Η ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ ΚΑΙ ΤΟ..ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΚΑΝΤΗΛΙ !
Η επέτειος των 190 χρόνων από την λειτουργία του Ιερού Ναού του Αγίου Αντωνίου στην Ντάπια των Σπετσών μου παρέχει την ευκαιρία να ανακαλέσω μνήμες παιδικές από τα χρόνια που έζησα στο ηρωικό αυτό νησί του Αργοσαρωνικού.
Ήταν όμορφα χρόνια ,γεμάτα παιδική ξεγνοιασιά και απλότητα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην μετέπειτα πορεία μου. Οι πρώτες εικόνες της ζωής μου είναι εικόνες από την γεμάτη πίστη , αγνή και απλή ζωή των Σπετσιωτών . Μια τέτοια εικόνα θα προσπαθήσω να μεταφέρω εδώ, και λέω "θα προσπαθήσω", γιατί όσο την αναπολώ, τόσο τα μάτια υγραίνουν από συγκίνηση. Θα μεταφερθούμε λοιπόν στις αρχές της δεκαετίας του '60 , εποχές δύσκολες για τον Τόπο μας που προσπαθούσε να ορθοποδήσει από το πέρασμα του "τυφώνα" του πολέμου και του εμφύλιου σπαραγμού. Αυτή την χρονική στιγμή βρέθηκα κι εγώ στις Σπέτσες μαζί με τον μακαρίτη τον πατέρα μου, τον Μιχάλη Ηλιάκη, που δούλευε στο ιδιωτικό νησί του Σταύρου Νιάρχου, την πανέμορφη Σπετσοπούλα, και παράλληλα προσπαθούσε να μεγαλώσει μόνος του το παιδί του. Για να τα καταφέρει είχε νοικιάσει ένα σπίτι στις Σπέτσες όπου έμενα εγώ κάτω από την φροντίδα των ιδιοκτητριών, της μακαρίτισσας Ευγενίας Βελιώτου και της θυγατέρας της Ανεζούλας. Εκείνες με έμαθαν να κάνω σωστά το σημείο του Τιμίου Σταυρού , ενώ στον Άγιο Αντώνιο μπήκα για πρώτη φορά σαν "παπαδάκι " στο άγιο Βήμα...
Το σπίτι είναι κοντά στο Αρχοντικό της Μπουμπουλίνας και πολλές φορές τα βράδια η μακαρίτισσα η θεία Ευγενία, όπως την αποκαλούσα, μου μίλαγε για την μεγάλη μορφή της Καπετάνισσας, τους αγώνες της για την λευτεριά της Πατρίδας, την υπέροχη προσωπικότητά της αλλά και το άδοξο τέλος της. Η μεγαλύτερη όμως χαρά μου, σήμερα την λέω ευλογία η και τύχη αγαθή, ήταν όταν με έπαιρνε μαζί της στο αρχοντικό της Ηρωίδας, που τότε δεν ήταν Μουσείο, όπου πήγαινε συχνά για να βοηθήσει στο συγύρισμα που είχε αναλάβει συγγενικό της πρόσωπο που ήταν και επιστάτης στο σπίτι και διανυκτέρευε εκεί, κάτι που αρκετές φορές έκανα και εγώ.
Θυμάμαι πως πρώτο μέλημά τους ήταν να κρατούν το καντήλι αναμμένο.
Είναι εντολή της Καπετάνισσας έλεγαν, το καντήλι δεν πρέπει να μένει ποτέ σβηστό. Το ίδιο έκανε κι εκείνη όταν ζούσε , παντού ακόμα και στα πλοία της έκαιγε πάντα καντήλι.
Η επέτειος των 190 χρόνων από την λειτουργία του Ιερού Ναού του Αγίου Αντωνίου στην Ντάπια των Σπετσών μου παρέχει την ευκαιρία να ανακαλέσω μνήμες παιδικές από τα χρόνια που έζησα στο ηρωικό αυτό νησί του Αργοσαρωνικού.
Ήταν όμορφα χρόνια ,γεμάτα παιδική ξεγνοιασιά και απλότητα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην μετέπειτα πορεία μου. Οι πρώτες εικόνες της ζωής μου είναι εικόνες από την γεμάτη πίστη , αγνή και απλή ζωή των Σπετσιωτών . Μια τέτοια εικόνα θα προσπαθήσω να μεταφέρω εδώ, και λέω "θα προσπαθήσω", γιατί όσο την αναπολώ, τόσο τα μάτια υγραίνουν από συγκίνηση. Θα μεταφερθούμε λοιπόν στις αρχές της δεκαετίας του '60 , εποχές δύσκολες για τον Τόπο μας που προσπαθούσε να ορθοποδήσει από το πέρασμα του "τυφώνα" του πολέμου και του εμφύλιου σπαραγμού. Αυτή την χρονική στιγμή βρέθηκα κι εγώ στις Σπέτσες μαζί με τον μακαρίτη τον πατέρα μου, τον Μιχάλη Ηλιάκη, που δούλευε στο ιδιωτικό νησί του Σταύρου Νιάρχου, την πανέμορφη Σπετσοπούλα, και παράλληλα προσπαθούσε να μεγαλώσει μόνος του το παιδί του. Για να τα καταφέρει είχε νοικιάσει ένα σπίτι στις Σπέτσες όπου έμενα εγώ κάτω από την φροντίδα των ιδιοκτητριών, της μακαρίτισσας Ευγενίας Βελιώτου και της θυγατέρας της Ανεζούλας. Εκείνες με έμαθαν να κάνω σωστά το σημείο του Τιμίου Σταυρού , ενώ στον Άγιο Αντώνιο μπήκα για πρώτη φορά σαν "παπαδάκι " στο άγιο Βήμα...
Το σπίτι είναι κοντά στο Αρχοντικό της Μπουμπουλίνας και πολλές φορές τα βράδια η μακαρίτισσα η θεία Ευγενία, όπως την αποκαλούσα, μου μίλαγε για την μεγάλη μορφή της Καπετάνισσας, τους αγώνες της για την λευτεριά της Πατρίδας, την υπέροχη προσωπικότητά της αλλά και το άδοξο τέλος της. Η μεγαλύτερη όμως χαρά μου, σήμερα την λέω ευλογία η και τύχη αγαθή, ήταν όταν με έπαιρνε μαζί της στο αρχοντικό της Ηρωίδας, που τότε δεν ήταν Μουσείο, όπου πήγαινε συχνά για να βοηθήσει στο συγύρισμα που είχε αναλάβει συγγενικό της πρόσωπο που ήταν και επιστάτης στο σπίτι και διανυκτέρευε εκεί, κάτι που αρκετές φορές έκανα και εγώ.
Θυμάμαι πως πρώτο μέλημά τους ήταν να κρατούν το καντήλι αναμμένο.
Είναι εντολή της Καπετάνισσας έλεγαν, το καντήλι δεν πρέπει να μένει ποτέ σβηστό. Το ίδιο έκανε κι εκείνη όταν ζούσε , παντού ακόμα και στα πλοία της έκαιγε πάντα καντήλι.
Σήμερα που ξαναζωντανεύουν μνήμες βλέπω πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η παράδοση στην διαμόρφωση της ιστορίας .
Σε κανένα ιστορικό κείμενο που έχει σχέση με την Μπουμπουλίνα δεν αναφέρεται αυτή η τόσο σημαντική λεπτομέρεια που δείχνει την ευσέβεια και την πίστη των Ηρώων της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821, κι όμως είναι γεγονός σπουδαίο που δεν πρέπει να μείνει στα "αζήτητα".
Όπως είπα πριν, η επιστάτης του σπιτιού διανυκτέρευε εκεί και αρκετές φορές με κρατούσε κοντά της τα βράδια για να μην είναι μόνη της. Κοιμόμαστε στο ισόγειο και πάντα πριν τον ύπνο κάναμε μαζί προσευχή με λόγια απλά βγαλμένα μέσα από την καρδιά μας. Εκείνη είχε πάντα την αγωνία να μην σβήσει το καντήλι και πολλές φορές σηκωνόταν από το κρεβάτι για να το ελέγξει.
Αυτά ώσπου ήρθε η.. τεχνολογία. Βγήκαν στη αγορά τα ηλεκτρικά καντήλια και έγιναν αμέσως μόδα! Το νησί τότε είχε ηλεκτρικό ρεύμα που το προμηθευόταν από το εργοστάσιο του Δασκαλάκη κι έτσι το ηλεκτρικό καντήλι έκανε αισθητή την παρουσία του. Ανάμεσα σε αυτούς που έτρεξαν να το προμηθευτούν ήταν και η επιστάτης του αρχοντικού της Καπετάνισσας που το τοποθέτησε με καμάρι στον τόπο του παλιού καντηλιού, το έβαλε στην πρίζα και χαρούμενη είπε πως έφυγε από πάνω της ένα άγχος, αφού το ηλεκτρικό καντήλι , δεν είχε φόβο να σβήσει ποτέ. Ήταν, θυμάμαι, ένα καντήλι με μια λάμπα μπροστά από μια πλαστική εικόνα της Παναγίας που φάνταζε ξένο από τον αυστηρό αριστοκρατικό, θα έλεγα, διάκοσμο του αρχοντικού.
Όμως η αγαθή νησιώτισσα λογάριαζε χωρίς την καπετάνισσα ,που το ίδιο κιόλας βράδυ, έδειξε δυναμικά την αντίθεσή της στην ξενόφερτη μόδα του ηλεκτρικού καντηλιού.
Ήμουν εκεί και όπως πάντα μετά την προσευχή και τις ατέλειωτες ιστορίες για τους αγώνες της Καπετάνισσας ξαπλώσαμε να κοιμηθούμε . Η ώρα ήταν αρκετά περασμένη όταν ξύπνησα έντρομος από φωνές που αποτυπώθηκαν στην μνήμη μου :
" Σχώραμε Καπετάνισσα, Παναγία μου βοήθησε με την αμαρτωλή..". Δεν ήξερα τι είχε συμβεί και ο φόβος μου ήταν μεγάλος βλέποντας την γυναίκα να τρέχει αλαφιασμένη προς το σημείο που ήταν το καντήλι να το βγάζει από την πρίζα και να ψάχνει με αγωνία να βρει το παλιό , να το ετοιμάζει να το ανάβει και να πέφτει στα γόνατα κάνοντας συνέχεια το σημείο του Σταυρού. Τι είχε συμβεί το έμαθα το πρωί όταν η επιστάτης διηγήθηκε τα γεγονότα της νύχτας . Ενώ κοιμόταν παρουσιάσθηκε στον ύπνο της η Μπουμπουλίνα, ήταν , όπως μας διηγήθηκε, αρματωμένη ,πολύ θυμωμένη και με έντονο ύφος της είπε:
" Άκου να σου πω εδώ είναι το σπίτι μου και κουμάντο κάνω εγώ. Σήκω γρήγορα και πέταξε το ψεύτικο καντήλι που έβαλες. Εδώ θα καίει μόνο λάδι. Καντήλι με λάδι όπως το έκαιγα κι εγώ ".
Αυτά ώσπου ήρθε η.. τεχνολογία. Βγήκαν στη αγορά τα ηλεκτρικά καντήλια και έγιναν αμέσως μόδα! Το νησί τότε είχε ηλεκτρικό ρεύμα που το προμηθευόταν από το εργοστάσιο του Δασκαλάκη κι έτσι το ηλεκτρικό καντήλι έκανε αισθητή την παρουσία του. Ανάμεσα σε αυτούς που έτρεξαν να το προμηθευτούν ήταν και η επιστάτης του αρχοντικού της Καπετάνισσας που το τοποθέτησε με καμάρι στον τόπο του παλιού καντηλιού, το έβαλε στην πρίζα και χαρούμενη είπε πως έφυγε από πάνω της ένα άγχος, αφού το ηλεκτρικό καντήλι , δεν είχε φόβο να σβήσει ποτέ. Ήταν, θυμάμαι, ένα καντήλι με μια λάμπα μπροστά από μια πλαστική εικόνα της Παναγίας που φάνταζε ξένο από τον αυστηρό αριστοκρατικό, θα έλεγα, διάκοσμο του αρχοντικού.
Όμως η αγαθή νησιώτισσα λογάριαζε χωρίς την καπετάνισσα ,που το ίδιο κιόλας βράδυ, έδειξε δυναμικά την αντίθεσή της στην ξενόφερτη μόδα του ηλεκτρικού καντηλιού.
Ήμουν εκεί και όπως πάντα μετά την προσευχή και τις ατέλειωτες ιστορίες για τους αγώνες της Καπετάνισσας ξαπλώσαμε να κοιμηθούμε . Η ώρα ήταν αρκετά περασμένη όταν ξύπνησα έντρομος από φωνές που αποτυπώθηκαν στην μνήμη μου :
" Σχώραμε Καπετάνισσα, Παναγία μου βοήθησε με την αμαρτωλή..". Δεν ήξερα τι είχε συμβεί και ο φόβος μου ήταν μεγάλος βλέποντας την γυναίκα να τρέχει αλαφιασμένη προς το σημείο που ήταν το καντήλι να το βγάζει από την πρίζα και να ψάχνει με αγωνία να βρει το παλιό , να το ετοιμάζει να το ανάβει και να πέφτει στα γόνατα κάνοντας συνέχεια το σημείο του Σταυρού. Τι είχε συμβεί το έμαθα το πρωί όταν η επιστάτης διηγήθηκε τα γεγονότα της νύχτας . Ενώ κοιμόταν παρουσιάσθηκε στον ύπνο της η Μπουμπουλίνα, ήταν , όπως μας διηγήθηκε, αρματωμένη ,πολύ θυμωμένη και με έντονο ύφος της είπε:
" Άκου να σου πω εδώ είναι το σπίτι μου και κουμάντο κάνω εγώ. Σήκω γρήγορα και πέταξε το ψεύτικο καντήλι που έβαλες. Εδώ θα καίει μόνο λάδι. Καντήλι με λάδι όπως το έκαιγα κι εγώ ".
 |
| Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΤΗΣ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ |
Τώρα που αναπολώ τα συγκλονιστικά εκείνα γεγονότα σκέπτομαι πόσο όμορφη ήταν τότε η ζωή , πόσο απλά ζούσαν οι άνθρωποι, γι αυτό και ο Θεός παραχωρούσε να γνωρίζουν και να βιώνουν γεγονότα θαυμαστά όπως αυτό . Μακάρι να γυρίσουμε στην απλότητα εκείνων των ημερών. Μακάρι να επιστρέψουμε στις ρίζες και τις παραδόσεις μας. Μακάρι τα καντηλάκι να ξαναγίνει απαραίτητο για κάθε σπίτι . Μακάρι η Καπετάνισσα, η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, που έδωσε τα πάντα για την Πατρίδα να σκεπάζει το Νησί της και όλη την Ελλάδα στις δύσκολες αυτές ώρες που περνάμε.
Αρχιμανδρίτης Τιμόθεος Ηλιάκης ΄
Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος Ι. Μητροπόλεως Ν. Ιωνίας
 |
| ΤΟ ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΤΗΣ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ ΣΤΙΣ ΣΠΕΤΣΕΣ |
 |
| ΠΑΛΑΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΝΤΑΠΙΑΣ ΤΩΝ ΣΠΕΤΣΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ |
