ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΑΙΤΩΛΟΣ 300 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 23 – 24 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

                                  ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ Ν.ΙΩΝΙΑΣ   ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ                                                                                              

                                     ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ                                                                       

                       ΝΕΑΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ     Θ. ΣΟΦΟΥΛΗ 2-4  Τηλ.210 2527723

                ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΑΙΤΩΛΟΣ 300 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ

       

                            ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ  23 – 24 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΩΣ 300 ΧΡΟΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΔΙΔΑΧΟΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ Ο ΦΕΡΩΝΥΜΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΤΗΝ Ν.ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ ΔΙΟΡΓΑΝΩΝΕΙ,ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΕΒ.ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ Ν.ΙΩΝΙΑΣ-ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ κ. κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, ΤIΣ ΑΚΟΛΟΥΘΕΣ ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ :

ΣΑΒΒΑΤΟ 23 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ: 

7,30 μ. μ. ΜΕΓΑΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ –ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ  ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ.

ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ: 7 – 11 ΟΡΘΡΟΣ,ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΠΡΟΕΞΑΡΧΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΣΕΒ.ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΚΥΔΩΝΙΩΝ (Αϊβαλή)

 Κ .κ. ΑΘΗΝΑΓΟΡΟΥ  ,ΕΠΙΜΝΗΜΟΣΥΝΗ ΔΕΗΣΗ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΚΤΗΤΟΡΩΝ ΤΟΥ Ι.ΝΑΟΥ ,ΑΝΑΚΗΡΥΞΗ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΚΥΔΩΝΙΩΝ ΑΘΗΝΑΓΟΡΟΥ ΣΕ ΕΠIΙΤΙΜΟ ΔΗΜΟΤΗ Ν.ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ-ΧΑΛΚΗΔΟΝΑΣ ΥΠΟ ΤΗΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥ

κ ΕΦΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗ-ΓΑΙΤΑΝΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΚΑΙ ΦΟΡΕΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ,ΔΕΞΙΩΣΗ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΩΝ.

7 μ. μ. ΜΕΘΕΟΡΤΙΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΚΑΙ ΠΑΝΔΗΜΟΣ ΛΙΤΑΝΕΥΣΙΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣΚΑΙ ΤΟΥ Ι.ΛΕΙΨΑΝΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ , ΙΕΡΑ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ,ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΑΙΤΩΛΟΥ.                                                                                                  

Συγκοινωνία: ΑΠΟ ΑΘΗΝΑ:  Το 6 τρόλεϊ Ιπποκράτους-Φιλαδέλφεια-Άγιος Κοσμάς ,το Γ 9 Λεωφορείο   Χαλκοκονδύλη-Κόκκινος Μύλος, στάση Άγιος Κοσμάς .το 3 τρόλεϊ Γηροκομείο Αθηνών

-Ν. Φιλαδέλφεια, το 024 Λεωφορείο από Σταθμό Λαρίσης - Άγιοι Ανάργυροι (τέρμα).

ΑΠΟ ΠΕΙΡΑΙΑ : HΣΑΠ Στάση Κάτω Πατήσια και από εκεί το 6 τρόλεϊ προς

  Ν. Φιλαδέλφεια .

                  

ΤΑ ΕΓΚΩΜΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ ΘΥΜΙΑ ΤΟΝ ΕΠΙΤΑΦΙΟ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΓΕΘΣΗΜΑΝΗ 2002

Ο ΤΑΦΟΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΗΝ ΓΕΘΣΗΜΑΝΗ 

ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΤΑΦΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ π.ΤΙΜΟΘΕΟ ΗΛΙΑΚΗ 

ΤΑ ΕΓΚΩΜΙΑ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ  ΘΕΟΤΟΚΟΥ  
Εὐλόγησον Δέσποτα
Ὁ Ἱερεύς: Εὐλογητός ὁ Θεός ἠμῶν πάντοτε• νῦν καί ἀεί, καί εἰς τούς αἰώνας τῶν αἰώνων.
Ὁ Ἀναγνώστης: Ἀμήν.
Ὁ Χορός (Δέξ.): Ἐν τή Γεννήσει τήν Παρθενίαν ἐφύλαξας, ἐν τή Κοιμήσει τόν κόσμον οὐ κατέλιπες, Θεοτόκε• Μετέστης πρός τήν Ζωήν, Μήτης 
ὑπάρχουσα τῆς Ζωῆς, καί ταῖς πρεσβείαις Σαῖς λυτρούμενη, ἐκ θανάτου τάς ψυχᾶς ἠμῶν.

Ὁ χορός (Ἀριστ):Κοντάκιον, αὐτομελόν. Ἦχος β΄. 
Τήν ἐν πρεσβείαις ἀκοίμητον Θεοτόκον, καί προστασίαις ἀμετάθετον ἐλπίδα, Τάφος καί Νέκρωσις οὐκ ἐκράτησεν• ὡς γάρ Ζωῆς Μητέρα, πρός τήν Ζωήν μετέστησεν, ὁ μήτραν οἰκήσας Ἀειπάρθενον.

Οἱ Χοροί (ἐναλλάξ ἐκ τοῦ Δεξιοῦ):
Ἀπόστολοι ἐκ περάτων συναθροισθέντες ἐνθάδε, Γεθσημανή τῷ χωρίω Κηδεύσατέ μου τό Σῶμα• καί Σύ, Υἱέ καί Θεέ μου, παράλαβέ μου τό Πνεῦμα.
Ὁ γλυκασμός τῶν Ἀγγέλων, τῶν θλιβομένων ἡ χαρά, χριστιανῶν ἡ προστάτις, Παρθένε, Μήτηρ ΚΥΡΙΟΥ, ἀντιλαβού μου καί ρύσαι, τῶν αἰωνίων βασάνων.
Καί σέ μεσίτριαν ἔχω, πρός τόν Φιλάνθρωπον Θεόν• μή μοῦ ἐλέγξη τάς πράξεις, ἐνώπιον τῶν Ἀγγέλων. Παρακαλῶ Σέ, Παρθένε, βοήθησον μοί ἐν τάχει.
Χρυσοπλοκώτατε Πύργε καί Δωδεκάτειχε πόλις, Ἡλιοστάλακτε Θρόνε, καθέδρα τοῦ Βασιλέως, ἀκατανόητον Θαῦμα, πῶς Γαλουχεῖς τόν Δεσπότην.

Ψάλλονται τα εγκώμια:
ΣΤΑΣΙΣ ΠΡΩΤΗ
1. Ἡ Ἁγνὴ ἐν τάφῳ, κατετέθης βαβαί, ἡ Θεὸν γαστρί σου χωρήσασα καὶ κυήσασα ἀφράστως ἐπὶ γῆς.
2. Ἀπορεῖ καὶ φύσις, καὶ πληθὺς νοερά, τὸ ἐν σοί, παρθενομῆτορ, μυστήριον, τῆς ἐνδόξου καὶ ἀρρήτου σου ταφῇς.
3. Βασιλὶς καὶ πόλου, καὶ τῆς γῆς ἀληθῶς, εἰ καὶ τάφῳ σμικροτάτω συγκέκλεισαι, ἐγνωρίσθης πάσῃ κτίσει Μαριάμ.
4. Γέφυρα ὑψούται, ἡ μετάγουσα πρίν, ἐκ θανάτου πρὸς ζωὴν τὴν ἀκήρατον, τοὺς θανόντας παραβάσει τὸν Ἀδάμ.
5. Δάκρυσι καὶ θρήνοις, γοεροῖς ἐπὶ σοί, πᾶσαι αἱ σαὶ φίλαι ἐκόπτοντο, τὴν μετάστασιν μὴ φέρουσαι τὴν σήν.
6. Ἔχαιρον χορείαι, Οὐρανίων Νοῶν, ἀπὸ γῆς σὲ φερομένην δεχόμεναι, εἰς οὐράνια σκηνώματα Ἁγνή.
7. Ζῶσα ἐν ὑψίστοις, ἀληθῶς Μαριάμ, ὑπὲρ πάντων πρεσβευτὴς ἡμῶν γέγονας, ἀξιώσαι ἐφροσύνης ἀληθῶς.
8. Ἡ λαμπὰς ἡ θεία, τοῦ ἀρρήτου φωτός, φρικτωρούσα οὐρανόθεν τοὺς δούλους σου, μὴ ἐλλείπης ἀγαθὴ τοὺς ἐπὶ γῆς.
9. Θρόνος τοῦ ὑψίστου γενομένη ἁγνή, ἀπὸ γῆς πρὸς οὐρανὸν μεταβέβηκας, μεταστᾶσα εἰς αἰώνιον ζωήν.
10. Ἱερέων πέλεις, καύχημα εὐλαβῶν, Ἐκκλησίας τὸ ἀκράδαντον στήριγμα, καὶ Ὁσίων Ἀσκητῶν ἡ ἀρωγός.
11. Κλῖμαξ ἡ ἁγία, ἢν προεῖδε σαφῶς, Ἰακὼβ δι’ ἧς κατέβη ὁ Ὕψιστος, ἀνυψούται ἀπὸ γῆς πρὸς οὐρανόν.
12. Λόγος τοῦ Ὑψίστου, ὁ ἀρρήτως τεχθεὶς ὑπὸ σοῦ, Θεοκυήτωρ, μετέστησεν ἐκ τῆς γῆς πρὸς τὴν ἀθάνατον ζωήν.
13. Μαριὰμ πῶς θνῄσκεις, πῶς τῷ τάφῳ οἰκεῖς, τῆς ζωῆς τὸν χορηγὸν ἡ γεννήσσασα, τοὺς νεκροὺς ἐξαναστήσαντα φθοράς;
14. Νύμφην τοῦ Ὑψίστου, καὶ Μητέρα σαφῶς, Ἰησοῦ τοῦ Θείου Λόγου γινώσκομεν, κἄν ἐν τάφῳ σὲ ὁρῶμεν ὡς φθαρτήν.
15. Ξένον τόκον εἶδον, ἀληθῶς οἱ πιστοί, καὶ τὸν νοῦν εἰς οὐρανὸν νῦν μετέθεσαν, ξενωθέντες τῆς ζωῆς τῆς κοσμικῆς.
16. Οὐρανὸς ὡς ἄλλος, ἀνεδείχθη Ἁγνή, δεξαμένη τὸ σὸν σκῆνος τὸ ἄχραντον, ἡ ἁγία καὶ σεπτὴ Γεθσημανῆ.
17. Πύλη σωτηρίας, ἐγεννήθης ἡμῖν, ἀρχηγὸς τῆς νοητῆς ἀναπλάσεως, κὰν ὑπείκεις τῇ τῆς φύσεως φθορά.
18. Ράβδος , ἡ τὸ ἄνθος, τὸ εὐῶδες Χριστόν, ἐξανθήσασα τῷ τάφῳ νῦν τέθαπται, ἵνα φύσῃ σωτηρίας τὸν καρπόν.
19. Σῦ γὰρ μόνη πέλεις. ἐν θνητοῖς ἀληθῶς, ἀναστάσεως τὸν τύπον ἐκλάμπουσα, σύ καὶ μόνη τῶν πταιόντων ἱλασμός.
20. Τάφος μὲν καλύπτει, τὸ σὸν σκῆνος , Ἁγνή, τὴν δὲ θείαν σου ψυχὴν χειριζόμενος, ὁ Υἱός σου ἀγκαλίζεται λαμπρῶς.
21. Ὕμνοις οὐρανίοις, ἐμελώδουν σεμνή, τὴν τριήμερον ταφήν σου οἱ ἄγγελοι, καὶ τὴν δόξαν ἐμεγάλυνον τὴν σήν.
22. Φέγγος οὐρανόθεν, δεξαμένη Ἁγνή, ἐχαρίτωσας ἡμᾶς τοὺς τιμῶντας σε, καὶ γεραίροντας τὴν κοίμησην τὴν σήν.
23. Χώραν ἀχωρήτου, τοῦ Θεοῦ Μαριάμ, χρηματίσασαν καὶ ἅγιον τέμενος, νῦν καλύπτει σὲ ἀγρὸς Γεθσημανῆς.
24. Ψάλλοντες τὸν τόκον, σοῦ τὸν θεῖον Ἁγνή, ἀνυμνοῦμεν οἱ πιστοὶ καὶ γεραίρομεν, σὲ τὸν ἔμψυχον ναὸν τόν τοῦ Θεοῦ.
25. Ὢ θαυμάτων ξένων, ὢ πραγμάτων καινῶν, ἡ πνοή μου τὸν δοτῆρα κυήσασα, ἄπνους κεῖται καὶ κηδεύεται νεκρά.
Δόξα
26. Ἀνυμνοῦμεν λόγε, σὲ τὸν πάντων Θεόν, σὺν Πατρὶ καὶ τῷ Ἁγίῳ σοῦ Πνεύματι, καὶ δοξάζομεν οἱ πάντες εὐσεβῶς.
Καὶ νῦν
27. Μακαρίζομέν σε, Θεοτόκε Ἁγνή, καὶ τιμῶμεν τὴν ἁγίαν σου Κοίμησιν, καὶ τὴν ὕψωσιν ἐκ γῆς, πρὸς οὐρανόν.
28. Ἡ Ἁγνὴ ἐν τάφῳ, κατετέθης βαβαί, ἡ Θεὸν γαστρί σου χωρήσασα καὶ κυήσασα ἀφράστως ἐπὶ γῆς.
Μικρὰ συνάπτῃ. «Ὅτι ηὐλόγηταί Σου τὸ ὄνομα καί δεδόξασταί Σου ἡ βασιλεία τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ …»

ΣΤΑΣΙΣ ΔΕΥΤΕΡΑ
1. Ἄξιόν ἐστι, μεγαλύνειν σὲ τὴν Θεοδόχον, τὴν τῶν ἀρετῶν ταμεῖον ὑπάρξασα, καὶ χαρίτων ἁπασῶν τῶν τοῦ Θεοῦ.
2. Βάτον ἐν Σινᾶ, ἀκατάφλεκτον εἶδε σε πάλαι, Μωυσῆς γαστρί σου τὸ θεῖον πῦρ, ὡς χωρήσασα ἀφλέκτως Μαριάμ.
3. Γόνιμος ὡς γῆ, ἀεὶ δείκνυται Παρθενομῆτορ, πᾶσι τοῖς θερίζειν ἐθέλουσι, σωτηρίαν ἡ σεμνὴ Γεθσημανῆ.
4. Δῆλον οὖν ἡμῖν, ὢ Παρθένε μὴ ἰσχύειν δίχα, σοῦ τῆς μεσιτρίας ὀρθοβατεῖν, τοῖς πανσέπτοις ἴχνεσι τοῦ Χριστοῦ.
5. Ἔνθα οἱ χοροί, Ἀποστόλων τε καὶ τῶν Ἀγγέλων, ἵσταντο κυκλοῦντες ἐν ᾄσμασι, παριστάμεθα Παρθένε καὶ ἡμεῖς.
6. Ζώωσον Ἁγνή, τοὺς εἰς σὲ πιστῶς καταφυγόντας, διὰ τῆς ὑπὲρ αὐτῶν μεσιτίας σου, πρὸς τὸν ἄναρχον Υἱὸν καὶ Παντουργόν.
7. Ἤρω Μαριάμ, κατὰ φύσεως βροτείας νίκην, τὸν Χριστὸν ἀσπόρως κυήσασα, ἀλλὰ θνῄσκεις νόμῳ φύσεως βροτῶν.
8. Θαῦμα ἀληθῶς, πῶς ἡ ἄναδρος θηλάζει βρέφος, πῶς καὶ νεκροφόρος καθίστασαι, ἡ Μητρόθεος ἐκτὸς διαφθορᾶς.
9. Ἴθυνον ἡμᾶς, πρὸς λιμένας σωτηρίους, Κόρη, τοὺς χειμαζομένους ἐν κλύδωνι, ψυχοφθόρων παραπτώσεων δεινῷ.
10. Κλῖμαξ πρὸς Θεόν, ὁ σὸς τάφος Παναγία, πέλει ἄγουσα τοὺς πίστει ὑμνούντας σε, καὶ τιμῶντας σου τὴν Κοίμησιν σεπτῶς.
11. Λόγος τοῦ Πατρός, ἐπεσκήνωσεν ἐν σοὶ Παρθένε, καὶ πρὸς οὐρανὸν σὺ μετήγαγες,τοὺς τὴν κύησιν δοξάζοντας τὴν σήν.
12. Μέτοχοι ζωῆς, τῆς ἀφθάρτου τε καὶ ἀϊδίου, τῷ σῷ τόκῳ πάντες γεγόναμεν, δι’ ὃ ᾄδομεν τὸ χαῖρε σοι σεμνή.
13. Νόμοι ἐπὶ σοί, οἱ τῆς φύσεως Ἁγνὴ Παρθένε, σφόδρα παραδόξως καινίζονται, ὡς κυήσασα Θεὸν Ἐμμανουήλ.
14. Ξένον ἀληθῶς, τὸ μυστήριον τῆς σῆς κυοφορίας, Ἄχραντε ἀσπόρως γεννήσασα, καὶ θηλάσασα τὸν Κτίστην τοῦ παντός.
15. Ὅλον τὸν Ἀδάμ, προσλαμβάνει ἐκ γαστρός σου, θέλων ἐκτεμεὶν ῥιζόθεν παρακοήν, ὁ Υἱός σου τὴν φυείσαν ἐν ἡμῖν.
16. Πύλη νοητή, τῆς ἐν γῇ φανερωθείσης Κόρῃ, ἐκ τοῦ ὕψους θείας ἀνατολῆς, ἀνεδείχθης Θεονύμφευτε πιστοῖς.
17. Ῥήτορες δεινοί, οὐδὲ Ἄγγελοι Παρθενομῆτορ, σθένουσιν ἀξίως ὑμνήσαι σε, τὴν ὑπέρτιμον Μητέρα τοῦ Θεοῦ.
18. Σῶμα καὶ ψυχήν, ὑπερένδοξε Ἁγνὴ Παρθένε, ἄσπιλα Θεῶ διετήρησας, δι’ ὃ κάλλους ἠράσθη ὁ Χριστός.
19. Τόμος σὺ καινός, ἐν ὢ γέγραπτε ὁ θεῖος λόγος, βίβλῳ τῆς ζωῆς ὑμνούντας σε, ἐγγραφῆναι καθικέτευε Ἁγνή.
20. Ὕμνους καὶ ᾠδάς, ἐξοδίους ὥσπερ μύρα Κόρη, ἐπικήδεια σοι προσφέροντες, ἐξαιτούμεθα πταισμάτων ἱλασμόν.
21. Φόβῳ καὶ χαρά, καὶ ἡμεῖς ὥσπερ ἐκεῖνοι τότε, πάρεσμεν τῷ τάφῳ σου Ἄχραντε, ἐκπληττόμενοι τὴν κοίμησιν τὴν σήν.
22. Χαῖρε Μαριάμ, δι’ ἧς ἔλαμψε χαρὰ τῷ κόσμῳ, καὶ ἀρᾷ ἡ καθ’ ἡμῶν ἐξωστράκισται, τὸν Σωτῆρα κυησάσης ἐπὶ γῆς.
23. Ψάλλοντες τὸν σὸν, τόκον ἄσπιλε Παρθενομῆτορ, ἀνυμνολογοῦμεν γεραίροντες, σὲ τὸν ἔμψυχον ναὸν τόν τοῦ Θεοῦ.
24. Ὥσπερ οἱ νεκροὶ διὰ σοῦ ζωοποιούνται Κόρη, οὕτω καὶ ἡμᾶς ζωοποίησον, νεκρωθέντας πλημμελήμασι πολλοῖς.
Δόξα
25. Δόξα τῷ Πατρί, σὺν Υἱῷ τε καὶ τῷ Παναγίῳ Πνεύματι προσάγομεν εὐσεβῶς, τῇ Τριάδι τῇ Ἁγίᾳ καὶ σεπτή.
Καὶ νῦν
26. Ἄσμασι πιστοί, ὀρθοδόξοις τε καὶ εὐπροσδέκτοις, πάντες ἀνυμνήσωμεν σήμερον, τὴν Μητέρα τοῦ Θεοῦ δουλοπρεπῶς.
27. Ἄξιόν ἐστι, μεγαλύνειν σε τὴν Θεοδόχον, τὴν τῶν ἀρετῶν ταμεῖον ὑπάρξασα, καὶ χαρίτων ἁπασῶν τῶν τοῦ Θεοῦ.
Μικρὰ συνάπτῃ. «Ὅτι ἅγιος εἰ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ ἐπὶ Θρόνου δόξῃς τῶν Χερουβεὶμ ἐπαναπαυόμενος καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, …»
  θυμίαμα 

ΣΤΑΣΙΣ ΤΡΙΤΗ
1. Αἱ γενεαὶ πᾶσαι, ὕμνον τῇ ταφῇ σου, προσάγουσι Παρθένε.
2. Βλέψας οὐρανόθεν, Θεὸς τῶν ὅλων Κτίστης, ἐν τῇ γάστρί σου ᾔκει.
3. Γνῶσιν ἐξαιτοῦμεν. τῆς σῆς κυοφορίας, προξένου σωτηρίας.
4. Δυσώπει τὸν Υἱόν σου, οἰκτείραι ἡμᾶς πάντας, ἐν τῇ μελλούσῃ κρίσει.
5. Ἐν οὐρανῷ ἐστάναι, νομίζομεν Παρθένε, ἑστῶτες τῷ Ναῷ σου.
6. Ζῶσι καὶ τεθνεῶσι, τοῖς ἐπὶ σὲ θαρροῦσιν, ἀντίληψιν σὺ δίδως.
7. Ἡ γῆ πανηγυρίζει, ὁ οὐρανὸς χορεύει, σοῦ ἄνω αἰρομένης.
8. Θανοῦσα ἀθανάτους, μετέβης πρὸς σκηνώσεις, ἐχθρὸς ἡ θανατούσα.
9. Ἵνα τὸ κάλλος βλέπεις, τοῦ σοῦ Υἱοῦ Παρθένε, πρὸς οὐρανοὺς μετέστης.
10. Καὶ ὄντως, ὢ Παρθένε, αἱ γενεαὶ πᾶσαι, μακαρίζουσί σε.
11. Λύτρωσιν παράσχου, Παρθένε Θεοτόκε, τοῖς σὲ ὑμνολογούσι.
12. Μόνη σύ προστάτις, πενήτων ὀρφανῶν τε, καὶ τῶν χήρων ὑπάρχεις.
13. Νέκρωσιν ὑπέστης, κυήσασα Παρθένε, τὸν νεκρωτὴν τοῦ Ἅδου.
14. Ξένον τόκον εἶδον, οἱ σὲ ὑμνολογοῦντες, ὡς μόνην Θεοτόκον.
15. Ὁ τάφος σου κηρύττει, Παρθένε τὴν ταφήν σου, καὶ τὴν μετάστασίν σου.
16. Πάντες οἱ λαοὶ σε, Δέσποιναν Παρθένε, καλοῦσι προσκυνοῦντες.
17. Ῥητόρων πολυφθόγγων, σοφίαν ἐτροπώσω, τῇ σῇ κυοφορία.
18. Σκιρτώσιν αἱ καρδίαι, τῶν εὐσεβούντων πάντων, ἐπὶ τῇ σῇ κηδεύσει.
19. Τὶς ἐξειπεῖν ἰσχύει, Παρθενομῆτορ μόνη, τάς θείας ἀρετάς σου.
20. Ὕψωσον Παρθένε, τῇ σῇ κυοφορία, τὸ κέρας Ὀρθοδόξων.
21. Φυλαὶ λοιπαὶ καὶ γλῶσσαι, τὸν τάφον σου κυκλοῦσι, σὲ ἀνυμνολογοῦντες.
22. Χριστιανῶν σε σκέπην, μάλιστα καὶ Μητέρα, κηρύττομεν οἱ πάντες.
23. Ψαύοντες σὴν κλίνην, σὲ ἀνυμνολογοῦμεν, Παρθενομῆτορ Κόρη.
24. Ὢ Μῆτερ καὶ Παρθένε, ἀπάλλαξον γεένης, τοὺς σὲ ὑμνολογούντας.
25. Ἔρραναν τὸν τάφον, μύροις τὸ σὸν σκῆνος, κηδεύσαντες Παρθένε.
26. Ἔρραναν τὸν τάφον, οἱ κηδεύσαντές σε, ἄνθεσι καὶ μύροις.
27. Ἔρραναν τὸν τάφον, μύροις Θεοτόκε, οἱ κηδεύσαντές σε.
Δόξα
28. Ὢ Τριὰς Ἁγία, Πατὴρ Υἱὸς καὶ Πνεῦμα, τοὺς λατρευτάς σου σῶσον.
Καὶ νῦν
29. Παναγία Μῆτερ, σκέπε καὶ φρούρει πάντας, τοὺς ἐπὶ σὲ θαρροῦντες.
30. Αἱ γενεαὶ πᾶσαι, ὕμνον τῇ ταφῇ σου, προσάγουσι Παρθένε. 

ΕΥΛΟΓΗΤΑΡΙΑ
Εὐλογητή εἰ Δέσποινα, σκέπε, φρούρει τούς εἰς σέ ὑμνολογούντας
1. Τῶν Ἀγγέλων ὁ δῆμος, κατεπλάγη ὁρῶν σε, ἐν νεκροῖς λογισθεῖσαν, τῆν Σωτῆρα τῶν βροτῶν, Μαριάμ τετοκυῖαν, τόν σύν ἑαυτῷ τόν Ἀδάμ ἐγείραντα, καί ἐξ’ Ἄδου πάντας ἐλευθερώσαντα.
Εὐλογητή Πάναγνε, τήρει πάντας ἡμᾶς ἀκατακρίτους.
2. Τί θρηνεῖτε συμπαθῶς, ὠ γύναια, ἐπ’ ἐμοί θνήσκειν μελλούσῃ, ἡ Παρθένος τερπομένη ἔλεγε, πρός τάς γείτονας θρηνολογούσαις. παύσασθε ὑμεῖς τοῦ θρήνου καί ἤσθητε, καί θανοῦσα γάρ ὑμῶν οὐκ ἀφίσταμαι.
Εὐλογητή εἰ Ἄχραντε, σῶζε πάντας ἡμᾶς ἀναμαρτήτους.
3. Λίαν ταχύ, πρός σέ Κόρη ἔδραμον, οἱ Ἁπόστολοι θρηνολογοῦντες. μεταστῆναι πρός τά ἄνω μέλλουσαν καί είπον, θρήνου νῦν καιρός, τό πάθος πῶς οἴσομεν, ὀρφανίας τῆς σῆς, ὤ Παναμώμητε;
Εὐλογητή εἰ Πάνσεμνε, δίδου πᾶσιν ἡμῖν τήν σωτηρίαν.
4. Μυροφόρων Παρθένε, τάξιν ἀναλαβόντες, πρός τό μνὴμα σου ὕμνους εξοδίους προσκομίζομεν, ἀνυμνοῦντες σε Κόρη, τήν μετά νεκρῶν λογισθεῖσαν ὡς ἄνθρωπον, ὡς Θεοῦ δέ μεταστᾶσαν γεννήτριαν.
Δόξα
5. Προσκυνοῦμεν Πατέρα καί τόν τούτου Υἱόν τε, καί τό Ἅγιον Πνεῦμα, τήν Ἁγίαν Τριάδα, ἐν μιᾷ τῇ οὐσίᾳ, σύν τοῖς Σεραφείμ, κράζοντες τό Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος εἰ Κύριε.
Καί νῦν.
6. Ζωοδότην τεκοῦσα, ἁμαρτίας Παρθένε, τόν Ἀδάμ ἐλυτρώσω, χαρμονήν δέ τῇ Εὔᾳ, ἀντί λύπης παρέσχες, ρεύσαντα ζωῆς ἴθυνε πρός ταύτην δέ, ὁ ἐκ σοῦ σαρκωθείς Θεός καί ἄνθρωπος.
7. Ἀλληλούια, Ἀλληλούια, Ἀλληλούια Δόξα σοι ὁ Θεός. (τρίς)

ΚΤΡΙΕ ΣΩΣΟΝ ΜΕ " Θ' ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΜΑΤΘΑΙΟΥ (Ματθ. Ιδ’ 22-34)

Θ' ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

Η Ευαγγελική Περικοπή της Θείας Λειτουργίας. (Ματθ. Ιδ’ 22-34)

Τω καιρώ εκείνω, ηνάγκασεν ο Ιησούς τους μαθητάς αυτού εμβήναι εις το πλοίον και προάγειν αυτόν εις το πέραν, έως ού απολύση τους όχλους. Και απολύσας τους όχλους ανέβη εις το όρος κατ’ ιδίαν προσεύξασθαι. Οψίας δέ γενομένης, μόνος ήν εκεί. Το δέ πλοίον ήδη μέσον της θαλάσσης ήν, βασανιζόμενον υπό των κυμάτων’ ήν γάρ εναντίος ο άνεμος. Τετάρτη δέ φυλακή της νυκτός, απήλθε προς αυτούς ο Ιησούς περιπατών επι της θαλάσσης. Και ιδόντες Αυτόν οι μαθηταί επι την θάλασσαν περιπατούντα, εταράχθησαν λέγοντες ότι φάντασμά εστί, και απο του φόβου έκραξαν. Ευθέως δέ ελάλησεν αυτοίς ο Ιησούς λέγων” θαρσείτε, εγώ ειμί, μή φοβείσθε. Αποκριθείς δέ Αυτώ ο Πέτρος είπε” Κύριε, ει σύ εί, κέλευσόν με προς σε ελθείν επι τα ύδατα. Ο δέ είπεν” ελθέ. Και καταβάς απο του πλοίου ο Πέτρος περιεπάτησεν επι τα ύδατα, ελθείν προς τον Ιησούν. Βλέπων δέ τον άνεμον ισχυρόν εφοβήθη, και αρξάμενος καταποντίζεσθαι έκραξε λέγων” Κύριε, σώσόν με. Ευθέως δέ ο Ιησούς εκτείνας την χείρα επελάβετο αυτού και λέγει αυτώ” ολιγόπιστε! Εις τί εδίστασας; Και εμβάντων αυτών εις το πλοίον, εκόπασεν ο άνεμος, οι δέ εν τω πλοίω ελθόντες προσεκύνησαν Αυτώ λέγοντες” αληθώς Θεού υιός εί. Και διαπεράσαντες ήλθον εις την γήν Γεννησαρέτ. 

Απόδοση.
Αμέσως ύστερα, ο Ιησούς υποχρέωσε τους μαθητές του να μπουν στο καΐκι, και να πάνε να τον περιμένουν στην απέναντι όχθη, ωσότου αυτός διαλύσει τα πλήθη. Αφού τους διέλυσε, ανέβηκε μόνος του στο βουνό να προσευχηθεί. Όταν βράδιασε ήταν μόνος του εκεί. Στο μεταξύ το καΐκι βρισκόταν κιόλας στη μέση της λίμνης και το παίδευαν τα κύματα, γιατί ήταν αντίθετος ο άνεμος. Κατά τα ξημερώματα, ήρθε ο Ιησούς κοντά τους περπατώντας πάνω στη λίμνη. Οι μαθητές, όταν τον είδαν να περπατάει πάνω στη λίμνη, τρόμαξαν• έλεγαν πως είναι φάντασμα κι έβαλαν τις φωνές από το φόβο τους. Αμέσως όμως ο Ιησούς τους μίλησε και τους είπε: «Θάρρος! Εγώ είμαι• μη φοβάστε». Ο Πέτρος του αποκρίθηκε: «Κύριε, αν πράγματι είσαι εσύ, δώσε μου εντολή να έρθω κοντά σου, περπατώντας στα νερά». Κι εκείνος του είπε: «Έλα». Κατέβηκε τότε από το πλοίο ο Πέτρος κι άρχισε να περπατάει πάνω στα νερά για να πάει στον Ιησού. Βλέποντας όμως τον ισχυρό άνεμο φοβήθηκε, κι άρχισε να καταποντίζεται• έβαλε τότε τις φωνές: «Κύριε, σώσε με!». Αμέσως ο Ιησούς άπλωσε το χέρι, τον έπιασε και του λέει: «Ολιγόπιστε, γιατί σε κυρίεψε η αμφιβολία;». Και μόλις ανέβηκε στο καΐκι κόπασε ο άνεμος. Τότε όσοι ήταν στο καΐκι ήρθαν και τον προσκύνησαν λέγοντας: «Αληθινά, είσαι ο Υιός του Θεού!». Αφού διασχίσανε τη λίμνη, ήρθαν στην περιοχή της Γεννησαρέτ. 

Το Ευαγγέλιο αναφέρεται στην κατάπαυση της τρικυμίας η οποία βασάνιζε το πλοίο στο οποίο βρισκόταν οι Μαθητές. Και αυτή η κατάπαυση έγινε με την θαυματουργική ενέργεια του Χριστού.
Ο Χριστός, μετά το θαύμα του πολλαπλασιασμού των πέντε άρτων, ανέβηκε στο όρος για να προσευχηθή, ενώ στο πλοίο οι Μαθητές υπέφεραν από τα κύματα. Σε αυτήν την δύσκολη στιγμή ο Χριστός ήλθε περπατώντας πάνω στα κύματα και πρώτα θεράπευσε την ολιγοπιστία του Πέτρου και μετά κατέπαυσε τον άνεμο με αποτέλεσμα να ηρεμήσουν οι υπόλοιποι Μαθητές.
Αν διαβάσουμε προσεκτικά την περικοπή αυτή θα δούμε πολλούς τρόπους με τους οποίους μας βοηθά ο Χριστός, αλλά και εμείς ανταποκρινόμαστε διαφοροτρόπως στην Χάρη Του. Πάντως για να γίνη συνάντηση, πρέπει να υπάρχη συντονισμός.
Ο Χριστός κινείται με διαφορετικό κάθε φορά τρόπο προς εμάς. Άλλοτε αποσύρεται από την ζωή μας, αναστέλλει την Χάρη Του και μας αφήνει να δοκιμασθούμε, ώστε έτσι να καταλάβουμε και την αδυναμία μας και να εκφρασθή και η ελευθερία μας. Υπάρχουν πολλές τέτοιες περιπτώσεις στην ζωή μας που φαίνεται ότι τα προβλήματα είναι πολλά και είμαστε μόνοι, εγκαταλελειμμένοι και από αυτόν τον Ίδιο τον Θεό. Άλλοτε ο Χριστός έρχεται μέσα στα κύματα της ζωής μας, στους πειρασμούς που μας βασανίζουν και μας ζητά να βγούμε από το πλοίο της ζωής μας, να βγούμε, δηλαδή, από την φιλαυτία και τον εγωϊσμό μας και να βαδίσουμε πάνω στα κύματα γιατί εκεί θα δοκιμασθή η πίστη μας. Όμως εμείς ολιγοπιστούμε, δεν έχουμε την ψυχική ανδρεία να βγούμε από το καταφύγιο του εαυτού μας, και κλεινόμαστε μέσα στην φυλακή του εγώ μας. Και άλλοτε ο Χριστός εισέρχεται μέσα στο πλοίο της ζωής μας και τότε έρχεται μεγάλη γαλήνη και ειρήνη. Ο Χριστός χρησιμοποιεί και τους τρεις τρόπους για να μας βοηθήση και να μας σώση.
Αλλά και εμείς ανταποκρινόμαστε διαφορετικά σε κάθε κίνηση του Χριστού. Άλλοτε απογοητευόμαστε από την φαινομενική απομάκρυνση του Χριστού και χάνουμε το θάρρος μας η στρεφόμαστε εναντίον Του, χωρίς να καταλαβαίνουμε την σημασία αυτής της παιδαγωγικής ενεργείας του Χριστού. Άλλοτε, ενώ Εκείνος μας καλεί να βγούμε από τον εαυτό μας, από τα πάθη μας και να ελευθερωθούμε από την δουλεία τους, εμείς δυσανασχετούμε και διαμαρτυρόμαστε. Λέμε: «Γιατί Θεέ μας ενοχλείς; Άφησε μας στην ησυχία μας. Δεν θέλουμε να σε ακολουθήσουμε». Και άλλοτε τον αφήνουμε να έλθη μέσα στο πλοίο της ζωής μας και της οικογενείας μας, οπότε δοκιμάζουμε την ευεργετική παρουσία Του.
Πολλούς τρόπους χρησιμοποιεί ο Χριστός για να μας θεραπεύση, αλλά και εμείς χρησιμοποιούμε πολλούς τρόπους για να τον αποδεχθούμε η να τον αρνηθούμε. Το ευτύχημα θα είναι να συντονιζόμαστε πάντοτε στον τρόπο που χρησιμοποιεί κάθε φορά ο Χριστός για να μας βοηθήση, αν υπομένουμε στην σιωπή Του, αν ανταποκρινόμαστε στην κλήση του για έξοδο από την φυλακή των παθών και αν ανοίγουμε την καρδιά μας για να Τον δεχθούμε μέσα σε αυτήν. Γιατί, αν Εκείνος προτιμά την σιωπή και εμείς θέλουμε λόγο, αν Εκείνος ενδιαφέρεται για την ελευθέρωσή μας από τα πάθη και εμείς αρεσκόμαστε στην ζωή των παθών, αν Εκείνος θέλη να έλθη στην καρδιά μας και εμείς του το αρνούμαστε, τότε δεν μπορεί να γίνη η συνάντηση. Κάθε συνάντηση, και η συνάντηση με τον Θεό, πρέπει να έχη το στοιχείο του συντονισμού. Διαφορετικά ο Θεός θα θεωρήται απροσπέλαστος και άγνωστος.  

ΠΗΓΗ http://www.monipetraki.gr/mathaiou9.html

Η ΕΥΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ

῾      Η Εὐλογία τῶν σταφυλιῶνκατὰ τὴν ἑορτὴ τῆς Μεταμορφώσεως*
                Τοῦ Παναγιώτη ᾿Ι. Σκαλτσῆ,᾿Επικούρου Καθηγητοῦ Α.Π.Θ.

ΣΤΗΝ ἀρχαία ᾿Εκκλησία, κατὰ τὴ διάρκεια τῆς προσφορᾶς
ἀπὸ τοὺς πιστοὺς τοῦ ἄρτου καὶ τοῦ οἴνου γιὰ τὴν τέλεση
τοῦ μυστηρίου τῆς θείας Εὐχαριστίας, προσφέρονταν καὶ εὐλο-
γοῦνταν καὶ ἄλλα προϊόντα, ὅπως σῖτος, ἔλαιον, μέλι, σταφύλια
καὶ ἄλλα ὀπωρικά, καθὼς ἐπίσης γάλα, τυρός, καρποί, ἄνθη,
ἀκόμη καὶ ζῶα.῾Η πρώτη ὅμως ἐκκλησιαστικὴ ἀντίδραση στὴν παλαιὰ αὐτὴ
συνήθεια ἦλθε ἀπὸ τὸν γʹ ἀποστολικὸ κανόνα, ὁ ὁποῖος, 
προκειμένου νὰ διαφυλάξει τὴ βιβλικὴ-ἀποστολικὴ παράδοση τῆς προσ-
φορᾶς κατὰ τὴ θεία Εὐχαριστία μόνον ἄρτου καὶ οἴνου, ἀπηγό-
ρευσε τόσο τὴν ἐκ τοῦ Παλαιοδιαθηκικοῦ Νόμου προερχόμενη
συνήθεια τῆς θυσίας ζώων στὸ ἱερό, ὅσο καὶ κατὰ τὴ θεία Λει-
τουργία προσφορὰ μὴ εὐχαριστιακῶν καρπῶν καὶ προϊόντων.
῾Ο ἐν λόγῳ κανόνας μὲ τὰ εὐχαριστιακὰ δῶρα ἐπιτρέπει μόνο
τὴν προσφορὰ νέων χίδρων (νέα στάχυα σίτου) καὶ σταφυλιῶν,
μὲ τὴν ἐπεξήγηση ὅτι ἡ προσφορὰ αὐτὴ γίνεται «τῷ καιρῷ τῷ
δέοντι», τὴν ἐποχὴ δηλαδὴ τῆς ὡρίμανσης τῶν καρπῶν καὶ τῶν
φρούτων· «οὒχ ὡς θυσίαν τῶν ὡρίμων καρπῶν». ῾Η κατ᾿ ἔτος
αὐτὴ προσφορὰ τοῦ σίτου καὶ τῶν σταφυλιῶν, ὡς ἀπαρχῶν εὐλο-
γία, εἶχε καὶ τὸ χαρακτήρα τῆς εὐχαριστίας πρὸς τὸ Θεὸ «τῷ
οἰκονομοῦντι τὰ πρὸς ζωάρκειαν καὶ θεραπείαν ἡμῶν».
Στὸ διαχωρισμὸ τῶν ἐξωευχαριστιακῶν ἀγαθῶν ἀπὸ τὴν προσ-
φορὰ καὶ προσκομιδὴ τῆς θείας Λειτουργίας ἐπέμεινε καὶ ἡ ἐν
Καρθαγένῃ Σύνοδος (419), ἡ ὁποία διὰ τοῦ 37/44 κανόνα της
ἀποφάσισε νὰ μὴν ἀναμιγνύονται μὲ τὸν ἄρτο καὶ τὸν οἶνο οἱ
ἀπαρχές, εἴτε μέλι, εἴτε γάλα, ἀλλὰ ὅλα αὐτὰ νὰ εὐλογοῦνται
ξεχωριστά, «ὡς ἐκ τοῦ ἁγιάσματος τοῦ Κυριακοῦ σώματος καὶ
αἵματος διΐστασθαι». ᾿Επέτρεπε μόνο τὴ συμπροσφορὰ «σταφυ-
λῶν καὶ σίτου», μὲ τὴν ἔννοια πάντοτε τῶν ἀπαρχῶν καὶ ὄχι τῆς
θυσίας, ὅπως ἀκριβῶς ἤθελε καὶ ὁ προηγούμενος ἀποστολικὸς
κανόνας.
Σὲ ὁρισμένες ἐκκλησίες, ὅμως, οἱ ἱερεῖς συνέχισαν, μέχρι τὸ
τέλος τοῦ Ζʹ τοὐλάχιστον αἰώνα, νὰ ἀναμειγνύουν χυμὸ σταφυ-
λιῶν μὲ τὴ θεία Εὐχαριστία, καὶ «κατὰ τὸ κρατῆσαν ἔθος... ἅμα
τῷ λαῷ διανέμειν ἀμφότερα». Τοῦ θέματος αὐτοῦ ἐπελήφθη ἐκ
νέου ἡ ἐν Τρούλλῳ ΣΤʹ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος (Πενθέκτη, 691),
ἡ ὁποία διὰ τοῦ 28ου κανόνα της ὅρισε ἡ σταφυλὴ νὰ λογίζεται
ὡς ἀπαρχὴ καὶ «ἰδικῶς τοὺς ἱερεῖς εὐλογοῦντας, τοῖς αἰτοῦσι
ταύτης μεταδιδόναι»· νὰ εὐλογεῖται δηλαδὴ ξεχωριστὰ καὶ νὰ
δίδεται στοὺς πιστούς, προφανῶς μετὰ τὴ θεία Λειτουργία, «πρὸς
τὴν τοῦ δοτῆρος τῶν καρπῶν εὐχαριστίαν». 

Εὐχὲς ἀπαρχῶν ἔχουν διασωθεῖ στὴ λειτουργική μας παράδο-
ση ἀπὸ τὸν τρίτο αἰώνα, ὅπως καὶ στὰ λειτουργικὰ χειρόγραφα
συναντοῦμε «Εὐχὴ ἐπὶ προσφερόντων ἀπαρχάς», ἢ «Εὐχὴ ἐπὶ
προσφερόντων καρποὺς νέους», ὅπως π.χ. σταφύλια, σῦκα, ρόδα,
μῆλα, ροδάκινα, πέρσικα κ.ἄ. Πρόκειται γιὰ σύντομα κείμενα
γεμᾶτα εὐχαριστία στὸ Θεό, ὁ ὁποῖος ἔδωσε «καρποὺς παντοδα-
ποὺς εἰς εὐφροσύνην καὶ τροφὴν τοῖς ἀνθρώποις». ῾Ο ἄνθρωπος
μὲ τὴ σειρά του ἀντιπροσφέρει «ἀπαρχὴν καρπῶν», πιστεύοντας
ὅτι ἡ προσφορά του αὐτὴ γίνεται εὐαρέστως δεκτὴ ἀπὸ τὸ Θεό.
Διατηρεῖται ἔτσι, μέσῳ τῶν πρωτογεννημάτων, ζωντανὴ ἡ ἀνά-
μνηση καὶ κοινωνία τῶν δωρεῶν τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ βεβαία ἡ
πρόγευση καὶ ἐλπίδα τῶν αἰωνίων θησαυρῶν καὶ ἀπολαύσεων.

ΜΕ τὴν ἀρχαία αὐτὴ παράδοση, καὶ ἰδιαιτέρως μὲ τὴν πράξη
τῆς εὐλόγησης τρύγου, σχετίζονται καὶ δύο χαρακτηριστικὲς τε-
λετὲς τοῦ βυζαντινοῦ Εὐχολογίου καὶ τῆς αὐτοκρατορικῆς ἐθιμο-
τυπίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως.
῾Η πρώτη τελετὴ μαρτυρεῖται στὸν παλαιότερο λειτουργικὸ
κώδικα, τὸ Βαρβερινὸ Εὐχολόγιο 336 (8-9 αἰ.), μὲ τὸν τίτλο
«Εὐχὴ γινομένη ὑπὸ τοῦ Πατριάρχου, ὅτε πρὸς συνήθη ἐπιτελεῖ
τὴν τρύγην ὁ βασιλεύς». ᾿Απὸ μεταγενέστερους κώδικες πληρο-
φορούμαστε ὅτι ἡ τελετὴ αὐτή, ἡ ὁποία εἶχε δύο εὐχὲς γιὰ τοὺς
βασιλεῖς, γινόταν στὸ Ναὸ τῶν Βλαχερνῶν κατὰ τὴν ἑορτὴ τῆς
Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, τὴν 15η Αὐγούστου.
῾Η σπουδαιότητα αὐτοῦ τοῦ γεγονότος ἀποδεικνύεται καὶ ἀπὸ
τὴν παρουσία τοῦ αὐτοκράτορα, ὁ ὁποῖος προφανῶς, ὅπως συνη-
θιζόταν ἔκαμε τὴν ἀρχὴ τοῦ τρύγου καὶ προσέφερε στὸν Πατρι-
άρχη ἀπὸ τὸ νέο καρπὸ τῆς ἀμπέλου. Μνεία τοῦ γεγονότος
κάνει καὶ ὁ Βαλσαμώνας, ὁ ὁποῖος τὸ συνδέει σαφῶς μὲ τὴν
ἐτήσια προσφορὰ τῶν ἀπαρχῶν καὶ κυρίως τῶν σταφυλιῶν μετὰ
τὴ θεία Λειτουργία.
῾Η δεύτερη τελετὴ τοῦ τρύγου μαρτυρεῖται καὶ περιγράφεται
ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Κωνσταντῖνο Ζʹ τὸν Πορφυρογέννητο (945-
959) στὸ ἔργο του ῎Εκθεσις τῆς Βασιλείου Τάξεως καὶ στὸ κεφά-
λαιο «῞Οσα δεῖ παραφυλάττειν ἐν τῇ ἡμέρᾳ τοῦ τρυγητοῦ ἐν
προκένσῳ τῆς ῾Ιερείας». ῎Εξω ἀπὸ τὰ ἀνάκτορα, λοιπόν, τῆς ῾Ιέ-
ρειας, περιοχῆς ποὺ βρισκόταν στὴν ἀσιατικὴ ἀκτὴ τοῦ Βοσπό-
ρου, καὶ ἐνώπιον τῶν ἀρχόντων, τῶν ἀξιωματούχων καὶ τοῦ βα-
σιλέως, ὁ Πατριάρχης, τὴν ἡμέρα τοῦ τρύγου, φορώντας τὸ φε-
λώνιο καὶ τὸ ὠμοφόριο, εὐλογοῦσε τὰ σταφύλια μὲ εἰδικὴ εὐχὴ
«κατὰ τὴν τῆς ᾿Εκκλησίας ἀκολουθίαν».
῾Η τελετὴ αὐτή, ἡ ὁποία πλαισιωνόταν ἀπὸ αὐτοσχέδιους ὕ-
μνους, ἀνταλλαγὴ σταφυλιῶν μεταξὺ Πατριάρχου καὶ αὐτοκράτο-
ρος καὶ γεῦμα, τόνιζε τὴν ἁρμονικὴ συνύπαρξη κοσμικῆς καὶ
ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας καὶ εἶχε τὸ χαρακτήρα τῆς ἀντίδρασης
ἀπέναντι σὲ παγανιστικὰ διονυσιακὰ στοιχεῖα ποὺ ἐπικρατοῦσαν
τὴν ἐποχὴ ἐκείνη κατὰ τὸν τρύγο, τὸ πάτημα τῶν σταφυλιῶν καὶ
τὴν ἀποθήκευση τοῦ μούστου στὰ πιθάρια.
Εἶναι σαφές, λοιπόν, ὅτι ἡ ᾿Εκκλησία κατὰ παλαιὰ συνήθεια
εὐλογοῦσε πάντοτε τὸν τρύγο καὶ τὰ σταφύλια, ὅπως ἀκριβῶς
ἔκανε καὶ μὲ τὶς ἄλλες ἀπαρχὲς καὶ τὰ πρωτογεννήματα. ῾Υπάρ-
χει μάλιστα καὶ κανόνας ποὺ ἐπιβάλλει τὴν εὐλογία τοῦ σίτου
καὶ τῆς σταφυλῆς, πρὶν αὐτὰ ἀναλωθοῦν ἀπὸ τοὺς πιστούς.

ΕΥΛΟΓΙΑ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ ΥΠΟ  ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ

ΣΥΝΕΧΕΙΑ αὐτῆς τῆς παράδοσης εἶναι ἀκριβῶς καὶ ἡ εὐλογία τῶν σταφυλιῶν κατὰ τὴν 6η Αὐγούστου, ἑορτὴτῆς Μεταμορφώσεως. Διασώζεται μάλιστα καὶ εἰδικὴ εὐχή, ἡ ὁποία στὰ χει-ρόγραφα μαρτυρεῖται ἀπὸ τὸ 10ο αἰώνα, μὲ διάφορους τίτλους, ὅπως «Εὐχὴτοῦ σταφυλιοῦ», «Εὐχὴ εἰς μετάληψιν σταφυλῆς», «Εὐχὴ ἐπὶ σταφυλῆς καὶ πά-
σης ὀπώρας», «Εὐλογία ἀμπέλου καὶσταφυλῆς». Εἶναι λιτὴ καὶ σύντομη εὐχή, μὲ τὴν ὁποία ἡ ᾿Εκκλησία εὐχαριστεῖ τὸ Θεό, ποὺ «διὰ τῆς τοῦ ἀέρος εὐκρασίας,
καὶ τῶν σταγόνων τῆς βροχῆς καὶ τῆς τῶν καιρῶν γαλήνης»
εὐδόκησε, ὥστε ὁ καρπὸς τῆς ἀμπέλου νὰ ὡριμάσει φυσιολογικὰ
καὶ στὴν κατάλληλη ὥρα, προκειμένου νὰ εὐφραίνει αὐτοὺς ποὺ
τὸν γεύονται καὶ νὰ προσφερθεῖ «ὡς δῶρον εἰς ἐξιλασμὸν ἁμαρ-
τιῶν, διὰ τοῦ ἱεροῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ». ῞Οπως βλέπουμε εἶναι
σαφὴς ἡ σύνδεση τῆς σταφυλῆς μὲ τὴ θεία Εὐχαριστία.
Σὲ μεταγενέστερα χειρόγραφα μαρτυρεῖται καὶ ἄλλη «Εὐχὴ εἰς
ἀπαρχὰς σταφυλῆς καὶ συκῶν τῆς στʹ τοῦ Αὐγούστου μηνὸς ἐν
τῇ ἑορτῇ τῆς Μεταμορφώσεως», ἡ ὁποία ἀναφέρεται στὴν εὐλο-
γία μόνο τῆς σταφυλῆς καὶ μὲ σαφὴ πάλι ἀναφορὰ στὴν πνευμα-
τικὴ ἐλευθερία ποὺ ἐγγυῶνται ὁ Χριστὸς καὶ ἡ εὐχαριστιακὴ
ζωή.
Δὲν εἶναι πάντως σαφὲς ἀπὸ πότε ἡ εὐλογία τῶν σταφυλιῶν,
ἀρχαία ὄντως παράδοση, συνδέθηκε μὲ τὴν ἑορτὴ τῆς Μεταμορ-
φώσεως. ᾿Εὰν λάβουμε ὑπόψη ὅτι ἡ ἑορτὴ αὐτή, ἀπὸ τὶς ἀρχαιό-
τερες τῆς χριστιανικῆς ᾿Εκκλησίας, εἶναι γνωστὴ στὰ ῾Ιεροσόλυ-
μα ἐπίσημα ἀπὸ τὸν 7ο αἰώνα, καὶ στὸ βυζαντινὸ ἑορτολόγιο τὸν
9ο αἰώνα, δὲν ἀποκλείεται ἡ σύνδεση αὐτὴ νὰ ἔγινε ἐξ ἀρχῆς.
῎Αλλωστε τότε, στὸ τέλος δηλαδὴ τοῦ 7ου αἰώνα, ἔγινε, ὅπως
εἴδαμε, καὶ ὁ ὁριστικὸς διαχωρισμὸς τῶν ἀπαρχῶν ἀπὸ τὴν προ-
σφορὰ τῶν εὐχαριστιακῶν δώρων.

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ἀσφαλῶς εἶναι γιατὶ τελικὰ τὰ σταφύλια εὐ-
λογοῦνται κατὰ τὴν ἑορτὴ τῆς Μεταμορφώσεως. Σὲ σχετικὰ πα-
λαιὸ λειτουργικὸ τυπικό, αὐτὸ τῶν Κασούλων (12 αἰ.), σημειώ-
νεται ὅτι ἡ εὐλογία τῶν σταφυλιῶν, γινόταν ἀπὸ τὸν ἱερέα τὸ
Δεκαπενταύγουστο, μετὰ τὴ θεία Λειτουργία.
Κάτι ἀνάλογο γινόταν, ὅπως εἴδαμε, καὶ στὴν Κωνσταντινού-
πολη, ὅπου τὸ Δεκαπενταύγουστο ὁ Πατριάρχης εὐλογοῦσε τὰ
σταφύλια στὸ ναὸ τῶν Βλαχερνῶν, παρουσίᾳ τοῦ αὐτοκράτορα.
Οἱ περισσότερες πάντως πηγὲς συνδέουν τὴν εὐλογία τῶν
σταφυλιῶν μὲ τὴ Μεταμόρφωση. ῾Η Τυπικὴ Διάταξη Νείλου ῾Ιε-
ρομονάχου, τοῦ 13ου αἰ., σημειώνει ὅτι «ἐν αὐτῇ δὲ τῇ ἑορτῇ
καταλύομεν σταφυλάς, καθὼς τὸ τῆς ἐκκλησίας διέξεισι τυπι-
κόν». Παράδοση τῶν Πατέρων θεωρεῖ καὶ τὸ Τυπικὸ τοῦ ῾Αγίου
Σάββα τὴν εὐλογία τῶν σταφυλιῶν κατὰ τὴν ἑορτὴ τῆς Μετα-
μορφώσεως.
Τὴν ἴδια ἀκριβῶς εἴδηση ἔχει καὶ τὸ Τυπικὸ τοῦ Ρήγα, τὸ
ὁποῖο ὅμως προσδιορίζει ἀκριβῶς καὶ τὸ σημεῖο τῆς Λειτουργί-
ας, ὅπου γίνεται ἡ εὐλογία αὐτή: «Μετὰ δὲ τὴν ὀπισθάμβωνον
εὐχήν, ψάλλομεν τὸ ἀπολυτίκιον τῆς ἑορτῆς καὶ τὸ κοντάκιον
καὶ ὁ ἱερεὺς τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν καὶ εὐλογεῖ διὰ τῆς τεταγμέ-
νης εὐχῆς τὰς παρατεθειμένας πρὸ τῆς εἰκόνος τοῦ Χριστοῦ στα-
φυλάς».
Εἶναι φανερὸ ὅτι ὁ χρόνος εὐλογίας τῶν σταφυλιῶν ἐξαρτᾶται
ἀπὸ τὶς κλιματολογικὲς συνθῆκες κάθε περιοχῆς καὶ τὴν περίο-
δο ὡρίμανσης τῶν καρπῶν αὐτῶν.
῾Επομένως, δὲν εἶναι καθόλου παράξενο τὸ γεγονὸς ὅτι ἀλλοῦ
τὰ σταφύλια εὐλογοῦντο τὸ Δεκαπενταύγουστο καὶ ἀλλοῦ στὶς 6
Αὐγούστου. Σύμφωνα μάλιστα μὲ ἁγιολογικὲς πηγὲς προσφορὰ
σταφυλιῶν γινόταν καὶ κατὰ τὴν ἑορτὴ τῆς ῾Υψώσεως τοῦ Τιμίου
Σταυροῦ, τὴν 14η Σεπτεμβρίου.
᾿Εκτός, ὅμως, ἀπὸ τὶς κλιματολογικὲς συνθῆκες εἶναι πολὺ
πιθανὸ στὴ σύνδεση τῆς εὐλογίας τῶν σταφυλιῶν μὲ τὴ Μετα-
μόρφωση νὰ ἔχουν συμβάλει καὶ παλαιὲς ἱστορικὲς καταβολὲς
τῆς ἑορτῆς αὐτῆς. Τὸ ῾Ιεροσολυμιτικὸ Κανονάριο συσχετίζει τὴν
ἑορτὴ τῆς Μεταμορφώσεως μὲ τὴν ᾿Ιουδαϊκὴ ἑορτὴ τῆς Σκηνοπη-
γίας καὶ δὲν εἶναι τυχαῖο πὼς ἕνα ἀπὸ τὰ ἀναγνώσματα τῆς
ἑορτῆς, ποὺ διαβάζονταν τὴν ἐποχὴ ἐκείνη στὰ ῾Ιεροσόλυμα, μι-
λᾶ ἀκριβῶς γιὰ τὴν πλήθυνση τῶν κήπων, τῶν ἀμπελώνων καὶ
τῶν συκεώνων.

ΕΥΛΟΓΙΑ ΣΤΑΦΥΛΙΩΝ ΣΤΟ ΘΑΒΩΡ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΝΑΖΑΡΕΤ ΚΥΡΙΑΚΟ

Η ΕΥΛΟΓΙΑ τῶν σταφυλιῶν κατὰ τὴ Μεταμόρφωση κατανο-
εῖται ἐπίσης, καὶ μέσα ἀπὸ τὶς θεολογικές, ἀνθρωπολογικὲς καὶ
κοσμολογικὲς διαστάσεις τῆς ἑορτῆς αὐτῆς. ῾Ο Κύριος «ἡμέρας
ἓξ» ἢ «ὡσεὶ ἡμέρας ὀκτώ», μετὰ τὴν πρόρρηση τοῦ Πάθους Του,
«εἰς ὄρος ὑψηλόν... μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν (Πέτρου, ᾿Ια-
κώβου καὶ ᾿Ιωάννου), καὶ ἔλαμψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἢλιος,
τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς».
Αὐτὸς εἶναι ὁ Δημιουργὸς τοῦ κόσμου,ἀλλὰ καὶ ὁ κυρίαρχος τῶν ἐσχάτων. Αὐτὸςεἶναι ἡ ἄμπελος «ἐν οὐρανοῖς μὲνἔχουσα τὴν ρίζαν, ἐπὶ γῆς δὲ τὰ κλήματα·ἄμπελος κλαδευομένη τὸ σῶμα, ἀλλ᾿ οὐτὴν ρίζαν· ἄμπελος μετὰ τρίτην ἡμέραντοῦ κλαδευθῆναι βλαστάνουσα τὸν βότρυντῆς ἀναστάσεως».
Εἶναι φυσικό, λοιπόν, μὲ τὴ Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου νὰ φωτίζεται καὶ νὰ
δοξάζεται ὁλόκληρος ὁ κόσμος. ῾Η κτίσηφαιδρύνεται καὶ ἀποκτᾶ τὴ λαμπρότητα ποὺ εἶχε κατὰ τὸ χρόνο τῆς δημιουργίας.
Γι᾿ αὐτὸν ἀκριβῶς τὸ λόγο καὶ ἡ κτίση, ἀνταποκρινόμενη
δοξολογικὰ σ᾿ αὐτὴ τὴ δωρεὰ καὶ τὴν ἐλπίδα, ἀναφέρεται πρὸς
τὸ Δημιουργό της καὶ τὸν εὐχαριστεῖ, ἀλλὰ καὶ ἡ ᾿Εκκλησία
στὴν πιὸ κατάλληλη ἑορτή, τῆς Δημιουργίας καὶ τῶν ᾿Εσχάτων
τῆς ἀνανέωσης καὶ τῆς ἐλπίδας, συνηθίζει νὰ εὐλογεῖ τὸν κόσμο
καὶ τὶς ἀπαρχές του, ἐπιβεβαιώνοντας ἔτσι ὅτι ἡ ἀνανέωση ἀρχί-
ζει ἀπὸ τὸ Θεό, περνᾶ μέσα ἀπὸ τὴ φύση καὶ καταλήγει στὴ
σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου.
῾Η εὐλογία τῶν σταφυλιῶν, τῶν ἀντιπροσωπευτικῶν αὐτῶν
ἀπαρχῶν τοῦ κόσμου, εἶναι μία λειτουργικὴ πράξη ποὺ τονίζει
ἰδιαίτερα τὴ δοξολογικὴ καὶ εὐχαριστιακὴ προσφορὰ τῆς ὕλης
καὶ τῶν καρπῶν τῆς γῆς στὸ Δημιουργὸ Θεὸ καὶ κτίστη τῶν
ἁπάντων. Πολὺ περισσότερο μάλιστα, ὅταν ὁ καρπὸς αὐτὸς τῆς
ἀμπέλου μᾶς δίδει τὸ κρασί, ποὺ ὁ Χριστὸς εὐλόγησε στὴν Κα-
νᾶ, γιὰ νὰ τονίσει τὴν ἐν Χριστῷ μεταμόρφωση τοῦ κόσμου,
ἀλλὰ καὶ μᾶς τὸ παρέδωσε στὸ Μυστικὸ Δεῖπνο, ὡς τὸ στοιχεῖο
ἐκεῖνο, ποὺ μαζὶ μὲ τὸ ψωμί, τὴν ὥρα τῆς θείας Λειτουργίας
ἀφθαρτοποιοῦνται χαρισματικά, μεταποιούμενα σὲ Κυριακὸ «σῶ-
μα καὶ αἷμα», θεία Εὐχαριστία.
᾿Εκτὸς τούτων, ἡ εὐλογία τῶν σταφυλιῶν τονίζει καὶ τὴν ἀ-
νάγκη συνεχοῦς πνευματικῆς καρποφορίας καὶ μεταμορφωτικῆς
πορείας τοῦ ἀνθρώπου, καθόσον «οἱ τῷ ὕψει τῶν ἀρετῶν διαπρέ-
ψαντες, καὶ τῆς ἐνθέου δόξης ἀξιωθήσονται».

(*) Περιοδ. «᾿Εφημέριος», Σεπτέμβριος 2000, σελ. 11-14. ) 

ΘΑΒΩΡ