Αρχιμ. Τιμόθεος Ηλιάκης, Ομιλία στην εορτή του Μεγάλου Κωνσταντίνου,ονομαστηρίων Σεβ. Μητροπολίτου πρ. Ν.Ιωνίας- φιλαδελφείας κ.Κωνσταντίνου.
Ι.Ναός Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Ν.Ιωνίας 21 Μαΐου 2016
Σεβασμιώτατοι άγιοι Αρχιερείς ,
Λαμπροφορούντες Πατέρες και Αγγελόμορφοι Αδελφοί ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ !
Η αγία Ορθόδοξος του Χριστού Εκκλησία εορτάζει σήμερα τη μνήμη των ευσεβών και θεοστέπτων Βασιλέων και Ισαποστόλων Κωνσταντίνου του Μεγάλου και της Μητρός αυτού αγίας Ελένης. Είναι γνωστό πως λίγα πρόσωπα στη μακραίωνη πορεία της ανθρωπότητας τιμήθηκαν από την Ιστορία με τον τίτλο του Μεγάλου. Εξέχουσα ανάμεσά τους μορφή αποτελεί αναμφίβολα ο Μέγας Κωνσταντίνος. Και αναδείχτηκε πραγματικά Μεγάλος, όχι μόνο σε έργα πολιτικής σύνεσης, οικονομικής διαχείρισης, διοικητικής μεταρρύθμισης, στρατιωτικής δεξιοτεχνίας, φρόνησης και ανδρείας, αλλά, με άριστο συνδυασμό, Μεγάλος και σε έργα μεγάλα, στερέωσης του μέχρι τότε χειμαζομένου Χριστιανισμού, ενίσχυσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας, αποκατάστασης της εσωτερικής της ενότητας, τιμής των αγίων Μαρτύρων, ανέγερσης ναών, σύγκλησης Συνόδων. Και μαζί του ασφαλώς μεγαλύνεται η Αγία μητέρα του Ελένη η Μικρασιάτισα αγία, η παιδαγωγός, και συμβοηθός, και συντελεστής στα θεία έργα, στη φιλανθρωπία, στην εύρεση του Τιμίου Σταυρού και ανάδειξη των Αγίων Τόπων, στη στήριξη των πιστών, στον εκχριστιανισμό των απίστων. Πόσα άραγε δεν οφείλει σήμερα ο χριστιανικός κόσμος στη βασιλική τούτη δυάδα, την οποία, δίκαια και θεόπνευστα, η Εκκλησία μας κατέταξε στον χορό των Αγίων, απονέμοντάς τους επάξια και τον τίτλο των ισαποστόλων.
Ο Μέγας Κωνσταντίνος, ο ενδοξότατος πρώτος χριστιανός αυτοκράτορας, ο ιδρυτής της βασιλεύουσας Κωνσταντινούπολης, γεννήθηκε στην πόλη Ναϊσσό, τη σημερινή Νίσσα της κεντρικής Σερβίας, γύρω στο έτος 275.Πατέρας του ήταν ο ελληνοϊλλυρικής καταγωγής Κωνστάντιος ο Χλωρός, αξιωματούχος τότε του ρωμαϊκού κράτους, ο οποίος αργότερα ανακηρύχθηκε Καίσαρας και Αύγουστος των δυτικών επαρχιών.
Η Μητέρα του η ευσεβής και ενάρετη Ελένη, γεννήθηκε στην πόλη Δρέπανο της Βιθυνίας (Μικράς Ασίας) περί το έτος 247. Την πόλη αυτή ο Μ. Κωνσταντίνος μετονόμασε αργότερα Ελενόπολη, προς τιμή της μητέρας του. Της επαρχίας αυτής όχι μονάχα η πρωτεύουσα Νίκαια, αλλά και πολλές άλλες πόλεις ήσαν Ελληνικότατες. Γι' αυτό και το όνομα Ελένη ήταν αποτέλεσμα όχι μιας ελληνίζουσας παραλαβής, αλλά μιας Ελληνικής συνείδησης.
Η βασιλεία του Κωνσταντίνου επηρέασε σημαντικά τη μελλοντική ιστορία, όχι μόνο της αυτοκρατορίας, αλλά και του κόσμου ολόκληρου. Σπουδαιότερα γεγονότα της βασιλείας του ήταν η ίδρυση στις όχθες του Βοσπόρου στο ελληνικό Βυζάντιο, της Κωνσταντινουπόλεως (της «Νέας Ρώμης»),και η μεταφορά εκεί της πρωτεύουσας της αυτοκρατορίας. Τα εγκαίνια της, έγιναν στις 11 Μαΐου 330 με μεγαλοπρέπεια και η πόλη αφιερώθηκε στην ιδιαίτερη προστασία της Υπεραγίας Θεοτόκου, Υπερμάχου Στρατηγού της Πόλεως. Οι Βυζαντινοί συμπλήρωσαν την αίγλη και τη δόξα της Βασιλεύουσας και προπαντός την κατέστησαν το κέντρο του Χριστιανισμού και της Ορθοδοξίας. Ενώ μέσα από την ελληνική γλώσσα που αποτελούσε πλέον την επίσημη γλώσσα της Αυτοκρατορίας διασώθηκε ο ελληνικός πολιτισμός που φώτισε τον κόσμο και ιδιαίτερα την Ευρώπη. « Το Βυζάντιο είναι η ελληνική γλώσσα και η ορθοδοξία, δηλαδή τα δύο βασικά συστατικά της ελληνοσύνης. Βέβαια το Βυζάντιο ήταν μια πολυεθνική αυτοκρατορία, αλλά ήταν μια αυτοκρατορία ελληνόφωνη. Το ότι το Βυζάντιο ήταν ελληνόφωνο έσωσε όλον τον ελληνικό πολιτισμό». Σημειώνει πολύ εύστοχα η Βυζαντινολόγος Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ και συμπληρώνει « Αθήνα, Ιερουσαλήμ και Ρώμη. Χωρίς αυτά δεν υπάρχει Ευρώπη. Κι όλα αυτά τα τρία, συμπυκνωμένα μαζί, είναι το Βυζάντιο. Επομένως το Βυζάντιο είναι Ευρώπη, γιατί είναι ελληνόφωνο όπως η Αθήνα, χριστιανικό όπως η Ιερουσαλήμ κι έχει υιοθετήσει όλη τη ρωμαϊκή διοίκηση».
Εκεί οικοδομήθηκε αργότερα το Οικουμενικό Πατριαρχείο κι εκεί παρέμεινε η έδρα του μέχρι σήμερα. Η ιερή πόλη έχει συνδέσει το όνομα της με τη βυζαντινή δόξα, με τους αγώνες και τις θυσίες του Ελληνισμού κατά των απειράριθμων εχθρών του. Κι αν υποδουλώθηκε, στη συνείδηση των Ελλήνων μένει αδούλωτη. Εξακολουθεί να είναι το κέντρο του Ελληνισμού και της Χριστιανοσύνης κι έτσι θα τη βλέπουν πάντα οι γενιές που θ’ ακολουθήσουν.
Είναι ένας θρύλος αιώνιος, ελληνικός και χριστιανικός. Στεφανωμένη με την 'Αλω το φωτοστέφανο της Ρωμιοσύνης.
Άλλα μεγάλα έργα του αγίου Κωνσταντίνου που σημάδεψαν την ιστορία είναι η επίσημη αναγνώριση του Χριστιανισμού ως ισότιμης θρησκείας με τις άλλες με την υπογραφή κατά το έτος 313 του γνωστού περί ανεξιθρησκίας διατάγματος των Μεδιολάνων ,καθώς και η σύγκληση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου το 325 στη Νίκαια της Βιθυνίας ,Πρόεδρος της Οποίας ήταν ο ίδιος ο Αυτοκράτορας και από την οποία καταδικάστηκαν οι αιρετικές διδασκαλίες του Αρείου και θεσπίσθηκαν τα πρώτα επτά άρθρα του Συμβόλου της Πίστεως.
Ο Μ. Κωνσταντίνος υπήρξε Βασιλεύς ευσεβής. Τιμούσε τους αγίους, συνομιλούσε και συμβουλευόταν τον άγιο Αντώνιο, εκκλησιαζόταν συχνά παρ ότι δεν είχε ακόμα βαπτιστεί Χριστιανός ,καθιέρωσε τον Τίμιο Σταυρό σαν σύμβολο του κράτους, έδειξε ειλικρινή μετάνοια για τα λάθη που σαν άνθρωπος έπραξε ,και όπως μας πληροφορεί ο ιστορικός Ευσέβιος, από την ημέρα που βαπτίστηκε Χριστιανός μέχρι τον θάνατό του δεν φόρεσε το στέμμα και τα αυτοκρατορικά ένδύματα αλλά παρέμεινε ενδεδυμένος με τον λευκό του βαπτίσματος χιτώνα. Ενώ αμέσως μετά το άγιο Βάπτισμα είπε « Τώρα, σύμφωνα με το λόγο της αληθείας, ξέρω ότι είμαι μακάριος, τώρα έχω γίνει άξιος της αθανάτου ζωής, τώρα έχω πιστέψει πως έλαβα το θείο φως».
Ο Μέγας Κωνσταντίνος υπήρξε Δίκαιος Άρχοντας με μοναδικό κριτήριο στις αποφάσεις του την ευημερία του Λαού που ο Θεός του ανάθεσε να διακυβερνήσει, σε αντίθεση με τους σημερινούς άρχοντες των λαών που τους ενδιαφέρει πρωτίστως η ευημερία των αριθμών και όχι των ανθρώπων .Υπήρξε Χριστιανός Νομοθέτης που εξέδωσε πολλούς νόμους επηρεασμένος από τον τέλειο Νόμο του Ευαγγελίου, καθιέρωσε δε, ανάμεσα σε άλλα, την αργία της Κυριακής που σήμερα στο όνομα οικονομικών συμφερόντων τόσο άστοχα ορισμένοι επιθυμούν να καταργήσουν. Ο Μέγας Κωνσταντίνος υπήρξε άρχοντας οραματιστής ενός νέου κόσμου στον οποία θα βασίλευαν η Δικαιοσύνη, η ευημερία ,η ελευθερία και η αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Αυτά ακριβώς τα Κωνσταντίνεια οράματα στάθηκαν αφορμή για την δημιουργία ενός νέου πολιτισμού που έδωσε και συνεχίζει να δίνει πνοή στην Ανθρωπότητα . Ο Καθηγητής Βλάσιος Φειδάς εύστοχα σημειώνει πως , «Ο Μέγας Κωνσταντίνος είναι η κατ’ εξοχήν πολιτική και θρησκευτική μορφή του όλου χριστιανικού κόσμου, η οποία προσδιόρισε το περιεχόμενο της παγκόσμιας ιστορίας κατά τρόπο μοναδικό και όχι μόνο με διαχρονικά αλλά και με συγχρονικά κριτήρια για την αξιολόγηση του μεγαλόπνοου οράματός του. Χωρίς το όραμα αυτό ούτε η Ευρώπη θα είχε συγκεκριμένη πνευματική κληρονομιά ούτε ο κόσμος μια τόσο ακμαία ακτινοβολία του χριστιανικού μηνύματος για το Θεό, τον άνθρωπο και τον κόσμο».
Στις δύσκολες αυτές ημέρες που ζούμε τις ημέρες της ηθικής παρακμής αποτέλεσμα της οποίας είναι η οικονομική κρίση που μαστίζει όχι μόνο τον Τόπο μας αλλά σχεδόν ολόκληρο τον κόσμο το ηγετικό παράδειγμα του Μ. Κωνσταντίνου θα αποτελούσε ορόσημο μιας νέας αρχής αν το υιοθετούσαν οι σύγχρονοι άρχοντες των Λαών και με το βλέμμα τους στραμμένο, όπως εκείνος, στο σύμβολο της Νίκης ,τον Τίμιο Σταυρό, ξεκινούσαν την πολυπόθητη σταυροφορία για την Μεγάλη Αλλαγή την επιστροφή στις Ευαγγελικές αξίες και αρχές. Ο Μ. Κωνσταντίνος υπήρξε Άρχοντας του Δημοκρατικού Διαλόγου, άνθρωπος της καλύτερης και αγιότερης Δημοκρατίας που δεν είναι άλλη από το Συνοδικό σύστημα Διοικήσεως της Ορθοδόξου Εκκλησίας .Της Εκκλησίας που δεν φοβάται τον Διάλογο, που δεν αποτελεί μονοφωνία του ενός. Της Εκκλησίας που λύνει τις όποιες διαφορές εν Συνόδω με σεβασμό στην διαφορετική άποψη αλλά Δημοκρατική επικράτηση της γνώμης των πολλών, για τούτο και, όπως προαναφέραμε, όταν τα κύματα του Αρειανισμού ήρθαν να ταράξουν τα ήρεμα νερά της πορείας της ο Ηγέτης κάλεσε Σύνοδο Επισκόπων που ελεύθερα χωρίς απολύτως καμία εξωτερική παρέμβαση έδωσαν λύση στα προβλήματα που θέλησε ο αιώνιος εχθρός της Αλήθειας να δημιουργήσει. Η Αγία του Χριστού Ορθόδοξος Εκκλησία βρίσκεται σήμερα προ των πυλών της Συγκλήσεως μετά από πολλούς αιώνες της Μεγάλης και Αγίας Αυτής Συνόδου, γεγονότος μεγάλης θεολογικής και ιστορικής σημασίας με το οποίο επιβεβαιώνεται η ενότητα της Εκκλησίας και από την οποία ο σύγχρονος άνθρωπος αναμένει λόγο αλήθειας χριστιανικής, λόγο αγάπης, λόγο ενότητας, καταλλαγής, στηρίξεως και παρηγοριάς στις προκλήσεις και τα προβλήματα των καιρών .
Ας ευχηθούμε όπως ο κατά μίμηση των αγίων Αποστόλων συγκαλέσας την Α Οικουμενική Σύνοδο Ισαπόστολος άγιος Κωνσταντίνος φωτίσει, προστατεύσει και οδηγήσει τους Επισκόπους μας στην διαχείριση των θεμάτων με την φρόνηση που και ο ίδιος διαχειρίστηκε τα σοβαρά εκκλησιαστικά ζητήματα της εποχής του. Τιμούμε λοιπόν σήμερα και με άνθη ευλαβείας καταστέφουμε τον Μέγα Κωνσταντίνο τον άγιο που λάτρεψε εν ζωή ο Λαός για τα χρηστά έργα και που λατρεύει και αναζητά ένα πρότυπο του σήμερα ο κόσμος. Κωνσταντῖνος ὄνομα γλυκύ, Κωνσταντῖνος ὄνομα προσφιλές, Κωνσταντῖνος ὄνομα ἄστρον τῆς φυλῆς. Ἐὰν ἀνοίξωμε τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ ἔθνους, θὰ δούμε, ὅτι τὸ ὄνομα Κωνσταντῖνος τὸ ἔφεραν δεκατρεῖς βασιλεῖς καὶ αὐτοκράτορες. Ἐξ αὐτῶν τῶν βασιλέων καὶ αὐτοκρατόρων οἱ ἐπισημότεροι ἦταν• πρῶτος ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος, ποὺ ἑορτάζει σήμερα• και δεύτερος ὁ Κωνσταντῖνος ὁ Παλαιολόγος, ποὺ ἔπεσε ἐνδόξως ἐπὶ τῶν τειχῶν τῆς Κωνσταντινουπόλεως.
Αν πάλι ανατρέξουμε εις την εκκλησιαστική Ιστορία θα δούμε πως το όνομα Κωνσταντίνος το έφεραν έξη Οικουμενικοί Πατριάρχες επισημότερος των οποίων είναι ο αείμνηστος και μαρτυρικός Πατριάρχης Κωνσταντίνος ΣΤ ο εξόριστος Πατριάρχης, ο δικός μας Πατριάρχης, ο πατέρας και παρηγορητής και προστάτης των προσφύγων της Νέας Φιλαδέλφειας. ’Ας είναι η μνήμη του αιωνία !
Αν τώρα θελήσουμε να δούμε την ιστορία της Τοπικής μας Εκκλησίας θα σταθούμε με ιδιαίτερο σεβασμό στον δεύτερο κατά σειρά Μητροπολίτη μας, τον κοινό Πνευματικό μας Πατέρα, τον Σεβασμιώτατο και λιαν αγαπητό Γέροντα Επίσκοπο Κωνσταντίνο που σήμερα άγει τα ονομαστήριά του και λαμπρύνει το ιερό Θυσιαστήριο του πανηγυρίζοντος τούτου περίλαμπρου Ιερού Ναού, περιβαλλόμενος από τιμή, αγάπη και σεβασμό τόσο του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ. Γαβριήλ, όσο και των Πατέρων αλλά και του ευσεβούς Λαού της Μητροπόλεώς μας που δεν ξεχνούν τις τεράστιες προφορές και θυσίες του, τόσο κατά την εξηκονταετή και πλέον εκκλησιαστική του παρουσία, όσο και κατά την τεσσαρακονταετή του πολύκαρπο και καλήκαρπο διακονία στη Μητρόπολη μας . Ας είναι αυτού τα έτη πολλά, αγιασμένα και ειρηνικά με τις πρεσβείες της Κυρίας Θεοτόκου και των προστατών αυτού Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης .
Των Μεγάλων τούτων Θεοστέπτων Βασιλέων και Ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης ας επικαλούμαστε κι εμείς οι χριστιανοί των εσχάτων αυτών χρόνων τις πρεσβείες και ικεσίες προς τον μεγαλοδύναμο Θεό, να ειρηνεύσει τον κόσμο, να εξαλείψει τα σκάνδαλα και τις αιρέσεις, να ευλογεί και προστατεύει την Πατρίδα μας στις δύσκολες αυτές ημέρες που ζούμε να φωτίζει τους άρχοντες των Λαών να εργάζονται το αγαθόν, να στηρίζει τους πάσχοντας, να προσφέρει ελπίδα στους απελπισμένους, φρόνηση και Κωνσταντίνειο σοφία στους νέους, να φέρει την ομόνοια αγάπη και καταλογή , να συγχωρήσει τις αμαρτίες μας και να μας αξιώσει μαζί τους της αιωνίου βασιλείας των ουρανών με τη Χάρη του Τριαδικού Θεού, στον οποίο ανήκει η δόξα και το κράτος στους αιώνες των αιώνων.
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΑ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΑ,ΛΑΜΠΡΟΦΟΡΑ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΑ Αμήν!
