Μνήμη Πατριάρχου πρώην Ιεροσολύμων Ειρηναίου

Αρχιμ. Τιμοθέου Ηλιάκη : Μνήμη Πατριάρχου πρ. Ιεροσολύμων Ειρηναίου στη συμπλήρωση ενός έτους από την μακαρία κοίμησή του.

Ήταν 10 του μηνός Ιανουαρίου του 2023, λίγες ημέρες μετά τις χαρμόσυνες του Αγίου Δωδεκαημέρου της Χριστιανοσύνης εορτές, όταν ο Αρχηγός της Ζωής και του θανάτου ο εναθρωπήσας Κύριος, κάλεσε κοντά Του τον πιστό και αγαθό δούλο Του, τον μακαριστό  Πατριάρχη Ειρηναίο για να τον αναπαύσει εν Χώρα ζώντων, να του απαλύνει τον πόνο και να τον ξεκουράσει στην αγκαλιά του Αβραάμ. Ο Πατριάρχης πρ. Ιεροσολύμων Ειρηναίος, ο πολύπαθος, καλοκάγαθος, αγιασμένος από τον μεγάλο Σταυρό που σήκωσε πέταξε στους Ουρανούς. Άντεξε με Ιώβειο υπομονή και γενναιότητα την κακία των ανθρώπων και μάλιστα αυτών που έβγαλε από την αφάνεια και ευεργέτησε, ευλογούσε τους πάντες δεν αγανάκτησε ποτέ. Στις Ι0 Ιανουαρίου 2023 έπεσε η Βασιλική δρυς χτυπημένη από τις θύελλες και τους ανέμους της μικροψυχίας των ανθρώπων.  Την ίδια ημέρα συνταξιδιώτης του Πατριάρχη στους Ουρανούς και ένας Βασιλιάς ο Κωνσταντίνος της Ελλάδος. Μακριά από τους Θρόνους τους και οι δύο ζούσαν με την προσμονή της δικαιώσεως τους από τον Δικαιοκρίτη Κύριο. Ένας Βασιλιάς και ένας Πατριάρχης μπροστά στον Θρόνο του Θεού χωρίς διάσημα και τίτλους μόνο με τα έργα τους προσβλέπουν πλέον στη Δίκαια Κρίση Του για τη σωτηρία της Ψυχής τους. Ένας Πατριάρχης κι ένας Βασιλιάς μπροστά στην Ιστορία που θα έχει και τον τελευταίο λόγο για την πορεία της επίγειας ζωής τους, τα έργα και τις ημέρες τους. 

Ο μακαριστός Πατριάρχης Ειρηναίος, κατά κόσμο Εμμανουήλ Σκοπελίτης, γεννήθηκε στη Σάμο στις 17 Απριλίου του 1939, σε ηλικία μόλις 13 ετών, το 1953, πήγε στα Ιεροσόλυμα. Εκάρη Μοναχός υπό του μακαριστού Πατριάρχου Βενεδίκτου το 1959 μετονομασθείς Ειρηναίος. Διάκονος χειροτονήθηκε το 1959 και διετέλεσε Αρχιδιάκονος  των Πατριαρχείων. Το 1965 χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος. Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή Αθηνών το 1966 και την ίδια χρονιά του δόθηκε το οφίκιο του Αρχιμανδρίτη. Στις 29 Μαρτίου 1981 χειροτονήθηκε Αρχιεπίσκοπος Ιεραπόλεως. Διετέλεσε Έξαρχος του Παναγίου Τάφου στην Αθήνα από το 1979 μέχρι το 2001. Το 1994 προήχθη σε Μητροπολίτη. Στις 13 Αυγούστου 2001 εξελέγη Πατριάρχης της Αγίας Πόλεως Ιερουσαλήμ και πάσης Παλαιστίνης, σε διαδοχή του αειμνήστου Πατριάρχη Διοδώρου και ενθρονίστηκε στις 13 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους παρουσία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Στεφανόπουλου, του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χριστόδουλου, του Αρχιεπισκόπου Τσεχίας Νικολάου  και Εκπροσώπων του Οικουμενικού Πατριαρχείου και όλων των Αυτοκεφάλων Εκκλησιών. Η Πατριαρχία του Ειρηναίου ξεκίνησε μεν με ευχές και προσδοκίες συνάντησε δε πολλές δυσκολίες και προβλήματα με αφετηρία την καθυστέρηση της αναγνωρίσεως του από το Κράτος του Ισραήλ, την άσχημη οικονομική κατάσταση του Πατριαρχείου ενδεικτικό της οποίας ήταν το γεγονός ότι για τα έξοδα της ενθρονίσεως συνέβαλλαν η Ελληνική Κυβέρνηση δια του ΥΠΕΞ και ο μακαριστός  Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, καθώς και η αρνητική μέχρι εχθρική στάση ορισμένων από τους αντιπάλους του στη διαδοχή. Παραταύτα ο Πατριάρχης δούλεψε με όλες τις δυνάμεις του για την βελτίωση των συνθηκών που επικρατούσαν στο Πατριαρχείο που παιδιόθεν αγάπησε και των ιερών δικαιωμάτων της Σιωνίτιδος Εκκλησίας στην Αγία Γη, ενώ ανύψωσε τις σχέσεις του Πατριαρχείου με το Οιουμενικό Πατριαρχείο και την Εκκλησία της Ελλάδος. Αγκάλιασε το πονεμένο Ποίμνιο του ενώ παράλληλα φρόντισε για την Ελληνική Κοινότητα των Ιεροσολύμων Έβλεπε τα ιερά Προσκυνήματα σαν προέκταση της Ελλάδος στη Αγία Γη  και το όραμά του ήταν να διακονούνται αυτά μόνο από Έλληνες Πατέρες. Δεν υπήρξε ασφαλώς αλάνθαστος μα ούτε και καταχραστής. Υπήρξε θύμα της πολλής του αγάπης, της αγαθότητας και της ανεκτικότητας του. Ο Πατριάρχης Ειρηναίος ήταν αθώος. κανένα δικαστήριο δεν τον καταδίκασε ποτέ. «Έχω τη συνείδησή μου ήσυχη», είχε πει σε συνέντευξη του στη δημοσιογράφο Μαρία Γιαχνάκη μεσούσης της κρίσης που είχε ξεσπάσει και των άδικων συκοφαντιών εναντίον του με στόχο την απομάκρυνσή του από τον θρόνο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, που με μεθόδους KGB είχαν υφάνει οι αντίπαλοί του, που πέτυχαν τελικά τη ανατροπή του βοηθούμενοι από "ευλαβέστατους", από το ευ λαμβάνω, "δημοσιογράφους", επίορκους δικηγόρους και ορισμένους ανεύθυνους πολιτικούς, αλλά ευτυχώς δεν πέτυχαν την κατάληψη του Θρόνου του, άλλος που δεν είχε καμία σχέση με την σκευωρία αντ αυτών αναδείχθηκε, ενώ σε ερώτηση πως κατάφερε να ανταπεξέλθει απάντησε λακωνικά: «Με προσευχή». Σε άλλο σημείο της συνέντευξή του όταν ρωτήθηκε εάν είναι πληγωμένος είπε ότι: «Δεν πλήγωσαν εμένα αλλά το Πατριαρχείο μας». Ο μακαριστός Πατριάρχης Ειρηναίος έφυγε πικραμένος μεν αλλά δικαιωμένος από την παρούσα ζωή. Η ζεστή αγκαλιά του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ.  Ιερωνύμου που τον φιλοξένησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του και που για μια ακόμα φορά τον ευχαριστούμε όλοι όσοι αγαπήσαμε τον Ειρηναίο, η αποκατάσταση του στην Αρχιερωσύνη, η αγαπητική, αδελφική επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου στο ταπεινό κελί του στα Ιεροσόλυμα όπου έζησε "μόνος  μόνω τω Θεώ", η συμπαράσταση πολλών Αρχιερέων και Κληρικών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, η φροντίδα των πνευματικών του παιδιών, η θαλπωρή των συγγενικών του προσώπων, η αγάπη και ο σεβασμός πολλών Αγιοταφιτών Πατέρων ήταν μια μεγάλη δικαίωση που δρόσισε τα πικραμένα του χείλη. Η εξόδιος Ακολουθία και η ταφή του έγιναν όπως αρμόζει σε Πατριάρχη πάλι με την μέριμνα του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου, αλλά και του πολιού Μητροπολίτου Σάμου και Ικαρίας κ. Ευσεβίου που τον πήρε κοντά του στην πατρώα γη της Σάμου για να αναπαυθεί στα ιερά χώματα της Ιεράς Μονής του Τιμίου Σταυρού απ όπου ξεκίνησε την πορεία του μέσα στην Εκκλησία. Μιλώντας κατά την εξόδιο Ακολουθία του μακαριστού Πατριάρχου, ο Μητροπολίτης Σάμου σκιαγράφησε γλαφυρά την προσωπικότητα και το ήθος του εκλιπόντος λέγοντας ανάμεσα σε άλλα.«…Διατρέχοντες ἐν συντόμῳ τήν ὅλην του βιοτήν θά μπορούσαμε νά εἴπωμεν ὅτι ὑπῆρξε προσηλωμένος εἰς τίς ἀρχές καί τά ἑλληνορθόδοξα ἰδεώδη τῆς ἀμωμήτου πίστεώς μας. Ἐργάσθηκε φιλοπόνως ἔργοις καί λόγοις διά τήν Ἁγίαν μας Ἐκκλησίαν τήν Ὁποίαν διῃκόνησε μεθ’ ἱεροῦ ζήλου, συνεπείας ὑποδειγματικῆς, θαυμαστῆς μακροθυμίας, ἀκαταβλήτου ὑπομονῆς καί παραδοσιακῆς ἑλληνορθόδοξης ἀρχοντιᾶς. Ὑπῆρξε πάντοτε εὐγενής καί εὐπροσήγορος, εὐχερῶς διακρινόμενος διά τήν εὐρυμάθειαν καί τήν καλοδύνην του, καταδεκτικός καί φιλόξενος καί συνελόντι εἰπεῖν ἠνάλωσεν ἑαυτόν εἰς τήν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ καί τοῦ ἀνθρώπου, διακονῶν μέχρις ἐσχάτων τήν Ἐκκλησίαν, ὡς σῶμα Χριστοῦ καί ἀναδεχόμενος ἀγογγύστως τόν σταυρόν, ὅν ὁ Κύριος ἐπέτρεπε νά σηκώνει ἑκάστοτε. Ἀφορμήθη ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Διηκόνησε εἰς τούς Ἁγίους τόπους, ὑπό τήν σκέπην τοῦ φρικτοῦ Γολγοθᾶ. Ἐβίωσε τό σταυρικόν φρόνημα. Καί ἀναπαυθείς ἐν Κυρίῳ εἰς τόν Τίμιον Σταυρόν ἐπιστρέφει….Μακαριώτατε Πάτερ καί Δέσποτα καί μακαριστέ Πατριάρχα, ἠγαπημένε ἐν Κυρίῳ Ἀδελφέ καί Συμπατριῶτα, λαβών εὐχαρίστως τήν μεγίστην τιμήν καί εὐλογίαν ἵνα ἐκπροσωπήσω τήν Α.Μ., τόν Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερώνυμον καί τήν Ἱεράν Σύνοδον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, τῶν Ὁποίων τήν στοργήν καί ἔμπρακτον ἀγάπην ἀπῃύλασες κατά τά τελευταία τέσσαρα ἔτη τῆς δοκιμασίας τῆς ὑγείας σου, μεταφέρω τήν μύχιον εὐχήν Τους εἰς τήν ἐξόδιον ὑπέρ τῆς Μακαριότητός Σου τελουμένην ἀκολουθίαν ταύτην, ἐν τῇ πεφιλημένῃ γενετείρᾳ, ὅπως Κύριος ὁ Θεός τάξῃ τήν μακαρίαν Σου ψυχήν ἐν τῇ χώρᾳ τῶν Ζώντων, ἐν σκηναῖς Ἁγίων καί Δικαίων, τό δέ πολύαθλον σῶμα σου ἀναπαύσῃ ἀπό τῶν κόπων καί τῶν πόνων, ἐκ τῶν πολλῶν καί ποικίλων ἀγώνων καί δοκιμασιῶν τῆς ὀγδοντατετράχρονης ζωῆς καί διακονίας Σου εἰς τό Σῶμα του Χριστοῦ, ἀνταποδίδων σοί πολλαπλασίως ἀνθ’ ᾦν προσήνεγκας τῇ Ἐκκλησίᾳ καί τῇ Πατρίδι, ὡς πολλά ὑπέρ αὐτῶν μογήσαντι…»

Εἰρηναίου τοῦ Θειοτάτου τέ καί Μακαριωτάτου Πατριάρχου

Αἰωνία ἡ μνήμη!"

Πατριαρχική Απόδειξις επί τοις Χριστουγέννοις (2023)

                                              

                                                   + Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ

ΕΛΕῼ ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ – ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ  

                                           ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ

ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ, ΕΛΕΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗΝ 

ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝ ΒΗΘΛΕΕΜ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ

Τιμιώτατοι ἐν Χριστῷ ἀδελφοί Ἱεράρχαι καί πεφιλημένα τέκνα,

Ἄνωθεν εὐδοκίᾳ ἑορτάζομεν καί ἐφέτος ἐν ψαλμοῖς καί ὕμνοις καί ᾠδαῖς πνευματικαῖς τήν κατά σάρκα Γέννησιν τοῦ προαιωνίου Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, τήν φανέρωσιν δηλονότι τοῦ μυστηρίου τοῦ Θεοῦ καί τοῦ ἀνθρώπου. Κατά τόν Ἅγιον Νικόλαον Καβάσιλαν, τά τελούμενα εἰς τήν Θείαν Λειτουργίαν εἶναι «τῆς ἐνανθρω-πήσεως τοῦ Κυρίου μυσταγωγία», τό δέ ἐν τοῖς προοιμίοις αὐτῆς δοξολογικόν «Εὐλογημένη ἡ Βασιλεία τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» μαρτυρεῖ «ὅτι διά τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Κυρίου πρῶτον ἐμάνθανον οἱ ἄνθρωποι ὡς εἴη τρία πρόσωπα ὁ Θεός» [1]. Ὁ ἱερός πατήρ διακηρύττει ὅτι ὁ Κύριος καί  Σωτήρ ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός «τόν ἀληθινόν ἄνθρωπον καί τέλειον καί τρόπων καί ζωῆς καί τῶν ἄλλων ἕνεκα πάντων πρῶτος καί μόνος ἔδειξεν» [2].

Ἡ πρόσληψις τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως ἐν τῷ προσώπῳ τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ καί ἡ διάνοιξις τῆς ὁδοῦ τῆς κατά χάριν θεώσεως εἰς τόν ἄνθρωπον προσδίδουν εἰς αὐτόν ἀνυπέρβλητον ἀξίαν. Ἡ λήθη αὐτῆς τῆς ἀληθείας ὁδηγεῖ εἰς μείωσιν τοῦ σεβασμοῦ πρός τό ἀνθρώπινον πρόσωπον. Ἡ ἄρνησις τοῦ ὑψηλοῦ προορισμοῦ τοῦ ἀνθρώπου ὄχι μόνον δέν τόν ἀπελευθερώνει, ἀλλά ὁδηγεῖ εἰς ποικίλας συρρικνώσεις καί διχασμούς. Ἄνευ συνειδήσεως τῆς θείας προελεύσεώς του καί τῆς ἐλπίδος τῆς αἰωνιότητος, ὁ ἄνθρωπος δυσκολεύεται νά παραμείνῃ ἀνθρώπινος, ἀδυνατεῖ νά διαχειρισθῇ τάς ἀντιφάσεις τῆς «ἀνθρωπίνης καταστάσεως».

Ἡ χριστιανική κατανόησις τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως προσφέρει λύσιν τῶν προβλημάτων, τά ὁποῖα δημιουργοῦν ἡ βία, ὁ πόλεμος καί ἡ ἀδικία εἰς τόν κόσμον μας. Ὁ σεβασμός τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, ἡ εἰρήνη καί ἡ δικαιοσύνη εἶναι δῶρον τοῦ Θεοῦ, ἡ ἐγκαθίδρυσις ὅμως τῆς κομισθείσης ὑπό τοῦ Χριστοῦ εἰρήνης ἀπαιτεῖ συμμετοχήν καί συνεργίαν τῶν ἀνθρώπων. Ἡ χριστιανική τοποθέτησις εἰς τό θέμα τοῦ ἀγῶνος διά τήν εἰρήνην συγκροτεῖται διά τῶν λόγων τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος εὐαγγελίζεται τήν εἰρήνην, χαιρετᾷ μέ τό «Εἰρήνη ὑμῖν» καί παροτρύνει τούς ἀνθρώπους νά ἀγαποῦν τούς ἐχθρούς των [3]. Ἡ ἐν Χριστῷ ἀποκάλυψις χαρακτη-ρίζεται ὡς «εὐαγγέλιον τῆς εἰρήνης» [4]. Αὐτό σημαίνει ὅτι δι᾿ ἡμᾶς τούς Χριστιανούς, ἡ ὁδός πρός τήν εἰρήνην εἶναι ἡ εἰρήνη, ὅτι ἡ μή βία, ὁ διάλογος, ἡ ἀγάπη, ἡ συγχώρησις καί ἡ καταλλαγή ἔχουν προτεραιότητα ἀπέναντι εἰς ἄλλας μορφάς ἐπιλύσεως διαφορῶν. Μέ σαφήνειαν περιγράφεται η θεολογία τῆς εἰρήνης εἰς τό κείμενον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου «”Ὑπέρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς”. Τό κοινωνικό ἦθος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» (2020): «Τίποτε δέν ἀντιτίθεται περισσότερο στό θέλημα τοῦ Θεοῦ γιά τά πλάσματά Του πού ἔχουν δημιουργηθεῖ κατ᾿ εἰκόνα καί καθ᾽ὁμοίωσή Του, ἀπό τή βία πού ἀσκεῖται ἐναντίον τοῦ πλησίον… Μποροῦμε ὀρθά νά ἰσχυριστοῦμε ὅτι ἡ βία ἀποτελεῖ τήν κατ᾿ ἐξοχήν ἁμαρτία. Πρόκειται γιά τήν τέλεια ἀντίθεση μεταξύ τῆς κτιστῆς μας φύσης καί τῆς ὑπερφυσικῆς μας κλήσης πρός ἀναζήτηση τῆς ἀγαπητικῆς ἕνωσης μέ τόν Θεό καί τόν πλησίον μας… Ἡ εἰρήνη ἀποτελεῖ μία πραγματική ἀποκάλυψη τῆς βαθύτερης πραγματικότητας τῆς δημιουρ-γίας σύμφωνα πρός τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, καί τῆς μορφῆς ὅπως τήν σχεδίασε Ἐκεῖνος κατά τίς αἰώνιες βουλές Του»[5].

Ἡ εἰρήνη δέν εἶναι δεδομένη καί αὐτονόητος, ἀλλά χρέος, κατόρθωμα, διαρκής μέριμνα καί ἀδιάκοπος ἀγών διά τήν διατήρησίν της. Δέν ὑπάρχουν αὐτοματισμοί καί μόνιμοι συνταγαί. Ἀπέναντι εἰς τάς ἑκάστοτε ἀπειλάς τῆς εἰρήνης ἀπαιτεῖται ἐγρήγορσις, βούλησις διά λύσιν τῶν προβλημάτων διά μέσου τοῦ διαλόγου. Οἱ μεγάλοι ἥρωες τῆς πολιτικῆς εἶναι οἱ ἀγωνισταί τῆς εἰρήνης. Ἡμεῖς συνεχίζομεν νά τονίζωμεν τόν εἰρηνοποιητικόν ρόλον τῶν θρησκειῶν, εἰς μίαν ἐποχήν κατά τήν ὁποίαν ἀσκεῖται κριτική εἰς τάς θρησκείας, ἐπειδή, ἀντί νά ἀναδεικνύωνται δυνάμεις εἰρἠνης, ἀλληλεγγύης καί καταλλαγῆς, τροφοδοτοῦν τόν φανατισμόν καί τήν βίαν «ἐν ὀνόματι τοῦ Θεοῦ: Πρόκειται περί ἀλλοτριώσεως τῆς θρησκευτικῆς πίστεως καί ὄχι περί συμφυοῦς μέ αὐτήν φαινομένου. Ἡ γνησία πίστις εἰς τόν Θεόν εἶναι ὁ αὐστηρότερος κριτής τοῦ θρησκευτικοῦ φανατισμοῦ. Αἱ θρησκεῖαι εἶναι οἱ φυσικοί σύμμαχοι ὅλων τῶν ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι ἀγωνίζονται διά τήν εἰρήνην, τήν δικαιοσύνην καί τήν προστασίαν τῆς κτίσεως ἀπό τήν ἀνθρωπογενῆ καταστροφήν. 

Ἡ ἀνθρωπότης τιμᾷ ἐφέτος τήν 75ην ἐπέτειον τῆς Οἰκουμενικῆς Διακηρύξεως τῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου (10 Δεκεμβρίου 1948), ἡ ὁποία ἀποτελεῖ σύνοψιν τῶν θεμελιωδῶν ἀνθρωπιστικῶν ἰδεωδῶν καί ἀξιῶν, «τό κοινόν ἰδανικόν, εἰς τό ὁποῖον πρέπει νά κατατείνουν ὅλοι οἱ λαοί καί ὅλα τά ἔθνη». Τά δικαιώματα τοῦ ἀνθρώπου, κεντρικόν σημεῖον ἀναφορᾶς τῶν ὁποίων εἶναι ἡ προστασία τῆς ἀνθρωπίνης ἀξιοπρεπείας καί τῶν ἀτομικῶν, κοινωνικῶν, πολιτισμικῶν, οἰκονομικῶν καί περι-βαλλοντικῶν ὅρων της, κατανοοῦνται εἰς τήν ἀρχικήν δυναμικήν των, ἐάν ἀναγνωρισθοῦν ὡς θεμέλιον καί κριτήριον τῆς παγκοσμίου εἰρήνης, τήν ὁποίαν συνδέουν μέ τήν ἐλευθερίαν καί τήν δικαιοσύνην. Ἐν τῇ ἐννοίᾳ ταύτῃ, τό μέλλον τῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου καί τῆς εἰρήνης συνδέεται καί μέ τήν συμβολήν τῶν θρησκειῶν εἰς τήν ὑπόθεσιν τοῦ σεβασμοῦ καί τῆς πραγματώσεώς των.

Μέ τοιαύτας σκέψεις καί ἑόρτια αἰσθήματα, ἐν πλήρει βεβαιότητι ὅτι ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας καθ᾿ ἑαυτήν ἀποτελεῖ ἀντίστασιν εἰς τόν ἀπανθρωπισμόν, ἀπό ὅπου καί ἄν αὐτός προέρχεται, καλοῦντες πάντας ὑμᾶς εἰς τόν καλόν ἀγῶνα τῆς οἰκοδομῆς ἑνός πολιτισμοῦ εἰρήνης καί καταλλαγῆς, εἰς τόν ὁποῖον ὁ ἄνθρωπος θά βλέπῃ εἰς τό πρόσωπον τοῦ συνανθρώπου του τόν ἀδελφόν καί τόν φίλον καί ὄχι τόν ἐπίβουλον καί τόν ἐχθρόν, καί ὑπενθυμίζοντες εἰς ὑμᾶς πάντας, ἀδελφοί καί τέκνα, ὅτι τά Χριστούγεννα εἶναι καιρός αὐτογνωσίας καί εὐχαριστίας, ἀποκαλύψεως τῆς διαφορᾶς μεταξύ Θεανθρώπου καί «ἀνθρωποθεοῦ», συνειδητοποιήσεως τοῦ «μεγά-λου θαύματος» τῆς ἐν Χριστῷ ἐλευθερίας καί τῆς ἰάσεως τοῦ «μεγάλου τραύματος» τῆς ἀλλοτριώσεως ἀπό τόν Θεόν, κλίνομεν εὐλαβῶς τό γόνυ ἐνώπιον τῆς κρατούσης ἐν ταῖς ἀγκάλαις αὐτῆς τόν σαρκωθέντα Λόγον Θεομήτορος Μαριάμ, μεταφέροντες δέ πρός ὑμᾶς τήν εὐλογίαν τῆς Μητρός Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, εὐχόμεθα αἴσιον, ὑγιηρόν, εὔκαρπον, εἰρηνικόν καί εὐφρόσυνον τόν ἐπερχόμενον νέον ἐνιαυτόν τῆς χρηστότητος τοῦ Κυρίου.

Χριστούγεννα ‚βκγ’

† Ὁ Κωνσταντινουπόλεως

διάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης πάντων ὑμῶν

1. Εἰς τήν Θείαν Λειτουργίαν, ΙΒ’, PG 150, 392D.

2. Περί τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, ΣΤ΄, PG 150, 680C.

3. Βλ. Ματθ, ε’, 44.4. Ἐφεσ. στ’, 15.

5. § 42, 43 καί 44.

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

" Ο Άη Τάφος, τα Γεροσόλυμα και οι Μικρασιάτες "

 “Ο Άη Τάφος, τα Γεροσόλυμα και οι Μικρασιατες.

Τι σημαίνει Χατζής και γιατί δεν κρατούσαν ζυγαριά στην υπόλοιπη ζωή τους “

Ο όρος Χατζής, αραβικά Χάτζι, απαντάται εθιμικά ως προσωνύμιο μουσουλμάνων και χριστιανών, σημαίνοντας το προσκύνημα που έχει κάνει αυτός που το φέρει, στον ιερό τόπο της θρησκείας του. Η λέξη προέρχεται από το αραβικό «χατζ» (“hajj”)που σημαίνει «στέκομαι μπροστά σε μια θεότητα σε ιερό μέρος» ή «ταξίδι σε ένα ιερό μέρος».

«Χατζής» ,τίτλος επίζηλος, τίτλος που τον αποκτούσαν οι ευγενείς, τίτλος που γοήτευε μικρούς και μεγάλους. Χατζής λεγόταν εκείνος που αξιωνόταν να  προσκυνήσει τον Πανάγιο Τάφο και  τους Αγίους Τόπους.

Καππαδοκία η Αγιοτόκος… τα δεύτερα Ιεροσόλυμα. Σαν βρεθείς στα Ιεροσόλυμα, καθώς θα γυρνάς τις Ι. Μονές τους όπως και εκείνες της Παλαιστίνης, θα μάθεις αργά ή γρήγορα πως ουσιαστικά τα έχτισαν Καππαδόκες Άγιοι και Οσιοι.

Στην πλειονότητα τους βρέθηκαν εκεί με αφορμή να γίνουν Χατζήδες. Δηλαδή να προσκυνήσουν τα Άγια Χώματα και να “βαπτιστούν” στον Ιορδάνη Ποταμό όπου ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, με ταυτόχρονη παρουσία της Αγίας Τριάδας, βάπτισε τον Ιησού Χριστό.

Χατζηλίκι στη Μικρά Ασία ονομάζεται το ταξίδι στα Ιεροσόλυμα με σκοπό το προσκύνημα στους Αγίους Τόπους. Όπως λένε, η ιστορικο-ανθρωπολογική μελέτη του εντός του ιστορικού και πολιτισμικού πλαισίου της Μικράς Ασίας μας επιτρέπει να διερευνήσουμε μια σειρά πρακτικών, στάσεων και αντιλήψεων, οι οποίες δεν περιορίζονται αποκλειστικά στο θρησκευτικό πεδίο. Το χατζηλίκι ήταν αναμφίβολα στενά συνδεδεμένο με τον επερχόμενο θάνατο και την προετοιμασία για τη μετά θάνατον ζωή και αφορούσε όχι μόνο άνδρες αλλά και γυναίκες σε ολόκληρη την περιοχή της Μικράς Ασίας. Σε επίπεδο οικισμού, όμως, ήταν πάνω απ’ όλα μια περιοδική μετακίνηση πληθυσμών, πλήρως ενταγμένη στη συλλογική εμπειρία των ανθρώπων. Μάλιστα, στην οργάνωση του προσκυνηματικού αυτού ταξιδιού δινόταν ιδιαίτερο βάρος τόσο από τους υποψήφιους προσκυνητές και τον περίγυρό τους, όσο και από την επίσημη εκκλησία. Πρόκειται δηλαδή για μια σύνθετη πρακτική που εκτός των θρησκευτικών είχε και οικονομικές, κοινωνικές, ακόμα και πολιτικές διαστάσεις.

Εκείνος που επρόκειτο να ταξιδέψει για την Ιερουσαλήμ , άρχιζε τις προετοιμασίες μόλις τελείωναν οι καλοκαιρινές ενασχολήσεις και κυρίως ο τρύγος των αμπελιών , δηλ. μέσα Οκτωβρίου. Κανονιζόταν έτσι το ταξίδι, ώστε να γιορτάσουν Χριστούγεννα και Πάσχα στους Αγ. Τόπους. Όταν πλησίαζε η μέρα της αναχώρησης , η νοικοκυρά ετοίμαζε παξιμάδια, τραχανά, πληγούρι, τυρί, νισαστέ και δώρα για τους καλογήρους (προσόψια, μαντήλια λινά και μεταξωτά της Προύσας) Ο άντρας  έβγαζε τους «μερούρ τεσκερέδες» (διαβατήρια), αγόραζε 15 οκάδες ρύζι, για το «πιρίντς πιλάφι», που το θεωρούσαν απαραίτητο σε τέτοιες περιστάσεις, ζάχαρη, μπαχαρικά για τα τσουρέκια και λαμπάδες για την παράκληση .Στα Κουβούκλια της Προύσας , ημέρα αναχώρησης ήταν κατά κανόνα η Δευτέρα.. Το Σάββατο η νοικοκυρά έκανε το «γλυκάδ`» (τσουρέκι από αλεύρι σταρένιο, με διάφορα μπαχαρικά, αλειμμένο με αυγό και σουσάμι ,που μόλις το έβγαζαν από το φούρνο ζεστό-ζεστό το περιέχυναν πετμέζι). Το γλυκάδ` το μοίραζαν σ`όλο το μαχαλά και στους συγγενείς για να τιμήσουν τη διασκέδαση, που θα γινόταν την Κυριακή το βράδυ στο σπίτι τους και ήταν ο «Χατζήδικος γάμος». Τη Δευτέρα το πρωί  η καμπάνα της εκκλησίας χτυπούσε χαρμόσυνα και οι παπάδες με τα ιερά τους άμφια ,τους ψάλτες και τα εξαπτέρυγα πήγαιναν στο σπίτι του μέλλοντος Χατζή και τον παρελάμβαναν με όλη του την οικογένεια, για να έλθουν στην εκκλησία και να κάνουν  την  παράκληση. Με πομπή  και ψαλμωδίες  έβγαιναν  από την εκκλησία για να φθάσουν στο προκαθορισμένο μέρος απ` όπου θα έπαιρναν το καράβι.

Έπειτα από πολυήμερο ταξίδι έφθαναν στο λιμάνι της Γιάφφας. Εκεί τους παρελάμβαναν βαρκάρηδες του Αγ. Τάφου και τους οδηγούσαν στο μοναστήρι του Αη-Γιώργη. Ο ηγούμενος της μονής τηλεγραφούσε στην Αγιοταφική Αδελφότητα ότι ήρθαν Χατζήδες και την επομένη ,με τη φροντίδα του , σιδηροδρομικώς, έφθαναν στην πολυύμνητη Αγ. Πόλη. Στο Αρχονταρήκι του Ναού ,οι καλόγεροι, τους έπλεναν τα πόδια ,κατά το εθιμοτυπικόν και ο υπεύθυνος Αρχιμανδρίτης τους κατέγραφε στο μητρώο των προσκυνητών .Στη συνέχεια τακτοποιόταν σε δωμάτια των μοναστηριών και έγραφαν γράμμα στο χωριό ότι έφθασαν καλά και αξιώθηκαν να πατήσουν τα «άγια χώματα».

Την παραμονή των Χριστουγέννων, πήγαιναν πεζοί στη Βηθλεέμ, που απέχει μονάχα δύο ώρες από την Ιερουσαλήμ. Στο δρόμο τους προσκυνούσαν το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία και έπερναν ,για ενθύμιο ,ρεβύθια πέτρινα από ένα  χωράφι. Την παραμονή των Φώτων κατέβαιναν στον Ιορδάνη ποταμό για να βαπτιστούν. Στην επιστροφή ανέβαιναν στο Σαραντάριο όρος, στο μοναστήρι του Χοτζεβά, περνούσαν από το χάνι του Σαμαρείτου, τη βρύση των Αγ. Αποστόλων, τη Βηθανία, τη Γεσθημανή, το Όρος των Ελαιών και τέλος το μοναστήρι του Σταυρού. Πίσω από το Αγ. Βήμα του, υπάρχει το μέρος που ήταν φυτεμένο το δέντρο από το οποίο έκαναν  το Σταυρό του Χριστού . Με τα προσκυνήματα και τις προσευχές έφθανε η Μεγ. Εβδομάδα.. Τη Μεγ. Πέμπτη παρακολουθούσαν την τελετή του Νιπτήρος και αγόραζαν τα κεριά που θα άναβαν το Μεγ. Σάββατο κατά την τελετή του Αγ. Φωτός. Την Κυριακή του Πάσχα , μετά την απόλυση της Θείας Λειτουργίας , οι Χατζήδες ανέβαιναν στο Πατριαρχείο, φιλούσαν το χέρι του Πατριάρχη και εκείνος τους πρόσφερε ένα κόκκινο αυγό, που δεν το έτρωγαν, αλλά το έφερναν πίσω στο χωριό. Την ίδια μέρα ξεκινούσαν για το ταξίδι της  επιστροφής.

Αξίζει να σας πω ότι τα βιβλία που έχουμε μέχρι σήμερα και γράφτηκαν από Μικρασιάτες που έφυγαν από εκεί σε μεγάλη ηλικία, αναφέρουν πως το ταξίδι Σμύρνη-Τζάφα Γκέιτ (έτσι το αναφέρουν) ήταν πάνω από 4 μήνες, ενώ όταν επέστρεφαν από τον Πανάγιο Τάφο ή Άη Τάφο όπως τον αποκαλούσαν , κουβαλούσαν στα κάρα Άγιο Φως και όταν έφταναν πίσω στο χωριό οι προσκυνητές, τους ετοίμαζαν υποδοχή όλοι οι κάτοικοι με πανηγύρια, θυμιατά, εικόνες και αλαλαγμούς ,με πρώτο τον ιερέα του χωριού.Επισης οι κάτοικοι προσπαθούσαν να ακουμπήσουν τους χατζήδες-προσκυνητές επειδή είχαν ακουμπήσει τον Πανάγιο Τάφο “τα Αγια Μάρμαρα” και το είχαν ως τεράστια ευλογία. Οι Μικρασιάτες από όλη την Μίκρα Ασία ήταν οι πρώτοι που οργάνωσαν αυτές τις εκδρομές στα Ιεροσόλυμα. Ειναι μια κληρονομιά που φτάνει μέχρι τις μέρες μας και γίνεται πλέον από όλους τους Έλληνες.

Το ταξίδι λοιπόν αυτό, ήταν τόσο σημαντικό στη ζωή τους, που σημάδευαν το ίδιο το όνομά τους, τη γενιά τους, την οικογένειά τους με το να. Προσθέτουν στο επίθετό τους τη λέξη Χατζής. Για παράδειγμα ο Νίκος που γυρνούσε από τα Ιεροσόλυμα, λεγόταν “Χατζηνικολής” ή ο γιος του, “Χατζηνικολάου”. Άφηναν το όνομα ως κληρονομιά στους επόμενους, στις επόμενες γενιές.

Το συγκεκριμένο πιστοποιητικό που βλέπετε στη φωτογραφία είναι από αυτά που έπαιρναν ως πιστοποίηση από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και φέρει την υπογραφή του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Δοσιθέου.

Για να βρεθούν εκεί πουλούσαν περιουσίες, σπίτια, οικόπεδα και πολλές φορές δούλευαν χρόνια και χρόνια ώστε να έχουν τα χρήματα να βρεθούν από την Μικρασιατική γη στην Αγία Γη. Μαλιστα στο σπάνιο βιβλίο με τίτλο “Η Ιστορία της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων”, αναφέρει πως κάποτε, όταν τα προσκυνήματα κινδύνευσαν από τους Άραβες, τα είχαν υπερασπιστεί Μικρασιάτες οι οποίοι έφυγαν με κάρα από την Μικρά Ασια και έφτασαν στην Αγιά Γη μετά από πολλές θυσίες.

Στη Μικρά Ασια πρέπει να ξέρετε ότι μεγαλωναν και τα παιδιά με αυτό τον πόθο, αφού υπήρχε και παραμύθι με τίτλο “Ταξίδι στον Άη Τάφο”

Δύο από τους σπουδαιότερους Μικρασιάτες Αγίους των Ιεροσολύμων, είναι ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος και ο Αββάς Γεράσιμος ο Ιορδανίτης. Η Ι. Μονή του Αγίου Σάββα βρίσκεται στην Έρημο της Παλαιστίνης, ενώ του Αββά Γερασίμου του Ιορδανίτου βρίσκεται στο Έρημο της Ιεριχούς.

Δύο Ι. Μονές που είναι εμβληματικές στο προσκυνηματικό ταξίδι του κάθε επισκέπτη.

“Οι ΧΑΤΖΗΔΕΣ προσκυνητές του ΠΑΝΑΓΊΟΥ ΤΑΦΟΥ δεν έπιαναν ζυγαριά… “

Είναι πανάρχαια ευλαβική συνήθεια των Ορθοδόξων χριστιανών η προσκύνηση του Παναγίου Τάφου του Χριστού και των Αγίων Τόπων.

Από πόθο και ευλάβεια με κόπους, θυσίες και κινδύνους, πήγαιναν πολλοί έστω και μία φορά στην ζωή τους να προσκυνήσουν τα μέρη που έζησε και περπάτησε ο Χριστός.

Πήγαιναν προετοιμασμένοι όσο το δυνατόν, καθαροί και εξομολογημένοι.

Άλλοι έκαναν την θυσία να πηγαίνουν με τα πόδια.

Άλλοι μετέφεραν χρήματα και ευλογιές στα προσκυνήματα ως κτίστες και εργάτες. Προσκυνούσαν σ’ όλα τα πανάγια προσκυνήματα, βαφτίζονταν στον Ιορδάνη ποταμό και έπαιρναν μαζί τους το Άγιο φως και διάφορες ευλογίες όπως σταυρουδάκια, σάβανα, κεριά κ.α.

Όταν επέστρεφαν στο χωριό όλοι οι κάτοικοι με τον ιερέα τους υποδέχονταν έξω από το χωριό, χτυπούσαν την καμπάνα και με πομπή τους συνόδευαν μέχρι την Εκκλησιά.

Η γυναίκα του Χατζή ήταν «Χατζέσκα» ή «Χατζίνα» ή «Χατζάνα» (οι ηλικιωμένες ) και τα παιδιά και τα εγγόνια του ήταν «Χατζούδες». Ο ιερέας, όταν μνημόνευε τα ονόματα των Χατζήδων, πρόσθετε και το προσκυνητής ή προσκυνήτρια. Π.χ. Ερμιόνης προσκυνήτριας.

Οι Χατζήδες με το προσκύνημα τους δεν άλλαζαν μόνο το όνομά τους αλλά και την ζωή τους.

Αφιερώνονταν περισσότερο στην Εκκλησία με πιο τακτικό εκκλησιασμό, νηστείες, προσευχές, εξομολόγηση και θεία Κοινωνία αλλά περισσότερο απ’ όλα πρόσεχαν να είναι δίκαιοι.

Απέφευγαν πάρα πολύ τη αδικία.

Το χαρακτηριστικό τους ήταν ότι σ’ όλη τους την ζωή δεν έπιαναν ζυγαριά να ζυγίσουν για να μην αδικήσουν στο ζύγι. Ακόμη και τα παιδιά τους δεν ζύγιζαν. Ζύγιζαν οι άλλοι και αυτοί γύριζαν το κεφάλι τους να μην βλέπουν αδιαφορώντας για το ενδεχόμενο να αδικηθούν. Μάλιστα στο ζυγισμένο σιτάρι άνοιγαν το τσουβάλι και έβαζαν και δυο χούφτες επιπλέον.

Ή όταν κάτι αγόραζαν πάντα πλήρωναν κάτι παραπάνω από το κανονικό.

Κάποτε, σ’ ένα χωριό ένας καρβουνιάρης περνούσε με το κάρο του πουλώντας κάρβουνα. Πήγε ένας να αγοράσει. Λέγει ο καρβουνιάρης.

-«Τα κάρβουνα εσύ θα τα ζυγίσης, επειδή εγώ είμαι Χατζής και δεν ζυγίζω».

Του απαντά και ο άλλος:

-« Και εγώ δεν ζυγίζω.Και εγώ είμαι χατζής».

Έτσι περίμεναν στον δρόμο μέχρι που πέρασε ο πρώτος περαστικός και ζύγισε εκείνος τα κάρβουνα.

Οι Χατζηδες έφευγαν από τη Μικρά Ασία προς Παλαιστίνη με καμήλες μέσω Συρίας όταν τελείωνε ο τρύγος του σταφυλιού και αφού είχαν ξεχρεώσει όσους χρωστούσαν, αφού είχαν γράψει τη διαθήκη τους και είχαν πάρει συγχώρεση από φίλους και γείτονες διότι υπήρχε περίπτωση πάνω στο ταξίδι να πεθάνουν.

Οι Καππαδόκες ξεκινούσαν την Καθαρά Δευτέρα.

Το προσκύνημα στους αγίους τόπούς είναι πανάρχαια ευλαβική συνήθεια των χριστιανών. Από πόθο και ευλάβεια με κόπους, θυσίες και κινδύνους, πήγαιναν πολλοί έστω και μία φορά στην ζωή τους να προσκυνήσουν τα μέρη που έζησε και περπάτησε ο Χριστός.

Πρώτη μεγάλη χριστιανή προσκυνήτρια είναι η Αγία Ελένη, η οποία πήγε στους Αγίους Τόπους για να βρει και να προσκυνήσει τον Τίμιο Σταυρό. Οι ορθόδοξοι χριστιανοί της Καππαδοκίας διασώζουν μια παράδοση που λέει πως όταν η Αγία Ελένη πήγαινε στην Παλαιστίνη πέρασε από την Καππαδοκία και διανυκτέρευσε στο χωριό Ταρσιάχ (Ταξιάρχης) της Καισαρείας. Εκεί παρουσιάστηκε στον ύπνο της άγγελος Κυρίου και της αποκάλυψε πώς θα βρει τον Τίμιο Σταυρό. Το όραμα αυτό επαληθεύτηκε αργότερα και η αγία δεν λησμόνησε τον τόπο όπου είχε πάρει την χαρμόσυνη αγγελία. Για να δείξει τη χαρά και την ευγνωμοσύνη της, έχτισε κατά την επιστροφή της στο χωριό Ταξιάρχης μία εκκλησία, την οποία αφιέρωσε στο όνομα των Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ. Από αυτό πήρε και το χωριό το όνομα Ταξιάρχης.

Επειδή από την πολυκαιρία η παλιά εκκλησία είχε ερειπωθεί, οι χριστιανοί του Ταξιάρχη έχτισαν στη θέση της παλιάς μια καινούργια μεγαλόπρεπη εκκλησία στα τέλη του περασμένου αιώνα με την ίδια ονομασία. Η εκκλησία αυτή σώζεται μέχρι σήμερα και ο τρούλλος της είναι γκρεμισμένος. Δεν έχει πόρτες και παράθυρα και σκιάζει την διάρκεια του καλοκαιριού (1982) διάφορα οικόσιτα ζώα. Στους εσωτερικούς τοίχους της διακρίνονται θαμπά αρκετές αγιογραφίες. Από τους κατοίκους της περιοχής η εκκλησία αυτή ονομάζεται «Γιανάρ τάς κιλισεσί», που σημαίνει «Εκκλησία του λάμποντος λίθου». Η ονομασία αυτή έχει δοθεί στην εκκλησία, επειδή κατά την οικοδόμηση της στο ανατολικό στρογγυλό παράθυρο, πάνω από το ιερό, είχε τοποθετηθεί μια πέτρα που έλαμπε τη νύχτα και φαινόταν από απόσταση δέκα χιλιομέτρων. Οι Τούρκοι της περιοχής λένε σήμερα, ότι κάποιος τοπάρχης διέταξε το γκρέμισμα του τρούλλου ψάχνοντας τη λαμπερή αυτή πέτρα, η οποία όμως είχε κλαπεί πριν από το γκρέμισμα.

Η Αγία Ελένη και ο Άγιος Κωνσταντίνος θεωρούνται από τους χριστιανούς της Καππαδοκίας σαν προστάτες και βοηθοί εκείνων που πηγαίνουν προσκυνητές στους Αγίους Τόπους. Οι ευχές που δίνονται στους αναχωρητές έχουν πάντα την αναφορά τους στους δύο αγίους:

“Με τη βοήθεια της αγίας Ελένης να πάτε και μη τη βοήθεια του αγίου Κωνσταντίνου να γυρίσετε”. “Οι άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη να σας έχουν στη σκέπη τους”.

Τους παλιούς καιρούς τα μεγάλα ταξίδια είχαν και μεγάλους κινδύνους. Για τον λόγο αυτόν το χατζηλίκι δικαιολογημένα θεωρούνταν πράξη αφιερωτική, που προϋποθέτει θερμή πίστη, ισχυρή θέληση, αυταπάρνηση, θάρρος και οικονομική θυσία.

Τα πραγματικά γεγονότα της μεταφοράς του ιερού σκηνώματος του Αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα

 

Τα πραγματικά γεγονότα της μεταφοράς του ιερού σκηνώματος του Αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα. Πολλές δημοσιεύσεις  αναφέρουν εσφαλμένα πως κατά την μεταφορά του ιερού σκηνώματος του Αγίου Νεκταρίου στην Αίγινα δεν επετράπη η είσοδος του στον Ναό της Αγίας Τριάδος Πειραιώς επιρρίπτοντας ευθύνες στους εφημερίους του Ναού, στον Νεωκόρο τον νεκροθάφτη και όπου  αλλού νομίζουν για να κεντρίσουν το ενδιαφέρον του Αναγνώστη αδιαφορώντας  για την ιστορική αλήθεια. Πολλοί επικαλούνται μια αναφορά του Σώτη Χονδρόπουλου χωρίς να μπουν στον κόπο να ψάξουν για άλλες πηγές και μια φωτογραφία στην είσοδο του Ναού χωρίς να την παρατηρήσουν με προσοχή. Η πλέον αξιόπιστη μαρτυρία όμως είναι αυτή του ανθρώπου που ανέλαβε την ευθύνη να ρυθμίσει όλες τις λεπτομέρειες και να μεταφέρει το σκήνος του αγίου στην Αίγινα και αυτός είναι ο αείμνηστος μαθητής του Αγίου Πρωθιερέας Άγγελος Νησιώτης, εφημέριος στη Ζωοδόχο Πηγή της οδού Ακαδημίας. Σύμφωνα λοιπόν με γραπτή μαρτυρία του π. Αγγέλου όταν εκοιμήθη ο Άγιος προέκυψε αμέσως θέμα ταφής γιατί ο τότε Αρχιμανδρίτης πρώην Σχολάρχης της Ριζαρείου και Ακαδημαϊκός μετέπειτα δε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρυσόστομος Παπαδόπουλος που είχε μεγάλη ευλάβεια στον Άγιο ήθελε η ταφή να γίνει στον προαύλιο χώρο της Ριζαρείου Σχολής και είχε προς τούτο ζητήσει έκτακτη σύγκληση του Δ.Σ της Σχολής για να λάβει απόφαση. Οι Μοναχές της Συνοδείας του Αγίου τον ήθελαν κοντά τους στο Μοναστήρι τους στην Αίγινα. Η μοναχή Ευθυμία που συνόδευε τον Άγιο στην ασθένειά του στο Νοσοκομείο ζήτησε από τον π. Άγγελο να φύγουν από την Αθήνα πριν ληφθεί απόφαση και χωρίς να το ξέρει κανείς, έτσι και έγινε. Έφυγαν γρήγορα και μέσω της λεωφόρου Συγγρού έφτασαν στον Πειραιά και οδήγησαν το Σκήνωμα στην Αγία Τριάδα που επειδή δεν είχαν ειδοποιήσει κανένα ήταν κλειστή κι έτσι τοποθέτησαν το λείψανο, με κλειστό το φέρετρο. στον Νάρθηκα μέχρι να έρθει το πλοίο "Πτερωτή " για να φύγουν για το νησί. Όταν όμως ο Εφημέριος του Ναού αείμνηστος  π Αλέξανδρος Ψυχογιός, πήγε για την εφημερία του και είδε τα γενόμενα παρακάλεσε να βάλουν τον άγιο μέσα στον Ναό, κάτι που έγινε, εν τω μεταξύ έφτασε ο τότε Αρχιμανδρίτης Παντελεήμων Φωστίνης, μ.τ. Μητροπολίτης Καρυστίας κι μετά Χίου, πνευματικό παιδί του Αγίου,  που μαζί με τον εφημέριο του Ναού, άνοιξαν το φέρετρο και έκπληκτοι είδαν τον Άγιο ιδρωμένο, τοποθέτησαν στα χέρια του Αγίου το ιερό Ευαγγέλιο που πήραν από την Αγία Τράπεζα του Ναού και στη συνέχεια τέλεσαν τρισάγιο και κατόπιν με προτροπή του π. Παντελεήμονος Φωστίνη μεταφέρθηκε το λείψανο στο γνωστό σημείο στην είσοδο του Ναού, για να βγεί λόγω του φυσικού φωτισμού καθαρή φωτογραφία είς ανάμνηση ιερή πριν αναχωρήσει για την Αίγινα. Στο τελευταίο ταξίδι προς το Νησί του συνόδεψαν τον Άγιο εκτός από τις Μοναχές ο Αρχιμ. Παντελεήμων Φωστίνης,, ο π. Άγγελος Νησιώτης, ο ανεψιός του Αγίου Θεμιστοκλής Κεφαλάς  και ελάχιστα πνευματικά παιδιά του Αγίου που πληροφορήθηκαν με άκρα μυστικότητα τα σχετικά. Τα παραπάνω συμπεριλαμβάνονται στον τόμο "Άγιος Νεκτάριος Κεφαλάς, Μητροπολίτης Πενταπόλεως", του Μητροπολίτη Παραμυθίας Τίτου Αθήνα 1985 Β Έκδοση. Ο ίδιος τα έχω πληροφορηθεί και από προφορικές διηγήσεις του π. Αγγέλου που  είχα την μεγάλη ευλογία να γνωρίσω λόγω του μεγάλου συνδέσμου του με τους αείμνηστους Γεροντάδες μου  Αρχιερείς Τίτο και Τιμόθεο Ματθαιάκη. Αρχιμ. Τιμόθεος Ηλιάκης 

Δεύτερη Μαρτυρία περί της τοποθετήσεως του Ιερού Σκηνώματος του Αγίου Νεκταρίου εντός του ιερού Μητροπολιτικού Ναού της Αγίας Τριάδος Πειραιώς.

 

Μετά την οσιακή κοίμηση του Αγίου Νεκταρίου στο Αρεταίειο νοσοκομείο το σεπτόν λείψανο του παρέμεινε στον θάλαμο χωρίς να ταριχευθεί έντεκα ώρες στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην εκκλησία του νοσοκομείου όπου παρέμεινε δύο ακόμα ώρες στις 11 το πρωί ο ανιψιός του Θεμιστοκλής Κεφαλάς αφού δήλωσε στο ληξιαρχείο την αποβίωση του και εξασφάλισε την αναγκαία άδεια να μεταφερθεί για ενταφιασμό στήν Αίγινα εναπόθεσε σε άμαξα το Ιερό σκήνωμα ,το οποίο συνόδευσε ο αείμνηστος πρεσβύτερος Άγγελος Νησιώτης ο Κωστής Σακόπουλος και τρία από τα ανίψια του και μεταφέρθηκε μέσω της Λεωφόρου Συγγρού στο λιμάνι του Πειραιά. Ώσπου να έρθει το πλοίο Πτερωτή για να το μεταφέρει στην Αίγινα έγινε στάθμευση στην παλαιά εκκλησία της Αγίας Τριάδος η οποία έχει κατεδαφιστεί και σήμερα στή θέση της έχει κτιστεί ο μεγαλόπρεπος σημερινός Μητροπολιτικός Ναός του Πειραιά όπου το Ιερό Λείψανο εισήλθε όπως μαρτυρεί ο τότε εφημέριος του ναού π Αλέξανδρος Ψυχογιός ο οποίος διηγούνταν ότι :Όταν μεταφέρθη στον Μητροπολιτικόν Ναόν της Αγίας Τριάδος, ο Ναός εγέμισε πράγματι αρώματος θείου και απροσδιορίστου. Επίσης διεπιστώθη Και η ροή του μύρου από το πρόσωπο του Αγίου. Άλλωστε και η τοποθέτηση του Ιερού Ευαγγελίου επί του Αγίου σκηνώματός το οποίο ανήκε στον Ναό της Αγίας τριάδος όπως φαίνεται στην μοναδική φωτογραφία που υπάρχει και το έπιπλο το σκεπασμένο με ύφασμα που ακουμπά το φέρετρο του Αγίου μαρτυρά ότι το Ιερό Λείψανο είχε εισέλθει στο Ναό απλά λόγω ελλείψεως ειδικού φωτισμού βγήκε έκτος αποκλειστικά για την φωτογράφιση και έκλεισαν και την θύρα γία να μη φαίνεται πίσω το κενό . Αυτά σαν μια δεύτερη μαρτυρία τα καταθέτω όπως και ο Γενικός αρχιερατικός επίτροπος μας Π Τιμόθεος Ηλιάκης ανήρτησε στην σελίδα του την μαρτυρία του πατρός Αγγέλου Νησιώτη έτσι όπως και εγώ τα άκουσα από παλιές μοναχές της Μονής Αγίας Τριάδος Αιγίνης πνευματικά τέκνα του πατρός Αγγέλου Νησιώτη και από συγγενείς του Αγίου τους οποίους και γνώρισα και μου εδώρησαν πρωτότυπη φωτογραφία της εποχής με το Ιερό Λείψανο στην Αγία Τριάδα.

Αρχιμ. Επιφάνιος Αρβανίτης