Ομιλία του Κωνσταντίνου ΙΑ' Παλαιολόγου λίγο πριν από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης

Ομιλία του Κωνσταντίνου ΙΑ' Παλαιολόγου λίγο πριν από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης

Ἀπὸ τὸ Χρονικὸν τοῦ Μεγάλου Λογοθέτη Γεωργίου Σφραντζῆ ἢ Φραντζῆ
Ἐκδοθὲν ἐν Κερκύρᾳ ἔτει 1477

“ Ὑμεῖς μέν, εὐγενέστατοι ἄρχοντες καὶ ἐκλαμπρότατοι δήμαρχοι καὶ στρατηγοὶ καὶ γενναιότατοι στρατιῶται καὶ πᾶς ὁ πιστὸς καὶ τίμιος λαός, καλῶς οἴδατε ὅτι ἔφθασεν ἡ ὥρα καὶ ὁ ἐχθρὸς τῆς πίστεως ἡμῶν βούλεται ἵνα μετὰ πάσης τέχνης καὶ μηχανῆς ἰσχυροτέρως στενοχωρήσῃ ἡμᾶς καὶ πόλεμον σφοδρὸν μετὰ συμπλοκῆς μεγάλης καὶ συρρήξεως ἐκ τῆς χέρσου καὶ θαλάσσης δώσῃ ἡμῖν μετὰ πάσης δυνάμεως, ἵνα, εἰ δυνατόν, ὡς ὄφις τὸν υἱὸν ἐκχύσῃ καὶ ὡς λέων ἀνήμερος καταπίῃ ἡμᾶς. Διὰ τοῦτο λέγω καὶ παρακαλῶ ὑμᾶς ἵνα στῆτε ἀνδρείως καὶ μετὰ γενναίας ψυχῆς, ὡς πάντοτε ἕως τοῦ νῦν ἐποιήσατε, κατὰ τῶν ἐχθρῶν τῆς πίστεως ἡμῶν. Παραδίδωμι δὲ ὑμῖν τὴν ἐκλαμπροτάτην καὶ περίφημον ταύτην πόλιν καὶ πατρίδα ἡμῶν καὶ βασιλεύουσαν τῶν πόλεων. Καλῶς οὖν οἴδατε, ἀδελφοί, ὅτι διὰ τέσσερα τινὰ ὀφείλεται κοινῶς ἐσμεν πάντες ἵνα προτιμήσωμεν ἀποθανεῖν μᾶλλον ἢ ζῆν, πρῶτον μὲν ὑπὲρ τῆς πίστεως ἡμῶν καὶ εὐσεβείας, δεύτερον δὲ ὑπὲρ πατρίδος, τρίτον ὑπὲρ τοῦ βασιλέως ὡς Χριστοῦ Κυρίου, καὶ τέταρτον ὑπὲρ συγγενῶν καὶ φίλων. Λοιπόν, ἀδελφοί, ἐὰν χρεῶσται ἐσμεν ὑπὲρ ἑνὸς ἐκ τῶν τεσσάρων ἀγωνίζεσθαι ἕως θανάτου πολλῷ μᾶλλον ὑπὲρ πάντων ἡμεῖς, ὡς βλέπετε προφανῶς, καὶ ἐκ πάντων μέλλομεν ζημιωθῆναι.
Ἐὰν διὰ τὰ ἐμὰ πλημμελήματα παραχωρήσῃ ὁ Θεὸς τὴν νίκην τοῖς ἀσεβέσιν, ὑπὲρ τῆς πίστεως ἡμῶν τῆς ἁγίας, ἣν Χριστὸς ἐν τῷ οἰκείῳ αἵματι ἡμῖν ἐδωρήσατο, κινδυνεύομεν, ὃ ἐστι κεφάλαιον πάντων. Καὶ ἐὰν τὸν κόσμον ὄλον κερδίσῃ τις καὶ τὴν ψυχὴν ζημιωθῇ, τί τὸ ὄφελος; Δεύτερον πατρίδα περίφημον τοιούτως ὑστερούμεθα καὶ τὴν ἐλευθερίαν ἡμῶν. Τρίτον βασιλείαν τήν ποτε μὲν περιφανῆ, νῦν δὲ τεταπεινωμένην καὶ ἐξουθενωμένην ἀπωλέσαμεν, καὶ ὑπὸ τοῦ τυράννου καὶ ἀσεβοῦς ἄρχεται. Τέταρτον δὲ καὶ φιλτάτων τέκνων καὶ συμβίων καὶ συγγενῶν ὑστερούμεθα. Αὐτὸς δὲ ὁ ἀλιτήριος ὁ ἀμηρᾶς πεντήκοντα καὶ ἑπτὰ ἡμέρας ἄγει σήμερον ἀφ᾿ οὗ ἡμᾶς ἐλθὼν ἀπέκλεισεν καὶ μετὰ πάσης μηχανῆς καὶ ἰσχύος καθ᾿ ἡμέραν τὲ καὶ νύκτα οὐκ ἐπαύσατο πολιορκὼν ἡμᾶς καὶ χάριτι τοῦ παντεπόπτου Χριστοῦ Κυρίου ἡμῶν ἐκ τῶν τειχῶν μετὰ αἰσχύνης ἄχρι τοῦ νῦν πολλάκις κακῶς ἀπεπέμφθη. Τὰ νῦν δὲ πάλιν, ἀδελφοί, μὴ δειλιάσητε, ἐὰν καὶ τοῖχος μακρόθεν ὀλίγον ἐκ τῶν κρότων καὶ τῶν πτωμάτων τῶν ἑλεπόλεων ἔπεσε, διότι, ὡς ὑμεῖς θεωρεῖτε, κατὰ τὸ δυνατὸν ἐδιορθώσαμεν πάλιν αὐτό. Ἡμεῖς πάσαν τὴν ἐλπίδα εἰς τὴν ἄμαχον δόξαν τοῦ Θεοῦ ἀνεθέμεθα, οὗτοι ἐν ἅρμασι καὶ οὗτοι ἐν ἵπποις καὶ δυνάμει καὶ πλήθει, ἡμεῖς δὲ ἐν ὀνόματι Κυρίου τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν πεποίθαμεν, δεύτερον δὲ καὶ ἐν ταῖς ἡμετέραις χερσὶ καὶ ῥωμαλαιότητι, ἣν ἐδωρήσατο ἡμῖν ἡ θεία δύναμις. Γνωρίζω δὲ ὅτι αὕτη ἡ μυριαρίθμητος ἀγέλη τῶν ἀσεβῶν, καθῶς ἡ αὐτῶν συνήθεια, ἐλεύσονται καθ᾿ ἡμῶν μετὰ βαναύσου καὶ ἐπηρμένης ὀφρύος καὶ θάρσους πολλοῦ καὶ βίας, ἵνα διὰ τὴν ὀλιγότητα ἡμῶν θλίψωσι καὶ ἐκ τοῦ κόπου στενοχωρήσωσι, καὶ μετά φωνῶν μεγάλων καὶ ἀλαλαγμῶν ἀναριθμήτων, ἵνα ἡμᾶς φοβήσωσι. Τὰς τοιαύτας αὐτῶν φλυαρίας καλῶς οἴδατε, καὶ οὐ χρὴ λέγειν περὶ τούτων. Καὶ ὥρα ὀλίγοι τοιαῦτα ποιήσωσι, καὶ ἀναριθμήτους πέτρας καὶ ἕτερα βέλη καὶ ἐλεβολίσκους, ὡσεὶ ἄμμον θαλασσῶν ἄνωθεν ἡμῶν πτήσουσι, δι᾿ ὧν, ἐλπίζω γάρ, οὐ βλάψωσι, διότι ὑμᾶς θεωρῶ καὶ λίαν ἀγάλλομαι καὶ τοιαύταις ἐλπίσι τὸν λογισμὸν τρέφομαι, ὅτι εἰ καὶ ὀλίγοι πάνυ ἐσμέν, ἀλλὰ πάντες ἐπιδέξιοι καὶ ἐπιτήδειοι ῥωμαλέοι τὲ καὶ ἰσχυροὶ καὶ μεγαλήτορες καὶ καλῶς προπαρασκευασμένοι ὑπάρχετε. Ταῖς ἀσπίσιν ὑμῶν καλῶς τὴν κεφαλὴν σκέπεσθε ἐπὶ τῇ συμπλοκῇ καὶ συρρήξει. Ἡ δεξιὰ ὑμῶν ἣ τὴν ρομφαίαν ἔχουσα μακρὰν ἔστω πάντοτε. Αἱ περικεφαλαῖαι ὑμῶν καὶ οἱ θώρακες καὶ οἱ σιδηροὶ ἱματισμοὶ λίαν εἰσὶν ἱκανοὶ ἅμα καὶ τοῖς λοιποῖς ὅπλοις, καὶ ἐν τῇ συμπλοκῇ ἔσονται πάνυ ὠφέλιμα, ἃ οἱ ἐναντίοι οὐ χρῶνται, ἀλλ᾿ οὔτε κέκτηνται.
Καὶ ὑμεῖς ἔσωθεν τῶν τειχῶν ὑπάρχετε σκεπόμενοι, οἱ δὲ ἀσκεπεῖς μετὰ κόπου ἔρχονται. Διό, ὢ συστρατιῶται γίγνεσθε ἕτοιμοι καὶ στερεοὶ καὶ μεγαλόψυχοι διὰ τοὺς οἰκτιρμοὺς τοῦ Θεοῦ. Μιμηθῆτε τούς ποτε τῶν Καρχηδονίων ὀλίγους ἐλέφαντας, πῶς τοσούτον πλῆθος ἵππων Ῥωμαίων τῇ φωνῇ καὶ θέα ἐδίωξαν, καὶ ἐὰν ζῷον ἄλογον ἐδίωξε πόσον μᾶλλον ἡμεῖς ἡ τῶν ζῴων καὶ ἀλόγων ὑπάρχοντες κύριοι, καὶ οἱ καθ᾿ ἡμῶν ἐρχόμενοι ἵνα παράταξιν μεθ᾿ ἡμῶν ποιήσωσιν ὡς ζῶα ἄλογα καὶ χείρονές εἰσιν. Οἱ πέλται ὑμῶν καὶ ῥομφαῖοι καὶ τὰ τόξα καὶ ἀκόντια πρὸς αὐτοὺς πεμπέτωσαν παρ᾿ ἡμῶν. Καὶ οὕτως λογίσθητε ὡς ἐπὶ ἀγρίων χοίρων καὶ πληθὺν κυνήγιον, ἵνα γνώσωσιν οἱ ἀσεβεῖς ὅτι οὐ μετὰ ἀλόγων ζῴων ὡς αὐτοί, παράταξιν ἔχουσιν, ἀλλὰ μετὰ κυρίων καὶ αὐθεντῶν αὐτῶν καὶ ἀπογόνων Ἑλλήνων καὶ Ῥωμαίων. Οἴδατε καλῶς ὅτι ὁ δυσσεβὴς αὐτὸς ὁ ἀμηρᾶς καὶ ἐχθρὸς τῆς ἁγίας ἠμῶν πίστεως χωρὶς εὔλογον αἰτίας τινὸς τὴν ἀγάπην ἣν εἴχομεν ἔλυσεν, καὶ τοὺς ὅρκους αὐτοῦ τοὺς πολλοὺς ἠθέτησεν ἀντ᾿ οὐδενὸς λογιζόμενος καὶ ἐλθῶν αἰφνιδίως φρούριον ἐποίησεν ἐπὶ τὸ στενὸν τοῦ Ἀσωμάτου, ἵνα καθ᾿ ἑκάστην ἡμέραν δύνηται βλάπτειν ἡμᾶς. Τοὺς ἀγροὺς ἡμῶν καὶ κήπους καὶ παραδείσους καὶ οἴκους πυριαλώτους ἐποίησε, τοὺς ἀδελφοὺς ἡμῶν τοὺς Χριστιανοὺς ὅσους εὗρεν, ἐθανάτωσε καὶ ἠχμαλώτευσε, τὴν φιλίαν ἡμῶν ἔλυσεν. Τοὺς δὲ τοῦ Γαλατά, ἐφιλίωσε, καὶ αὐτοὶ χαίρονται, μὴ εἰδότες καὶ αὐτοὶ οἱ ταλαίπωροι τὸν τοῦ γεωργοῦ παιδὸς μύθον, τοῦ ἐψήνοντος τοὺς κοχλίας καὶ εἰπόντος. Ὢ ἀνόητα ζῶα, καὶ τὰ ἑξῆς.
Ἐλθὼν οὖν ἀδελφοί, ἡμᾶς ἀπέκλεισε, καὶ καθ᾿ ἑκάστην τὸ ἀχανὲς αὐτοῦ στόμα χάσκων, πῶς εὓρη καιρὸν ἐπιτήδειον ἵνα καταπίῃ ἡμᾶς καὶ τὴν πόλιν ταύτην, ἣν ἀνήγειρεν ὁ τρισμακάριστος ἐκεῖνος καὶ τῇ πανάγνῳ δεσποίνῃ ἡμῶν θεοτόκῳ καὶ ἀειπαρθένω Μαρία ἀφιέρωσεν καὶ ἐχαρίσατο τοῦ κυρίαν εἶναι καὶ βοηθὸν καὶ σκέπην τῇ ἡμετέρᾳ πατρίδι καὶ καταφύγιον τῶν Χριστιανῶν, ἐλπίδα καὶ χαρὰν πάντων τῶν Ἑλλήνων τὸ καύχημα πάσι τοῖς ὦσιν ὑπὸ τὴν τοῦ ἡλίου ἀνατολήν. Καὶ οὗτος ὁ ἀσεβέστατος τήν ποτε περιφανῆ καὶ ὀμφακλίζουσαν ὡς ῥόδον τοῦ ἀγροῦ βούλεται ποιῆσαι ὑπ᾿ αὐτόν. Ἣ ἐδούλωσε σχεδόν, δύναμαι εἰπεῖν, πάσαν τὴν ὑφ᾿ ἥλιον καὶ ὑπέταξεν ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτῆς Πόντον καὶ Ἀρμενίαν, Περσίαν καὶ Παμφλαγονίαν, Ἀμαζόνας καὶ Καππαδοκίαν, Γαλατίαν καὶ Μηδίαν Κολχοὺς καὶ Ἴβηρας, Βοσποριανοὺς καὶ Ἀλβάνους Συρίαν καὶ Κιλικίαν καὶ Μεσοποταμίαν, Φοινίκην, Βακτριανοὺς καὶ Σκύθας, Μακεδονίαν καὶ Θετταλίαν, Ἑλλάδα, Βοιωτία, Λοκροὺς καὶ Αἰτωλούς, Ἀκαρνανίαν, Ἀχαΐαν καὶ Πελοπόννησον, Ἤπειρον καὶ τὸ Ἰλλυρικὸν Λύχνιτας κατὰ τὸ Ἀνδριατικόν, Ἰταλίαν, Τουσκίνους, Κέλτους καὶ Κελτογαλάτας, Ἰβηρίαν τὲ καὶ ἕως τῶν Γαδείρων, Λιβύαν καὶ Μαυρητανίαν καὶ Μαυρουσίαν, Αἰθιοπίαν, Βελέδας, Σκούδην, Νουμιδίαν καὶ Ἀφρικὴν καὶ Αἴγυπτον αὐτὸς τὰ νῦν βούλεται δουλῶσαι καὶ τὴν κυριεύουσαν τῶν πόλεων, ζυγῶ ὑποβαλεῖν καὶ δουλεία καὶ τὰς ἁγίας ἐκκλησίας ἡμῶν, ἔνθα ἐπροσκυνεῖτο ἡ Ἁγία Τριὰς καὶ ἐδοξολογεῖτο τὸ πανάγιον, καὶ ὅπου οἱ ἄγγελοι ἠκούοντο ὑμνεῖν τὸ θεῖον καὶ τὴν ἔνσαρκον τοῦ Θεοῦ Λόγου οἰκονομίαν, βούλεται ποιῆσαι προσκύνημα τῆς αὐτοῦ βλασφημίας καὶ τοῦ φληναφοῦ ψευδοπροφήτου Μωάμεθ, καὶ κατοικητήριον ἀλόγων καὶ καμήλων. Λοιπὸν ἀδελφοὶ καὶ συστρατιῶται, κατὰ νοῦν ἐνθυμηθῆτε ἵνα τὸ μνημόσυνον ὑμῶν καὶ ἡ μνήμη καὶ ἡ φήμη καὶ ἡ ἐλευθερία αἰωνίως γενήσηται.”

     

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟ ΠΑΣΧΑΛΙΝΟ ΜΗΝΥΜΑ

                    

 + Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ       
 ΕΛΕΩι ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ - ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ   ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ

ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
 ΧΑΡΙΝ,             ΕΙΡΗΝΗΝ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΕΝΔΟΞΩΣ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ

                                                                                                
Ἀδελφοὶ συλλειτουργοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Χριστὸς Ἀνέστη!
Ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι πιστοὶ ἑορτάζομεν καὶ ἐφέτος χαρμοσύνως τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ψάλλομεν: «Θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν, Ἅδου τὴν καθαίρεσιν, ἄλλης βιοτῆς τῆς αἰωνίου ἀπαρχήν· καὶ σκιρτῶντες ὑμνοῦμεν τὸν Αἴτιον» (τροπάριον τοῦ Κανόνος τῆς Ἀναστάσεως).
Καὶ ἐνῷ ἡμεῖς χαρμοσύνως ἑορτάζομεν τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Κυρίου, ὡς πραγματικότητα ζωῆς καὶ ἐλπίδος, πέριξ ἡμῶν, ἐν τῷ κόσμῳ, ἀκούομεν τὰς κραυγὰς καὶ τὰς ἀπειλὰς τοῦ θανάτου, τὰς ὁποίας ἐκτοξεύουν ἐκ πολλῶν σημείων τῆς γῆς ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι πιστεύουν ὅτι δύνανται νὰ λύσουν τὰς διαφορὰς τῶν ἀνθρώπων διὰ τῆς θανατώσεως τῶν ἀντιπάλων, γεγονὸς τὸ ὁποῖον καὶ ἀποτελεῖ τὴν μεγαλυτέραν ἀπόδειξιν τῆς ἀδυναμίας των.
Διότι, διὰ τῆς προκλήσεως τοῦ θανάτου τοῦ συνανθρώπου, διὰ τῆς ἐκδικητικότητος κατὰ τοῦ ἑτέρου, τοῦ διαφορετικοῦ, δὲν βελτιώνεται ὁ κόσμος, οὔτε ἐπιλύονται τὰ προβλήματα τῶν ἀνθρώπων. Εἶναι, ἄλλωστε, ὑπὸ πάντων παραδεκτὸν καὶ ἀναγνωριζόμενον, ἰδιαιτέρως δὲ ὑπὸ τῶν σκεπτομένων ἀνθρώπων πάσης ἐποχῆς, ὅτι τὸ κακὸν νικᾶται διὰ τοῦ ἀγαθοῦ καὶ οὐδέποτε διὰ τοῦ κακοῦ. 
Τὰ προβλήματα ἐπιλύονται ἀληθῶς διὰ τῆς ἀναγνωρίσεως καὶ τῆς τιμῆς τῆς ἀξίας τοῦ προσώπου καὶ διὰ τοῦ σεβασμοῦ τῶν δικαιωμάτων του. Καὶ ἀντιστρόφως, τὰ παντὸς εἴδους προβλήματα δημιουργοῦνται καὶ ὀξύνονται ἐκ τῆς περιφρονήσεως τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου καὶ τῆς καταπατήσεως τῶν δικαίων αὐτοῦ, ἰδιαιτέρως τοῦ ἀδυνάτου, ὁ ὁποῖος πρέπει νὰ δύναται νὰ αἰσθάνεται ἀσφαλὴς καὶ ὁ ἰσχυρὸς νὰ εἶναι δίκαιος διὰ νὰ ὑπάρξῃ εἰρήνη. 
Ἀλλὰ ὁ Χριστὸς ἀνέστη ἐκ τῶν νεκρῶν καὶ ἀπέδειξε καὶ μὲ αὐτὸν τὸν τρόπον τὴν ἀδυναμίαν τοῦ θανάτου νὰ ἐπικρατήσῃ καὶ νὰ ἐπιφέρῃ σταθερὰν μεταβολὴν εἰς τὸν κόσμον. Αἱ δημιουργούμεναι διὰ τοῦ θανάτου καταστάσεις εἶναι ἀναστρέψιμοι, διότι, παρὰ τὰ φαινόμενα, εἶναι προσωριναί, δὲν ἔχουν ρίζαν καὶ ἰκμάδα, ἐνῷ ἀοράτως παρὼν εἶναι ὁ πάντοτε νικήσας τὸν θάνατον Χριστός. 
Ἡμεῖς, οἱ ἔχοντες τὴν ἐλπίδα μας εἰς Αὐτόν, πιστεύομεν ὅτι τὸ δικαίωμα τῆς ζωῆς ἀνήκει εἰς ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. Ἡ Ζωὴ καὶ ἡ Ἀνάστασις προσφέρονται ὑπὸ τοῦ πατήσαντος τὸν θάνατον καὶ τὴν ἰσχύν αὐτοῦ ἐπὶ τῶν ἀνθρώπων, Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ εἰς Αὐτὸν μόνον καὶ εἰς τὴν διδασκαλίαν Του ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ ἐλπίζῃ.
Ἡ πίστις εἰς τὸν Χριστὸν ὁδηγεῖ εἰς τὴν Ἀνάστασιν, εἰς τὴν Ἀνάστασιν πάντων ἡμῶν, ἡ πίστις καὶ ἡ ἐφαρμογὴ τῆς διδασκαλίας Του εἰς τὴν ζωήν μας ὁδηγοῦν εἰς τὴν σωτηρίαν πάντων ἡμῶν, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν ἀντιμετώπισιν τῶν προβλημάτων μας ἐν τῷ κόσμῳ.
Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, 
Τὸ μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως, ἡ ὑπέρβασις αὕτη τῆς ἀνθρωπίνης ἀδυναμίας, εἶναι τὸ κήρυγμα τῆς ζωῆς ἔναντι τῆς φθορᾶς τοῦ κόσμου καὶ τῆς περιπετείας τῶν ἀνθρωπίνων, καὶ εἰς αὐτὸ προσκαλοῦμεν ἀπὸ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἡμεῖς ὁ ἐλέῳ Θεοῦ Προκαθήμενος τῆς ἐν ἀληθείᾳ Ὀρθοδόξου ἀγάπης, πάντα ἄνθρωπον εἰς γνῶσιν καὶ βίωσιν, φρονοῦντες ὅτι μόνον δι᾿ αὐτοῦ θὰ ἐπανευρεθῇ ἡ «κλαπεῖσα» ὑπὸ τῆς ἀνθρωπίνης συγχύσεως «ἐλπὶς ἡμῶν» καὶ τοῦ κόσμου παντός.
Εἴθε τὸ φῶς τῆς Ἀναστάσεως νὰ φωτίζῃ τὰς καρδίας ὅλων διὰ νὰ χαίρωνται ὁμοῦ μετὰ τῶν συνανθρώπων των ἐν ἀγάπῃ, εἰρήνῃ καὶ ὁμονοίᾳ ἐν τῷ Υἱῷ καὶ Λόγῳ τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος εἶναι τὸ Φῶς τοῦ κόσμου, ἡ Ἀλήθεια καὶ ἡ Ζωή.
Αὐτῷ μόνῳ, τῷ Ἀναστάντι ἐκ νεκρῶν Κυρίῳ τῆς δόξης, τῷ «ζωῆς κυριεύοντι καὶ θανάτου δεσπόζοντι», τῷ ζῶντι εἰς τοὺς αἰῶνας καὶ τοῖς «ἐν τοῖς μνήμασι ζωὴν χαριζομένῳ», ἡ δόξα καὶ ἡ τιμὴ καὶ ἡ εὐχαριστία. Ἀμήν.
Φανάριον, Ἅγιον Πάσχα ,βιε΄
† Ὁ Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος πρὸς Χριστὸν Ἀναστάντα
εὐχέτης πάντων ὑμῶν 

ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ ΣΤΗΝ Ν.ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ

Σε κλίμα θρησκευτικής κατάνυξης και ευλάβειας και με την συμμετοχή πολυπληθούς εκκλησιάσματος, τελέσθηκε η Ακολουθία του Νυμφίου την Μεγάλη Τρίτη το απόγευμα στον Ιερό Ναό του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού στην Ν.Φιλαδέλφεια. Στην Ακολουθία χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ν.Ιωνίας και Φιλαδελφείας κ.Γαβριήλ συμπαραστατούμενος από τους Εφημερίους του ιερού Ναού  και τον Διάκονό του,ενώ παρέστησαν ο Δήμαρχος Ν.Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος κ. Αρης Βασιλόπουλος ,μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου,ο Πρόεδρος των Μικρασιατικών Σωματείων κ.α. Το κατανυκτικό τροπάριο της Κασσιανής απέδωσε χορός ιεροψαλτών υπό τον πρωτοψάλτη κ.Αναστάσιο Δρακόπουλο. Στο τέλος της ακολουθίας ο Σεβασμιώτατος  απηύθυνε λόγους πατρικούς προς τον ευσεβή Λαό του Θεού ενώ τον ευχαρίστησε για την παρουσία του και του ευχήθηκε για το άγιο Πάσχα ο προϊστάμενος του Ναού π.Τιμόθεος Ηλιάκης. 

ΤΟ ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΤΗΣ ΚΑΣΣΙΑΝΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ-ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ

*Το τροπάριο της Κασσιανής- και στην δημοτική γλώσσα, από τον Φώτη Κόντογλου και τον Κωστή Παλαμά
*Η πραγματικότητα για την υμνογράφο, την οσία Κασσιανή, και οι παρεξηγήσεις για το πρόσωπό της
*Γνωρίζουμε ποια ήταν «η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή»;
Το τροπάριο της Κασσιανής ψάλλεται το απόγευμα της Μεγάλης Τρίτης, στην ακολουθία του Όρθρου της Μεγάλης Τετάρτης.

«Κύριε η εν πολλαίς αµαρτίαις περιπεσούσα
γυνή τη σην αισθοµένη θεότητα µυροφόρου αναλαβούσα τάξινοδυροµένη, µύρα σοι προ του ενταφιασµού σου κοµίζει.
Οίµοι λέγουσα ότι νυξ µοι υπάρχει,οίστρος ακολασίας,
Ζοφώδης Τε και ασέληνος έρως της αµαρτίας
Δέξαι µου τας πηγάς των δακρύων
ο νεφέλαις διεξάγων της θαλάσσης το ύδωρ, κάµθητι µοι προς τους στεναγµούς της καρδίας
ο κλίνας τους ουρανούς τη αφάτω σου κενώσει
καταφιλήσω τους αχράντους σου πόδας αποσµήξω τούτους δε πάλιν τοις της κεφαλής µου βοστρύχοις
Ων εν τω Παραδείσω Εύα το δειλινόν Κρότον τοις ωσίν ηχηθείσα τω φόβω εκρύβη,
Αµαρτιών µου τα πλήθη και κριµµάτων µου αβύσσους ης εξιχνιάσει, ψυχοσώστα Σωτήρ µου.
Μη µε την σην δούλην παρίδης ο αµέτρητον έχων το έλεος.»

Μεταγραφή του Φώτη Κόντογλου: 

Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες, 
σαν ένοιωσε τη θεότητά σου, γίνηκε μυροφόρα 
και σε άλειψε με μυρουδικά πριν από τον ενταφιασμό σου 
κι έλεγε οδυρόμενη: Αλλοίμονο σε μένα, γιατί μέσα μου είναι νύχτα κατασκότεινη 
και δίχως φεγγάρι, η μανία της ασωτείας κι ο έρωτας της αμαρτίας. 
Δέξου από μένα τις πηγές των δακρύων, 
εσύ που μεταλλάζεις με τα σύννεφα το νερό της θάλασσας. 
Λύγισε στ’ αναστενάγματα της καρδιάς μου, 
εσύ που έγειρες τον ουρανό και κατέβηκες στη γης. 
Θα καταφιλήσω τα άχραντα ποδάρια σου, 
και θα τα σφουγγίσω πάλι με τα πλοκάμια της κεφαλής μου· 
αυτά τα ποδάρια, που σαν η Εύα κατά το δειλινό, 
τ’ άκουσε να περπατάνε, από το φόβο της κρύφτηκε. 
Των αμαρτιών μου τα πλήθη και των κριμάτων σου την άβυσσο, 
ποιος μπορεί να τα εξιχνιάση, ψυχοσώστη Σωτήρα μου; 
Μην καταφρονέσης τη δούλη σου, εσύ που έχεις τ’ αμέτρητο έλεος.

Τροπάριο της Κασσιανής στη Δηµοτική Γλώσσα 
(Απόδοση Κωστής Παλαµάς)

« Κύριε,Η γυναίκα που έπεσε, σε τόσες αµαρτίες,
σαν άκουσε, σαν ένοιωσε τη θεϊκή σου Χάρη
σαν µυροφόρας ένδυµα, στα κλάµατα πνιγµένη
µύρα προ του θανάτου Σου,εντάφια σου φέρνει,
και ωιµέ, στενάζει, κλαίει και θρηνεί
πολλή µε δέρνει νύχτα
ασέληνη και σκοτεινή έρως της αµαρτίας
νύχτα που φλέγει και κεντά
πόθους ακολασίας.
Δέξου Χριστέ, τα δάκρυα τα πύρινα που χύνω
Συ, που στα σύννεφα τραβάς της θάλασσας το κύµα.
Γύρισε την συµπόνια Σου, στους στεναγµούς µου,
Συ πώγυρες τους ουρανούς στην θεία γέννησή Σου.
Τα πόδια σου τα άγια, άφησε να φιλήσω
και να σκουπίσω άφησε µε τα ξανθά µαλλιά µου
Τα πόδια, που σαν άκουσε τον κρότο τους η Εύα
το δειλινό µεσ” στην Εδέµ κρύφθηκε από φόβο.
Τις τόσες αµαρτίες µου και τη βαθιά Σου κρίση
ποιος να µετρήσει ηµπορεί Χριστέ µου, ψυχοσώστη
Μη µε αφήνεις έρηµη και ταπεινή σου δούλη Σου,
όπου έχεις, ως Θεός άπειρη καλοσύνη».

Παρεξηγηµένη Αγία
Δυστυχώς µερικοί τα λόγια του Τροπαρίου τα αποδίδουν στην ίδια την Κασσιανή, που δήθεν ήταν αµαρτωλή µε περιπετειώδεις και αµαρτωλούς έρωτες µε τον Αυτοκράτορα Θεόφιλο. Διάφορoι µυθιστοριογράφοι, ανίκανοι να συλλάβουν το µεγαλείο της και τυφλωµένοι από τη µέθη των παθών τους, προσπάθησαν να παραχαράξουν την αλήθεια και να δηµιουργήσουν ένα µύθο, που δυστυχώς στάθηκε ικανός να ξεγελάσει πολλούς. «Την ωραία, αγνή, σοφή παρθένο, τη φιλοσοφούσα και τω Θεώ µόνω ζώσα», όπως γράφει Βυζαντινός χρονογράφος της εποχής της,παρουσίασαν µε σκανδαλώδεις περιπέτειες και αµαρτωλή.
Σύγχρονοι και νεώτεροι χρονογράφoι, όπως ο Γλυκάς,  Πτωχοπρόδροµος,  Κωδινός,  Γεώργιος Αµαρτωλός, Ζωναράς κ.λπ. που έγραψαν για τη ζωή της Κασσιανής, αναφέρουν ότι ήταν απλώς µια υποψήφια νύφη για τον αυτοκράτορα Θεόφιλο.
Τίποτε δεν υπήρξε περισσότερο µεταξύ Κασσιανής και Θεόφιλου ούτε πριν, ούτε µετά τη στιγµή που το χρυσό µήλο δόθηκε στη συνυποψήφιά της νύφη Θεοδώρα. Έτσι η σπουδαία αυτή µορφή της Οσίας Κασσιανής για πολύ κόσµο είναι παρεξηγηµένη και αδικηµένη, όπως και η άλλη µεγάλη Αγία Μαρία Μαγδαληνή, που ενώ δεν υπήρξε τίποτε το αµαρτωλό στη ζωή και της µιας και της άλλης από πολλούς (είτε από άγνοια, είτε από κακή προαίρεση), παρουσιάζονται σαν αµαρτωλές – πόρνες γυναίκες µε φανταστικές και βλάσφηµες ιστορίες…

Ι.ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ Ν.ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΓ.ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ-ΠΑΣΧΑ 2015

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ Ν.ΙΩΝΙΑΣ - ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ 
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 
καί ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ Ν.ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ 
Θεμ.Σοφούλη 2-4 Ν.ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ τηλ.210-2527723

  ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Μ. ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ-ΑΓΙΟΥ ΠΑΣΧΑ 2015 

  ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΙΩΝ  7 – 10 , 30 ΟΡΘΡΟΣ , ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ.ΠΑΣΧΑΛΙΝΟ ΠΑΖΑΡΙ.  
 19 ,00  Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΝΥΜΦΙΟΥ .

 ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ  7 – 9 , 30 π . μ . ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ .       
19, 00  Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΝΥΜΦΙΟΥ . 

 ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ  7 – 9,30 π. μ. ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ .
  19,00 Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΝΥΜΦΙΟΥ ,χοροστατούντος του Σεβ. Μητροπολίτου Ν. Ιωνίας κ.ΓΑΒΡΙΗΛ.

  ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ 7-9,30 π . μ . ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ .
    17,00  ΙΕΡΟΝ ΕΥΧΕΛΑΙΟ .
    19,00 Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΟΥ ΝΙΠΤΗΡΟΣ . 

 ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ  5,30- 10 π μ . ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ Μ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ .           
  19,00 ΤΑ ΑΧΡΑΝΤΑ ΠΑΘΗ .

 ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ  8-  10  π. μ.  ΜΕΓΑΛΑΙ  ΩΡΑΙ.
   10 π . μ . Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΘΗΛΩΣΕΩΣ . 
   19,00  ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΘΡΗΝΟΣ 

  21 , 00 ΕΞΟΔΟΣ ΙΕΡΟΥ ΕΠΙΤΑΦΙΟΥ (ΔΙΑΔΡΟΜΗ : ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ , ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΠΡΟΣ ΝΗΣΙΔΑ,-ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ   ΑΘΗΝΩΝ , ΠΛΑΤΕΙΑ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ -ΑΡΙΣΤΕΡΑ  Γ.ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΕΠΙΤΑΦΙΟ ΠΑΛΑΙΟΥ Ι.ΝΑΟΥ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ ,- ΤΟΜΠΑΖΗ, ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ,ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΑΘΗΝΩΝ , Ι. ΝΑΟΣ .) 

ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 5,30 – 9,30 π . μ . ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ  ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ   

 23,00 ΠΑΝΥΧΙΣ ΜΕΓΑΛΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ    
 00,00 ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ Ο ΟΡΘΡΟΣ ΤΟΥ  ΠΑΣΧΑ ΚΑΙ Η ΠΑΣΧΑΛΙΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ . 

 ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ 18 ,00  Ο ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ   

 ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΛΑΜΠΡΟΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΙΚΑ 

Ο ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

«Ετέθη ο Κύριος στον τάφο κι ευθύς αναστήθηκαν χιλιάδες νεκροί, που ήσαν χιλιάδες χρόνια πεθαμένοι, και εκήρυξαν ότι μόνος ο Χριστός είναι ο Υιός και Λόγος του Θεού και Θεός αληθινός και η ζωή των νεκρών. Πρέπει κι εμείς οι ευσεβείς χριστιανοί, από σήμερα και πέρα, να μη κλαίμε τους πεθαμένους, όπως κάνουν οι ασεβείς κι΄ άπιστοι, που δεν ελπίζουν ανάσταση. Αυτός ο κόσμος, αδελφοί μου, είναι σαν μια φυλακή. Πότε πρέπει να χαίρεται ο άνθρωπος ; Όταν μπαίνει στην φυλακή ή όταν ελευθερώνεται από την φυλακή ; ……… Όταν γεννιόμαστε, τότε πρέπει να κλαίμε, κι όταν πεθαίνουμε, τότε να χαιρόμαστε. Είναι μερικοί, που έχουν τον διάβολο στην καρδιά τους, και λένε, ότι δεν υπάρχει Ανάσταση………. Όλοι οι άνθρωποι, που είναι εδώ, πριν γεννηθούν δεν ήταν στην ανυπαρξία ; Καθώς μπόρεσε ο Κύριος και μας ανέστησε από την κοιλία της μητέρας μας, έτσι μπορεί να μας αναστήσει κι από την κοιλία της γης. Η κοιλία της μητέρας μας κι ο τάφος σε τί διαφέρουν ; ………….. Καθώς το σιτάρι που πέφτει στη γη, αν δεν σαπίσει από τη βροχή και δεν γίνει σαν χυλός, δεν φυτρώνει, έτσι κι εμείς που πεθαίνουμε και θαπτόμαστε στη γη. Αν δεν θαβόταν πρώτα στον τάφο ο Χριστός μας, δεν θα μας επότιζε την αιώνια ζωή και την Ανάσταση».

Επισκόπου ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΗ "Ο ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ"