Μητροπολίτου Πέργης Ευαγγέλου : Ει μη γαρ Συ προΐστασο, τις ημάς ερρύσατο εκ τοσούτων κινδύνων;

 

Μητροπολίτου Πέργης Ευαγγέλου (1928-2018) 

Ει μη γαρ Συ προΐστασο, τις ημάς ερρύσατο εκ τοσούτων κινδύνων; 

Ο Αύγουστος έχει τη χάρη του. Είναι το ύστατο χαίρε του καλοκαιριού. Αλλά έχει και τη “χάρη”, του. Είναι “η Παναγία του Δεκαπενταύγουστου”, με το χαίρε, “εκ γης προς ουρανόν”. Το πρώτο, μια έκφανση της χαρίεσσας φύσης. Το δεύτερο, μια έκφραση της πάσχουσας φύσης. Η ίλεως της Θεοτόκου σε αναζήτηση. Την θυμάται με πάθος ο Παρακλητικός. Αυτήν που κατέστησε τα επίγεια ουρανό. Και που δεν είναι απλός σταλαγμός λυτρώσεως. Ούτε απλή μαρτυρία συναισθηματικής χροιάς. Αλλά καταστάλαγμα ιστορημένων εμπειριών. Αναμόχλευση μνήμης. 

Αυτό είναι το αυγουστιάτικο χαίρε, που σε λειτουργική συμφωνία με το εαρινό των χαιρετισμών, πλαισιώνουν μέσα στο φως και την ανοιχτοσύνη του κόσμου την “πλατυτέραν των ουρανών”. Αυτήν που γνώρισε “τα μείζω των μεγαλουργημάτων”, ωθώντας μας στο τελικό στάδιο της Θέωσης. Αυτήν που υπερυψωμένη στη σκέψη και τη συνείδησή μας, καλύπτει την καθημερινότητά μας “ως Σκέπη του κόσμου”. 

Την Παναγία η Ρωμιοσύνη την έχει σε αδιάσπαστη ενότητα μαζί της. Συνευρίσκονται μέσα στο “κεκρυμμένον μυστήριόν” της που το κατευθύνει ο Θεός. Χώρα Της θεωρεί την Πόλη. Το χώρο της ακοίμητης περιπέτειας του νου. Γι’ αυτό και χώρο της ζωντανής παρουσίας Της. Και όχι μόνον “τη βουλή του Υψίστου”, ως Χώρας του Αχωρήτου. Αλλά και με την κρίση των θνητών, ως Χώρας των ζώντων. Με τη συνδρομή των γεγονότων και με τη συμπαράσταση των τελεσιουργουμένων. Με τη συμμαρτυρία των ονείρων του ύπνου της και με τη λύση των φανερών οραμάτων της.  Είναι μια βεβαίωση η Παναγία του Θρύλου της Ρωμιοσύνης, που βαδίζει με μοναστική και μοναδική υποταγή στο μυστήριο της δικής της ιστορίας. Είναι χρώμα έντονο στη ζωή της από χρωστήρες νηστεμένων μέσα στο κάλλος και την κρισιμότητα του χρόνου της. Είναι και Θεία, επιστασία της χάριτος στη διατήρηση της ιερής ιθαγενείας της και του τόπου της. Της Πόλης.  Λειτουργούμαι στον πατριαρχικό ναό. Ακούω τη μια μετά την άλλη τις εκφωνήσεις του ιερέα. Έρχεται και η σειρά της αποκλειστικής για την Παναγία, που βρίσκει τον πατριάρχη γονατιστό από τον προηγούμενο ύμνο της ευχαριστίας. Και δεν τον βλέπω να ανεβαίνει μετά στο Θρόνο του. Τον βλέπω “εξαιρέτως” να παραμένει όρθιος και ασκεπής στο δάπεδο. Σα να τον καθηλώνει η χάρη Της, κι εκείνος να δείχνει στην οικουμένη ότι “άξιον εστί”, να ορθοστατεί. 

Μα βλέπω και κάτι άλλο στον πατριάρχη. Να σταυροκοπείται και πάλι εξαιρέτως, τρις πριν ανέβει τα σκαλιά του θρόνου του. Με σχήματα αρχοντικά μετανοίας την κάθε φορά. Μια, ατενίζοντας κατάματα την Εικόνα τη δεσποτική της Παναγίας του τέμπλου, κι ευχαριστώντας Την για την προστασία Της στο κέντρο της Ορθοδοξίας. Μια γι’ αυτή που τετρακόσια χρόνια αγρυπνεί στο κλίτος το δεξί. Και μια για την εικόνα “της ανταλλαγής”, που σχηματίζει το τόξο της χάριτος από τ’ αριστερά. Και στοχάζομαι την κρίσιμη ταραχή αυτών των προσευχητικών κινήσεων. Αυτών των σημείων αναφοράς και λόγου της Ρωμιοσύνης στο μεγαλόχαρο “παρών” του ουρανού.  Ώρα λειτουργική μέσα στον πάνσεπτο ναό του Φαναρίου, που με την ορατή της φανέρωση η Μεγάλη Εκκλησία σχεδιάζει την ευγνωμοσύνη της για την “εις το κρείττον αλλοίωσίν” της. Και πάνω στη λαμπερή επιφάνεια της εικόνας της Παναγίας, βλέπει όλο τον αθέατο πόνο του λαού της να γίνεται ένα με το μήνυμά Της. Και να την καλεί με ονόματα που τις τα αφιέρωσε το γένος. Παμμακάριστο, Φανερωμένη, Μπαλουκλιώτισσα, Βλαχερνήτισσα… Ξέφυγε η σκέψη από την ώρα τη λειτουργική. Κι άρχισε να πλανάται στις μνήμες. Αυτές που δροσίζουν με νάμα πολίτικο τον πάνσεπτο ναό. Να διαλέγεται με τ’ άρρητα και να μυσταγωγείται χαϊδεύοντας λόγια παρακλητικά του Κανόνα, “ποίημα του Βασιλέως Θεοδώρου Δούκα του Λασκάρεως”. Το Αυγουστιάτικο δειλινό κλείνει, ανοίγοντας την ψυχή “εν τω κεκραγέναι”, το “και πού λοιπόν άλλην ευρήσω αντίληψιν;”.

  Ένιωσα την Παμμακάριστο μπροστά μου, με αποτυπωμένο στο χέρι Της το φιλί του Πατριάρχη. Έλαμπε το μωσαϊκό της από τις τελευταίες ακτίνες του ήλιου. Την άγγιξα, μήπως και τυπωθούν στην παλάμη μου οι αιώνες και πέσουν μέσα της λουλούδια από τις παννυχίδες Της. Μήπως και φανερωθούν μπροστά μου βασιλιάδες, πατριάρχες και λαός, από την ώρα που την κατηφόριζαν από τον πέμπτο λόφο στο καινούργιο αρχονταρίκι Της. Ευωδίασα, σαν το ορθόδοξο μύρο. Και τη φίλησα κι εγώ. Στο ίδιο μέρος που θα την ασπάζεται τα δειλινά του Δεκαπενταύγουστου στον αιώνα ο δεσπότης της Ρωμιοσύνης, πάνω στο ρυθμό “των προσκυνούντων την εικόνα Της την σεπτήν”, για να ‘χουν εύλαλα χείλη. Και Της άναψα άλλο ένα κερί, να φέξει πιο πολύ η μορφή Της, να Τη γνωρίσουν και τα καινούργια παιδιά. Να σταθούν κι αυτά ακίνητα μπροστά Της, αποθηκεύοντας το ήδυσμα, την ανάχυσιν, το ευφροσύνης αμβρόσιον”. Να ‘ρχονται συχνά να Τη φιλούν.  Είχε τελειώσει η Ακολουθία. Μα όχι κι ο δικός μου ακήρατος λόγος των ιδεών για τη Μεγαλόχαρη. Και πέρασα στ’ αριστερά. Εκεί που έφθανε το τρίτο σταυροκόπημα του πατριάρχη. Στη Φανερωμένη, με την άλω του γένους. Αυτή την ιστορημένη Ανατολή με τα χίλια φυλαχτά και τ’ άλλα τόσα επωνύμια. 

Βραδιά Δεκαπενταύγουστου και δεν συνδιαλέγομαι με μια ιδέα άσαρκου λόγου θεωρητικού. Καλύπτει τη σκέψη μου η πιο εύχυμη μερίδα του κηρύγματος του Λόγου. Κι ο πιο καυτός λόγος της τελευταίας ιστορίας μας. Και χτυπημένη από την ενδημούσα λάμψη Της η ψυχή μου, ζωγραφίζει μέσα της αυτή την άλλη εικόνα της Ρωμιοσύνης που την έφερε στο Φανάρι η δονούσα φλόγα της. 

Μου ήρθαν “ηθελημένοι οπτασιαμοί” με τρικυμισμένη σκέψη, σαν εκείνα τα νερά της Προποντίδας την ώρα που δεχότανε τη μεγαλόχαρη. Όλα σαν σκόρπια φύλλα ενός τόμου. Και σαν σκόρπια μηνύματα, για να πάρει ο καθείς από ένα κι από μια γεύση του χρέους της Ρωμιοσύνης, που δεν έπαυσε να γεύεται την ουσία της υποταγής στο θέλημα του Θεού. Έτσι βγαίνει η αστραπή που φωταγωγεί την ευγενική εγκαρτέρηση και σπρώχνει τον πατριάρχη του γένους να στείλει κι έναν ακόμα ασπασμό στην Παναγία, ξαναλέγοντας χίλιες φορές το “άξιον εστίν”. 

Πόσο ομορφαίνει ο χρόνος στο Φανάρι με την Παναγία τη Φανερωμένη. Μας σπρώχνει σε ώρες φιλίας με τη μοίρα. Μας ωθεί μέχρι να νηστέψουμε, να υπερβούμε τον εαυτό μας; να μεταλάβουμε. Να φθάσουμε και πάλι στο θέρος. Να ξανάρθουμε εδώ μια βραδιά του Δεκαπενταύγουστου. Να μιλήσουμε μαζί Της για τα περασμένα. 

Μένω στον πατριαρχικό ναό με την εικόνα των Εικόνων του της Παναγίας κατενώπιόν μου. Ένας καινούριος Παρακλητικός Κανόνας του είναι μου, τροφοδοτεί το ψάλμα μου: “Ει μη γαρ Συ προΐστασο πρεσβεύουσα, τις ημάς ερρύσατο εκ τοσούτων κινδύνων;”. Και μια καινούρια “Δέηση” φανερώνεται μπροστά μου, με τις εικόνες τις θεομητορικές και τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, σύναθλο κι αυτόν ιστορικά της Παμμακαρίστου.  Ποια φωτισμένη από Άγιο Πνεύμα πολιτεία κυριαρχεί μέσα σε αυτή τη δική μας την εγκόσμια και μας κάνει και αντέχουμε και παίρνουμε γεύση αυτών των Θείων παρουσιών; Παίζουμε με δωρεές γεμάτες από φως και αλήθεια, και ζωγραφίζουμε καινούργιες διεισδύσεις στο ανεξιχνίαστο και αποκεκρυμμένο, να μας αγγίζει συνεχώς με το προσδοκώμενο η ελπίδα. 

Πάντα μια “Δέηση” μπροστά μας στον πατριαρχικό ναό με το Χριστό, την Παναγία και τον Ιωάννη. Και γύρω από τη βασίλειο Πύλη και στα κλίτη και με μόνιμες προσκυνήτριες και ικέτιδες τις Μοναχές των Λείψάνων. Είναι γεμάτες από ειρμούς και στίχους παρακλητικούς, από Συναξάρια διαβασμένα μπροστά τους σε παννυχίδες από το λαό της χάριτος. Ποια “εσώτερη σοφία”, όπως έγραφε ο πατριάρχης Λούκαρις για τους ορθοδόξους, μας έδωσε αυτή την παράδοση, να ασπάζεται ο πατριάρχης αυτή τη δέηση του κλίτους με τις μωσαϊκές παραστάσεις της χάριτος τις βραδιές του Δεκαπενταύγουστου; Σκεφθήκατε τι θα πει ασπασμός της Παμμακαρίστου από τον πατριάρχη την ώρα που τα πάντα σωπαίνουν με το “άλαλα τα χείλη των ασεβών”; Είναι η δραματική διάσταση του οικουμενικού πατριαρχείου που εκφράζεται σε ώρα λειτουργική. Είναι και η σάρκωση του λυτρωτικού του λύγου. Συγκεφαλαίωση της μαρτυρίας του που καταγράφεται εκείνη τη στιγμή πάνω στο χέρι της Οδηγήτριας. 

Ελάτε να ορθοστατήσουμε μπροστά στη “Δέηση” της Μεγάλης Εκκλησίας, ψάλλοντας τον Μεγάλο Παρακλητικό Κανόνα, που παρακάμπτοντας τα επίπλαστα των καιρών μας, ξεπερνάει το φθαρτό και φευγαλέο, μνημειώνοντας το άδυτο και το αληθινό.

Ευχή προς κατάσβεσιν των πυρκαγιών.

 

Ευχή προς κατάσβεσιν των πυρκαγιών. 

Δέσποτα Κύριε ὁ Θεός ἡμῶν, Παντοκράτορ καί Παντοδύναμε, Σέ ἱκετεύομεν καί Σέ παρακαλοῦμεν κατάσβεσον πάσας τάς πυρκαϊάς καί τάς ἀναζωπυρήσεις, διάλυσον ἀπειλήν καί ὀργήν πυρός καί διάσωσον καί διαφύλαξον πάντα ἄνθρωπον, ὡς καί προστάτευσον τῆς γῆς πανίδα καί χλωρίδα, τά σά δημιουργήματα. «Οίδαμεν γάρ ὅτι πᾶσα ἡ κτίσις συστενάζει καί συνωδίνει ἄχρι τοῦ νῦν».Βοήθησον δέ, ἐν τῇ ὑπηρεσία αὐτῶν πάντας τούς πυροσβέστας καί βοηθούς αὐτῶν καί ἐνίσχυσον, ἐνδυνάμωσον καί ἐμψύχωσον πρός ἐπιτέλεσιν τοῦ ἔργου αὐτῶν. Σύ γάρ εἶ ὁ Πατήρ τῶν οἰκτιρμῶν καί πάσης φιλανθρωπίας, πρεσβείαις τῆς ὑπερευλογημένης Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί πάντων τῶν Ἁγίων Σου. Αμήν.

( Μητροπολίτου Μάνης Χρυσοστόμου Γ ΄ )

Αλεξάνδρεια : ΙΕΡΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΠΑΡΘΕΝΙΟΥ Γ’

 

Την 23η Ιουλίου 2023, η ΑΘΜ ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης  Αφρικής κ.κ.Θεόδωρος Β’ παρέστη συμπροσευχόμενος κατά την Θεία Λειτουργία, την οποία ετέλεσε στην  Ι. Μονή Οσίου Σάββα Ηγιασμένου Αλεξανδρείας ο Σεβ. Μητροπολίτης Ναυκράτιδος κ.Παντελεήμων, Αρχιγραμματεύς της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, ομιλήσας επίσης καταλλήλως, μετά το πέρας της οποίας η ΑΘΜ προέστη του ιερού μνημοσύνου του αοιδίμου πνευματικού πατρός και προκατόχου Του, Πατριάρχου Αλεξανδρείας κυρού Παρθενίου Γ’, κοιμηθέντος αιφνιδίως στην νήσο Αμοργό την 23η Ιουλίου 1996. Κατά την προσλαλιά του ο Μακαριώτατος ανεφέρθη στην πεφωτισμένη προσωπικότητα του Πατριάρχου Παρθενίου Γ΄, από τον οποίο έλαβε την αρχιερωσύνη ως Βοηθός Επίσκοπος αυτού, υπό τον τίτλο της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Επισκοπής Κυρήνης (1990), στην προσωπική και πνευματική σχέση που ανέπτυξε μαζί, ως και στις εμπειρίες που απεκόμισε συνοδεύοντας τον μεγάλο αυτό Πρωθιεράρχη στις ανά τον κόσμο θεολογικές και λοιπές συναντήσεις και αναστροφές του. Κατακλείων, ο Μακαρ. Πατριάρχης συνεχάρη τον Σεβ. Ναυκράτιδος για την ομιλία του περί τον αείμνηστο Προκαθήμενο της Αλεξανδρινής Εκκλησίας, καθώς επίσης ευχαρίστησε τον Προϊστάμενο της πολυαιωνίου Ι.Μονής, Πανιερώτατο Μητροπολίτη Ταμιάθεως κ.Γερμανό και τους Πανοσιολ. Πατέρες, για την επιμέλεια του ιερού μνημοσύνου, ως και τους εκπροσώπους παροικιακών ιστορικών Συλλόγων και Αδελφοτήτων για την παρουσία του. Ακολούθησε δοχή του εκκλησιάσματος στο παρακείμενο Αρχονταρίκι της Μονής, κατά την οποία ο Μακαριώτατος προσέφερε επιστηθίους σταυρούς στους εξ Αφρικής δύο Εφημερίους της Μονής, Πανοσιολ. Αρχιμ. κ.κ.Θεόδωρο και Χριστοφόρο, ενώ ανακοίνωσε τον διορισμό του κ.Δημητρίου Καλομοιράκη ως επιστημονικού συνεργάτη του Πατριαρχείου, υπευθύνου για την Πατριαρχική Βιβλιοθήκη  Αλεξανδρείας.

Ομιλία του Σεβ. Μητροπολίτου Ναυκράτιδος

-----------

Στο σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα γίνεται λόγος για δύο θαύματα του Χριστού, για τη ίαση δύο τυφλών και ενός κωφού δαιμονιζομένου.

Ο Κύριος, που διακηρύσσει ότι είναι «το Φως του κόσμου», θεραπεύει τα κλειστά μάτια των δύο τυφλών, οι οποίοι ζητούν έλεος, λέγοντας: «Κατά τὴν πίστιν ἡμῶν γενηθήτω ὑμῖν». Κι αυτό το «γενηθήτω» δε μπορεί παρά να μας φέρει στο νου την προσταγή του Θεού κατά τη δημιουργία του κόσμου, όπως την περιγράφει το βιβλίο της Γενέσεως, στην Παλαιά Διαθήκη.

Όπως με την προσταγή του Θεού δημιουργήθηκε ο κόσμος, έτσι με την ίδια αυθεντικότητα αναδημιουργείται ο άνθρωπος από τον Θεάνθρωπο Ιησού, ώστε να γίνει ένα «ανακαινισμένο πλάσμα», απαλλαγμένο από την τυφλότητα, από τη δαιμονική κυριαρχία, από την φθορά και τον θάνατο. Η σημερινή περικοπή, πέρα από τη μεσσιανική αυθεντία του Χριστού και το θαύμα των ασθενούντων, θέλει να μας υπομνήσει την αλήθεια, ότι το όραμά μας για την συνάντησή μας με το θαύμα της αγάπης του Θεού, πραγματοποιείται μακρυά από την ορθολογιστική προσέγγιση, μέσα από το μυστήριο της πίστεως.                     

Μακαριώτατε Πάτερ και Δέσποτα,

Ορμώμενος από την ιερά νήσο Τήνο, επιτρέψτε μου να αναφέρω στην αγάπη Σας, στους σεβαστούς Πατέρες και στο προσφιλέστατο εκκλησίασμα, ότι σήμερα, 23η Ιουλίου, εορτάζει η Αγία μας Εκκλησία την επέτειο του Οράματος της μοναχής Οσίας Πελαγίας της Τηνίας, στην περιλάλητον Ιερά Μονή Κυρίας των Αγγέλων, την επικαλουμένη και Μονή Κεχροβουνίου Τήνου.

Σαν σήμερα, το ξημέρωμα της Κυριακής της 23ης Ιουλίου 1822, η ταπεινή και ηγιασμένη Μοναχή είδε σε όραμα, εντός του απερίττου μοναχικού κελλίου της, την Υπεραγία Θεοτόκο να ίσταται απαστράπτουσα ενώπιόν της και να της αναγγέλλει την εκ των υστέρων ανεύρεση της πανσέπτου και θαυματουργού εικόνος Της και δι’αυτής την χαριτοδότιδα παρουσία Της στον κόσμο.

Κατ’ αυτήν την ημερομηνία ωστόσο, την 23η Ιουλίου 1996, εκοιμήθη αιφνιδίως στην νήσο Αμοργό των Κυκλάδων, ο αοίδιμος πνευματικός πατέρας, μέντορας και προκάτοχός Σας, Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας κυρός Παρθένιος Γ’, ο μεγάλος θεολόγος, ο αδιαφιλονίκητος  υπερασπιστής του διαλόγου, ο οραματιστής Προκαθήμενος.

Περί οράματος, λοιπόν, ο λόγος, με την διττή έννοια του όρου. Το όραμα ορίζεται ως ένας τρόπος αντίληψης που λαμβάνει χώρα στη συνείδηση, ο οποίος δεν απορρέει από τις αισθήσεις, αλλά από μία πίστη, μία βαθεία πεποίθηση, ως προέκταση της βιωματικής εμπειρίας. Η μορφή του οράματος δεν περιορίζεται σε μία μόνο αίσθηση, όπως η όραση ή η ακοή, αλλά εμπεριέχει και πνευματικές ποιότητες, όπως τα συναισθήματα, την ακλόνητη πίστη, το βίωμα. Το όραμα καθίσταται η νοερά πυξίδα, την οποία ακολουθεί κανείς για να φτάσει στον προορισμό του, τον φωτισμό και την θέωση. Τούτο το όραμα εβίωσε η Οσία Πελαγία, η οποία εγεύθη της ουράνιας επισκέψεως, ελούσθη γονυπετής από το άκτιστο φως της Θεομητορικής παρουσίας συνομιλώντας με την «Βασίλισσα του Κόσμου», την Κυρία Θεοτόκο, η οποία της επιβεβαίωσε την ταυτότητά Της, επαναλαμβάνοντας το ρηθέν υπό του Αρχαγγέλου Γαβριήλ: «Ευαγγελίζου γη χαράν μεγάλην»!

Το όραμα, όμως, πέραν της πνευματικής εμπειρίας, αποτελεί και στόχο ζωής για κάθε άνθρωπο. Το όραμα, δηλαδή ο οραματισμός για την επίτευξη ενός ευγενούς στόχου, αποτελεί πηγή έμπνευσης για μεγάλες και σημαντικές επιλογές. Αποτελεί την κινητήριο δύναμη για την κατάκτηση υψηλών «κορυφών» της ζωής, απαιτώντας προσήλωση στον στόχο, βεβαία πεποίθηση για την ορθότητα της προσπάθειας, αμετακίνητη θέληση και ακλόνητο θάρρος για την επιτυχή έκβασή του. Αντιθέτως, ομιλώντας περί «ελλείψεως οράματος,» εννοούμε την έλλειψη οραματισμού, την απουσία υψηλών στόχων και κατ’ επέκταση την απουσία θελήσεως, αγωνιστικού φρονήματος και αξιών, που δίνουν δύναμη για τη κατάκτηση ενός μεγάλου, ευγενούς, ωφέλιμου και δημιουργικού σκοπού.

Ο αείμνηστος Πάπας και Πατριάρχης κυρός Παρθένιος Γ’ συμπύκνωνε στην χαρισματική προσωπικότητά όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά του οραματιστή Πρωθιεράρχη. Ο κατά κόσμον Άρης Κοϊνίδης γεννηθείς στις 30 Νοεμβρίου 1919 στο Πορτ Σάϊντ της Αιγύπτου, εφοίτησε στα ελληνικά εκπαιδευτήρια της Αιγύπτου, σπούδασε στη περίζηλη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, όπου διακριθείς για την έφεσή του προς τη μάθηση μετεκπαιδεύτηκε στην Οξφόρδη και στο Παρίσι. Τούτος ο συνδυασμός διαφορετικών πολιτισμικών και εκπαιδευτικών περιβαλλόντων εγέννησε κυριολεκτικώς στην πληθωρική και ευφυή προσωπικότητα του μετέπειτα κληρικού και από το έτος 1958 Μητροπολίτου Καρθαγένης Παρθενίου, υψηλούς οραματισμούς για την καταλυτική παρουσία του Χριστιανισμού στον μεταβαλλόμενο κόσμο του δεύτερου μισού του 20ου αιώνος.

Έχοντας ως όραμα ζωής την καταλλαγή, την συμφιλίωση και την δημιουργική συνεργασία Εκκλησιών και θρησκειών, σε έναν κόσμο που εβίωσε εμπόνως και αιματηρώς την καταστροφική εμπειρία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έθεσε ως στόχο ζωής τον ΔΙΑΛΟΓΟ, την εποικοδομητική και ελεύθερη ανταλλαγή θέσεων και απόψεων μεταξύ προσώπων και θεσμών.

Αυτός ο αμετακίνητος οραματισμός του, ενωμένος στην χαρισματική του προσωπικότητα με την λιπαρά θεολογική και θύραθεν παιδεία, τον έφερε στο προσκήνιο του Οικουμενικού Κινήματος. Αποτέλεσμα της δυναμικής που ανέπτυξε, πάντοτε ως οραματιστής υψηλών στόχων, ο οποίος ενέπνεε κάθε συνοδοιπόρο στους κοινούς αγώνες, διά του σεβασμού και του θαυμασμού που προκαλούσε η οξύνοια, η ευφυία και η διορατικότητά του, με την αμεσότητα του λόγου και της επικοινωνίας που τον διέκρινε, ήταν η εκλογή του στην διακεκριμένη θέση του Προέδρου του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών, ως και η ανάδειξή του σε ακάματο σκαπανέα του Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ των Χριστιανικών δογμάτων.

Γι’ αυτό και όταν εξελέγη την 23η Φεβρουαρίου 1987 Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, χαρακτηρίστηκε ευστόχως ως «ο Πατριάρχης των Διαλόγων». Από τούτο το Αποστολικό μετερίζι των αιώνων εφήρμοσε εμπράκτως τα από ετών οράματά του, δίνοντας προτεραιότητα  στην ορθόδοξη ιεραποστολή, ιδιαιτέρως στην Ουγκάντα, όπου ίδρυσε τη Μητρόπολη Καμπάλας, ως και στην Κένυα.

Ο προσφιλέστατος αδελφός, Σεβ. Μητροπολίτης Καρθαγένης κ.Μελέτιος, σε δημοσίευμά του της 23ης Ιουλίου 2021 σε έγκριτη ιστοσελίδα εκκλησιαστικών ειδήσεων, παρουσίασε ένα χειρόγραφο σημείωμα του προκατόχου του, Μητροπολίτου Καρθαγένης Παρθενίου Κοϊνίδη, μετέπειτα Πάπα Αλεξανδρείας, το οποίο πιθανότατα γράφτηκε την 2α Σεπτεμβρίου 1959 στην Τύνιδα, κατά την αρίθμηση του Αρχείου, ως επισημαίνει ο Σεβασμιώτατος.

Καταγράφει, λοιπόν, ο αγαπητός άγιος Καρθαγένης, μεταξύ άλλων : «Έγραφε σε ένα χειρόγραφο σημείωμα, με τον χαρακτηριστικό δυσανάγνωστο γραφικό χαρακτήρα του, ο μακαριστός Παρθένιος: "Η Αφρική αναμορφούται και μεταμορφούται. Οι λαοί της Αφρικής σιγά σιγά, αλλά σταθερά ελευθερώνονται. Η Μαύρη Ήπειρος έχει ξυπνήσει και ζητά πολύ δίκαια την ελευθερίαν της, την θέσιν της εις τον κόσμον, διά να προσφέρει κι αυτή τον εαυτόν της εις την Οικουμένην.

Οι Χριστιανοί πολλάς φοράς δεν έχομεν εκτελέσει απέναντι της Αφρικανικής Ηπείρου το καθήκον μας. Είναι καιρός να προσφέρομεν τας υπηρεσίας μας εις αυτάς δια να δώσωμεν κάτι εις την Αφρικήν, από τα καλά της Παραδόσεώς μας, εάν χρειασθούν.

Εις τους λαούς της Αφρικής η Εκκλησία Αλεξανδρείας τελευταία απέστειλεν Μητροπολίτας εις το Σουδάν, την Ανατολικήν, Κεντρικήν, Δυτικήν και Βόρειαν Αφρικήν.

Οι λαοί οφείλουν να δίδουν ο εις τον άλλον. Όχι μόνον να λαμβάνουν. Η Βόρειος Αφρική είναι η Αραβική Αφρική. Οι Χριστιανοί 'Έλληνες Ορθόδοξοι οφείλουν, όπου ευρίσκονται, φιλοξενούμενοι των κρατών της Αραβικής Βορείου Αφρικής, να προσφέρουν τας υπηρεσίας των “.

Το ως άνω χειρόγραφο, εκτός από τον εκκλησιαστικό χαρακτήρα, τον οποίον διασώζει με τις αναφορές του για την πρόοδο και την ακμή των ιεραποστολικών δραστηριοτήτων της Αλεξανδρινής Εκκλησίας σε διάφορες περιοχές και χώρες, είναι σημαντικό και για έναν ακόμα λόγο: Στο σημείωμα, ο τότε Μητροπολίτης Καρθαγένης Παρθένιος Κοϊνίδης, με πρωτοποριακή σκέψη για την εποχή του και την δωρικότητα του λόγου που τον διέκρινε, τολμά ίσως εκ των πρώτων θρησκευτικών ταγών να γράψει και να υπερασπιστεί τα δίκαια της μέχρι τότε εκμεταλλευόμενης εκ των Ευρωπαίων και λοιπών Δυτικών αποικιοκρατών, Αφρικανικής Ηπείρου …… Γραμμένο σε μία εποχή που ήδη από το 1948, αρχικά στη Νότιο Αφρική και εν συνεχεία επισκιάζοντας ολόκληρη την Αφρικανική Ήπειρο, ήκμαζε ο φυλετικός διαχωρισμός, οι διακρίσεις στον τομέα της εκπαιδεύσεως, της ιατροφαρμακευτικής περιθάλψεως και άλλων δημόσιων παροχών και υπηρεσιών.

Σε εκείνη λοιπόν την εποχή, ο Παρθένιος με αρκετή οξυδέρκεια, ρεαλισμό και έντονη κριτική προς τον πολιτισμένο χριστιανικό κόσμο, τολμά να ταχθεί ενάντια στην εκμετάλλευση των αδυνάτων λαών της Αφρικής και να τονίσει ότι για να επέλθει η ευημερία και η πρόοδος των Λαών αυτών, χρειάζεται να υπάρξει αμφίρροπη αλληλεγγύη του ενός προς τον άλλον» ( Μητροπολίτου Καρθαγένης και Βορείου Αφρικής κ.Μελετίου, «Οφειλομένη τιμή στον Πάπα Αλεξανδρείας κυρό Παρθένιο Γ’», www.romfea.gr , 23 Ιουλίου 2021).

Μακαριώτατε Πατέρα μας,

Είχατε την μεγάλη ευλογία από τον Πανάγαθο Θεό να διακονήσετε με αφοσίωση τον αοίδιμο Πατριάρχη Παρθένιο Γ’ ως ο αμεσότερος συνεργάτης του, αλλά και ως αφοσιωμένος σύγκελλος και διάκονός του στην καθημερινή ζωή. Είχατε το μοναδικό προνόμιο, να τον συνοδεύετε στις ανά τον κόσμο θεολογικές συναντήσεις και αναστροφές του, να ακούτε κατ’ ιδίαν την ανάλυση της αδάμαστης σκέψης του, να καταγράφετε στο χαρτί τις νοερές πτήσεις του υψυπετούς αυτού «αετού» της θεολογίας και των Διαλόγων.

Συμπερασματικώς θα έλεγα, ότι η Οσία Πελαγία η Τηνία εβίωσε στο ταπεινό κελλί της, στην πλαγιές του όρους Κεχροβουνίου της ανεμόεσσας Τήνου, το όραμα της Υπεραγίας Θεοτόκου, ως αγιαστική εμπειρία και ως ακλόνητη βεβαιότητα περί του απείρου ελέους της μητρικής καρδίας της Θεοτόκου προς τον κόσμο.

Ο μακαριστός Πατριάρχης της Μεγάλης Πόλεως Αλεξανδρείας κυρός Παρθένιος Γ’  εργάσθηκε για την υλοποίηση του οράματός του, που δεν ήταν άλλο από την συνάντηση των πολιτισμών, την αδελφική προσέγγιση των Εκκλησιών, την αντίδοση της εν Χριστώ αγάπης, ώστε να προκύψουν νέες συνθήκες για μια καινούρια πορεία δικαιοσύνης, σεβασμού, χριστιανικής αλληλεγγύης και θυσιαστικής προσφοράς, με άλλα λόγια μία καινούρια πορεία προς εκκλησιοποίηση του κόσμου.

Αμφότερα τα παραπάνω οράματα έχουν έναν κοινό παρονομαστή: την σωτηριώδη ολοκλήρωση και τον αγιασμό του ανθρώπου και του κόσμου εις το διηνεκές.

Μακαριώτατε, Χάριτι Θεού κατέστητε διάδοχος του πνευματικού πατρός και διδασκάλου Σας κυρού Παρθενίου Γ,’ στον Αποστολικό και Πατριαρχικό Θρόνο του Αγίου Μάρκου με την αδιάκοπη και πολυκύμαντη δισχιλιετή ιστορική πορεία. Εμείς, τα πνευματικά παιδιά Σας, κλήρος και λαός, Σάς ευχαριστούμε ευγνωμόνως, όχι μόνον γιατί μας δίνετε την χαρά να «κολυμπούμε» διαρκώς στο ατέρμον πέλαγος της αγαπώσης καρδίας Σας, αλλά γιατί μας καθιστάτε καθημερινώς μετόχους του πολυτιμήτου αυτό πνευματικού θησαυρού που κατέχετε, των εμπειριών Σας δίπλα στον μεγάλο αυτό Προκαθήμενο της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας.

Του αοιδίμου Πατριάρχου Παρθενίου Γ’, ανδρός αναντιρρήτου και δυσθεωρήτου πνευματικού μεγέθους έστω η μνήμη άληστος.  Και Θεοδώρου του Β’, Πατρός ημών και Πατριάρχου, έστω η Πατριαρχία πολυχρόνιος, ακύμαντος και πολύκαρπος.

«Γιατί έτσι το θέλησε ο Θεός», κατά την χαρακτηριστική φράση του Πατριάρχου Παρθενίου Γ’. Αμήν!

Αρχιμ. Τιμόθεος Ηλιάκης : Αναμνήσεις από τον Όσιο Γεράσιμο Υμνογράφο

 

Αναμνήσεις από τον Όσιο Γεράσιμο Υμνογράφο

 Σεβασμιώτατε άγιε Σμύρνης κ. Βαρθολομαίε, εκπρόσωπε της Α.Θ. Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, Σεβασμιώτατε άγιε Βεροίας και Ναούσης κ. Παντελεήμονα, Πανοσιολογιώτατε εκπρόσωπε της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους, Ελογιμώτατε κ. Καθηγητά, σεβαστοί Πατέρες, κυρίες και κύριοι.  Χρέος ιερό μας συγκέντρωσε σήμερα στην όμορφη και  ιστορική τούτη Πόλη της Βέροιας, την μικρή Ιερουσαλήμ της ξακουστής Μακεδονίας,  που την καθιέρωσαν μεγάλες και γενναίες της ιστορίας μας Προσωπικότητες, που την προστατεύει και αγιάζει η Χάρη της Βασίλισσας του Πόντου Παναγίας Σουμελιώτισσας , που την ευλόγησαν και στερέωσαν  Μορφές Μεγάλες της Εκκλησίας μας με Πρώτο τον Θείο Απόστολο των Εθνών Παύλο προς τιμή του Οποίου έχουν καθιερωθεί οι εκδηλώσεις των Παυλείων που μέσα στα πλαίσια τους παρουσιάζονται και τιμούνται μορφές σπουδαίες που έθεσαν με την παρουσία τους σφραγίδα ανεξίτηλη στα Εθνικά και Θρησκευτικά δρώμενα του Τόπου μας. Υπάρχουν στη ζωή των Εθνών και των Λαών κάποιες προσωπικότητες που αποτελούν φωτεινό ορόσημο και σημαδεύουν την ιστορική τους πορεία. Συνήθως τέτοια ορόσημα είναι σπάνια και αναφαίνονται που και που, αλλά η επίδραση τους είναι τόσο μεγάλη που ξεπερνάει τα στενά πλαίσια του χρόνου και του χώρου, γίνεται διαχρονική και υπερόρια. Οι λαοί, που έχουν το προνόμιο να διαθέτουν στην ιστορία τους είτε φυσιογνωμίες, από όποιον χώρο κι αν αυτές προέρχονται, είτε συμβάντα που μπορούν να παίξουν το ρόλο τέτοιων οροσήμων, λογίζονται ευτυχείς, γιατί μπορούν με αυτά να προσδιορίζουν την πορεία τους μέσα στην ιστορική κονίστρα, να διδάσκονται, να πορεύονται σωστά, μακριά από παρεκκλίσεις και επικίνδυνες λοξοδρομήσεις, που κοστίζουν ακριβά και πληρώνονται αδυσώπητα. Ένας τέτοιος Λαός είμαστε κι εμείς οι Έλληνες που κατοικούμε σε τούτη την όμορφη και χιλιοτραγουδισμένη γωνιά της γης. Στο στερέωμα μας λάμπουν κατά καιρούς, αστέρια πολύφωτα και λαμπρά, που άλλο λιγότερο, άλλο περισσότερο καταυγάζουν τον ορίζοντα του Γένους μας, και οριοθετούν την πορεία του. Μια πορεία πλήρως συνυφασμένη με την μητέρα Ορθοδοξία που κράτησε στους αιώνες ακοίμητη την κανδήλα του Γένους ιδιαίτερα σε μέρες δύσκολες και σκοτεινές.  Μια τέτοια μορφή ορόσημο αποτελεί και ο σήμερα τιμώμενος σύγχρονος Άγιος της Εκκλησίας μας, ο υψιπέτης  αετός του Άθωνα, το καμάρι της μαρτυρικής Βορείου Ηπείρου, ο νέος Προστάτης των Γραμμάτων των Ελληνικών και της Παιδείας, ο γλυκύς μελωδός της Ερήμου, ο όσιος Γεράσιμος ο Μικραγιαννανίτης Μοναχός και Υμνογράφος. Χρέος λοιπόν ιερό η τιμή στο σεπτό πρόσωπο του και η προβολή , ιδιαίτερα στη νέα γενιά, του σπουδαίου έργου του. Ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βεροίας και Ναούσης κ. Παντελεήμονα για την μεγάλη τιμή να με καλέσει στην εσπερίδα αυτή που την περίμενα πολλά χρόνια ζώντας  με την ελπίδα και το όνειρο να δω γραμμένο στους αγιολογικούς δέλτους της Ορθοδοξίας τον τιμώμενο σήμερα όσιο Γεράσιμο κάτι που επετεύχθη με την ευλογία, γνώση και θέληση του Πατριάρχη του Γένους, του Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως και Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου και της περί Αυτόν Αγίας και Ιεράς Συνόδου της Μητρός Μεγάλης Εκκλησίας της Βασιλίδος των Πόλεων, αλλά και τις άοκνες και πολύπονες ενέργειες του Σεβασμιωτάτου Βεροίας κ. Παντελεήμονος, τις επιστημονικές έρυνες του Σεβασμιωτάτου Κίτρους και Κατερίνης κ. Γεωργίου, αμφοτέρων πνευματικών τέκνων του Οσίου Γερασίμου και τις μαρτυρίες τόσο των Μελών της ευλογημένης Συνοδείας του Οσίου όσο και των πολυαρίθμων πνευματικών αυτού τέκνων.  Με τις ασθενείς πνευματικές μου δυνάμεις θα προσπαθήσω να καταθέσω στην ομήγυρη κάποιες προσωπικές μου εμπειρίες και μαρτυρίες της αγιότητας του Γέροντα όπως τις έζησα από την ημέρα που 16χρονο παιδί αξιώθηκα να τον συναντήσω για πρώτη φορά, όταν τα νεανικά μου βήματα με οδήγησαν στο «περιβόλι της Παναγίας», τον ευλογημένο Άθωνα, το Άγιο Όρος. Ήταν καλοκαίρι, Ιούλιος μήνας, όταν ο αείμνηστος δάσκαλός μου με πήρε μαζί του στο του ταξίδι στην Αθωνική Πολιτεία. Όνειρο άπιαστο για μένα τότε αυτό το ταξίδι που σημάδεψε τη ζωή μου, πρωτόγνωρες εικόνες από ένα άγνωστο κόσμο που ζούσε στους ρυθμούς και τις συνήθειες της Βυζαντινής εποχής άρχισαν να εξελίσσονται στα παιδικά μου μάτια από την ώρα που το μικρό πλεούμενο μας παρέλαβε από την Ουρανούπολη και μας αποβίβασε στο μικρό λιμανάκι της Δάφνης, από εκεί ένα παμπάλαιο λεωφορείο, που χαριτολογώντας  οι επιβάτες Μοναχοί έλεγαν πως ήταν αυτό που έφερε τον Όθωνα στην Ελλάδα, μας μετέφερε στις Καρυές, μέσω ενός δύσβατου δρόμου που είχε χαραχθεί για την μεταφορά των επισκεπτών στις εορτές τις χιλιετηρίδας της Μοναστικής Πολιτείας το 1963,στην επιτυχή διεξαγωγή των οποίων σπουδαίο ρόλο είχε διαδραματίσει ο Όσιος Γεράσιμος που συνέταξε ειδική προς τούτο Ακολουθία και ως Μέλος της Επιτροπής των εορτασμών τιμήθηκε από τον Πατριάρχη Αθηναγόρα με τον Χρυσό Σταυρό της Χιλιετηρίδος, ενώ είχε προηγηθεί η απονομή  του οφφικίου του Υμνογράφου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας,  από τις Καρυές και μετά τις απαιτούμενες τυπικές διαδικασίες στην Ιερά Κοινότητα και προσκύνημα στο ιερό Πρωτάτο και την πανσεβάσμια εικόνα ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ, κατηφορίσαμε προς την Μονή Ιβήρων όπου προσκυνήσαμε την Παναγία την Πορταίτισσα και από εκεί περπατήσαμε προς τη Μονή Σταυρονικήτα πλησίον της οποίας, στο κελί του Τιμίου Σταυρού, ζούσε τότε ένας άλλος μεγάλος και σύγχρονος άγιος της Εκκλησίας μας ο όσιος Παίσιος που τον επισκεφθήκαμε για να πάρουμε την ευχή του. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το απαλό του χάδι, το στοργικό του βλέμα και την πατρική του αγκαλιά, τις όμορφες συμβουλές του, το δροσερό νερό και το λουκούμι της φιλοξενίας του ενώ το δωράκι του ένας μικρός ξύλινος σταυρός κατασκευασμένος από τον ίδιο με συντροφεύει και με προστατεύει από τότε μέχρι σήμερα. Ο Όσιος Παίσιος ήταν ο πρόδρομος της φανέρωσης του Οσίου Γερασίμου στη ζωή μου, εκείνος μας προέτρεψε να επισκεφθούμε οπωσδήποτε, όπως είπε, την Σκήτη της Αγίας Άννας που πανηγύριζε, για να ζήσουμε την πανδαισία του Αγιορείτικου πανηγυριού και να γνωρίσουμε την γνήσια ασκητική ζωή του Άθωνα. Αποχαιρετώντας μας ο Άγιος άνθρωπος του Θεού μας είπε κάτι που χαράχθηκε βαθειά στη μνήμη μου. « Σας παρακαλώ αν δείτε και θα τον δείτε σίγουρα, τον Γέροντα Γεράσιμο τον Υμνογράφο τον Μικραγιαννανίτη, να του μεταφέρετε τα σεβάσματα και την αγάπη μου, ο π. Γεράσιμος κλείνει μέσα του όλο το Άγιο Όρος». Αγαπητική κοινωνία Αγίων; λόγος προφητικός μα τόσο αληθινός, «κλείνει μέσα του όλο το Άγιο Όρος»! Αυτός ήταν πράγματι ο όσιος Γεράσιμος έκλεινε μέσα του τον γνήσιο και ανόθευτο Αγιορείτικο Μοναχισμό όπως τον διδάχθηκε και τον παρέλαβε από τους Γεροντάδες του στη κακοτράχαλη αλλά ευλογημένη έρημο της Μικραγιάννας.  Επιστρέψαμε στις Καρυές και από εκεί στη Δάφνη πήραμε το πλοιάριο και φτάσαμε στον αρσανά της Αγίας Άννας, ανηφορίσαμε προς το Κυριακό, θαυμάσαμε το υπέροχο και μοναδικό τοπίο της άγριας φύσης, ξεδιψάσαμε στις γάργαρες πηγές, ακούσαμε φωνές πουλιών να μας καλωσορίζουν και φτάσαμε στον προορισμό μας. Με δέος και κατάνυξη μπήκα για πρώτη φορά στον Ναό της Αγίας Άννας, της « Γιαγιάς», όπως την αποκαλούν οι Πατέρες στο Άγιο Όρος και προσκύνησα το άφθαρτο και με θερμοκρασία ζωντανού οργανισμού ιερό της λείψανο που θησαυρός ανεκτίμητος φυλάσσεται εκεί. Δεν θα επεκταθώ, όπως δεν το έπραξα και παραπάνω, περιγράφοντας τα συναισθήματα από την πρώτη μου επαφή με τον Αγιορείτικο Μοναχισμό και το μεγαλείο της Βυζαντινής παράδοσης και τούτο για να μην με παρασύρουν οι αναμνήσεις και ξεφύγω από το θέμα μας. Το μόνο που θα πω είναι πως τούτη η επαφή έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στη μετέπειτα ζωή μου. Πλησίαζε η δύση του ηλίου και οι Μοναχοί από τα ασκηταριά και τα κοντινά Μοναστήρια της Μεγίστης Λαύρας, που είναι και το κυρίαρχο Μοναστήρι της Σκήτης και του Αγίου Παύλου, έφταναν για την αγρυπνία στη μνήμη της Θεοπρομήτορος κρατώντας αγνό μελισοκέρι και θυμίαμα εύοσμο. Ξαφνικά επικράτησε ανάμεσα στους Πατέρες ένας περίεργος αναβρασμός, μια  αναστάτωση  θα έλεγα, πολλοί απειλούσαν να φύγουν και άλλοι έλεγαν να κλείσουν τον Ναό. Λογικό ήταν να μας δημιουργηθούν απορίες και ερωτηματικά για την αιτία όλων αυτών που κατά κάποιο τρόπο άλλαζαν το μέχρι τότε γαλήνιο σκηνικό. Δεν αργήσαμε να μάθουμε τι είχε συμβεί. Είχε έρθει είδηση από τον αρσανά πως είχε φτάσει ο τότε Μητροπολίτης Ιερισού μακαριστός Παύλος χωρίς πρόσκληση η προηγούμενη συνεννόηση με τον Δικαίο της Σκήτης. Την εποχή εκείνη πολλά Μοναστήρια και Σκήτες του Αγίου Όρους είχαν διακόψει την μνημόνευση του ονόματος του Πατριάρχη Αθηναγόρα σαν ένδειξη διαμαρτυρίας για την συνάντηση του με τον Πάπα Παύλο ΣΤ , ενώ οι "ουκ κατ επίγνωση ζηλωτές" δημιουργούσαν θέματα με την προβληματική τους συμπεριφορά για τούτο και απέφευγαν τότε να καλούν Αρχιερείς στις πανηγύρεις αφού ο Αρχιερεύς ήταν υποχρεωμένος να μνημονεύσει το όνομα του Πατριάρχη. Εκείνο όμως που ενόχλησε  περισσότερο  ήταν η χωρίς πρόσκληση άφιξη του Μητροπολίτη, που προσωπικά πιστεύω δεν το έπραξε όχι για να προκαλέσει αλλά με το θάρρος των συχνών επισκέψεων του στο Άγιο Όρος. Όπως και να έχει η αναστάτωση  κορυφώθηκε όταν έφτασε ο Επίσκοπος στο Κυριακό όπου βέβαια δεν έτυχε της καλύτερης υποδοχής. Η πόρτα του Ναού έκλεισε και μόνη πόρτα που έμεινε ανοιχτή ήταν η πόρτα της εξόδου που του έδειχναν. Ξαφνικά η ένταση έπεσε, όλοι είχαν στρέψει την προσοχή τους στη είσοδο του Κυριακού από όπου ξεπρόβαλε μια επιβλητική, ασκητική και συνάμα αρχοντική μορφή που ξεπηδούσε μέσα από το μαύρο ράσο που το ανέμιζε το δροσερό αεράκι εκείνου του δειλινού. Η κατάλευκη γενειάδα του θύμιζε αγιογραφικό Προφήτη και η ιλαρότητα του προσώπου του φανέρωνε αμέσως την γεμάτη αγάπη καρδιά που έκρυβε μέσα στο ασκητικό του κορμί. Έμεινα έκθαμβος να τον παρατηρώ ενώ αναρωτιόμουν ποιος είναι ο Μοναχός αυτός που η παρουσία του και μόνο επέβαλε αμέσως τη σιωπή και τον σεβασμό όλων στο πρόσωπο του. Εκείνος, συνοδευόμενος από τρείς σεβάσμιους Μοναχούς, που αργότερα έμαθα πως αποτελούσαν την Συνοδεία του, τους αειμνήστους παπα Διονύση τον Πνευματικό, τον τότε Μοναχό Μητροφάνη και τον τότε Δόκιμο Γεώργιο τον μετέπειτα Μοναχό Σπυρίδωνα, προχώρησε ταπεινά μα συνάμα μεγαλόπρεπα, έβαλε μετάνοια και ασπάσθηκε τον Επίσκοπο  και στη συνέχεια μίλησε για λίγο κατ ιδία μαζί του και με τον Δικαίο της Σκήτης προκειμένου να βρεθεί μια κοινά αποδεκτή λύση, ενώ παράλληλα ζήτησε και άνοιξαν την Εκκλησία για να προσκυνήσει ο Επίσκοπος και το Αρχονταρίκι για να ξαποστάσει. Η σκέψη να παραμείνει ο Επίσκοπος ως απλός προσκυνητής δεν καρποφόρησε και τότε μετά από παράκληση του ίδιου του Αρχιερέως, που είχε συγκινηθεί από την ευγενική στάση του Γέροντα ειδοποιήθηκε η Νέα Σκήτη να παραμείνει ανοικτό το Κυριακό για να πάει, με ζώα που του παραχώρησαν,  να διανυκτερεύσει εκεί  αφού όλοι οι Πατέρες της Αγίας Άννας ήταν στην αγρυπνία και δεν μπορούσε να φιλοξενηθεί σε ένα από τα κελιά. ‘Ετσι η εορτή έγινε χωρίς εμπόδια και ο Επίσκοπος τιμήθηκε και η τάξη δεν διασαλεύθηκε. Αυτή ήταν η πρώτη μου εξ αποστάσεως επαφή με τον Όσιο Γεράσιμο. Την επομένη πήραμε το δύσκολο δρομάκι που σε ορισμένα σημεία είναι κατασκευασμένο από τον αγιορείτη Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης αείμνηστο Παντελεήμονα Παπαγεωργίου, και ανηφορίσαμε προς τη Μικρά Αγία Άννα που τότε ήταν δύσβατος τόπος, άγριος και άνυδρος, για να συναντήσουμε τον Άνθρωπο που έκλεινε μέσα του όλο το άγιο Όρος, όπως μας είχε πει ο Γέροντας άγιος Παίσιος. Τον βρήκαμε με ένα παλιό αλλά πεντακάθαρο ζωστικό να περιποιείται τα ζώα που ξεκουραζόταν από τον κάματο της ημέρας, αργότερα θα μάθουμε και θα βιώσουμε την ιδιαίτερα αγαπητική σχέση του Οσίου με τα ζώα και γενικότερα την θεία Δημιουργία. «Μεταφέρουν σωλήνες στη Κερασιά» μας είπε χαμογελώντας δείχνοντας τα, «από εκεί θα φέρουμε με τη βοήθεια της Παναγίας, το νερό εδώ να λύσουμε αυτό το μεγάλο πρόβλημα της ερήμου». Η Κερασιά  είναι μια Σκήτη σε πολύ μεγάλη απόσταση από την Μικρά Αγία Άννα που την συναντάμε ανηφορίζοντας προς την κορυφή του Άθωνα, από εκεί και λίγο πιο πέρα έφεραν το νερό που άλλαξε τον τόπο και την ζωή των Ασκητών με σκληρή δουλειά από τους δύο νέους τότε αξέχαστους και λατρεμένους Πατέρες τον παπα Μητροφάνη και τον Γέροντα Σπυρίδωνα. Μας αγκάλιασε όλους στοργικά και αφού συνεχάρη τον Δάσκαλο μας για την πρωτοβουλία του να μας πάει στο Άγιο Όρος, ήταν και ο 17χρονος γιός του μαζί, και μας οδήγησε πρώτα στο σπήλαιο των Αγίων Πατέρων Διονυσίου και Μητροφάνους που το είχε ο ίδιος μετατρέψει σε κατανυκτικό παρεκκλήσι και είχε ζητήσει η ταφή του να γίνει, όπως και έγινε στον περίβολό του. «Μου κρατούσαν οι άγιοι συντροφιά όταν ήμουν εντελώς μόνος εδώ» μας είπε κάνοντας το σημείο του Σταυρού. Επιτρέψτε μου  παρακαλώ στο σημείο αυτό να ανατρέξω για λίγο στα λόγια του μακαριστού Γέροντα Σπυρίδωνα του αφοσιωμένου μαθητή του Οσίου Γερασίμου όπως αυτά διασώθηκαν στο πόνημα του «Ο Γερασιμάκης» αγιορείτικο από αγάπη προσωνύμιο του Οσίου. «Θυμάμαι χαρακτηριστικά το γερο-Γερόντιο των Δανιηλαίων να μου λέει: «Άκου, πάτερ, ο Γεράσιμος είναι ήρωας γιατί κάθισε μόνος και εγκαταλελειμένος στην ερημιά και γι’ αυτό τον ευλόγησε ο Θεός. Αν δεν έχεις κότσια δεν κάθεσαι. Λοιπόν να τον σέβεσαι και να τον ακούς». Στις αρχές της Μοναχικής του ζωής ο Όσιος Γεράσιμος είχε βιώσει την πλήρη εγκατάλειψη και μοναξιά όταν ο Γέροντάς του Μελέτιος  παρασυρμένος από τις εμπόλεμες σειρήνες των αντιδρώντων στην επιβολή του νέου ημερολογίου, πέφτοντας στη παγίδα του πειρασμού, εγκατέλειψε το Άγιο Όρος και την ασκητική του ζωή για να «σώσει τον κόσμο», όπως μάλιστα μας διηγείτο αργότερα ο ίδιος ο Όσιος στην πρόταση και προτροπή του Γέροντα του να τον ακολουθήσει στον κόσμο απάντησε σεμνά και ταπεινά, «δεν εγκατέλειψα τον κόσμο για να γυρίσω στον κόσμο, εκεί έχουν την Εκκλησία που φροντίζει για την σωτηρία τους, εγώ θα μείνω εδώ με συντροφιά μου τον Θεό φροντίζοντας για την σωτηρία της ψυχής μου και μέσω της προσευχής για την του κόσμου ζωή και σωτηρία». Τότε ήταν που του φανερώθηκε ο Κύριος λάμποντας σαν τον ήλιο όπως γράφει ο αείμνηστος Γέροντας Σπυρίδων «Η απερίγραπτη δύναμή του σ’ αυτό οφείλεται. Η όλη του ζωή εξαρτήθηκε άπ’ αυτή την Θεοφάνεια. Τον αγάπησε ο Θεός και δεν τον εγκατέλειψε. Απομακρύνθηκε για δοκιμή και πάλι επέστρεψε και τον στερέωσε. Τον ήθελε˙ τον ήθελε Υμνογράφο Του, υπηρέτη Του και υμνητή των αγίων Του». Την Θεοφάνεια αυτή αντιλήφθηκαν οι αείμνηστοι Πατέρες Αβιμέλεχ και Διονύσιος που ασκήτευαν λίγο παρακάτω από την καλύβα του Τιμίου Προδρόμου όπου ζούσε τότε μόνος ο όσιος όταν εν μέσω νυκτός είδαν φλόγες να βγαίνουν από το παρεκκλήσι που προσευχόταν, όπως ο αείμνηστος παπα Διονύσης μας έλεγε.

Εκεί έξω από το σπήλαιο των Αγίων Πατέρων στη γη την ποτισμένη από τα δάκρυα τους μεταφέραμε στον όσιο τους χαιρετισμούς του οσίου Παισίου που τους δέχθηκε με χαρά και συγκίνηση λέγοντας «είστε ευλογημένοι συναντήσατε ένα σύγχρονο άγιο, όπως είχα κι εγώ την ευλογία στα νεανικά μου χρόνια να συναντήσω τον Άγιο Νεκτάριο στην Αθήνα». Σε μια λαξευμένη σχισμή του βράχου που σκεπάζει το παρεκκλήσι υπήρχε μια στάμνα με δροσερό νερό για τους κουρασμένους οδοιπόρους προσκυνητές μα παράλληλα και προάγγελος της αβραμιαίας φιλοξενίας που θα απολάμβανε όποιος περνούσε την είσοδο του κελιού της ευλογημένης συνοδείας του Γέροντα. Ήταν δύσκολοι οι καιροί τότε και για τον Τόπο και για την Εκκλησία και δεν ήταν λίγοι εκείνοι οι κατατρεγμένοι που εύρισκαν δροσερό καταφύγιο εκεί στην γεμάτη αγάπη αγκαλιά του Οσίου και ανάπαυση στο ευλογημένο πετραχήλι ενός άλλου μεγάλου Πατέρα της ερήμου του μακαριστού παπα Διονύση του Πνευματικού.  Έτσι γνώρισα εκ του πλησίον τον σύγχρονο Άγιο της Εκκλησίας μας. Τον φιλάρετο, φιλόθεο, φιλάγιο, φιλακόλουθο, φιλόξενο, τον γλυκύτατο μελωδό του Άθωνα, τον καθηγητή της ερήμου Γεράσιμο. Από τότε η γνωριμία έγινε σχέση αγαπητική Πατέρα προς παιδί και το αντίστροφο, έγινε σχέση πνευματική και βίωμα ζωής. Αν για κάτι, εξομολογούμε δημόσια, έχω μετανιώσει στη ζωή μου είναι ότι δεν έμεινα μόνιμα κοντά του να αντλώ χάρη από τη χάρη του, αγάπη από την καρδιά του, γνώση από τις αστείρευτες γνώσεις του. Να τον ακολουθώ στις προσευχές και τους αναστεναγμούς του, να τον απολαμβάνω στις αγρυπνίες γνήσιο αλλά  και αυστηρό εκφραστή και τηρητή  του Αγιορείτικου Τυπικού, να ασπάζομαι την αγιασμένη του δεξιά που συνέταξε αυτές τις υπέροχες Ακολουθίες προς τιμή όλων σχεδόν των Αγίων της Ορθοδοξίας. Μοναδικό χάρισμα δοσμένο από τον Θεό που το καλλιέργησε μόνο προς Δόξα Θεού και την σωτηρία των ανθρώπων. Όταν πλέον είχα χειροτονηθεί Πρεσβύτερος και τοποθετήθηκα στον Ιερό Ναό των Αγίων Βασιλείου του Μεγάλου και Κοσμά του Αιτωλού στη Ν.  Φιλαδέλφεια τον παρακάλεσα αν είναι εφικτό να συντάξει ένα κοινό Απολυτίκιο για τους Αγίους, θυμάμαι έκανε το σημείο του Τιμίου Σταυρού, πήρε ένα τετράδιο και σε λίγα μόνο λεπτά μου έδωσε το Κοινό Απολυτίκιο των Αγίων. Αγαπούσε πολύ τον Άγιο Κοσμά και πάντα με ρωτούσε για την πορεία των έργων Ανεγέρσεως του Ναού του «Δάσκαλου του Γένους» όπως τον αποκαλούσε. Όταν τον ευχαρίστησα μου είπε «όχι εμένα τον Θεό, Εκείνος μου έδωσε το χάρισμα ότι κάνω ότι γράφω είναι από τον Θεό δικό μου δεν είναι τίποτα». Τότε ήταν που μου εμπιστεύθηκε την Ακολουθία της Αγίας Οικογενείας του Μεγάλου Βασιλείου με τον προτροπή να την γιορτάζουμε, όταν μετά από χρόνια το θέμα του εορτασμού της Αγίας Οικογένειας ήρθε στην Ιερά Σύνοδο από τον Μητροπολίτη Γουμενίσσης κ. Δημήτριο ο τότε Αρχιεπίσκοπος μακαριστός Χριστόδουλος ρώτησε ποιος ο συντάκτης της Ακολουθίας και όταν άκουσε το όνομα του Γέροντα είπε «Δεν χρειάζονται άλλα εγκρίνεται", κι έτσι θεσπίστηκε με Συνοδική απόφαση να εορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά τα Φώτα «προς ενίσχυση του ιερού της Οικογενείας θεσμού». ο  μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος είχε γράψει για τον όσιο Γεράσιμο ότι ανήκει στην χορεία των Αγίων Υμνογράφων Ρωμανού του Μελωδού, Ιωάννου του Δαμασκηνού και Ανδρέου Κρήτης, Ο αείμνηστος Μητροπολίτης Κινσάσας Νικηφόρος, μέλος της Συνοδείας του Οσίου και αφοσιωμένος μαθητής του, μας διέσωσε αρκετές μαρτυρίες της αγιότητας του Οσίου από τις από τις οποίες μεταφέρω το θαυμαστό γεγονός, που το έζησα γιατί ήμουν εκεί, του πολλαπλασιασμού των άρτων της πανηγύρεως των Αγίων Πατέρων, όταν από ανθρώπινη αμέλεια διαπιστώθηκε η έλλειψη ψωμιού για τους προσκυνητές, γεμάτος αγωνία ο αείμνηστος Νικηφόρος το ανέφερε στον Γέροντα εκείνος του είπε  «Πήγαινε παιδί μου και συνέχισε το διακόνημά σου. Θα φροντίσει ο Θεός και οι Άγιοί μας». Έφυγα, λέει ο αείμνηστος και αγιασμένος Νικηφόρος, συνέχισα το διακόνημα, ξεχάστηκα εκεί κόβοντας ψωμί, χωρίς πλέον να υπολογίζω. Αφού τελείωσε η πανήγυρη, βλέπω εκεί που είχα τα ψωμιά, ότι είχαν περισσέψει τρία ψωμιά και είχαν φάει πολύ, γιατί ήταν αρκετός ο κόσμος σε ’κείνη την πανήγυρη». . Σε μια άλλη περίπτωση βίωσα κι εγώ την θαυμαστή επικοινωνία του Οσίου με τα ζώα όταν χρειάστηκε να με στείλουν στα Κατουνάκια για μια δουλειά  και ο Γέροντας μου είπε «μη νοιάζεσαι που δεν ξέρεις τον δρόμο, θα σε πάει και θα σε φέρει το Αραπάκι, το αγαπημένο μουλάρι που χρησιμοποιούσε ο άγιος, τον άκουσα λοιπόν να λέει στο Αραπάκι « Θα πας τον π. Τιμόθεο στους Δανιηλαίους κι θα περιμένεις να τον φέρεις πίσω». Κι έτσι έγινε με πήγε και με έφερε χωρίς καμία άλλη εντολή, παρόμοια κατάσταση έζησε και μας διέσωσε ο αείμνηστος Μητροπολίτης Νικηφόρος, βέβαια το αξιολάτρευτο Αραπάκι δεν έκανε άμισθή υπακοή, ήθελε πριν και μετά μια τεράστια αγκαλιά κι ένα φιλί από τον 'Οσιο και τα είχε. Σε μια από τις πολλές μου επισκέψεις στη Μικραγιάννα αποφασίσαμε με τον αδελφό του μακαριστού Νικηφόρου τον Βασίλη να επισκεφθούμε τα φοβερά Καρούλια, αναρριχόμενοι με την χοντρή αλυσίδα τον κρημνώδη βράχο ξαφνικά κοιτώντας πίσω μου το τεράστιο βάθος παρέλυσα από φόβο, έτρεμα, ήταν αδύνατο να συνεχίσω την αναρρίχηση, ο Βασίλης που είχε προηγηθεί άρχισε να με ενθαρρύνει φωνάζοντας εγώ στη φωνή του Βασίλη άκουσα τη φωνή του Γέροντα «Δημητράκη μου ψιλά κοίτα μη κοιτάς πίσω» ο Γέροντας σκέφθηκα είναι εδώ και θα στεναχωρηθεί πολύ αν πέσω θα μπλέξει θα τους χαλάσω τη πανήγυρη, όχι θα τα καταφέρω θα ανέβω και ανέβηκα. Ο Γέροντας βέβαια δεν ήταν εκεί μόνο ο Βασίλης ιδρωμένος από την αγωνία ήταν. Όταν επιστρέψαμε στο Κελί και είπα κατ ιδίαν στον Γέροντα τι ακριβώς συνέβη μου απάντησε, « Πάει πέρασε οι Άγιοι βοήθησαν αλλά δεν θα πεις σε κανένα ότι με άκουσες να σε φωνάζω», πρώτη φορά το λέω εδώ.

Μεγάλη  αγάπη και τον σεβασμό που έτρεφε ο Όσιος προς την Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως τον εκάστοτε Οικουμενικό Πατριάρχη, την Πόλη και την Αγία Σοφία, στη Συνοδεία του ποτέ δεν έγινε διακοπή της μνημονεύσεως του ονόματος του Πατριάρχη και ο ίδιος ερχόταν αρωγός με όλες του τις δυνάμεις στις όποιες ανάγκες του Πατριαρχείου. « Να αγαπάς και να σέβεσαι  τον Ιερό Θεσμό του Πατριαρχείου και τον Πατριάρχη», ήταν μια από τις πρώτες συμβουλές που μου έδωσε όταν χειροτονήθηκα  συμπληρώνοντας πως, «το Γένος επέζησε από το αίμα των Πατριαρχών που όπως ο πελεκάνος έβγαζαν το αίμα τους από την πλευρά τους και το έθρεφαν». Θεωρούσε ως τη μεγαλύτερη ευλογία στη ζωή του την επίσκεψή του στη Βασιλεύουσα και το προσκύνημα του στη Μεγάλη Εκκλησία της του Θεού Αγίας Σοφίας. «Ένιωσα έντονη την παρουσία του Θεού, μας έλεγε, και την ανάσα του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου». Ο Θεός τον αξίωσε η τελευταία επιστολή που έγραψε εν ζωή να απευθύνεται προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη  Βαρθολομαίο στην Πόλη που χτυπούσε η καρδιά του. Την ίδια αγάπη έτρεφε για όλα τα πρεσβυγενή Πατριαρχεία και τις κατά Τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες που του την ανταπέδωσαν με τις ανώτατες τιμητικές διακρίσεις που του απένειμαν εν ζωή και την τιμή και δόξα της Αγιοκατατάξεώς του. Σε μια από τις πολλές μου επισκέψεις ως λαϊκός στη Μικραγιάννα συνάντησα τυχαία στη Δάφνη τον μακαριστό Μητροπολίτη Λεοντοπόλεως Διονύσιο, του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, στον οποίο πρότεινα να έρθει μαζί μου στη Μικραγιάννα για την πανήγυρη των Αγίων Πατέρων, εκείνος δέχτηκε με χαρά γιατί δεν είχε ποτέ συναντήσει τον Όσιο και ΄θελε πολύ να τον γνωρίσει. Όταν φτάσαμε σκέφτηκα πως ίσως ήταν λάθος μου η πρόσκληση γιατί δεν υπήρχε προηγούμενη συνεννόηση με τους Πατέρες που είχαν ήδη καλέσει τον Επίσκοπο Ροδοστόλου κ. Χρυσόστομο, μετά την εγκάρδια υποδοχή του Αρχιερέως την ώρα που με καλωσόριζε ο Γέροντας του είπα σιγά, « Γέροντα συγνώμη ενήργησα αυτοβούλως έφερα τον Δεσπότη χωρίς να σας το πω», «Μας έφερες την Αλεξάνδρεια στην έρημο της Μικραγιάννας και ζητάς συγνώμη, όχι παιδί μου εμείς σ ευχαριστούμε» και έγινε μια αξέχαστη γιορτή με συλλείτουργο των δύο Αρχιερέων. 

Η Ορθοδοξία ευτύχησε να έχει στο σώμα της στους δύσκολους τούτους χρόνους αυτή την Μεγάλη μορφή που αποτελεί, «Το καύχημα του αγιορειτικού μοναχισμού, τη δόξα της κατά Ανατολάς Ορθοδόξου Εκκλησίας, το σέμνωμα του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου». Καθήκον όλων μας η προβολή του σπουδαίου έργου του και της κατά Χριστόν ζωής του, ο Όσιος Γεράσιμος υπήρξε πρώτα Μοναχός και μετά Υμνογράφος και όπως γράφει ο μεγάλος λόγιος Μοναχός αείμνηστος  Θεόκλητος Διονυσιάτης «Η αναγνώριση του Γέροντος Γερασίμου ως Αγίου έχει και ποιμαντικές διαστάσεις, αποτελεί «ανάγκη παρουσιάσεως ενός αληθινού χριστιανού, σε μίαν εποχήν εκτεταμένης διαφθοράς και προκεχωρημένης σήψεως ιδεών και ηθικής παγκοσμίως». 

 Ελπίζουμε στις προσευχές του Οσίου Πατρός  προς τον Κύριο, για το Αγιώνυμο όρος. Την ευλογημένη του Συνοδεία και τα κατά πνεύμα παιδιά του, για την Ελλάδα μας, την Βόρειο Ήπειρο και όλο τον πονεμένο κόσμο που τόσο πολύ αγάπησε. Κλείνουμε γόνυ στην μνήμη του και τον ευχαριστούμε για όσα μας πρόσφερε και όσα μας άφησε, τον τιμούμε, τον υμνούμε, τον προσκυνούμε και δοξολογούμε την Χάρη του. 

Σας ευχαριστώ!

Το απόγευμα της Τετάρτης, 21ης Ιουνίου, στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο Βεροίας πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των «ΚΘ´ Παυλείων» η καθιερωμένη Εσπερίδα με τίτλο: «Σύγχρονες Μορφές της Εκκλησίας», η οποία φέτος ήταν αφιερωμένη στον νέο Άγιο της Εκκλησίας μας, Όσιο Γεράσιμο τον Υμνογράφο – Μικραγιαννανίτη. Την εκδήλωση προλόγισε και παρουσίασε ο Αρχιερατικός Επίτροπος Βεργίνης Αρχιμ. Ιερεμίας Γεωργαλής, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε o Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σμύρνης κ. Βαρθολομαίος, εκπρόσωπος της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου. Στη συνέχεια ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, πνευματικός υιός του Οσίου Γερασίμου, εκφώνησε την εναρκτήρια εισήγηση και αναφέρθηκε στις προσωπικές του εμπειρίες από τον Όσιο Γεράσιμο. Για τον θαυμαστό βίο και το υμνογραφικό χάρισμα του Οσίου Γερασίμου ομίλησαν ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Ιεράς Μητροπόλεως Νέας Ιωνίας Αρχιμ. Τιμόθεος Ηλιάκης, ο Αρχιμ. Νεκτάριος Μικραγιαννανίτης και ο ομ. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Γεώργιος Μαρτζέλος. Παρευρέθηκαν και τίμησαν με την παρουσία τους ο εκπρόσωπος της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους Γέρων Γεράσιμος Αγιοπαυλίτης, τοπικοί πολιτικοί άρχοντες, κληρικοί, μοναχοί, μοναχές και πλήθος ευσεβών Βεροιέων. Στην αρχή και στο τέλος της διαδικτυακής ομιλίας ακούγεται το Απολυτίκιο του Οσίου Γερασίμου, το οποίο ψάλλουν οι Ιεροψάλτες κ. Θεμιστοκλής Στεργίου και κ. Θωμάς Μούτσιος.

Μητροπολίτου Νικηφόρου Μικραγιαννανίτη: Εμπειρίες από τον όσιο Γεράσιμο Υμνογράφο

 Εμπειρίες από πνευματικά τέκνα του Γέροντα Γερασίμου Μικραγιαννανίτου (1903-1991)

Νικηφόρου Μικραγιαννανίτη, Αρχιεπισκόπου Κινσάσας και Εξάρχου Κεντρώας Αφρικής 

Από την πρώτη στιγμή που γνώρισα τον πολυσέβαστο Γέροντά μας Γεράσιμο, με είλκυσε η απλότητά του, η ταπείνωσή του, η αγάπη του και η σοφία του. Αυτά σε μαγνήτιζαν, μιλούσαν στην καρδιά σου με έναν διαφορετικό τρόπο, ο οποίος ήταν ανερμήνευτος. Είχες μπροστά σου έναν σοφό, έναν χαρισματούχο, έναν άγιο που είχε την απλότητα ενός μικρού παιδιού. Βρισκόσουν μπροστά σε έναν άνθρωπο που ένοιωθες ότι είχε κάτι άλλο, που οι άλλοι άνθρωποι δεν το είχαν. Κάτι που δεν ήταν του κόσμου τούτου. Το βλέμμα του σε διάβαζε. Διάβαζε τα κατάβαθά σου, αλλά δεν τα αποκάλυπτε. Με τρόπο όμως σε οδηγούσε, ήξερε να κρύβεται και να οδηγεί, να βοηθά χωρίς να καταλαβαίνεις.

Θυμάμαι περιπτώσεις που γύριζα στη Μικρά Αγία Άννα από την Αθωνιάδα, γεμάτος προβλήματα, στενοχώριες και άλλα και μόνο με το βλέμμα του μου τα έλυε, μ’ έναν διαφορετικό τρόπο χωρίς να τα συζητάμε, μ’ έναν μυστηριώδη τρόπο που δεν μπορώ να το εξηγήσω. Το βλέμμα του αρκούσε να σε ειρηνεύσει, να σε γαληνεύσει, μάλιστα εκείνα τα μάτια του έμπαιναν βαθειά στην ψυχή σου. Έκρυβε συνέχεια την αρετή του, θα έλεγα, με πολύ πείσμα. Θυμάμαι την περίοδο 1971-1974 ήμουν φοιτητής της Θεολογικής Σχολής της Θεσσαλονίκης και ο πατήρ Πολύκαρπος Μαντζάρογλου (†), ο ιδρυτής του Μοναστηριού του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στη Σουρωτή και μετά της Παναγίας της Μάκρης, μου είχε αναθέσει το Κατηχητικό των αρρένων στα Βασιλικά της Χαλκιδικής. Τότε πήρα μια ομάδα από τα παιδιά και ήρθαμε να προσκυνήσουμε στο Άγιον Όρος, με σκοπό να συναντήσουμε και τον Γέροντα Γεράσιμο και για καλή τύχη στο πλοίο μέσα από τη Δάφνη στην Αγία Άννα συναντήσαμε τον Γέροντα. Τρέξανε τα παιδιά αμέσως κοντά του γιατί τους είχα μιλήσει γι’ αυτόν. Αυτός καθόταν σε μια γωνιά στο πλοίο μέσα σε κείνα τα ξύλινα πλοία που υπήρχαν τότε και προσηύχετο με το κομποσχοίνι του. Μόλις μας είδε σταμάτησε και με πολλή αγάπη δέχτηκε τα παιδιά και τους μίλησε. Τα παιδιά χάρηκαν, άρχισαν να τον ρωτούν διάφορα, άνοιξαν την καρδιά τους και του είπαν κάτι που τότε ένας καθηγητής του Γυμνασίου στα Βασιλικά τους είπε, κάτι πολύ περίεργο. Συζητιόταν μάλιστα εκείνες τις μέρες πολύ στα Βασιλικά. Γέροντα, του λένε, ο καθηγητής μας στο Γυμνάσιο μάς είπε, ότι επειδή ο Χριστός ήταν ψηλός και αδύνατος, κάποιος Ισπανός ερευνητής επιστήμονας είπε ότι ήταν φυματικός, τί λέτε εσείς; Ο Γέροντας ταράχτηκε, προσπάθησε να τους πει ότι αυτό που τους είπε ο καθηγητής ήταν μεγάλη ανοησία και δεν ευσταθεί. Μερικά παιδιά όμως επέμεναν και έλεγαν: Μα ο καθηγητής μας το είπε αυτό! Ο Γέροντας τότε άλλαξε τη μορφή του, έλαμψε και φώναξε: «Μα παιδιά μου, τον είδα τον Χριστό, είναι ωραίος, όμορφος, δεν είναι όπως το λέει ο καθηγητής σας, λάμπει, είναι γεμάτος φως». Μόλις κατάλαβε όμως ότι έβγαλε αυτό, αποκάλυψε δηλαδή αυτή τη θεοφάνεια που είχε, σταμάτησε και κούρνιασε σαν φοβισμένο πουλί. Κάποια άλλη φορά, προσπαθώντας να μου εξηγήσει τι είναι η νοερά προσευχή και ποιά διαφορά έχει από αυτό που νομίζουν οι άνθρωποι ότι, όταν λένε το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με» κάνουν νοερά προσευχή, μου τόνισε για την καθαρότητα την οποία πρέπει να έχει κανείς στον νου, μου τόνιζε για την αγάπη που πρέπει να έχει, για τον αγώνα, για την εκκοπή του θελήματος, για την υπακοή και τέλος κατέληγε, αυτό είναι μόνο των τελείων αγίων ανθρώπων, των τελείων ασκητών και άρχισε μετά να μου διηγείται, πώς γίνεται αυτή η επίσκεψη του Θεού. Και έλεγε κατά την ώρα της επισκέψεως της Χάριτος του Θεού, ο άνθρωπος γεμίζει με φως, το σώμα του όλο φωτίζεται, γίνεται διαμπερές και όλη αυτή την εικόνα μου την εδιηγείτο. Και τέλος τον ρώτησα: «Γέροντα, πώς είναι δυνατόν αυτό να γίνει;». Άρχισε τότε να μου διηγείται μια τέτοια κατάσταση, που χωρίς να λέει τον εαυτό του, φαινόταν ότι ήταν αυτός ο ίδιος και προσπαθούσε να το κρύψει όταν κατάλαβε ότι εγώ άρχισα να καταλαβαίνω, ότι εννοούσε τον εαυτό του, σταμάτησε απότομα και άλλαξε τη συζήτηση!  Ήταν παραμονές της πανηγύρεως των Αγίων Πατέρων Διονυσίου και Μητροφάνους. Νέο καλογέρι τότε, βρισκόμουν εκεί πέρα. Όλοι οι πατέρες ήταν απασχολημένοι με την προετοιμασία της πανηγύρεως. Έπρεπε κάποιος να πάει στα Κατουνάκια που ήταν ο ράπτης ο Χρυσόστομος ο Κύπριος για να του δώσει κάποια υφάσματα για την πανήγυρη, να τα διορθώσει και να πάρει κάποια άλλα επιδιορθωθέντα ιερατικά άμφια. Με κάλεσε ο Γέροντας και μου είπε να πάρω το «αραπάκι», δηλαδή το μουλάρι που συνέχεια αυτός χρησιμοποιούσε, και να πάω στον ράπτη τον Χρυσόστομο. «Μα», του λέω, «Γέροντα δεν έχω ξαναπάει, δεν ξέρω πού μένει. Θα χαθώ μέσα στα Κατουνάκια», μια και δεν ήξερα καθόλου τα Κατουνάκια και ιδιαίτερα την περιοχή όπου ήταν η Αγία Αικατερίνη και ασκήτευε ο πατήρ Χρυσόστομος ο ράπτης ο Κύπριος. «Μην στενοχωριέσαι -μου λέει- θα πας με τον “αράπη”, θα του πω και θα σε πάει στην πόρτα. Δεν θα έχεις κανένα πρόβλημα». Ετοιμάστηκα, δεν σας κρύβω ότι είχα μεγάλη αγωνία, που θα πάω στο άγνωστο, αφού δεν είχα πάει προς τα ’κεί. Τον πατέρα Χρυσόστομο τον είχα γνωρίσει βέβαια, γιατί ήταν τραπεζάρης σε διάφορες πανηγύρεις. Τότε ο Γέροντας πήγε στο αυτί του μουλαριού και σαν να μιλούσε σε έναν άνθρωπο, του είπε: «Αραπάκι, θα τον πας τον Νικηφόρο στον πατέρα Χρυσόστομο τον ράπτη». Το ζώο έκανε μια κίνηση συγκαταβάσεως σαν να απαντούσε σε αυτό που είπε ο Γέροντας. Γυρνάει ο Γέροντας και μου λέει: «Μη φοβάσαι, άστο μόνο του, θα σε πάει αυτό εκεί στον ράπτη». Πράγματι ξεκίνησε, δεν σας κρύβω την αγωνία μου, φύγαμε από τη Μικρή Αγία Άννα, ανεβήκαμε προς τα Κατουνάκια, περνούσαμε μέσα από πυκνούς θάμνους, μέχρι να φτάσουμε ψηλά στην Αγία Αικατερίνη, βρεθήκαμε μπροστά σε μια καγκελόπορτα και σταμάτησε το ζώο. Απόρησα. Περίμενε εκεί ώρα. Λέω, τί έκανε; Έκανε λάθος τώρα; Τί είναι αυτή η καγκελόπορτα; Λέω, μάλλον θα πρέπει να την ανοίξω. Κατέβηκα, άνοιξα την καγκελόπορτα, προχώρησε λίγο το ζώο ίσα-ίσα για να μπορέσω να την κλείσω και περίμενε, κατάλαβα ότι έπρεπε να κλείσω την καγκελόπορτα. Την έκλεισα, περίμενε να ανέβω επάνω και να συνεχίσω. Συνέχισα αφού ανέβηκα πήγε και με σταμάτησε μπροστά στην πόρτα του Κελλιού του πατρός Χρυσοστόμου. Εκεί, κατέβηκα, έκανα τη δουλειά που μου είχε πει ο Γέροντας, πήρα τα άμφια που έπρεπε να πάρω και γύρισα πίσω. Γύρισα στο Κελλί, ο Γέροντας με υποδέχτηκε με ένα πηγαίο χαμόγελο και μου είπε: «Καλά σε πήγε. Γιατί αγωνιούσες;». Χάιδεψε το «αραπάκι», του έδωσε ένα παξιμάδι και του λέει· «μπράβο αραπάκι, μπράβο». Απόρησα τότε και λέω· και τα ζώα υπακούν στον Γέροντα! Είχαμε πανηγύρι στο Κελλί, δεν ήταν η πανήγυρη των Αγίων Διονυσίου και Μητροφάνους, και είχα το διακόνημα του τραπεζάρη και ετοίμασα την τράπεζα. Κάποια στιγμή βλέπω, ότι όλα τα ψωμιά τα οποία υπήρχαν ήταν μόνο τρία. Τότε δεν είχα προβλέψει ότι έπρεπε νά ’χουμε περισσότερα ψωμιά. Ήταν δικό μου φταίξιμο, δεν είχα ενημερώσει τον Γέροντα ότι είναι λίγα τα ψωμιά και πώς θα βγάλουμε την πανήγυρη; Τότε μ’ έπιασε κρύος ιδρώτας. Τώρα τί θα κάνουμε; Ο κόσμος μαζευόταν, τα ψωμιά σε καμμιά περίπτωση δεν θα έφταναν. Πήγα αρκετά τρομαγμένος στον Γέροντα και του λέω: «Ευλόγησον, Γέροντα, δεν προέβλεψα, μόνο τρία ψωμιά έχουν μείνει, τί θα κάνουμε;». Να ζυμώσουνε δεν γινόταν, από τη Δάφνη δεν ερχόταν κανένας εκείνη την ώρα να μας φέρει ψωμιά. Έτσι θα μέναμε χωρίς ψωμιά και ο κόσμος μαζευότανε. Εκείνος όμως με χτύπησε στην πλάτη και με ήρεμο ύφος μου είπε: «Πήγαινε παιδί μου και συνέχισε το διακόνημά σου. Θα φροντίσει ο Θεός και οι Άγιοί μας». Έφυγα, συνέχισα το διακόνημα, ξεχάστηκα εκεί κόβοντας ψωμί, χωρίς πλέον να υπολογίζω. Αφού τελείωσε η πανήγυρη, βλέπω εκεί που είχα τα ψωμιά, ότι είχαν περισσέψει τρία ψωμιά και είχαν φάει πολύ, γιατί ήταν αρκετός ο κόσμος σε ’κείνη την πανήγυρη. Ο Γέροντας για μια περίοδο όταν έβγαινε στη Θεσσαλονίκη, έμενε στο πατρικό μου σπίτι και εκεί τον επεριποιείτο η αείμνηστη μητέρα μου. Πολλές φορές, μου έλεγε η μητέρα μου, αλλά και άλλοι επισκέπτες, ότι ευωδιάζει το δωμάτιο του Γέροντα. Την ευωδία αυτή την είχα νοιώσει και εγώ και άλλα μέλη της οικογενείας μας και μάλιστα ακόμη και στα ρούχα τα οποία έδινε για να πλυθούνε. Θυμάμαι μια άλλη μέρα, ήταν μεσημέρι και είχε στρωθεί το τραπέζι. Ο Γέροντας αργούσε να κατέβει στο τραπέζι. Με έστειλε τότε ο αείμνηστος πατήρ Διονύσιος, ο Πνευματικός μας να πάω να τον φωνάξω. Ανεβαίνοντας τις σκάλες φώναζα, «Γέροντα, Γέροντα», δεν απαντούσε. «Γέροντα έλα για φαγητό». Τίποτα. Πάω στο γραφείο του, δεν τον βλέπω. Πάω στο δωμάτιό του έλειπε. Είχα δει ανοιχτή την μπαλκονόπορτα, βγαίνω έξω και τον βλέπω να είναι αφοσιωμένος στο κομποσχοίνι του. Φωνάζω πάλι, δεν με άκουγε. Τότε τον κούνησα και σαν να είχε έλθει από άλλο κόσμο -και πράγματι ήταν σε άλλο κόσμο- ταράχτηκε και τότε ένοιωσα τη μεγαλύτερη ένοχή που έχω νοιώσει στη ζωή μου. Μια άλλη φορά πάλι, ήταν απόγευμα, και ήταν πάλι η ώρα του φαγητού και αργούσε να κατέβει. Μ’ έστειλε πάλι ο π. Διονύσιος, να πάω να τον φωνάξω. Ήταν στο γραφείο του και έγραφε. Φώναξα, ξαναφώναξα, μπήκα μέσα και ’κείνη την ώρα ταράχτηκε και μου λέει: «Αχ τί μ’ έκανες! Τώρα ήταν εδώ πέρα ο Άγιος Δημήτριος και έγραφα». Πάλι ένοιωσα αρκετά ένοχος που τον σταμάτησα από αυτή την ουράνια οπτασία. Αλλά εκείνο που μας συγκινούσε πολύ, ήταν η ταπείνωσή του. Όταν ένοιωθε ότι κάτι μπορεί να είχαμε σκεφθεί ή νόμιζε ότι μας είχε στενοχωρέσει, ερχόταν εκεί που βρισκόμασταν και έβαζε μετάνοια και μας ζητούσε συγγνώμη. Μια φορά ήμουν στο εργαστήρι του Κελλιού και εκεί που καθόμουν, βλέπω τον Γέροντα να έρχεται να μου βάζει μετάνοια. «Γέροντα, του λέω, τί έγινε; τί έπαθες;». «Αχ παιδί μου, μήπως δεν πρόσεξα και σε σκανδάλισα, συγχώρεσέ με, μήπως πέρασε κάποιος λογισμός και σε σκανδάλισα». Λόγω της υπηρεσίας μου στην Αθωνιάδα και της διακονίας μου εκεί, με την πολλή δουλειά που είχαμε εκεί πέρα, οι Ακολουθίες ήταν, φυσικά, μικρότερες λόγω της Σχολής, δεν μπορούσα να κάνω πάντα όλο τον κανόνα μου. Δεν μπορούσα να ζω όπως όλοι οι άλλοι πατέρες, με τις αγρυπνίες τους, με τις πλήρεις Ακολουθίες τους και πάντα είχα το παράπονο και πήγαινα και του το έλεγα. Η απάντησή του ήταν: «Παιδί μου νά ’χεις πάντα τον νου σου στον Θεό, ό,τι κάνεις, όπου βρίσκεσαι νά ’χεις στον νου σου τον Θεό, κάνε κάτι, αν δεν μπορείς να το κάνεις όλο κάνε λίγο, αλλά μην αφήνεις ούτε μια μέρα χωρίς να κάνεις κάτι». Μια φορά άκουσα που διηγούνταν σ’ ένα Μοναχό ο οποίος είχε έλθει να τον επισκεφθεί για μια περίπτωση. Του έλεγε για να μπορέσει να τον στηρίξει, ότι είδε σε όραμα έναν ασκητή που ζούσε εκεί στα Καρούλια ενάρετα, τον όποίο γνώριζε και ο οποίος έχει μεγάλο όνομα, δεν αναφέρω το όνομά του τώρα, και είχε κοιμηθεί. Τον είδα σαν σε οπτασία να είναι πολύ στενοχωρημένος και να μου λέει: «Αχ γερο-Γεράσιμε, εδώ στον θρόνο του Θεού μεγαλύτερη αξία έχουν αυτοί που κάνουν υπακοή σε Γέροντα από μας πού ασκητέψαμε μέσα σε σπηλιές. Μακάρι να ήμουν και εγώ σε υπακοή Γέροντα». Όταν ό Γέροντας μιλούσε για την Κωνσταντινούπολη, για την Αγιά Σοφιά, τον έβλεπες να δακρύζει, να διηγείται με πάθος, και πάντα δάκρυα έβγαιναν από τα μάτια του. Ήμασταν μια φορά στη Στρατονίκη. Τότε δεν είχε κτιστεί ακόμη ο Άγιος Μητροφάνης. Ήμασταν στον Άγιο Νικόλαο και ήταν εκεί ο Ιερεύς π. Θεόδωρος, ο οποίος αγαπούσε πολύ τον Γέροντα. Δεν είχε γίνει, ακόμη, η Ακολουθία για τον Άγιο Μητροφάνη που έγινε μετέπειτα, η οποία αναφέρεται στη Στρατονίκη όπου εκεί ιεραποστολικά διακόνησε ο Άγιος Μητροφάνης. Ο π. Θεόδωρος του λέει: «Γέροντα, όλο θα λέμε το τροπάριο που λέτε στο Άγιον Όρος; Δεν μπορείτε να μας κάνετε ένα τροπάριο για εδώ, που να αναφέρεται στη Στρατονίκη και για το θαύμα το οποίο έκανε ο Άγιος Μητροφάνης εδώ;». Και ο Γέροντας του λέει, «φέρε μου ένα χαρτάκι». Του έδωσε ένα χαρτί, έκανε τον σταυρό του και αμέσως άρχισε να γράφει το Απολυτίκιο του Αγίου. Όλοι εντυπωσιαστήκανε, το πόσο η χάρις του Θεού τον επεσκίασε και έγραψε ένα θαυμάσιο Απολυτίκιο."