ζυγιάζω.

-Εσύ παιδί μου, έμαθες να ζυγιάζεις το τυρί και εγώ να ζυγιάζω την αγάπην. Το ζύγι εντρέπεται τον αφέντη του;

-Όχι.

-Τώρα να ζυγιάσω και εγώ την αγάπη σου αν είναι σωστή και δεν είναι ξύγικη, τότε να σε ευχηθώ και εγώ, να βάλω όλους τους χριστιανούς να σε συγχωρήσουν.

Οι χωριάτες κοιτούσαν περίεργοι. Το βοσκόπουλο είχε αρχίσει να κοκκινίζει. Ο πάτερ Κοσμάς συνέχισε απλά:

-Πώς να σε καταλάβω, παιδί μου, πως αγαπάς τους αδελφούς σου; Εγώ τώρα εδώ όπου περπατώ και διδάσκω τον κόσμον, λέγω πώς τον κυρ Κώστα τον αγαπώ ωσάν τα μάτια μου, μα εσύ δεν το πιστεύεις, θέλεις να με δοκιμάσεις πρώτον, και τότε να με πιστέψεις. Εγώ έχω ψωμί να φάγω, ανίσως και σου δώσω κομμάτι και σε, όπου δεν έχεις, τότε φανερώνω πώς σε αγαπώ. Αμή εγώ να φάγω όλο το ψωμί και εσύ να πεινάς, τί φανερώνω; Πώς η αγάπη όπου έχω εις εσέ είναι ψεύτικη. Έχω δύο ποτήρια κρασί να πιω, εσύ δεν έχεις, ανίσως και σου δώσω και σε απ' αυτό να πιεις, τότε φανερώνω πως σε αγαπώ. Αμή ανίσως δεν σου δώσω είναι κάλπικη η αγάπη. Είσαι λυπημένος, απέθανεν η μήτηρ σου, ο πατήρ σου. Ανίσως και έλθω να σε παρηγορήσω, τότε είναι αληθινή η αγάπη, αμή ανίσως εσύ κλαίεις και θρηνείς, και εγώ τρώγω, πίνω και χορεύω, ψεύτικη είναι η αγάπη μου.

Σταμάτησε εδώ ο άγιος. Έρριξε ένα ερευνητικό βλέμμα στο πλήθος. Στάθηκε σ' ένα παιδαρέλι ως δέκα χρονών, βρώμικο και αξιολύπητο, μ' ένα κουρέλι για πουκάμισο. Γύρισε έπειτα στο βοσκό που εξακολουθούσε να στέκεται όρθιος. Του είπε δείχνοντας με το χέρι:

-Το αγαπάς εκείνο το φτωχό παιδί;

-Το αγαπώ, απήντησε ο άλλος.

-Αν το ηγάπας του έπαιρνες ένα υποκάμισο όπου είναι γυμνό, να παρακαλή και εκείνο δια την ψυχήν σου. Τότε είναι αληθινή η αγάπη, αμή τώρα είναι ψεύτικη. και γυρίζοντας προς το πλήθος ρώτησε:

-Δεν είναι έτσι χριστιανοί μου;

-Έτσι είναι, έτσι, αποκρίθηκαν ζωηρά πολλοί.

-Με ψεύτικην αγάπην, συνέχισε ο καλόγερος, δεν πηγαίνομεν εις τον Παράδεισον.

Έπειτα στράφηκε πάλι στο βοσκό. -Τώρα σα θέλεις να κάμης την αγάπην μάλαμα, είπε, πάρε και ένδυσε τα φτωχά παιδιά, και τότε να βάλω να σε συγχωρήσωσι. Το κάμνεις τούτο;

-Το κάμνω, αποκρίθηκε ο Κώστας.

-Χριστιανοί μου, γύρισε πάλι στους άλλους ο άγιος, ο Κώστας εκατάλαβε πως η αγάπη που είχεν έως τώρα ήτο ψεύτικη, και θέλει να την κάνη μάλαμα, να ενδύση τα φτωχά παιδιά. Επειδή και τον εκπαιδεύσαμεν, σας παρακαλώ να ειπήτε δια τον κυρ Κώστα τρεις φοράς Ο Θεός συγχωρήση και ελεήση αυτόν.

-Ο Θεός συγχωρήση και ελεήση αυτόν, επανέλαβε το πλήθος τρεις φορές.

ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ

Από το βιβλίο "Κοσμάς ο Αιτωλός" του Μητροπολίτη Φλωρίνης Αυγ. Καντιώτη, εκδ. Ορθοδόξου Ιεραποστολικής Αδελφότητας "Ο Σταυρός"

1. "Αυτό μια μέρα θα γίνει Ρωμαίικο και καλότυχος όποιος ζήσει σε κείνο το βασίλειο."

(Συνήθιζε να λέγει εις διάφορα μέρη της υποδούλου Ελλάδος, τα οποία μετά ταύτα απηλευθερώθησαν)

2. "Ω ευλογημένο βουνό, πόσες ψυχές γυναικόπαιδα θα σώσεις όταν έλθουν τα χαλεπά χρόνια ! "

(Είπε την προφητείαν αυτήν εν Σιατίστη και αλλαχού αντικρύζων τα βουνά, τα οποία κατά τούς χρόνους της Ελληνικής Επαναστάσεως έγιναν κρησφύγετα των γυναικοπαίδων).

3. "Καλότυχοι σεις, οι οποίοι ευρέθητε εδώ πάνω εις τα ψηλά βουνά, διότι αυτά θα σας φυλάξουν από πολλά δεινά. Θα ακούτε και δεν θα βλέπετε τον κίνδυνο. Τρεις ώρες ή τρεις μέρες θα υποφέρετε."

(Ελέχθη εις την περιφέρειαν Σιατίστης)

4. "Το ποθούμενο θα γίνει στην τρίτη γενεά. Θα το ιδούν τα εγγόνια σας. "

(Ελέχθη εν Χειμάρρα - Η σπουδαιοτάτη αύτη προφητεία του Αγίου, η οποία έτρεφε την γλυκυτέραν ελπίδα του υποδούλου Γένους, έλαβε καταπληκτικήν επαλήθευσιν. Διότι οι χρόνοι της απελευθερώσεως του Έθνους είναι πράγματι η τρίτη γενεά από των χρόνων που προεφήτευσεν αυτήν ο Άγιος, καθόσον, ως γνωστόν, εκάστη γενεά υπολογίζεται εις 25 έτη)

5. "Θάρθη καιρός να σας πάρουν οι εχθροί σας και τη στάχτη από τη φωτιά, αλλά σεις να μην αλλάξετε την πίστη σας, όπως θα κάμνουν οι άλλοι. "

(Ελέχθη εν Σιατίστη)

6. Σας λυπάμαι για την περηφάνια, όπου έχετε. Το ποδάρι μου εδώ δεν θα ξαναπατήσει. Και εάν δεν αφήσετε αυτά τα πράγματα που κάνετε, την αυθαιρεσία και ληστεία, θα καταστραφείτε. Σε κείνο το κλαρί, που κρεμάτε τα σπαθιά σας, θαρθή μια μέρα που θα κρεμάσουν οι γύφτοι τα όργανά τους. "

(Ελέχθη εις το χωρίον Άγιος Δονάτος Σουλίου)

7. "Θάρθουν οι κόκκινοι σκούφοι κι ύστερα οι Άγγλοι επί 54 χρόνια, και κατόπιν θα γίνει Ρωμαίϊκο."

(Ελέχθη εν Κεφαλληνία περί της απελευθερώσεως της Επτανήσου - "Κόκκινοι σκούφοι" ονομάζονται οι Γάλλοι στρατιώται ως εκ του χρώματος των καλυμμάτων της κεφαλής κατά τούς ναπολεοντείους χρόνους. Η προφητεία αύτη εύρε καταπληκτικήν εκπλήρωσιν. Διότι μετά τούς Ενετούς εις την Επτάνησον εγκατεστάθησαν οι Γάλλοι, και μετά την αναχώρησιν τούτων ήλθον οι 'Aγγλοι, των οποίων η παραμονή διήρκεσε 54 έτη, δηλαδή όσα και προεφήτευσεν ο 'Aγιος. Το 1810 κατέλαβον ουσιαστικώς οι 'Aγγλοι την Επτάνησον (εκτός της Κερκύρας, η οποία παρεδόθη το 1815 εις τον Κάμπελλ), και το 1864 παρέδωκαν αυτήν εις την Ελλάδα.)

8. "Τα όρια του Ρωμαίικου θάνε η Βωβούσα (ο ποταμός Αώος) ".

(Ελέχθη εν Παλαιά 'Aρτη)

9. "Εκείθε θάρθη το Ρωμαίικο".

(Την προφητείαν ταύτην είπεν ο 'Aγιος εν Πρεβέζη δεικνύων το μέρος της Στερεάς, από το οποίον θα προήρχετο ο στρατός της ελευθερίας. Η προφητεία επραγματοποιήθη το 1912).

10. "Τα βάσανα είναι ακόμη πολλά. Θυμηθείτε τα λόγια μου · προσεύχεστε, ενεργείτε και υπομένετε στερεά. Έως ότου να κλείσει αυτή η πληγή του πλατάνου, το χωριό σας θάνε σκλαβωμένο και δυστυχισμένο".

(Ελέχθη εις Τσαραπλανά, το σημερινόν Βασιλικόν της Ηπείρου. Η πληγή του πλατάνου έκλεισε το 1912, έτος απελευθερώσεως της Ηπείρου)

11. "Πότε θαρθή το ποθούμενον; " ηρώτησαν τον 'Aγιον εις Τσαραπλανά της Ηπείρου. "Όταν σμίξουν αυτά", απήντησεν ο 'Aγιος δεικνύων δύο δενδρύλλια.

(Τα δενδρύλλια εμεγάλωσαν, επάχυναν και έσμιξαν το 1912)

12. "Το ποθούμενον θα έρθει όταν θαρθούν δύο πασχαλιές μαζί".

(Πράγματι το 1912 αι εορταί Ευαγγελισμού και Πάσχα συνέπεσαν)

13. "'Aμα κλείσει το δένδρον και κλεισθεί μέσα το παλούκι, τότε θα έλθει το ποθούμενον. Θα γίνει κάποιο σημάδι και να μη φοβηθήτε. Να πηγαίνετε βασίλεμα ηλιού σ' εκείνα τα βουνά (της Ομάλιας και της Μερόπης), όπου θα γλιτώσουν πολλές ψυχές. Μαζί σας μη πάρετε τίποτε, μόνον τις ψυχές σας να γλιτώσετε. Και δεν θα βαστάξει το κακό περισσότερο από 24 ώρες".

14. "Τα χωριά του κάμπου θα πάθουν χαλάστρα, ενώ στις ποδιές του Κισσάβου θα κοιμηθούν σκλάβοι και θα ξυπνήσουν ελεύθεροι".

(Ελέχθη εν Λαρίση)

15. "Αν το κυπαρίσσι αυτό ξεραθεί από την κορυφή, η Ελλάς θα ελευθερωθεί· αν ξεραθεί από κάτω, δεν θα ελευθερωθεί".

(Ελέχθη εν Ζελενίτσα (Πρασιά) της Ευρυτανίας)

16. "Με δυσκολία θάρθη"

(Εννοείται το ποθούμενον)

17. "Όταν θα ιδείτε το χιλιάρμενο στην Άσπρη Θάλασσα, τότε θάρθη".

18. "Όταν θα ιδείτε το χιλιάρμενο στα ελληνικά νερά, τότε θάρθη".

19. "Όταν θα ιδείτε το χιλιάρμενο στα ελληνικά ύδατα, τότε θα λυθεί το ζήτημα της Πόλης"

20. "Θάρθη ξαφνικά. Να έχετε ένα σακούλι σιτάρι κρεμασμένο στη θύρα. Αυτό θα σας εμποδίσει φεύγοντας. Μη το αφήσετε. Να το πάρετε μαζί σας, για να φάνε τα παιδιά σας".

21. Στην Αυλώνα θα γίνει χαλασμός. Θα έλθουν στρατεύματα να ελευθερώσουν τον τόπο".

22. "Στο Μπουκορμέ θα χυθεί πολύ αίμα".

23. "Όταν ακούετε ότι ο πόλεμος άρχισε, τότε κοντά είναι".

24. "Όσα χωριά είναι κοντά σε δρόμο πολλά θα τραβήξουν".

25. "Η Δρόπολις θα πάθη, διότι ο τόπος είναι γυμνός".

26. "Η Δρόπολις θα είναι γεμάτη στρατεύματα".

27. "Θα χαθεί η σοδιά της χρονιάς από την εύφορη Δρόπολι και - μάνα μου ! - αίμα πολύ που έχει να χυθεί".

28. "Λάκκοι και βράχοι στη Δρόπολι θα είναι γεμάτοι φεύγοντας".

(Εις το αλβανικόν χειρόγραφον, η προφητεία αύτη έχει ως εξής: "Τα βουνά, οι χαράδρες και οι κάμποι της Δρόπολης θα γεμίσουν προσφυγιά").

29. "Εις τα χωριά Πέπελη σεις άδικα θα φοβάσθε· τίποτε δεν θα πάθετε. Μόνον τα παιδιά σας που θα είναι στους δρόμους τα κλαίτε".

30. "Οι αντίχριστοι θα φύγουν, αλλά θάρθουν πάλι· έπειτα θα τούς κυνηγήσετε έως την Κόκκινη Μηλιά".

31. "Θαρθή όταν έρθουν δυο καλοκαίρια και δυο πασχαλιές μαζί".

32. "Ξένος στρατός θα έλθει, Χριστό θα πιστεύει, γλώσσα δεν θα ξέρη ... ".

33. "Θαρθή και μια φορά ασκέρι ξένο που το Χριστό θα πιστεύει. Αλλά σεις δεν θα το ξέρετε".

34. "Με άλλους θα κοιμηθείτε και με άλλους θα ξημερώσετε".

35. "Θα ιδείτε τρεις φαμίλιες σ’ ένα σπίτι".

36. "Εσείς θα πάτε να κατοικήσετε αλλού και άλλοι θάρθουν να κατοικήσουν σε σας".

37. "Θα ιδείτε 40 άλογα να τα δένουν σε ένα παλούκι".

38. "Πολλοί θα χάνονται από την πείνα".

39. "Οι πλούσιοι τα γίνουν πτωχοί και οι πτωχοί θα πεθάνουν".

40. "Μια χούφτα μάλαμα μια χούφτα αλεύρι".

41. " Θα έρθει καιρός που οι Ρωμιοί θα τρώγονται αναμεταξύ τους. Εγώ συστήνω ομόνοιαν και αγάπην".

42. "Θα ιδείτε και τακτικό στρατό, θα ιδείτε και ρέμπελο (αντάρτικο)· από αυτούς πολλά θα υποφέρετε".

43. "Θα σας ζητήσουν τα ντουφέκια· να έχετε διπλά· να δώσετε το ένα και να κρατήσετε το άλλο. Ένα ντουφέκι 100 ψυχές θα γλιτώσει".

44. "Θα έρθει καιρός που θα διευθύνουν τον κόσμο τα άλαλα και τα μπάλαλα".

("Τα άλαλα και τα μπάλαλα" - Εννοεί τα άψυχα μηχανήματα των διαφόρων εφευρέσεων. Αυτά αντικατέστησαν και ολονέν αντικαθιστούν τας εργατικάς χείρας και κυριαρχούν εις την ζωήν των ανθρώπων, ως νεώτερα είδωλα προσκυνούμενα υπό του υλόφρονος κόσμου.)

45. "Η αιτία του γενικού πολέμου θα είναι από τη Δαλματία".

46. "Η αιτία του γενικού πολέμου θάρθη από τη Δαλματία. Πρώτα θα διαμελιστεί η Αυστρία και ύστερα η Τουρκία".

47. "Ο χαλασμός θα γίνει από ένα κασσιδιάρη".

(Η προφητεία εις το αλβανικόν χειρόγραφον φέρεται ως εξής: "Ο χαλασμός θάρθη από τυφλό και κασσιδιάρη")

48. "Θα προσπαθούν να το λύσουν με την πέννα, μα δεν θα μπορούν. 99 φορές με τον πόλεμο και μια με την πέννα".

49. "Αν βρεθούν 3 δυνάμεις σύμφωνες, τίποτε δεν θα πάθετε".

50. "Αν το ζήτημα λυθεί με τον πόλεμο, θα πάθετε πολλές καταστροφές· σε τρεις χώρες μια θα μείνει... "

51. "Θα έρθει καιρός που δεν θα ακούτε (=μαθαίνετε) τίποτε".

52. "Ότι σας ζητούν, να δίνετε· ψυχές μόνον να γλιτώνετε".

53. "Αν βρίσκουν στο δρόμο ασήμι, δεν θα σκύβουν να το πάρουν. Για ένα όμως αστάχυ θα σκοτώνονται ποίος να το πρωτοπάρει... ".

54. "Το κακό θα σας έρθει από τούς διαβασμένους".

55. "΄Η τρεις μέρες ή τρεις μήνες ή τρία χρόνια θα βαστάξει".

56. "Θάρθη καιρός που δεν θα υπάρχει αυτή η αρμονία που είναι σήμερα μεταξύ λαού και κλήρου".

57. "Οι κληρικοί θα γίνουν οι χειρότεροι και οι ασεβέστεροι των όλων".

58. "Στην Πόλι θα χυθεί αίμα που τριχρονίτικο δαμάλι θα πλέξη (=πλεύση) ".

59. "Καλότυχος όποιος ζήσει μετά το γενικό πόλεμο. Θα τρώγει με ασημένιο κουτάλι... ".

60. "Μετά το γενικό πόλεμο θα ζήση ο λύκος με τ’ αρνί".

61. "Θάρθη πρώτα ένα ψευτορωμαίϊκο· να μη το πιστέψετε· θα φύγει πίσω".

62. "Θα μαζωχτή το χιλιάρμενο στο Σκάλωμα ('Aγιοι Σαράντα) και θάρθουν κοκκινογέλεκοι, να πολεμήσουν για σας".

63. "Οι Τούρκοι θα φύγουν, αλλά θα ξανάρθουν πάλι και θα φθάσουν ως τα Εξαμίλια. Στο τέλος θα τούς διώξουν εις την Κόκκινη Μηλιά. Από τούς Τούρκους το 1/3 θα σκοτωθεί, το άλλο τρίτο θα βαπτισθεί και μονάχα το 1/3 θα πάει στην Κόκκινη Μηλιά".

("Κόκκινη Μηλιά". Τοποθεσία, την οποίαν η φαντασία των υποδούλων Ελλήνων έθετεν εις τα βάθη της Μ. Ασίας).

64. "Τόσα πολλά θα γίνουν, που οι μανάδες θα γεννήσουν πρόωρα από το φόβο τους".

65. "Ζώα δεν θα μείνουν· θα τα φάνε. Φάτε και σεις μαζί μ΄ αυτούς. Στα Τζουμέρκα θα πάρετε σπόρο".

(Εις το αλβανικόν χειρόγραφον διαβάζομεν: "Άλογα δεν θα μείνουν. Θα πάτε και σεις μαζί μ’ αυτά. Από τα Τζουμέρκα θα ξαναπιάσετε τη ράτσα τους")

66. "'Σπίτια μεγάλα μη κάμνετε. Λιάσες να κάμνετε να μη σας έρχονται μέσα".

67. "Θα σας επιβάλουν μεγάλο και δυσβάστακτο φόρο, αλλά δεν θα προφθάσουν".

68. "Θα βάλουν φόρο στις κότες και στα παράθυρα".

69. "Θα ζητήσουν να σας πάρουν και στρατιώτες. Δεν θα προφθάσουν όμως".

70. "Οι Τούρκοι θα μάθουν το μυστικό 3 μέρες γρηγορότερα από τούς Χριστιανούς".

(Το αλβανικόν χειρόγραφον έχει την προφητείαν ως εξής: "Οι Τούρκοι θα το καταλάβουν τρεις ημέρες γρηγορότερα από τούς Χριστιανούς")

71. "Όταν ακούσετε ότι ο πόλεμος πιάστηκε από κάτω, τότε κοντά θα είναι".

72. "Αν ο πόλεμος πιαστεί από κάτω, λίγα θα πάθετε· αν πιαστεί από πάνω, θα καταστραφείτε".

73. "Οι βράχοι και οι λάκκοι θα είναι γεμάτοι κόσμο".

74. "Θάρθη ξαφνικά· ή το βόιδι στο χωράφι ή το άλογο στ΄ αλώνι".

75. "Λυπηρόν είναι να σας το ειπώ· σήμερον, αύριον καρτερούμεν δίψες, πείνες μεγάλες που να δίδωμεν χιλιάδες φλουριά και να μην ευρίσκωμεν ολίγον ψωμί".

76. "Μετά τον πόλεμο οι άνθρωποι θα τρέχουν μισή ώρα δρόμο, για να βρίσκουν άνθρωπο και να τον κάμουν αδελφό".

77. "Αμπέλια μη φυτεύετε, διότι θα χαλάσουν καθώς εκείνα στη Δρυϊνούπολι".

78. "Θα γίνει ένα χαρτοβασίλειο, που θα έχει μέγα μέλλον στην Ανατολή".

79. "Ο κόσμος τόσον θα πτωχεύσει, που θα ζώνεται με κληματσίδες".

80. "Η αιτία θα έλθει από τα Δελειατά".

81. "Η Γαλλία θα ελευθερώσει πολλά ελληνικά μέρη και ιδίως οι Ιταλοί".

82. "Η Γαλλία θα λευτερώσει την Ελλάδα, την Ήπειρο η Ιταλία".

83. "Από τρία μπουγάζια στενά, Κρά, Κράψη και Μουζίνα, θα περνούν πολλά στρατεύματα για την Πόλι. Καλόν είναι τα γυναικόπαιδα να βγουν στα βουνά. Θα σας ρωτούν αν είναι μακριά η Πόλι· εσείς να μη λέτε την αλήθεια, διότι θα σας κακοποιήσουν. Ο στρατός αυτός δεν θα φθάσει στην Πόλι, στη μέση του δρόμου θα μάθη ότι ο πόλεμος τελείωσε".

84. "Θα έρθει καιρός, που θα φέρει γύρες ο διάβολος με το κολοκύθι του".

85. "Θα βλέπετε να πηγαίνουν άλλοι επάνω και άλλοι κάτω".

86. "Η λευτεριά θαρθή από κάτω από όπου χύνονται τα νερά".

87. "Από πάνω και από τη σκάλα χαλασμό μη περιμένετε".

88. "Ένα ψωμί θα χαθεί το μισό, και ένα ολόκληρο".

89. "Θα έρθει καιρός που μια γυναίκα θα διώχνει δέκα Τούρκους με τη ρόκα".

90. "Τον Πάπαν να καταράσθε, διότι αυτός θα είναι η αιτία".

91. "Ο χαλασμός στον τόπο θα γίνει από ένα όνομα αξιωματούχου ... (δυσανάγνωστον) ".

92. "Πολλά χωριά θα καταστραφούν, οι τρεις χώρες θα γίνουν μία".

93. "Να έχετε τρεις θύρες· αν σας πιάσουν τη μια, να φύγετε από την άλλη".

94. "Πίσω από τη μια θύρα να κρυφθεί κανείς, γλιτώνει· θα είναι βιαστικό".

95. "Να παρακαλείται να είναι μέρα και όχι νύκτα, καλοκαίρι και όχι χειμώνας".

96. "Οι άνθρωποι θα μείνουν πτωχοί, γιατί δεν θάχουν αγάπη στα δένδρα".

97. "Οι άνθρωποι θα μείνουν πτωχοί, γιατί θα γίνουν τεμπέληδες".

98. "Από ψηλά, μέσα από το λιμάνι θάρθη ο χαλασμός".

99. "Θα σας ρίξουν παρά πολύ· θα σας ζητήσουν να τον πάρουν πίσω, αλλά δεν θα μπορέσουν".

100. "Εσείς θα σώσετε άλλους και οι άλλοι εσάς".

101. "Εσείς θα φύγετε απ’ τ’ αριστερά βουνά· από τη δεξιά μεριά όχι· από τις σπηλιές μη φοβάστε".

102. "Θαρθή ξαφνικά· τ΄ άλογα θ΄ απομείνουν ζεμένα στις δουλειές τους και σεις θα φύγετε".

103. "Θάνε όγδοος αιώνας που θα γίνουν αυτά".

104. "Να κρυφθείτε ή κοντά στην πόρτα ή κοντά στην πλάκα, αν είναι βιαστικό και γρήγορο".

105. "Πολλά θα συμβούν. Οι πολιτείες θα καταντήσουν σαν μπαράγκες".

106. "Θαρθή καιρός που θα βγει ο καταραμένος δαίμονας από το καυκί του".

107. "Θαρθή μια φορά ένας ψευτοπροφήτης· μη τον πιστέψετε και μη τον χαρείτε. Πάλι θα φύγει και δεν θα μεταγυρίσει".

108. "Θάρθη καιρός που οι χριστιανοί θα ξεσηκωθούν ο ένας κατά του άλλου".

109. "Νάχετε το σταυρό στο μέτωπο, για να σας γνωρίσουν ότι είσθε χριστιανοί".

110. "Δεν θα φθάσει ο στρατός στην Πόλι· στη μέση του δρόμου θάρθη το μαντάτο, ότι έφθασε το ποθούμενο".

111. "Πήγαινε και στο δρόμο θ΄ ανταμειφθείς".

(Ελέχθη εν Δερβιστάνη περί τίνος, όστις ειρωνεύθη τον Άγιον. Ούτος μετ’ ολίγον ετραυματίσθη καθ’ οδόν υπό τινός εχθρού του)

112. "Ειπέ εις τα είδωλα εκείνα να μην έρθουν εδώ, αλλά να γυρίσουν εις τα οπίσω".

(Καθώς ο Άγιος εδίδασκεν εις Άσσον της Κεφαλληνίας, διέκοψε μίαν στιγμήν το κήρυγμά του και απέστειλεν ένα ακροατήν του εις την οικίαν του άρχοντος του τόπου ειπών τούς λόγους τούτους. Ούτος απελθών εύρε 4 κυρίας της αριστοκρατίας ασέμνως ενδεδυμένας, αί οποίαι ήσαν έτοιμοι να έλθουν και παρακολουθήσουν το κήρυγμα του Αγίου)

113. "Φτιάνετε σπίτια τορνευτά και δεν πρόκειται να κατοικήσετε σ΄ αυτά".

(Είπε τούς λόγους τούτους ο Άγιος εις Άσσον της Κεφαλληνίας, όταν μίαν ημέραν διήρχετο πρό μιάς νεοκτίστου οικίας. Μετ’ ολίγον όλοι οι ιδιοκτήται απέθανον πλην μιας μοναχής).

114. "Το παιδί αυτό θα προκόψει, θα κυβερνήσει την Ελλάδα και θα δοξαστεί".

(Ελέχθη περί του Ιωάννου Κωλέττη).

115. "Θα γίνεις μεγάλος άνθρωπος, θα κυριεύσεις όλη την Αρβανιτιά, θα υποτάξεις την Πρέβεζα, την Γάργα, το Σούλι, το Δέλβινο, το Γαρδίκι και αυτό το τάχτι του Κούρτ πασά. Θα αφήσης μεγάλο όνομα στην οικουμένη. Και στην Πόλι θα πάς, μα με κόκκινα γένια. Αυτή είναι η θέληση της θείας προνοίας. Ενθυμού όμως εις όλη την διάρκεια της εξουσίας σου να αγαπάς και να υπερασπίζεσαι τούς χριστιανούς, αν θέλεις να μείνει η εξουσία εις τους διαδόχους σου".

(Ελέχθη εν Τεπελενίω περί του Αλή πασά)

116. "Θα βγουν πράγματα από τα σχολεία που ο νους σας δεν φαντάζεται".

117. "Θα δείτε στον κάμπο αμάξι χωρίς άλογα να τρέχει γρηγορότερα από τον λαγό".

118. "Θάρθη καιρός που θα ζωστεί ο τόπος με μια κλωστή".

(Ελέχθη εν 'Aσσω της Κεφαλληνίας).

119. "Θαρθή καιρός που οι άνθρωποι θα ομιλούν από ένα μακρινό μέρος σε άλλο, σαν νάνε σε πλαγινά δωμάτια, π.χ. από την Πόλι στη Ρωσία".

120. "Θα δείτε να πετάνε άνθρωποι στον ουρανό σαν μαυροπούλια και να ρίχνουν φωτιά στον κόσμο. Όσοι θα ζουν τότε θα τρέξουν στα μνήματα και θα φωνάξουν: Εβγάτε σεις οι πεθαμένοι να μπούμε εμείς οι ζωντανοί".

(Αι πέντε κατά σειράν προφητείαι (116η - 120ή) του Αγίου αναφέρονται προφανώς εις τας μεγάλας εφευρέσεις του αιώνός μας. Το αμάξι χωρίς άλογα είναι οι σιδηρόδρομοι και τ΄ αυτοκίνητα. Η κλωστή που θα ζώσει όλον τον κόσμον είναι τα καλώδια των τηλεγραφείων. Με τας συσκευάς της τηλεπικοινωνίας η φωνή ακούεται εξ αποστάσεως χιλιάδων χιλιομέτρων ως να προήρχετο εκ γειτονικής οικίας. Τα μαυροπούλια, που θα ρίψουν το πυρ εις την γην, είναι τα αεροπλάνα της πολεμικής αεροπορίας. Αυταί αι προφητείαι του αγίου Κοσμά είναι γεγραμμέναι εις τα βιβλία χρόνους πολλούς, αιώνα περίπου πριν γίνουν αι σχετικαί εφευρέσεις)

121. "Το κακόν τα έλθει μέχρι τον Σταυρόν και δεν θα μπορέσει να πάει κάτω. Μη φοβηθείτε. Μη φύγετε από τα σπίτια σας".

(Ελέχθη εις την περιοχήν Πολυνερίου Γρεβενών. Πράγματι το 1940 οι Ιταλοί έφθασαν μέχρι την τοποθεσίαν Σταυρός, όπου είχε κηρύξει ο Άγιος και εσταμάτησαν)

122. "Όταν θα πέσει ο κλώνος (που είναι στημένος ο Σταυρός), θα γίνει μεγάλο κακόν, που θα έλθει από το μέρος όπου θα δείξει ο κλώνος· και όταν θα πέσει το δένδρον, θα γίνει ένα μεγαλύτερον κακόν".

(Ελέχθη εις το χωρίον Τσιράκι (σήμερον Άγιος Κοσμάς) Γρεβενών. Πράγματι το 1940 έπεσεν ο κλώνος και ο Σταυρός προς το μέρος της Αλβανίας, όθεν επετέθησαν οι Ιταλοί, και το 1947 το δένδρον, ότε η περιοχή κατεστράφη εντελώς από τον συμμοριτοπόλεμον).