Ο ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ ΣΥΜΦΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ Ο ΙΑΤΡΟΣ

Βίος  του Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Συμφερουπόλεως Κριμαίας (1877 – 11 Ιουνίου 1961)

Ο άγιος Λουκάς ο Ιατρός Επίσκοπος Συμφερουπόλεως της Κριμαίας

Ο εν άγίοις πατήρ ημών Λουκάς ο νέος καταγόταν από την πόλη Κέρτς της Χερσονήσου της Κριμαίας (Ουκρανία). Πατέρας του ήταν ο Φέλιξ Βόινο-Γιασενέτσκι, ρωμαιοκαθολικός, και μητέρα του η Μαρία, ορθόδοξη. Το κοσμικό του όνομα ήταν Βαλεντίν.(Валентин Феликсович Войно-Ясенецкий, Βαλεντίν Βόϊνο-Γιασενέτσκι) 

Μικρός, σύχναζε στη Λαύρα του Κιέβου, επισκεπτόταν για ώρες τα άγια λείψανα κι εκεί πήρε τα σπέρματα της θείας χάριτος και τα αύξανε μέσα στην καρδιά του.

Όταν μεγάλωσε, σπούδασε την ιατρική επιστήμη στο Πανεπιστήμιο του Κιέβου, όπου αρίστευσε. Νυμφεύτηκε την Άννα Βασιλίγιεβνα κι απέκτησαν τέσσερα παιδιά.

Ο Θεός πήρε πρόωρα τη γυναίκα του κι έτσι ο Βαλεντίν, ο ιατρός, χειροτονήθηκε ιερέας με το όνομα Λουκάς και αργότερα επίσκοπος. Είχε πάρη χάρη από το Θεό να χειρουργεί με μεγάλη επιτυχία και να σώζει από βέβαιο θάνατο πολλούς αρρώστους. Διέπρεψε στις εγχειρήσεις των οφθαλμών και στη θεραπεία των πυογόνων λοιμώξεων. Από τους ασθενείς του δεν έπαιρνε ποτέ χρήματα, ενώ έδινε και το μισθό του σε αγαθοεργίες.

Έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Τασκένδης στην έδρα της τοπογραφικής ανατομίας και χειρουργικής, δημοσίευσε σημαντικότατες επιστημονικές μελέτες και απέσπασε ανώτατα κρατικά βραβεία. Ως ιατρός και Ιεράρχης ομολόγησε θαρραλέα το όνομα του Ιησού Χριστού προ των δικαστικών βημάτων και ενώπιον αθέων ανδρών.  

Ο άγιος Λουκάς ως ιατρός δημοσίευσε σαράντα επιστημονικά έργα. Τα πρώτα 12 χρόνια της δραστηριότητάς του είχε ήδη δημοσιεύσει τα δεκαεννέα από τα σαράντα έργα του. Τον απασχολούσε πολύ η γενική αναισθησία, που όπως έλεγε, την εποχή εκείνη «ήταν πολύ πιο επικίνδυνη από την ίδια τη χειρουργική επέμβαση». Γύρω στο 1909 κατάφερε να βρει έναν απλό και σίγουρο μαζί τρόπο τοπικής αναισθησίας . Με τη δική του μέθοδο έκανε 538 εγχειρήσεις με μεγάλη επιτυχία. Τότε ήταν 33 ετών.

Ένα κλασικό έργο του, το οποίο εκδόθηκε το 1934 είναι το βιβλίο Δοκίμια για την χειρουργική των πυογόνων λοιμώξεων.Τιμήθηκε με το Βραβείο Στάλιν, την κορυφαία διάκριση της προπολεμικής Ρωσίας. Ο ίδιος απείχε από την απονομή (αντίδραση αδιανόητη εκείνη την εποχή) χαρίζοντας το χρηματικό ποσό από το βραβείο στάλιν στους πτωχους. Όμως στο βιβλίο αυτό δεν φαινόταν μόνο η επιστημονική κατάρτιση του συγγραφέα, αλλά και η αγάπη του για τους ασθενείς. Σε ένα σημείο γράφει: «Ξεκινώντας την εξέταση, ο γιατρός πρέπει να έχει υπόψη του όχι μόνο την κοιλιακή χώρα, αλλά τον ασθενή εξ ολοκλήρου, τον οποίο δυστυχώς οι γιατροί συνήθως αποκαλούν 'περίπτωση'. Ο άνθρωπος φοβάται και είναι απελπισμένος, η καρδιά του σπαρταρά, όχι μόνο με την κυριολεκτική σημασία της λέξης, αλλά και με τη μεταφορική της σημασία. Γι' αυτό πρέπει να δυναμώσετε την καρδιά του όχι μόνο με κάμφορα ή digulen, αλλά πρέπει να απαλλάξετε τον ασθενή από το άγχος και την ψυχολογική φόρτιση. Ο ασθενής δεν πρέπει να δει το χειρουργικό τραπέζι, τα έτοιμα εργαλεία, τους ανθρώπους με ιατρικές μπλούζες, με τις μάσκες στα πρόσωπα και τα γάντια στα χέρια. Κοιμίστε τον εκτός του χώρου του χειρουργείου. Επίσης φροντίστε να είναι ζεστός καθ' όλη τη διάρκεια της εγχειρήσεως, διότι είναι πάρα πολύ σημαντικό.»

Για την άφοβη πίστη του κλείστηκε σε φυλακές, γνώρισε διωγμούς και εξορίες, υπέμεινε μαρτύρια. 

Το 1921 ο Βαλεντίν Βόινο-Γιασενέτσκι χειροτονήθηκε,όπως είπαμε, ιερέας και αργότερα (1923) Επίσκοπος Τασκένδης. Από τότε συνδύαζε ποιμαντικά και ιερατικά καθήκοντα. Παρέμεινε αρχίατρος του Γενικού Νοσοκομείου Τασκένδης, χειρουργούσε καθημερινά και παρέδιδε μαθήματα στην Ιατρική Σχολή, πάντα με το ράσο και το σταυρό του. Από το 1922 και μέχρι την τελευταία του πνοή γνώρισε συλλήψεις, βασανιστήρια, εξορίες και κακουχίες. Φυλακίστηκε και εξορίστηκε συνολικά έντεκα χρόνια. Σε όλο αυτό το διάστημα εξασκούσε την ιατρική βοηθώντας όσους είχαν ανάγκη. 

Οι λόγοι των διώξεών του ήταν, οι γενικοί διωγμοί κατά των Ορθοδόξων και η ιδιαίτερη άρνηση του επισκόπου Λουκά να υποστηρίξει τη «Ζωντανή Εκκλησία», ένα εκκλησιαστικό πραξικόπημα μέσω του οποίου το σοβιετικό καθεστώς προσπαθούσε να ελέγξει τους πιστούς. Σοβαρό λόγο έπαιξε και η αντιπάθεια ενός κομματικού στελέχους ονόματι Πέτερς, ο οποίος ήθελε να καταδικάσει σε θάνατο κάποιους γιατρούς που αντιμετώπιζαν κατηγορίες αδιαφορίας απέναντι σε ασθενείς, αλλά στην πολύκροτη δίκη που ακολούθησε δεν τα κατάφερε, εξαιτίας της κατάθεσης του επισκόπου Λουκά. Οι ταλαιπωρίες αυτές ουσιαστικά κατέστρεψαν την υγεία του αγίου Λουκά, ο οποίος τα τελευταία 9 έτη της ζωής του ήταν τυφλός από γλαύκωμα. 

Στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου διεύθυνε το στρατιωτικό νοσοκομείο του Κρασνογιάρσκ, ενώ ήταν και επίσκοπος της πόλης αυτής. Από το 1946 μέχρι το 1961 που πέθανε, ήταν μητροπολίτης της Συμφερούπολης. Παράλληλα το 1947 του απαγορεύθηκε να μιλά στους φοιτητές, σταμάτησαν να τον καλούν στα ιατρικά συμβούλια και τον απέλυσαν από ιατρικό σύμβουλο, επειδή «γνώριζαν ότι δεν είχε καθαρό παρελθόν: φυλακές, εξορίες, κηρύγματα» κι επειδή αρνιόταν να πηγαίνει χωρίς το ράσο και το σταυρό του στην εργασία του και σε αυτές τις εκδηλώσεις.  Καθώς όμως εκείνος ενδιαφερόταν για τον ανθρώπινο πόνο έβγαλε ανακοίνωση ότι «δέχεται καθημερινά εκτός Κυριακών και εορτών, κάθε άνθρωπο που θέλει τη βοήθειά του» με αποτέλεσμα να καταφθάνουν στο διαμέρισμά του καθημερινά αμέτρητοι άνθρωποι απ' όλη την Κριμαία. 

Ο αρχιεπίσκοπος Λουκάς φέρεται από τους πιστούς να εμφάνισε πολλά πνευματικά χαρίσματα όσο ακόμα ζούσε. Υπάρχουν καταγεγραμμένες μαρτυρίες ασθενών, ότι έκανε ορθή διάγνωση της ασθένειάς τους με το που τους έβλεπε, ενώ άλλοι γιατροί που τους είχαν εξετάσει τους έβρισκαν υγιείς. Πολλοί έχουν επίσης δηλώσει ότι διαπίστωσαν ότι είχε διορατικό χάρισμα, κι άλλοι ότι τους θεράπευσε με την προσευχή του, ιδίως κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του που δεν έβλεπε πλέον για να χειρουργεί. Διώχθηκε,συκοφαντηθηκε,φυλακίστηκε και εξοριστηκε.Τα βάσανα,οι φυλακές της υπέρ Σιβηρίας και το πολικό κρύο θα έπρεπε να τον είχαν σκοτώσει δεκάδες φορές. Η εξουσία με τις δολοπλοκιες της,θα επρεπε με την σειρα της να τον ειχε εκτελεσει. Η Θεικη παρουσια συνεχως παρεμβαινει και ενεργει στην ζωη του Αρχιεπισκοπου.Μισο αιωνα ο Αγγελος του Θεου περιβαλλει με αορατο πεπλο προστασιας εναν Ιατρο που χωρις καν να το γνωριζει εμελλε να σωσει χιλιαδες ζωες και να αγιασει σε εποχες σκοτους. 
Για 55 ολοκληρα χρονια προκαλουσε με την ζωη,την πιστη και τα λογια του,τις δυναμεις του κακου και τις νικουσε καθημερινα,αποδεικνυοντας το μεγαλειο της Θειας προστασιας.Ο Αγιος Λουκας αποδεικνυει περιτρανα πως οποιον ο Θεος αποφασισε να διατηρησει,ουτε δεινα πολεμων,ουτε εξοριες σε πολικες θερμοκρασιες αλλα ουτε καν οι φυλακες της υπερ-σιβηριας πμορουν να λυγισουν. Ο Κυριος στο προσωπο του Αγιου Λουκα ευλογησε και ανυψωσε την επιστημη και την ερευνα των ανθρωπων,αρκει αυτη να μενει παντα συνδεδεμενη με την πιστη και την γνωση.

 Πέθανε στις 11 Ιουνίου του 1961. Οι αρχές απαγόρευσαν την εκφορά του νεκρού με τα πόδια από τους κεντρικούς δρόμους της πόλης, πράγμα που προκάλεσε τη λαϊκή αγανάκτηση ακόμα και των αλλόδοξων. Τελικά οι αρχές αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν, η εκφορά έγινε στην κεντρική λεωφόρο της Συμφερούπολης και διήρκεσε τρεισήμισι ώρες. Τη νεκρική πομπή ακολούθησε πλήθος κόσμου, η κυκλοφορία σταμάτησε, ενώ τα μπαλκόνια, οι ταράτσες και τα δέντρα ακόμα, ήταν γεμάτα ανθρώπους. Παράλληλα φέρεται να σημειώθηκε ένα παράδοξο γεγονός, με ένα σμήνος περιστεριών που έκανε επί ώρες κύκλους πάνω από το λείψανο μέχρις ότου η πομπή έφτασε στο νεκροταφείο. Τον Νοέμβριο του 1995 ανακηρύχτηκε άγιος με απόφαση της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Στις 17 Μαρτίου 1996 έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του από τον αρχιεπίσκοπο Λάζαρο και μέλη της επιτροπής, μπροστά σε 40.000 περίπου παρευρισκόμενους. Λέγεται ότι βρέθηκαν η καρδιά του και τμήματα του εγκεφάλου του αδιάφθορα ενώ άρρητος ευωδία εξερχόταν από τα λείψανά του.

Το 1995 ανακηρύχθηκε άγιος από την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία και το 1996 έγινε η ανακομιδή των λειψάνων του, που εξέπεμπαν μια άρρητη ευωδία και θεράπευσαν πολλούς ασθενείς. Η μνήμη του ορίστηκε να τιμάται στις 11 Ιουνίου, επέτειο της κοίμησης του. Ο τάφος του αγίου Λουκά, του Ρώσου, του ιατρού βρίσκεται στη Συμφερούπολη της Κριμαίας.

Ο δικαιοκρίτης Θεός του χάρισε και εν ζωή και μετά το θάνατο του ενεργήματα θαυμαστά υπερφυσικών δυνάμεων.

Τα θαύματα του μεγάλου νεοφανούς αγίου απλώνονται σ΄ όλο τον κόσμο.

Να έχουμε τις πρεσβείες του.  

Άπολυτίκιον.

Ηχος πλ. α΄. Τον συνάναρχον Λόγον.

Ιατρόν και ποιμένα, Λουκάν τιμήσωμεν, Συμφερουπόλεως ποίμνης, Αρχιερέα λαμπρόν, τον βαστάσαντα Χρίστου τα θεία στίγματα, τας εξορίας τα δεινά, εγκλεισμούς εν φυλακαίς, τας θλίψεις, και τα ονείδη, τον επ΄ εσχάτων φανέντα, εν τη Ρωσία νέον Άγιον.