Η ΖΩΟΔΟΧΟΣ ΠΗΓΗ ΤΟΥ ΜΠΑΛΟΥΚΛΙ

Η Ζωοδόχος Πηγή του Μπαλουκλί ή Παναγία η Μπαλουκλιώτισσα είναι ιερό χριστιανικό αγίασμα που βρίσκεται στη Κωνσταντινούπολη έξω από τη δυτική πύλη της Σηλυβρίας, όπου υπήρχαν τα λεγόμενα "παλάτια των πηγών" στα οποία οι Βυζαντινοί Αυτοκράτορες παραθέριζαν την Άνοιξη.
Πήρε την ονομασία του από το τουρκικό όνομα Balık (= ψάρι) και περιλαμβάνει το μοναστήρι, την εκκλησία και το αγίασμα. 

Αποκάλυψη του αγιάσματος
Για την αποκάλυψη του Αγιάσματος υπάρχουν δυο εκδοχές: 1) Η πρώτη, που εξιστορεί ο Νικηφόρος Κάλλιστος αναφέρει ότι: Ο μετέπειτα Αυτοκράτορας Λέων ο Θράξ ή Λέων ο Μέγας (457-474 μ.Χ.), όταν ερχόταν ως απλός στρατιώτης στην Κωνσταντινούπολη, συνάντησε στη Χρυσή Πύλη έναν τυφλό που του ζήτησε νερό. Ψάχνοντας γιά νερό, μιά φωνή του υπέδειξε την πηγή. Πίνοντας ο τυφλός και ερχόμενο το λασπώδες νερό στα μάτια του θεραπεύτηκε. Όταν αργότερα έγινε Αυτοκράτορας, του είπε η προφητική φωνή, πως θα έπρεπε να χτίσει δίπλα στην πηγή μια Εκκλησία. Πράγματι ο Λέων έκτισε μια μεγαλοπρεπή εκκλησία προς τιμή της Θεοτόκου στο χώρο εκείνο, τον οποίο και ονόμασε "Πηγή". Ο Κάλλιστος περιγράφει τη μεγάλη αυτή Εκκλησία με πολλές λεπτομέρειες, αν και η περιγραφή ταιριάζει περισσότερο στό οικοδόμημα του Ιουστινιανού. Ιστορικά πάντως είναι εξακριβωμένο, ότι το 536 στη Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως, υπό τον Πατριάρχη Μηνά, λαμβάνει μέρος και ο Ζήνων, ηγούμενος "του Οίκου της αγίας ενδόξου Παρθένου και Θεοτόκου Μαρίας εν τη Πηγή".

2) Η δεύτερη, που εξιστορεί ο ιστορικός Προκόπιος, τοποθετείται στις αρχές του 6ου αιώνα και αναφέρεται στον Ιουστινιανό. Ο Ιουστινιανός κυνηγούσε σ' ένα θαυμάσιο τοπίο με πολύ πράσινο, νερά καί δένδρα. Εκεί, σαν σε όραμα, είδε ένα μικρό παρεκκλήσι, πλήθος λαού και έναν ιερέα μπροστά σέ μιά πηγή. "Είναι η πηγή των θαυμάτων" του είπαν. Και έχτισε εκεί μοναστήρι με υλικά που περίσσεψαν από την Αγιά Σοφιά.
Η δεύτερη αυτή εκδοχή ανάγεται στην ανακαίνιση του ναού το 559.

Περιπέτεια του Ναού
Το 559 ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός, θεραπευμένος από λιθίαση κάνοντας χρήση του νερού της Πηγής ανακαίνησε το ναό αυτό με υλικά που είχαν περισσέψει από την Αγιά Σοφιά. Ο ανακαινισμένος ομως ναός κατέπεσε μετά από σεισμό όπου και ανοικοδόμησε εκ νέου η Ειρήνη η Αθηναία. Αλλά και μετά από νεότερη πτώση του ανοικοδομήθηκε για τρίτη φορά από τον Αυτοκράτορα Βασίλειο τον Μακεδόνα. Αργότερα πυρπολήθηκε από τον αρχηγό των Βουλγάρων Συμεών, όπου και αναγέρθηκε για 4η φορά από τον Ρωμανό τον Λεκαπηνό. Κατά τον 6ο αιώνα αποτελούσε ανδρώα Μονή στην οποία προσέρχονταν ο Αυτοκράτορας κάθε Πέμπτη της Αναλήψεως.

ΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΑ ΧΟΡΕΥΟΥΝ ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΟΥ ΜΠΑΛΟΥΚΛΙ 

Στο περίβολο του ναού αυτού έστησε τις σκηνές του το 1424 ο Σουλτάνος Μουράτ Β'. Κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης ο ναός καταστράφηκε και το αγίασμα καλύφθηκε. Αργότερα όμως επετράπη στους Χριστιανούς να αποκαλύψουν το αγίασμα και να επανιδρύσουν μικρό προσκύνημα. Το 1732 οι Αρμένιοι προσπάθησαν να υφαρπάξουν το προσκύνημα πλην όμως οι Έλληνες χριστιανοί διέσωσαν το δικαίωμα της κατοχής τους. Το 1825 καταστράφηκε από τους γενίτσαρους και το 1827 ανευρέθηκε η Ιερά εικόνα της Θεοτόκου εικονιζόμενη υπέρ της Ζωοδόχου Πηγής. Μετά απ΄ αυτό το 1830 ο Σουλτάνος επέτρεψε την νέα ανοικοδόμηση (5η φορά) του Ναού όπως σήμερα διασώζεται, επί Οικουμενικού Πατριάρχη Κωνσταντίου Α΄ όπου καί εγκαινιάσθηκε μετά από πέντε χρόνια.

Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ ΕΙΡΗΝΑΙΟ ΣΤΟΥΣ ΤΑΦΟΥΣ ΤΩΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΩΝ ΣΤΟ ΜΠΑΛΟΥΚΛΙ ΜΑΖΙ ΤΟΥΣ Ο ΝΑΖΑΡΕΤ ΚΥΡΙΑΚΟΣ Ο ΑΝΘΗΔΩΝΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ Ο ΑΡΧΙΜ.ΤΙΜΟΘΕΟΣ ΗΛΙΑΚΗΣ κ.α.   

Σήμερα στην αυλή της Ζωοδόχου Πηγής βρίσκονται οι τάφοι των Οικουμενικών Πατριαρχών. Το δε αγίασμα βρίσκεται στον υπόγειο Ναό και αποτελείται από μαρμαρόκτιστη πηγή, το νερό της οποίας θεωρείται αγιασμένο. Απ' εδώ διαδόθηκε ο τύπος της Παναγίας Ζωοδόχου Πηγής σε όλο τον ορθόδοξο κόσμο. Είναι αξιοσημείωτο ότι ψηφιδωτή παράσταση της εικόνας σώζεται στον εσωνάρθηκα της Μονής της Χώρας. 

ΤΟ ΠΕΡΙΦΗΜΟ ΨΗΦΙΔΩΤΟ ΤΗΣ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ ΣΤΗΝ ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ 

Σε ανάμνηση των εγκαινίων του Ναού από τον Αυτοκράτορα Λέοντα η Εκκλησία καθιέρωσε την κατ΄ έτος εορτή της Ζωοδόχου Πηγής, την Παρασκευή της Διακαινήσίμου Εβδομάδας.

Χριστιανική παράδοση
Το όνομα Μπαλουκλί προέρχεται από την Τουρκική λέξη "balık" ("ψάρι") (προφέρεται περίπου μπαλούκ) και σημαίνει "των ψαριών" ή "με τα ψάρια" , πιθανότατα λόγω ύπαρξης ψαριών στα νερά της περιοχής. Για τη μονή του Μπαλουκλί υπάρχει θρύλος για την Άλωση της Πόλης, ο οποίος περιγράφεται ποιητικά από τον Γεώργιο Βιζυηνό:

Απολυτίκιον  Ζωοδόχου  Πηγής
  Ήχος  α΄
 Ο ναός  σου  Θεοτόκε  ανεδείχθη  παράδεισος,  ως  ποταμούς  αειζώους  αναβλύζων  ιάματα  ώ  προσερχόμενοι  πιστώς,  ως  Ζωοδόχου  εκ  Πηγής,  ρώσιν  αντλούμεν,  και  ζωήν  την  αιώνιον,  πρεσβεύεις  γαρ  συ  τω  εκ  σου  τεχθέντι,  Σωτήρι  Χριστώ,  σωθήναι  τας  ψυχάς  ημών. 

Έτερον Απολυτίκιον  Ποίημα Μοναχού Γερασίμου Μικραγιαννανίτου 
 Ήχος γ΄Τήν ωραιότητα 
Τον υπερούσιον, όμβρον κυήσασα, πηγή ζωήρρυτος, Παρθένε πέφυκας, αναπηγάζουσα ημιν, νέκταρ το αθάνατον, ύδωρ το αλλόμενον, εις ζωήν την αιώνιον, νάματα γλυκύρροα, εκ της Κρήνης σου πάντοτε, εξ ων επεντρυφωντες βοωμεν. Χαιρε Πηγηη ζωηφόρος. 

Μεγαλυνάριον
 Ύδωρ το ζωήρυτον της Πηγής, μάννα το προχέον,  τον αθάνατον δροσισμόν το νέκταρ το Θείον την ξένην άμβροσίαν το μέλι το εκ πέτρας, πίστει τιμήσωμεν.

Το Μπαλουκλί (Τα ψάρια της Ζωοδόχου Πηγής), ποίημα του Γεώργιου Βιζυηνού

Σαράντα μέρες πολεμά ο Μωχαμέτ να πάρη
την Πόλη την μεγάλη.
Σαράντα μέρες έκαμεν ο 'γούμενος το ψάρι
στα χείλη του να βάλη.
Απ' τες σαράντα κι ύστερα, πεθύμησε να φάγη
τηγανισμένο ψάρι.
–Αν μας φυλάγ' η Παναγιά καθώς μας'ε φυλάγει,
την Πόλη ποιος θα πάρη;
Ρίχτει τα δίχτυα στον γιαλό, τρία ψαράκια πιάνει,
–Θεός να τα βλογήση!
Το λάδι βάλλει στην φωτιά μες στ' αργυρό τηγάνι,
για να τα τηγανίση.
Τα τηγανίζ' από την μια, και πά' να τα γυρίση
κι από το άλλο μέρος.
Ο παραγιός του βιαστικά πετά να του μιλήση,
και τάχασεν ο γέρος!
–Μην τηγανίζης, γέροντα, και μόσχισε το ψάρι
στην Πόλη την μεγάλη!
Την Πόλη την εξακουστή οι Τούρκοι έχουν πάρει,
μας κόβουν το κεφάλι!
–Στην Πόλη Τούρκου δεν πατούν κι Αγαρηνού ποδάρια!
Με φαίνεται σαν ψεύμα!
Μ' αν είν' αλήθεια το κακό, να σηκωθούν τα ψάρια
να πέσουν μες στο ρεύμα!
Ακόμ' ο λόγος βάσταγε, τα ψάρι' απ' το τηγάνι,
την μια μεριά ψημένα,
πηδήξανε κι επέσανε στης λίμνης την λεκάνη,
γερά, ζωντανεμένα.
Ακόμ' ώς τώρα πλέουνε, κόκκιν' από το μέρος,
όπου τα είχε ψήσει.
Φυλάγουν το Βυζάντιο ν' αναστηθή κι ο γέρος
να τ' αποτηγανίση. 

Π.ΤΙΜΟΘΕΟΣ ΗΛΙΑΚΗΣ

Ο Φιλοθεΐτης Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: Διαχρονικές διδαχές και «μηνύματα»

Ο Φιλοθεΐτης Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: Διαχρονικές διδαχές και «μηνύματα»

Κωνσταντίνος Χολέβας, Πολιτικός επιστήμων
Ακριβώς 300 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τη γέννηση του αγίου Κοσμά του Αιτωλού και στη μνήμη του η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας μας αφιέρωσε το επίσημο ημερολόγιό της. Πιστεύω ότι είναι χρήσιμο να διαβάσουμε ξανά τις πάντα επίκαιρες διδαχές του και να εξαγάγουμε ωφέλιμες συμβουλές για την παιδεία, την κοινωνία, ακόμη και για την πολιτική. Τι θα συμβούλευε άραγε τους πολιτικούς μας ο άγιος Κοσμάς;
Πρώτον, όλο το έργο του, οι διδαχές του και οι προφητείες του διδάσκουν στους σημερινούς πολιτικούς ότι ο λαός μας, για να προχωρήσει μπροστά, χρειάζεται ελπίδα, αισιοδοξία και όραμα. Ο Πατροκοσμάς έδρασε σε μια ζοφερή εποχή, όταν είχαν καταπνιγεί δεκάδες κινήματα των υποδούλων, με αποκορύφωμα τα Ορλωφικά. Στη διάρκεια της επίγειας ζωής του είδε τους Τουρκαλβανούς να σφάζουν τον ορθόδοξο κλήρο και τους προκρίτους της Πελοποννήσου λόγω της συμμετοχής των Ελλήνων στο σχέδιο των Ρώσων αδελφών Ορλώφ. Παρά την απογοήτευση που επικρατούσε έπειτα από 300 χρόνια δουλείας, ο άγιος μιλούσε για το ποθούμενον και για το Ρωμέικο που θα έλθει.  

Καλλιεργούσε την ελπίδα στην απελευθέρωση, την εκπλήρωση των πόθων για υλοποίηση της Μεγάλης Ιδέας. Ζωντάνεψε τη χριστιανική και εθνική συνείδηση των υποδούλων και προετοίμασε το 1821. Καλλιεργήστε την αυτοπεποίθηση του Ελληνα, ανυψώστε το πληγωμένο εθνικό φρόνημά του, δώστε όραμα πνευματικό, πολιτιστικό και όχι μόνον υλικό, θα ήταν το μήνυμά του προς τους πολιτικούς.
Δεύτερον, ο άγιος στερέωσε την ορθόδοξη πίστη για να ενισχυθεί παραλλήλως και η ελληνικότητα. Ηξερε ότι την εποχή εκείνη όποιος χανόταν για την Ορθοδοξία χανόταν και για τον Ελληνισμό. Εμπόδισε τους εξισλαμισμούς, συνιστούσε στους Ελληνες να μη χρησιμοποιούν ξενόφερτες διαλέκτους. Η στάση του αυτή διδάσκει ότι και σήμερα όποιος πλήττει ή χλευάζει ή υποβαθμίζει τον ρόλο της Εκκλησίας χτυπά ουσιαστικά ένα από τα θεμέλια της εθνικής μας ταυτότητας και της προκοπής του λαού μας.
Τρίτον, ο άγιος ίδρυε σχολεία με σαφή στόχο να μαθαίνουν τα παιδιά την ορθόδοξη πίστη και την ενιαία ελληνική γλώσσα, αρχαία, βυζαντινή, νεοελληνική. Τόνιζε ότι σκοπός του σχολείου είναι να διδάσκει τον Χριστό και την Παναγία καθώς και την ελληνική, που είναι η γλώσσα της Εκκλησίας. Σήμερα θα έλεγε στους πολιτικούς να δώσουν έμφαση στα μαθήματα των Ορθοδόξων Θρησκευτικών και της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας. Τότε δεν μπορούσε να μιλήσει φανερά για την ιστορική συνείδηση των Ελληνοπαίδων, λόγω του φόβου των Τούρκων, αλλά είμαι βέβαιος ότι σήμερα θα υπογράμμιζε την αξία και αυτού του μαθήματος.
Τέταρτον, ο άγιος Κοσμάς καλλιέργησε τον χριστιανικό αντιρατσισμό, ο οποίος δεν αναφέρεται μόνο σε δικαιώματα αλλά και σε υποχρεώσεις. Σε ορισμένα χωριά ρωτούσε τους Αθιγγάνους (γύπτους τους ονόμαζε) αν οι χωρικοί τούς φέρονται καλά. Αν μάθαινε περιστατικά περιφρονήσεως, τότε έλεγε ότι οι χριστιανοί πρέπει να αγαπούμε και να σεβόμαστε κάθε άνθρωπο, ανεξαρτήτως φυλής ή καταγωγής, Ταυτόχρονα προέτρεπε και τους Αθιγγάνους να βρουν μια κανονική εργασία και να αφήσουν τα νταούλια και τους ζουρνάδες. Το μήνυμά του, λοιπόν, είναι ότι παράλληλα με τα ανθρώπινα δικαιώματα οι πολιτικοί μας ηγέτες οφείλουν να θυμίζουν και τις υποχρεώσεις όλων όσοι ζουν στη χώρα μας, δηλαδή να τηρούν τους νόμους και να εργάζονται εντίμως. 

Ι.ΛΕΙΨΑΝΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΣΤΟΝ ΝΑΟ ΤΟΥ ΣΤΗΝ Ν.ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ 

Πέμπτον, με τον μαρτυρικό του θάνατο μάς διδάσκει το χρέος μας προς τον εκτός συνόρων Ελληνισμό. Ο άγιος Κοσμάς απαγχονίσθηκε με εντολή του Κουρτ Πασά στο Κολικόντασι της Βορείου Ηπείρου, στις 24 Αυγούστου 1779. Σήμερα το μέρος αυτό ανήκει στην Αλβανία και το λείψανο του αγίου φυλάσσεται από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας. Ελπίζω οι πολιτικοί μας να μη λησμονούν τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό.
Δημοκρατία, 08/04/2014

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓ.ΚΟΣΜΑ ΑΙΤΩΛΟΥ Ν.ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ 

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ο ΕΞ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Μ. ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ-ΑΓΙΟΥ ΠΑΣΧΑ Ι.ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΑΙΤΩΛΟΥ Ν.ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ Ν.ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ 

                                    ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Μ. ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ-ΑΓΙΟΥ ΠΑΣΧΑ 2014 
                                 --------------------------------------------------------------------------------- 
 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΙΩΝ 7 – 10 , 30 ΟΡΘΡΟΣ , ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ 
 (Διανομή ευλογημένης Δάφνης ) 
                                           19 ,00  Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΝΥΜΦΙΟΥ .
 ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ 7 – 9 , 30 π . μ . ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ . 
                                       19, 00  Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΝΥΜΦΙΟΥ . 
 ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ 7 – 9,30 π.μ. ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ .
                                19,00 Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΝΥΜΦΙΟΥ (Τροπάριο ΚΑΣΣΙΑΝΗΣ) 
  ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ 7-9,30 π . μ . ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ 
                                       17,00 ΙΕΡΟ ΕΥΧΈΛΑΙΟ 
                                       19,00 Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΝΙΠΤΗΡΟΣ . 
 ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ  6- 10 π μ . ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ Μ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ (Ανάμνησις 
 της παραδόσεως του ιερού μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας )   
                                     19,00 ΤΑ ΑΧΡΑΝΤΑ ΠΑΘΗ  

 ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8-  10  π.μ.  ΜΕΓΑΛΑΙ  ΩΡΑΙ.
                                            10 π . μ . Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΘΗΛΩΣΕΩΣ . 
                                            19,00  ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΘΡΗΝΟΣ 
                                            21 , 00 ΕΞΟΔΟΣ ΙΕΡΟΥ ΕΠΙΤΑΦΙΟΥ 
(ΔΙΑΔΡΟΜΗ-  ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ,Δεξιά Θ . ΣΟΦΟΥΛΗ , ΣΟΛΩΜΟΥ ,ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΠΟΜΑΧΩΝ, ΒΑΣΙΛΕΩΣ  ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ , ΠΑΠΑΓΟΥ , Θ . ΣΟΦΟΥΛΗ , ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ).
  ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 8 – 10 ,15 π . μ . ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ 
 ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ( Επί του Ιερού Κουβουκλίου του Επιταφίου ) 
                                     23,00 ΠΑΝΥΧΙΣ ΜΕΓΑΛΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ 
   ΑΓΙΟ ΠΑΣΧΑ           00,00 ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΟΡΘΡΟΣ ΤΟΥ 
 ΠΑΣΧΑ ΚΑΙ ΠΑΣΧΑΛΙΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ .
 ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΚΟΙΝΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΜΕ ΤΗΝ 
     ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ  "ΜΑΓΕΙΡΙΤΣΑ " ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΗΝΑ . 
       ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ 18,00 Ο ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ . 
 ΔΕΥΤΕΡΑ -ΤΡΙΤΗ ΤΗΣ ΔΙΑΚΑΙΝΗΣΙΜΟΥ 7-9,30 ΟΡΘΡΟΣ -Θ.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ     
ΤΕΤΑΡΤΗ  23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ,  ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΙΣ ΤΟ ΕΠΙΤΗΣ Οδού Θ.ΣΟΦΟΥΛΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ  
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ -ΣΑΒΒΑΤΟ ΤΗΣ ΔΙΑΚΑΙΝΗΣΙΜΟΥ  7-9,30 ΟΡΘΡΟΣ-Θ.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ 
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ 7-10,30 ΟΡΘΡΟΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ Θ.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ 
                                          ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΛΑΜΠΡΟΦΟΡΑ ! 

ΑΚΟΜΑ ΕΝΑ ΠΑΣΧΑ ΧΩΡΙΣ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΕΙΡΗΝΑΙΟ;

Όσο πλησιάζουν οι άγιες Ημέρες των Μεγάλων της Χριστιανοσύνης Εορτών,του Θείου Πάθους και της Λαμπροφόρου Αναστάσεως του Σωτήρος Χριστού ,τόσο η σκέψη όλων μας ταξιδεύει στους Αγίους Τόπους ,εκεί που Σταυρώθηκε αλλά και Αναστήθηκε η Αγάπη.Εκεί που ο Κύριός μας  έχυσε το Πανάχραντο Αίμα Του για να μας ξεπλύνει από την δυσωδία της αμαρτίας.Και θα περίμενε κανείς εκεί ακριβώς,στους αγιασμένους αυτούς Τόπους να βασιλεύουν σήμερα η Ειρήνη,η Δικαιοσύνη και η Αγάπη. Δυστυχώς όμως η πραγματικότητα είναι σκληρή και διαφορετική . Στην Ιερουσαλήμ θα υπάρχουν πάντα ένας " Χριστός" και ένας " Ιούδας". Δεν θα κάνουμε αναφορά στην ρευστή πολιτική κατάσταση που ανά πάσα στιγμή μπορεί να ανάψει μια νέα φωτιά πολέμου στην περιοχή .Εμείς ,για μια ακόμα φορά,θα αναφερθούμε στο γνωστό πλέον θέμα του Μακαριωτάτου Πατριάρχου κ.Ειρηναίου που από το 2008 μέχρι σήμερα παραμένει έγκλειστος με άνωθεν εντολή και πλήρη αλλά και ένοχη κάλυψη των εκάστοτε ελληνικών κυβερνήσεων,μέσα στο απέριττο κελί του στους χώρους του Πατριαρχείου,στερούμενος κάθε ελευθερία στις κινήσεις του και στις επισκέψεις συγγενών και φίλων.Η κράτηση του Πατριάρχη είναι αδίκημα και μάλιστα κακουργηματικού χαρακτήρα και επειδή αφορά Έλληνα πολίτη θα είχε ενδιαφέρον αν μαθαίναμε την άποψη της ευαίσθητης στα θέματα Δικαιοσύνης κ.Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου.Την άποψη της Κυβερνήσεως την ακούσαμε πρόσφατα όταν ο Υφυπουργός Εξωτερικών κ.Γεροντόπουλος απαντώντας σε ερώτηση των Βουλευτών κ.κ. Δημαρά  και  Αβραμίδη ισχυρίστηκε ΨΕΥΔΕΣΤΑΤΑ ότι ο Πατριάρχης παραμένει "εκούσια" στους χώρους του Πατριαρχείου!!!!!! 

Η ΨΕΥΔΕΣΤΑΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΕΞ  ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ

Ευτυχώς η δυστυχώς όμως, τον διέψευσαν οι ίδιοι οι Ισραηλινοί , προβάλλοντας εκτενώς το δράμα του κ.Ειρηναίου μέσα από τα Μ.Μ.Ε. της Χώρας τους.Οι ευθύνες της Ελληνικής Κυβερνήσεως είναι τεράστιες και κάποτε θα λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι στον Ελληνικό Λαό για τον διασυρμό της Πατρίδας μας από άστοχες ενέργειες ορισμένων ανεύθυνων παραγόντων του Τόπου. Ο Πατριάρχης Ειρηναίος είναι ΑΘΩΟΣ  και η δοκιμασία που περνά είναι ΑΔΙΚΗ. 
Τον Ιούλιο του 2005 ήρθε στο φως της δημοσιότητας το πασίγνωστο πλέον πόρισμα που εξέδωσε η Παλαιστινιακή Αρχή ύστερα από σχετική έρευνα αρμόδιας επιτροπής ότι ο Πατριάρχης Ειρηναίος ουδέποτε πραγματοποίησε συμφωνίες ενοικιάσεως μακράς διαρκείας με εταιρείες εβραϊκών συμφερόντων για συγκεκριμένα εκκλησιαστικά ακίνητα κατά μήκος του δρόμου που οδηγεί από την Πύλη της Γιάφας στην Πλατεία Ομάρ. 
Τον Μάιο του 2012 το Νομικό Συμβούλιο του Ελληνικού  Κράτους επίσης γνωμοδότησε πως δεν προκύπτει ούτε υφίσταται αστική ή και ποινική ευθύνη του Πατριάρχη Ειρηναίου κατά τον έλεγχο που διεξήχθη για τα πεπραγμένα του τα οικονομικά έτη 1999–2005. 
Παρά τα αθωωτικά αυτά πορίσματα ο Πατριάρχης Ειρηναίος από τις 11 Φεβρουαρίου 2008 διώκεται και αντιμετωπίζεται από την ελληνική κυβέρνηση και το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων υπό τον Θεόφιλο, ως ένοχος, στερούμενος στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα...  

Συγκλονιστικές μαρτυρίες όπως του Λουκή Λουκαΐδη (τ. Δικαστής Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων) και του Αρχιεπισκόπου Γεράσων κ Θεοφάνους στην εφημερίδα «Εθνικός Κήρυκας» Νέας Υόρκης (Ιούνιος 2013), αναρτημένες φωτογραφίες σε πολλούς ιστότοπους και ιστολόγια  και βιντεοσκοπημένα στιγμιότυπα (για παράδειγμα εκείνο του έγκριτου Associated Press) δεν αμφισβητούνται.  

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΝ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ΤΟΥ κ.ΘΕΟΦΙΛΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΕΙΡΗΝΑΙΟ

Ωστόσο κανένας Προκαθήμενος που ευαγγελίζεται την αγάπη και την δικαιοσύνη δεν ενοχλήθηκε (φανερά τουλάχιστον) από την ασυδοσία του σημερινού επικεφαλής της Αγιοταφιτικής Αδελφότητας Θεοφίλου και της Ελληνικής Κυβερνήσεως κατά του Πατριάρχη Ειρηναίου . Το θέμα,όπως σωστά αναφέρει συχνά ο Σεβ. Μητροπολίτης Καλαβρύτων κ.Αμβρόσιος,δεν είναι "εσωτερικό" του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων,αλλά πανορθόδοξο,πανχριστιανικό και βέβαια Εθνικό.Αλήθεια έχει κανείς αρμόδιος αναρωτηθεί τι θα γίνει αν κατά την διάρκεια της επισκέψεως του Παπα Φραγκίσκου στα Ιεροσόλυμα και της επικείμενης εκεί στο όνομα της Αγάπης,συναντήσεως του με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο,τα Διεθνή Μ.Μ.Ε. προβάλλουν τον κλειδωμένο Πατριάρχη να καταγγέλλει πίσω από τα κάγκελα τις άθλιες και απάνθρωπες συνθήκες διαβιώσεώς του; 

Ο Μακαριώτατος Ειρηναίος για τις συνθήκες διαβίωσης και της γενικής μεταχείρισης που τυγχάνει ενημέρωσε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών στις 22.12.2010 με ΑΙΤΗΣΗ ΟΦΕΙΛΟΜΕΝΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, το οποίο και εσιώπησε, αποδεικνύοντας την πολιτική συγκάλυψη της υπόθεσής του.Δεν υπάρχει λοιπόν δικαιολογία ότι δεν ήξεραν, δεν άκουσαν η ότι έπεσαν θύματα ψευδούς ενημέρωσης.Εδώ πρέπει να πούμε πως η πλέον συνηθισμένη απάντηση των Ιεροσολυμιτών στις απορίες και ερωτήσεις για την στάση τους απέναντι στον Πατριάρχη Ειρηναίο,είναι πως "μόνος του μένει κλειδωμένος μέσα στο κελί του" χωρίς βέβαια να εξηγούν γιατί αφού κλειδώθηκε μόνος του τα κλειδιά τα κρατάει ο κ.Θεόφιλος.Αν το Υπουργείο Εξωτερικών θέλει να κάνει σωστή δουλειά ας στείλει απροειδοποίητα ένα έμπιστο υπάλληλο στα Ιεροσόλυμα να ζητήσει να δει τον κ.Ειρηναίο,χωρίς όμως να αποκαλύψει την ταυτότητα του, και αν  τον αφήσουν τότε θα τους ζητήσουμε δημόσια συγνώμη. 

Η ΚΛΕΙΔΩΜΕΝΗ ΑΠΟ ΕΞΩ ΠΟΡΤΑ ΤΟΥ ΚΕΛΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΕΙΡΗΝΑΙΟΥ

Να ελπίσουμε ότι εν όψει του Αγίου Πάσχα θα πρυτανεύσει η Αγάπη και το θέμα θα λυθεί απευθείας από τον κ.Θεόφιλο; Δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο αρκεί να υπάρχει καλή και ειλικρινής διάθεση . Να πιστέψουμε πως έστω και μια φορά τα αντανακλαστικά των Κυβερνώντων θα λειτουργήσουν σωστά και θα κάνουν αυτό που πρέπει; Καθόλου δύσκολο αν λειτουργήσουν με γνώμονα το συμφέρον της Πατρίδας και όχι των ποικίλων συμφερόντων και μακρυά από εισηγήσεις ανθρώπων που ξέρουν να αλλάζουν πρόσωπο ανάλογα με τις καταστάσεις .  
Εμείς το μόνο που ζητάμε είναι να φύγουν τα λουκέτα από την πόρτα  του Πατριάρχη ,να μπορεί να τον επισκεφθεί όποιος τον αγαπά ,να μπορεί να πάει κοντά του ένας από τους συγγενείς του,ένας γιατρός,ένας φίλος.Να μπορεί ο ίδιος να βγει έξω ,να ανασάνει καθαρό αέρα ,να πάει σε μια εκκλησία να ακούσει το "ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ" . 
Να ελπίσουμε ότι αυτό το Πάσχα θα είναι ΠΑΣΧΑ ΑΓΑΠΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΑΓΗΣ ; 
Καθόλου δύσκολο γιατί στο όνομα αυτής της Αγάπης σταυρώθηκε ο Κύριός μας και ο Θεός μας . 
Αρχιμανδρίτης Τιμόθεος Ηλιάκης 
 

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ ΥΜΝΟΥ Η "ΤΩΝ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΩΝ "

Από τις πολυτιμότερες εικόνες της Παναγίας είναι των «Χαιρετισμών» ή του «Ακάθιστου Ύμνου» πού βρίσκεται στην Ιερά Μονή Διονυσίου Αγίου όρους στο ομώνυμο μονόχωρο τρουλαίο παρεκκλήσιο. Στό μπροστινό κάτω μέρος της επένδυσης υπάρχει  χρυσή επένδυση, αφιέρωμα του Επισκόπου Βελεγράδων και Βερατίου (Μπεράτι Αλβανίας) του Ιερεμία που χρημάτισε μοναχός της Μονής Διονυσίου και η επιγραφή αναφέρει: «Δέησις / του δούλου του Θεού Ιερε/μίου 
αρχιερέως / 1786 Μαΐου / 20»
Η εικόνα αυτή της Παναγίας είναι από τις πιο παλαιές χρονολογικά εικόνες της Πίστης μας και η αρχαιότερη στο Άγιον Όρος.
Η εικόνα είναι κατασκευασμένη από κηρομαστίχα, με μύρο περιρρεομένη που ανέβλυζε κατά καιρούς και που εξαιτίας αυτού του μύρου τα χαρακτηριστικά της παραμένουν δυσδιάκριτα. 
Στο πίσω μέρος της σε αργυρή πλάκα, δείχνει  τον Αυτοκράτορα Αλέξιος Γ  Κομνηνό να δίνει την εικόνα στον Όσιο Διονύσιο, τον κτήτορα της Μονής κατά την συνάντησή τους στην Τραπεζούντα το 1374 και είναι γραμμένο το εξής:  «Αύτη η εικών η θαυματουργός εστι, την ο/ποίαν βαστάζων ο Σέργιος ο π(ατ)ριάρχης και περι/ερχόμενος τα τείχη της Κωνσταντινουπόλεως / έδιοξεν όλους τούς πολεμίους, την οποίαν αφι/έρωσεν ο βασιλεύς του αγίου Διονυσίου’ διά δαπάνι του / αγίου Πελιγραδίων Ιερεμία και διά χιρός Γεωργίου, 1786».
Η εικόνα είναι του τύπου της Γλυκοφιλούσας, πλαισιωμένη από τους 24 οίκους της Παναγίας ενώ στο επάνω μέρος εικονίζεται ο Πατήρ που πέμπει το Παράκλητον Πνεύμα.
Την εικόνα το 1592 την έκλεψαν Αλγερινοί πειρατές, αλλά μία μεγάλη τρικυμία και ένα θαύμα που είδε ο αρχηγός τους τούς έκαναν να την επιστρέψουν στο μοναστήρι. 
Η εικόνα είχε θρυμματίσει το κιβώτιο που την είχαν κρύψει και είχε πλημμυρίσει από μύρο ενώ μερικοί πειρατές συγκλονισμένοι, έμειναν στο μοναστήρι, όπου βαπτίστηκαν και έγιναν μοναχοί. 
Το 1767 την πήρανε κλέφτες από την Δαλματία, στο δρόμο όμως έγιναν αντιληπτοί από Έλληνες βοσκούς, που τους την πήραν και την μετέφεραν στη Σκόπελο.  Οι δημογέροντες του νησιού όμως αρνήθηκαν να επιστρέψουν την εικόνα στους Διονυσιάτες μοναχούς που ήρθαν να την πάρουν αλλά μετά τρεις μήνες το νησί τιμωρήθηκε με πανώλη, έτσι οι Σκοπελίτες επέστρεψαν την εικόνα στο μοναστήρι αφιερώνοντας σε αυτό και ένα μετόχι στο νησί τους. 
Το 626 και ενώ ο Αυτοκράτορας του Βυζαντίου, Ηράκλειος ηγείτο μιας εκστρατείας του βυζαντινού στρατού κατά των Περσών, η Κωνσταντινούπολη πολιορκήθηκε αιφνιδίως από τους από τους Σασσανίδες Πέρσες και τους Αβάρους, βοηθούμενοι από μεγάλους αριθμούς συμμάχων τους όπως οι Σλάβοι, που γνώριζοντας την απουσία του στρατού απέρριψαν κάθε πρόταση εκεχειρίας και την 6η Αυγούστου κατέλαβαν την Παναγία των Βλαχερνών ενώ τη νύχτα της 7ης προς 8η Αυγούστου, ετοιμάζονταν για την τελική επίθεση και ο Πατριάρχης Σέργιος περιέτρεχε τα τείχη της Πόλης με την εικόνα της Παναγίας της Βλαχερνίτισσας και ενεθάρρυνε το λαό στην αντίσταση.
Τη νύχτα εκείνη, φοβερός ανεμοστρόβιλος, που αποδόθηκε σε θεϊκή αρωγή, δημιούργησε τρικυμία και κατέστρεψε τον εχθρικό στόλο, ενώ μία αντεπίθεση των αμυνόμενων προξένησε τεράστιες απώλειες στους Αβάρους και τους Πέρσες, οι οποίοι αναγκάστηκαν να λύσουν την πολιορκία και να αποχωρήσουν άπρακτοι.
Την 8η Αυγούστου, η Πόλη είχε σωθεί από τη μεγαλύτερη ως τότε απειλή της ιστορίας της και ο λαός θέλοντας να πανηγυρίσει τη σωτηρία του, την οποία απέδιδε σε συνδρομή της Θεοτόκου, συγκεντρώθηκε στο Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών και κατά την παράδοση, όρθιο το πλήθος έψαλε τον από τότε λεγόμενο «Ακάθιστο Ύμνο» στην Παναγία, αποδίδοντας τα «νικητήρια» και την ευγνωμοσύνη του «τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ».
Κατά την επικρατέστερη άποψη, δεν ήταν δυνατό να συνετέθη ο ύμνος σε μία νύκτα. 
Μάλλον είχε συντεθεί νωρίτερα και μάλιστα θεωρείται ότι ψαλλόταν στο συγκεκριμένο ναό στην αγρυπνία της 15ης Αυγούστου κάθε έτους και απλώς εκείνη την ημέρα ο ύμνος εψάλη «ὀρθοστάδην», ενώ αντικαταστάθηκε το ως τότε προοίμιο («Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς λαβὼν ἐν γνώσει») με το ως σήμερα χρησιμοποιούμενο 
«Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια», το οποίο έδωσε τον δοξολογικό και εγκωμιαστικό τόνο στον ως τότε διηγηματικό και δογματικό ύμνο.
Το πρόβλημα της σύνθεσης του Κοντακίου του Ακάθιστου Ύμνου παραμένει μέχρι και σήμερα ένα από τα σημαντικότερα και δυσκολότερα φιλολογικά προβλήματα, καθώς οι μελετητές όχι μόνο δεν έχουν ακόμη καταλήξει στο ποιος, πότε και γιατί συνέθεσε τον ύμνο αυτό, αλλά οι γνώμες τους εμφανίζουν και μεγάλες αποκλίσεις.
Το ποιος και το πότε βεβαίως είναι αλληλένδετα, αλλά σε όλη τη χειρόγραφη παράδοση ο ύμνος φέρεται ως ανώνυμος, ενώ ο Συναξαριστής που τον συνδέει με τα γεγονότα του Αυγούστου του 626 δεν αναφέρει ούτε το χρόνο της σύνθεσής του, ούτε τον μελωδό του. 
Το περιεχόμενό του πάντως απηχεί τις δογματικές θέσεις της Γ΄ Οικουμενικής Συνόδου, επομένως η χρονολογία σύγκλησής της, το 431, αποτελεί μία σταθερά (terminus post quem), καθώς είναι σίγουρο ότι ο ύμνος δεν συνετέθη νωρίτερα.
Από την άλλη, κάποιοι ερευνητές θεωρούν ότι από το περιεχόμενό του συνάγεται ότι ο ύμνος αναφέρεται σε κοινό εορτασμό του Ευαγγελισμού και των Χριστουγέννων, εορτές οι οποίες χωρίστηκαν κατά τη βασιλεία του Ιουστινιανού (527 - 565), πράγμα που, αν ισχύει, αφενός σημαίνει ότι ο ύμνος γράφτηκε το αργότερο επί Ιουστινιανού, αφετέρου ενισχύει την άποψη ότι προϋπήρχε των γεγονότων του 626.
Η παράδοση όμως αποδίδει τον Ακάθιστο ύμνο στον μεγάλο βυζαντινό υμνογράφο του 6ου αιώνα, Ρωμανό τον Μελωδό. Την άποψη αυτή υποστηρίζουν πολλοί ερευνητές (P. F. Krypiakiewicz, F. Doelger, H.-G. Beck, E. Wellesz, P. Maas, Σ. Ευστρατιάδης), οι οποίοι θεωρούν ότι οι εκφράσεις του ύμνου, η γενικότερη ποιητική του αρτιότητα και δογματική του πληρότητα δεν μπορούν παρά να οδηγούν στο Ρωμανό. 
Ένας άλλος ερευνητής, ο J. Grosdidier de Matons, θεωρεί ότι ένα κοντάκιο του Ρωμανού ακολουθεί τη μουσική και το μέτρο του α' οίκου του Ακαθίστου Ύμνου («Ἄγγελος πρωτοστάτης...»), πράγμα που κατ'αυτόν σημαίνει ότι ο Ρωμανός τουλάχιστον γνώριζε (αν δεν συνέγραψε ο ίδιος) τον Ύμνο και επίσης σε κώδικα του 13ου αιώνα υπάρχει μεταγενέστερη σημείωση, του 16ου αιώνα, η οποία αναφέρει τον Ρωμανό ως ποιητή του ύμνου.
Πλην όμως, η άποψη αυτή αντικρούεται από πολλούς μελετητές που βρίσκουν στη δομή, στο ύφος και το περιεχόμενό του πολλά μεταρωμανικά στοιχεία. Κατά μία άποψη, ο ύμνος ψάλθηκε καλοκαίρι, στη γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, και μάλλον αργότερα μεταφέρθηκε στο Σάββατο της Ε΄ εβδομάδος των νηστειών, ίσως από τους εικονόφιλους μοναχούς του Στουδίου πλησιάζοντας έτσι την γιορτή του Ευαγγελισμού. 
Είναι δε ενδεχόμενο σε αυτή τη μεταφορά, και πάλι για λόγους σχετικούς με την Εικονομαχία, να αλλοιώθηκε και το ιστορικό του Συναξαριστή, και από το 728, που αυτοκράτορας ήταν ο εικονομάχος Λέων Γ΄ Ίσαυρος, να μεταφέρθηκε στο 626, στα χρόνια του Ηρακλείου, ο οποίος πολεμούσε τους Πέρσες για να επανακτήσει τον Τίμιο Σταυρό.
Εξάλλου, υπάρχουν άλλες δύο εκδοχές για το πρόσωπο του μελωδού του Ακάθιστου Ύμνου, οι οποίες έχουν κάποιες σοβαρές ενδείξεις. Η μία εκδοχή, η οποία υποστηρίζεται μεταξύ άλλων και από τον καθηγητή Βυζαντινής Φιλολογίας Ν. Β. Τωμαδάκη και τον O. Bardenhewer, αναφέρει το όνομα του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γερμανού Α΄ (715 - 730), ο οποίος έζησε τα γεγονότα της θαυμαστής λύτρωσης της Κωνσταντινούπολης από την πολιορκία της Πόλης από τους Άραβες το 718, επί Αυτοκράτορος Λέοντος του Ισαύρου.
Η άλλη εκδοχή, που υποστηρίζεται μεταξύ άλλων από τον Θ. Δετοράκη, βασίζεται σε μια παλαιά αχρονολόγητη εικόνα του Ευαγγελισμού στο παρεκκλήσιο του Αγίου Νικολάου της ονομαστής μονής του Αγίου Σάββα στα Ιεροσόλυμα, όπου εικονίζεται και ένας μοναχός, ο οποίος κρατάει ένα ειλητάριο που γράφει «Ἄγγελος πρωτοστάτης οὐρανόθεν ἐπέμφθη» (αρχή του α΄ οίκου του Ακάθιστου ύμνου). Στο κεφάλι του μοναχού αυτού γράφει «ο άγιος Κοσμάς» και πρόκειται για τον Κοσμά το μελωδό, ο οποίος έζησε και αυτός τα γεγονότα του 718, καθώς απεβίωσε το 752 ή 754.
Βέβαιο είναι πάντως ότι οι ειρμοί του Κανόνα του Ακάθιστου Ύμνου είναι έργο του Ιωάννου Δαμασκηνού, ενώ τα τροπάρια του Ιωσήφ Ξένου του Υμνογράφου.
Ο Ακάθιστος ύμνος ψάλλεται στους ναούς τις πέντε πρώτες Παρασκευές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, τις πρώτες τέσσερις τμηματικά, και την πέμπτη ολόκληρος. Είναι ένας ύμνος που αποτελείται από προοίμιο και 24 οίκους (στροφές) σε ελληνική αλφαβητική ακροστιχίδα, από το Α ως το Ω (κάθε «οίκος» ξεκινά με το αντίστοιχο κατά σειρά ελληνικό γράμμα).
Θεωρείται ως ένα αριστούργημα της βυζαντινής υμνογραφίας, είναι γραμμένος πάνω στους κανόνες της ομοτονίας, ισοσυλλαβίας και εν μέρει της ομοιοκαταληξίας. Η γλώσσα του είναι σοβαρή και ποιητική και πλουτίζεται από κοσμητικά επίθετα και πολλά σχήματα λόγου (αντιθέσεις, μεταφορές, κλπ).

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ 

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ

Η Πέμπτη εβδομάδα των Νηστειών είναι το λειτουργικό αποκορύφωμα της Τεσσαρακοστής. Οι ακολουθίες είναι μακρότερες και εκλεκτότερες. Στη συνήθη ακολουθία των λοιπών εβδομάδων θα προστεθούν δυο νέες μεγάλες ακολουθίες· Την Πέμπτη ο Μεγάλος Κανόνας και το Σάββατο ο Ακάθιστος Ύμνος. Κανονικά το αποκορύφωμα αυτό θα έπρεπε να αναζητηθεί στην επόμενη, στην Έκτη εβδομάδα των Νηστειών, που είναι και η τελευταία της περιόδου αυτής. Αλλά όλα στη λατρεία μας έχουν τακτοποιηθεί από τους πατέρες με πολλή μελέτη και περίσκεψη. Με «διάκριση» κατά την εκκλησιαστική έκφραση. Μετά από την τελευταία εβδομάδα ακολουθεί η Μ. Εβδομάδα, με πυκνές και μακρές ακολουθίες, ανάλογες προς τα μεγάλα εορτολογικά θέματα. Μεταξύ αυτής και του αποκορυφώματος της Τεσσαρακοστής έπρεπε να μεσολαβήσει μια περίοδος σχετικής αναπαύσεως, μια μικρή ανάπαυλα. Το τόσο λοιπόν ανθρώπινα αναγκαίο μεσοδιάστημα είναι η τελευταία εβδομάδα και την έξαρση του τέλους βαστάζει η πρότελευταια.

πότε ψάλλεται ο Μ. Κανόνας;

Ο Μ. Κανόνας ψάλλεται τμηματικά στα απόδειπνα των τεσσάρων πρώτων ημερών της Α΄ Εβδομάδας των Νηστειών και ολόκληρος στην ακολουθία του Όρθρου της Πέμπτης της Ε΄ εβδομάδας. Στις ενορίες συνήθως ψάλλεται ανεξάρτητα από τον όρθρο, σαν μικρή αγρυπνία, το βράδυ της Τετάρτης μαζί με την ακολουθία του αποδείπνου. Έτσι διευκολύνονται περισσότερο οι χριστιανοί στην παρακολούθησή του. Μπορεί να τον βρει κανείς μέσα στο λειτουργικό βιβλίο που περιέχει τις ακολουθίες της Τεσσαρακοστής, το Τριώδιο, καθώς και σε μικρά αυτοτελή φυλλάδια. Η παρακολούθηση του Κανόνα αυτού κατά την ώρα της ψαλμωδίας του είναι αρκετά δύσκολη, γιατί τα νοήματα είναι πυκνά και ο ρυθμός της ψαλμωδίας γρήγορος. Για τους λόγους αυτούς τα εγκόλπια αυτά είναι ιδιαίτερα απαραίτητα για όσους θέλουν να γνωρίσουν καλύτερα τον ύμνο αυτό. Τα παρακάτω ας αποτελέσουν μια σύντομη εισαγωγή και βοήθεια για την κατανόησή του και μια παρακίνηση για την παρακολούθηση της ψαλμωδίας του εκλεκτού αυτού λειτουργικού κειμένου.

Ποιός ο ποιητής – δημιουργός του Μ. Κανόνα;

Τον Μ. Κανόνα συνέθεσε ο άγιος Ανδρέας ο Ιεροσολυμίτης. Γεννήθηκε στη Δαμασκό το 660 μ. Χ. από ευσεβείς γονείς. Σε ηλικία δεκαπέντε ετών η αγάπη του τον φέρνει στα Ιεροσόλυμα όπου οι γονείς του τον αφιερώνουν στον Ναό της Αναστάσεως. Στα Ιεροσύλυμα απόκτησε μεγάλη παιδεία, την «θύραθεν» και τη θεολογική. Ανκαι το έργο του έγινε στην Κωνσταντινούπολη και την Κρήτη φέρει τον τίτλο του «Ιεροσολυμίτη» επειδή πέρασε από την αγία πόλη. Μοναχός της Μονής του Αγίου Σάββα στα Ιεροσόλυμα εγινε γραμματέας του Πατριάρχη Θεόδωρου. Το 685 ήλθε στην Κωνσταντινούπολη για εκκλησιαστική αποστολή. Εκεί παρέμεινε για είκοσι χρόνια και ανέλαβε διάφορες εκκλησιαστικές θέσεις και τέλος γύρω στο 711 ή 712 εκλέγεται αρχιεπίσκοπος Κρήτης. 

Στη Κρήτη συμμετέχει στις ταλαιπωρίες του ποιμνίου του που οφείλονταν στις Αραβικές επιδρομές. Εμψυχώνει το λαό στις θλίψεις και προσεύχεται για τη σωτηρία του. Με τις προσευχές του σταματά τη μεγάλη ανομβρία και σταματά τη μάστιγα της πείνας. Ιδρύει μεγάλο «Ξενώνα» στον οποίο περιθάλπονται οι γέροντες και οι άρρωστοι, φιλοξενούνται οι ξένοι και οι φτωχοί διακονώντας ο ίδιος. «Με τα χέρια του υπηρετούσε τους ασθενείς και τους έπλενε τα πόδια και το κεφάλι, καθάριζε τις πληγές τους και τα τραύματα τους. Σ’ αυτό το σημείο τον οδηγούσε η αγάπη του πρός τον Θεό και τον πλησίον» σημειώνει ο βιογράφος του.

Ο άγιος Ανδρέα ο Κρήτης είχε μεγάλη ευλάβεια και ιδιαίτερη αγάπη του πρός την Παναγία. Αφιέρωσε πλήθος ύμνων και εγκωμιαστικών λόγων στις εορτές της. Έκτισε δε μεγαλοπρεπή ναό προς τιμήν της Θεοτόκου που τον ονόμασε «Βλαχέρνες». Φρόντισε δε για την επισκευή των παλαιών και παραμελημένων ναών τους οποίους «ευπρεπώς κατεκόσμησε». Πέθανε στις 4 Ιουλίου 740 στην Ερεσό της Λέσβου, είτε επιστρέφοντας στην Κρήτη μετά από ένα ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη, είτε και εξόριστος εκεί – ήταν υποστηρικτής των αγίων εικόνων. Στην παραλία της Ερεσού τιμάται μέχρι σήμερα ο τάφος του, μια μεγάλη σαρκοφάγο, που βρίσκεται πίσω από το άγιο βήμα της ερειπωμένης βασιλικής της Αγίας μάρτυρος Αναστασίας, όπου κατά τους βιογράφους του είχε ταφεί. Η καθιέρωση του ως Αγίου έγινε πολύ νωρίς.

Ο Ανδρέας ήταν λόγιος κληρικός, εκκλησιαστικός ρήτορας και υμνογράφος. Η φιλολογική και υμνογραφική του παραγωγή είναι αξιόλογη Οι λόγοι του είναι κυρίως εγκωμιαστικοί. Σώζονται όμιλίες στις Θεομητορικές και Δεσποτικές εορτές και σε διαφόρους αγίους. Στις ομιλίες του φαίνεται η ρητορική του τέχνη, η άριστη γνώση της αττικής γλώσσας, η βαθιά γνώση της βίβλου, ιδιαίτερα της Π.Δ που ερμηνεύει αλληγορικά. Χαρακτηρίζεται ως ο καλύτερος εκκλησιαστικός ρήτορας της Βυζαντινής εποχής. Τα χαρακτηριστικά των λόγων του είναι η «έντεχνος ρητορική επεξεργασία και τα υψηλά θεολογικά νοήματα». Το υμνογραφικό του έργο είναι πλουσιότερο των ρητορικών του λόγων. Εφεύρε το είδος των Κανόνων που ψάλλονται μέχρι σήμερα και διακρίνονται για την σαφήνεια και το διδακτικό τους χαρακτήρα. Το σπουδαιότερο όμως υμνογραφικό του έργο είναι ο Μ. Κανόνας. Τον έγραψε, όπως φαίνεται από διάφορες ενδείξεις, περί το τέλος της ζωής του, κατά δε την μαρτυρία ενός συναξαρίου, στην Ερεσό, λίγο πριν πεθάνει. Αν η πληροφορία αυτή είναι αληθινή, ο Μ. Κανόνας είναι το κύκνειο άσμα του υμνογράφου μας. 

Για να καταλάβουμε την ποιητική του δομή πρέπει να κάνουμε μια μικρή παρέκβαση. Το έργο αυτό ανήκει στο ποιητικό είδος των κανόνων, που κατά πολλούς έχει την αρχή του σ’ αυτόν τον ίδιο τον Ανδρέα. Είναι δε οι κανόνες ένα σύστημα τροπαρίων, που γράφονταν για ένα ορισμένο λειτουργικό σκοπό: να διακοσμήσουν τη ψαλμωδία των 9 ωδών του Ψαλτηρίου, που στιχολογούνταν στον όρθρο. Όλος ο κανόνας ψάλλεται σε ένα ήχο. Κάθε όμως ωδή παρουσιάζει μια μικρή παραλλαγή στη ψαλμωδία κατά τρόπο, που να διατηρείται μεν η μουσική ενότητα στον όλο κανόνα, αφού όλος ψάλλεται στον ίδιο ήχο, αλλά και να σπάει και η μονοτονία με τις παραλλαγές στην ψαλμωδία που παρουσιάζει κάθε μια ωδή.

Γιατί ονομάζεται «Μεγάλος»;

Ο Μ. Κανόνας στην μορφή του έχει μια χαρακτηριστική ιδιορρυθμία. Η ιδιορρυθμία του συνίσταται στο ότι συγκρινόμενος προς τους άλλους ομοίους του κανόνες, είναι «μέγας». Μέγας στην απόλυτη του έννοια. Μεγαλύτερος δεν μπορούσε να υπάρξει· και τούτο γιατί ο ποιητής θέλησε να συνθέσει όχι τρία ή τέσσερα τροπάρια για την κάθε ωδή, όπως συνήθως έχουν οι άλλοι κανόνες, αλλά πολύ περισσότερα: τόσα, όσα είναι και όλοι οι στίχοι των ωδών, έτσι ώστε στον καθένα στίχο να αντιστοιχεί και να παρεμβάλλεται κατά την ψαλμωδία από ένα τροπάριο. 250 είναι οι στίχοι των ωδών, 250 και τα τροπάρια του Μ. Κανόνα, ενώ οι συνήθης κανόνες έχουν γύρω στα 30. Σήμερα τα τροπάρια του Μ. Κανόνα είναι κατά 30 περίπου περισσότερα από τα αρχικά. Μεταγενέστεροι υμνογράφοι πρόσθεσαν τροπάρια για την οσία Μαρία την Αιγυπτία και για τον ίδιο τον Ανδρέα. 

Ποιο είναι το περιεχόμενο του Μ. Κανόνα;

Ο Μ. Κανόνας παρουσιάζει το τραγικό γεγονός της πτώσεως του ανθρωπίνου γένους που κατάστρεψε τη δυνατότητα της κοινωνίας του με τον Θεό. Στον Μ. Κανόνα ο ποιητής θεωρεί και βιώνει το γεγονός της πτώσεως προσωπικά. Με την καθημερινή αμαρτία του ταυτίζεται με τον πρωτόπλαστο Αδάμ του οποίου γίνεται μιμητής. Η ψυχή του ακολουθεί τη πορεία της Εύας. «Αλίμονο, ταλαίπωρη ψυχή! Γιατί μιμήθηκες την πρώτη Εύα; Κοίταξες πονηρά και πληγώθηκες πικρά». Ο άγιος αναφέρεται στην ύπαρξη που κληρονομήσαμε μετά τη πτώση που συνδέεται με τη φθορά και το θάνατο. Με τους πρωτόπλαστους έχουμε οντολογική αλληλεγύη. Η συναίσθηση της αμαρτωλότητας και η ομολογία της σφραγίζει ολόκληρο τον Μ. Κανόνα.

Είναι ένα κύκνειο άσμα, ένας θρήνος προθανάτιος, ένας μακρύς θρηνητικός μονόλογος, είναι ο Αδαμιαίος θρήνος. Ο ποιητής βρίσκεται στο τέλος της ζωής του. Αισθάνεται ότι οι ημέρες του είναι πια λίγες, ο βίος του έχει περάσει. Αναλογίζεται τον θάνατο και την κρίση του δίκαιου κριτή, που τον αναμένει. Και έρχεται να κάνει μια αναδρομή, μια ανασκόπηση του πνευματικού του κόσμου. Κάθεται να συζητήσει με τη ψυχή του. Ο απολογισμός όμως δεν είναι ενθαρρυντικός. Ο βαρύς κλοιός της αμαρτίας στον συμπνίγει. Η συνείδηση τον ελέγχει. Και ο ποιητής θρηνεί διαρκώς για την άβυσσο των κακών τους πράξεων. Στον θρήνο αυτό συμπλέκεται η αναδρομή στην Αγία Γραφή. Αυτό κυρίως δίνει την μεγάλη έκταση στο ποίημα. Ο σύνδεσμος όμως του θρήνου με την Γραφή είναι πολύ φυσικός. Σαν άνθρωπος του Θεού ο ποιητής, ανοίγει το βιβλίο του Θεού για να αξιολογήσει τα πεπραγμένα του. Εξετάζει ένα προς ένα τα παραδείγματα του ιερού βιβλίου. Στις οκτώ πρώτες ωδές παίρνει τα παραδείγματα του από τη Παλαιά Διαθήκη. Στη εννάτη ωδή από την Καινή Διαθήκη. Το αποτέλεσμα της συγκρίσεως είναι κάθε φορά τρομερό και αιτία νέων θρήνων. Έχει μιμηθεί όλες τις κακές πράξεις όλων των ηρώων της ιεράς ιστορίας, όχι όμως και τις καλές πράξεις των αγίων. Δεν του μένει παρά η μετάνοια, η συντριβή και η καταφυγή στο έλεος του Θεού. Και εδώ ανοίγει η αισιόδοξη προοπτική του ποιητή. Βρήκε την πόρτα του παραδείσου, την μετάνοια. Καρπούς μετανοίας δεν έχει να παρουσιάσει· προσφέρει όμως στον Θεό τη συντετριμμένη του καρδιά και την πνευματική του φτώχια. Τα βιβλικά παραδείγματα του Δαυίδ,του προφήτη Ιερεμία, των βασιλέων Μανασσή και Εζεκία από την Π. Δ και του Πέτρου, της Μάρθας και της Μαρίας, της Χαναναίας, του τελώνη, της πόρνης και του ληστή τον ενθαρρύνουν. Πολλές φορές επανέρχεται χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της μετάνοιας της πόρνης και παρακαλεί τον Κύριο να δεχθεί τα δικά του δάκρυα όπως δέχθηκε και τα δικά της και να του συγχωρήσει τις αμαρτίες του. Ο κριτής θα ευσπλαχνισθεί και αυτόν, που αμάρτησε πιο πολύ από όλους τους ανθρώπους. Ψάλλεται σε ήχο πλ. του β΄. Είναι ήχος γλυκός, κατανυκτικός και εκφραστής του πένθους και της συντριβής.  

Μέσα στο πλαίσιο της κατανυκτικής περιόδου της Μ. Τεσσαρακοστής ο γεμάτος κατάνυξη Μ.Κανόνας προσφέρει ένα συγκλονιστικό βίωμα. Μπαίνει στο στόμα του πιστού σαν φωνή, σαν εγερτήριο, σαν αφυπνιστικός σεισμός. Σαν αποστροφή στην κοιμωμένη και ραθυμούσα ψυχή του. Τούτο ανακαιφαλαιώνει το θαυμαστό προοίμιο του Ρωμανού του Μελωδού που συμψάλλεται με τον Μ. Κανόνα:

«Ψυχή μου, Ψυχή μου, ανάστα τι καθεύδεις;

Το τέλος εγγίζει και μέλλεις θορυβείσθαι·

ανάνηψον ουν, ίνα φείσηται σου Χριστός ο Θεός,

ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών». 

Πηγή: Ι. Μ. Φουντούλη, Λογική Λατρεία, Θεσ/κη, 1971 και Μητρ. Νέας Σμύρνης Συμεών, Αδαμιαίος Θρήνος, Ο Μέγας Κανών Ανδρέου του Κρήτης, Εκδ. Αποστ. Διακονίας – Εισαγωγή – Κείμενο – Μετάφραση – Σχόλια).