Η ΑΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

                                        Η ΑΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΆΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 

Είναι εντολή Θεού απαράβατη, να παιδαγωγεί η οικογένεια τα παιδιά· διότι αυτή είναι το φυσικό και πρώτο σχολείο τους.

Όμως ο λόγος του Θεού προσθέτει κάτι πολύ σημαντικό στην εντολή: «καλώς εκτρέφει πατήρ δίκαιος» (Παροιμίες, κεφ. 23, στίχ. 24), Ο ενάρετος πατέρας δίνει καλή ανατροφή στο παιδί του.

Οι ενάρετοι γονείς, οι καλοί πρόγονοι, αυτοί δημιουργούν μέσα στην οικογενειακή φωλιά την ατμόσφαιρα της Ιερότητος, χωρίς αυτό να καταργεί την ελευθερία των παιδιών, είναι το κλίμα της υγείας, όπου αναπτύσσονται ομαλά τα νέα βλαστάρια. 

Δεν είναι πολλές οι οικογένειες, παλαιές και σύγχρονες, που βεβαιώνουν την αλήθεια της παροιμίας, οικογένειες που με την αγιαστική τους πορεία έδωσαν στον κόσμο Αγίους «κατ' οίκον διδαχθέντας» [=που διδάχτηκαν από την οικογένειά τους]. Όμως κλασικό παραμένει το παράδειγμα δύο κυρίως οικογενειών του Δ' μ. Χ. αιώνα, οι οποίες έδωσαν στην Εκκλησία Αγίους όλα τα Μέλη τους . Η οικογένεια του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου και η οικογένεια του Μεγάλου Βασιλείου [οκτώ αγίους,εκτός των προπάππων Μακρίνας και Βασιλείου ].

Επειδή όμως «Η Αγία Οικογένεια του Μ. Βασιλείου» ορίστηκε από την Διαρκή Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος (8 Σεπτ. 1998) ως προστάτης της Οικογένειας, η οποία τιμάται τη δεύτερη Κυριακή του Ιανουαρίου, είναι ευκαιρία να την επισκεφθούμε με το σημείωμα αυτό και να χαρούμε το περιβάλλον της.

Την ατμόσφαιρα της πνευματικής υγείας την δημιούργησαν στην οικογένεια του Μ. Βασιλείου οι πρόγονοι. Διάχυτο το κλίμα της ευλάβειας από τον Μάρτυρα Γρηγόριο παππού, τον πατέρα της Εμμέλειας, της οικοδέσποινας και μητέρας των 10 παιδιών της, επισκίασε με το Χριστιανικό του μαρτύριο τις άλλες «λαμπρότητες των λόγων» και τα στρατηγικά και τα πολιτικά αξιώματα που έφθαναν μέχρι τα βασιλικά ανάκτορα, τις δημόσιες τιμές και τις περιουσίες, που πλεόναζαν στο Καππαδοκικόν «μητρώον» γένος, από την πλευρά της Εμμέλειας [αγία Εμμέλεια: η μητέρα του αγίου Βασιλείου· μητρώων γένος: η γενιά της μητέρας· Καππαδοκικό: από την περιοχή της Καππαδοκίας της Μικράς Ασίας].

Η μαρτυρική χάρις [η θεία χάρη που είχε έρθει με το μαρτύριο του παππού, δηλ. με το ότι τον σκότωσαν οι Ρωμαίοι επειδή ήταν χριστιανός] ήταν το μέγα κληροδότημα στην οικογένεια του Βασιλείου [άγιος Βασίλειος ο Παλαιός, πατέρας του Μ. Βασιλείου] και της Εμμέλειας με τα 10 παιδιά. 

Η ΑΓΙΑ ΕΜΜΕΛΕΙΑ 

Και από την πλευρά του «πατρώου» γένους από τον Πόντο, εισόρμησε στην πολύτεκνη οικογένεια μία άλλη φλέβα μαρτυρικής ευλογίας, το επτάχρονο μαρτύριον του πάππου και της γιαγιάς, των γονέων του πατέρα, που τον έλεγαν κι αυτόν Βασίλειο [όπως είπαμε πιο πάνω]. Το ευτύχημα είναι ότι η γιαγιά Μακρίνα, όπως και ο άνδρας της, επέζησαν του φοβερού διωγμού του Μαξιμίνου (305-313 μ. Χ.), που τους ανάγκασε να ζουν μαρτυρικά αυτοί, οι πάμπλουτοι άρχοντες, στα κρύα και στις ζέστες της υπαίθρου και τις βροχές· «η τε άφιλος ερημία» [η ερημιά, χωρίς φίλους] με τη στέρηση της συναναστροφής και επικοινωνίας, τους έτρεφε μέσα στα χαμόκλαδα των βουνών του Πόντου, όπου είχαν καταφύγει, με τα ελάφια που παρουσιάζονταν μπροστά τους, όταν έτελείωναν την προσευχή τους. 

Επτά χρόνια πρόσφυγες, άστεγοι, πτωχοί, στα όρη και στα βουνά, έτοιμοι κάθε ώρα και κάθε στιγμή να χύσουν και το αίμα τους χάριν του Χρίστου. Αλλά ο Χριστός δεν τους το ζήτησε, διότι ήθελε οι ζωντανοί αυτοί Μάρτυρες, ισότιμοι μ' εκείνους που πέθαναν, να μεταδώσουν την πείρα τους στους νεωτέρους, «έμπνοοι στήλαι» και «σιγώντα κηρύγματα»

Η ΑΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ Μ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ (Εργο Αναστασίου Δρακόπουλου)΄

ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ και ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ

Και να που το ζωντανό τους κήρυγμα εκαρποφόρησε εις «εκατόν» στα εγγόνια τους, τα παιδιά του γιου τους Βασιλείου και της νύφης τους Εμμέλειας. Διότι η γιαγιά Μακρινά, που είχε μαθητεύσει στον Άγιο Γρηγόριο τον Θαυματουργό, και είχε ρουφήξει την «γνήσια εκκλησιαστική παράδοση» κοντά του, τα ατέλειωτα βράδυα στο αρχοντικό του γιου της, πότε στη Νεοκαισάρεια του Πόντου και πότε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας «γεμάτη μνήμες, πείρα και σύνεση» έστάλαζε στα εγγονάκια της, κυρίως τα δύο πρώτα, την Μακρίνα καί τον Βασίλειο, της ευσέβειας τα νάματα. Συγκινητική η απόδειξης:

«... εν γε τούτο τολμώ καυχάσθαι εν Κυρίω, ότι ουδέποτε πεπλανημένας έσχον τας περί Θεού υπολήψεις, ή έτέρως φρονών μετέμαθον ύστερον. Αλλ' ην εκ παιδός έλαβον έννοιαν περί Θεού παρά της μακαρίας μητρός μου και της μάμμης Μακρίνης, ταύτην αυξηθείσαν έσχον εν εμαυτώ» βεβαιώνει, επίσκοπος πλέον ώριμος, φτασμένος (375 μ. Χ.), ο Μέγας Βασίλειος [νεοελληνικά: "την περί Θεού ιδέα που έλαβα ως παιδί από τη μακαριστή μητέρα μου και τη γιαγιά μου Μακρίνα, αυτήν, ανεπτυγμένη, έχω μέσα μου"].

Η Μητέρα του και η Γιαγιά του τον εδίδαξαν «κατ' οίκον» την αληθινή Θεολογία. Όχι μόνον αυτόν, αλλά και όλα τα αδέλφια. Η Μητέρα τους ήταν όνομα και πράγμα Εμμέλεια, δηλαδή κοσμιότης, αρμονία και κάλλος. Ο πατέρας τους Βασίλειος ήταν στον Πόντο «κοινός παιδευτής (=διδάσκαλος) αρετής». Στο οικογενειακό τους σχολείο τα παιδιά διδάχτηκαν «την εγκύκλιον παίδευσιν», τα πρώτα γράμματα, και εξασκήθηκαν στην «θεοσέβειαν».

Και από τα δύο γένη — πατρικό και μητρικό — πήραν τα μαθήματα της αγάπης, της φιλοξενίας, της φιλανθρωπίας και έμαθαν να συμπαρίστανται στο έργο της Εκκλησίας. Όλα τα παιδιά, όχι ένα μόνο ή δύο ή τρία. Όλα - και ήταν δέκα!

Η Μακρίνα πρώτη (ίδιο όνομα με τη γιαγιά της), η δεύτερη μάνα των παιδιών, αυτή που ενέπνευσε στο Βασίλειο τη μεγάλη του κλήση [δηλ. να γίνει ιερέας], παρηγόρησε τη Μητέρα στο μεγάλο πένθος τους για τον Ναυκράτιο και ανέθρεψε εξ ολοκλήρου τον μικρότερο Πέτρο (328-380).

Ο Μέγας Βασίλειος, Αρχιεπίσκοπος Καισαρείας (330-379).

Ο Ναυκράτιος, νομικός (332-358).

Ο Γρηγόριος, Επίσκοπος Νύσσης (334-394).

Ο Πέτρος, Επίσκοπος Σεβαστείας (345/7-392).

Τα άλλα (5 ή 4) ήταν κορίτσια, που ευδοκίμησαν στον έγγαμο βίο όπως η αγία Θεοσέβεια η διακόνισσα, σύζυγος του αγίου Γρηγορίου Νύσσης η οποία έφυγε νωρίς για την ουράνιο Βασιλεία.

Πρώτος έφυγε για τον ουρανό ο Άγιος Ναυκράτιος, ο γλυκός αδελφός, στα 26 του χρόνια. Είχε γίνει μοναχός και ψάρευε στον ποταμό Ίριν, για να προσφέρει τα ψάρια του στους γύρω γέροντας άσκητάς· εκεί και πνίγηκε (358).

Δεύτερος μετετέθη στο ουράνιο θυσιαστήριο ο Μ. Βασίλειος (379), 49 ετών.

Τρίτη κοιμήθηκε (380) η Αγία Μακρίνα (52 ετών), μοναχή σε μονή του Πόντου, την οποία είχε ιδρύσει μαζί με τη Μητέρα της κοντά στον Ίριν ποταμό. Ο αδελφός της Γρηγόριος έπλεξε το εγκώμιό της με το έργο του «Εις τον βίον της Οσίας Μακρίνας».
[Η Αγία Θεοσέβεια κοιμήθηκε το 385 μ. Χ.]

Κατόπιν ανεχώρησε για τα ουράνια σκηνώματα στα 47 του χρόνια ο Άγιος Πέτρος, Επίσκοπος Σεβαστείας (το 392).

Και τελευταίος (394) ο Άγιος Γρηγόριος, ο φιλοσοφικώτατος Θεολόγος, Επίσκοπος Νύσσης.

Έξι Άγιοι Αδελφοί, «κατ' οίκον διδαχθέντες» την αγιότητα από τους Αγίους Γονείς τους και τους Προγόνους τους, χτυπούν την καμπάνα της σωτηρίας:

Αν θέλετε να σώσετε τη Νεολαία, σώστε πρώτα την Οικογένεια. Στραφείτε στην «κατ' οίκον εκκλησίαν» [=την Εκκλησία που σχηματίζεται από τα μέλη μιας οικογένειας (είναι το πιο μικρό κομματάκι -κύτταρο- της Ορθόδοξης Εκκλησίας)], με την έννοια ότι οι γονείς πρώτοι οφείλουν να γίνουν συνεπείς Χριστιανοί και να θεμελιώσουν την ανατροφή των παιδιών του επάνω στην αγιαστική χάρη και διδαχή της Εκκλησίας του Χριστού.

    
 Ακολουθία της Αγίας Οικογενείας του Μεγάλου Βασιλείου συνέταξε ο μακαριστός Υμνογράφος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Οσιος  ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΜΙΚΡΑΓΙΑΝΝΑΝΙΤΗΣ.   

                     ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ ΑΓΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ Μ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ  

                                      
                                            Ήχος δ΄ Ταχύ Προκατάλαβε

Όκτάριθμον σύστημα των θεραπόντων Χριστού , Βασίλειον  μέλψωμεν και Εμμελείαν ομού , τον Μέγαν Βασίλειον,  Γρηγόριον συν τω Πέτρω και Ναυκράτιον θείον, Μακρίναν την Θεοφόρον, Θεοσέβειαν άμα, ως θεία γεννεά γαρ Χριστώ ευηρέστησαν . 

Ἀπολυτίκιον Αγίας Εμμέλειας 
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Σωφρόνως τὸν βίον σου κατ' ἐναντίον Θεοῦ, ἐτέλεσας πρότερον σὺν Βασιλείω σεμνῶ, Ἐμμέλεια πάνσεμνε, εἴτα δὲ ἐν ἐρήμῳ, ἀναβάσεις διέθου ἅμα τοὶς σοὶς ἐκγόνοις, ὡς τὰ ἄνω ποθοῦσα, διὸ σὲ ὁ Χριστὸς πανοικοί, ὑπερεδόξασε.

           ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝ ΑΓΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ 
Οκτάριθμος δήμος θεοειδής,σύν δυσί τοκεύσι,οι εξάριθμοι αδελφοί,εκλάμπουσι κόσμω των αρετών τη αίγλη, αυτών τη φωταυγεία,δεύτε προσέλθωμεν.

                   ΜΝΗΜΗ ΑΓΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ  Β ΄ ΚΥΡΙΑΚΗ  ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

                                                   ( ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ ) 

Η ΚΑΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΝΥΣΣΗΣ  Ι.ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ Ν.ΙΩΝΙΑΣ 

Ι.ΝΑΟΣ ΑΓΙΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ Ν.ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ ΤΟ Ι.ΛΕΙΨΑΝΟ ΤΟΥ Μ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ (Κατά την εορτή της Αγίας Οικογενείας ο Μ.Βασίλειος "χοροστατεί"από του Θρόνου)

ΠΡΩΤΗ ΕΟΡΤΗ ΑΓΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟ 2000 Ο ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΑΤΡΩΝ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΣΤΟΝ.Ι.Ν.ΑΓ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Κ ΚΟΣΜΑ ΑΙΤΩΛΟΥ Ν.ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ

ΟΙ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΕΣ ΠΑΤΡΩΝ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ,Ν.ΙΩΝΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΙ ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟΥ,τότε ΔΙΑΥΛΕΙΑΣ, ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ,ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΕΠΙΣΗΜΟ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ Μ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ  ΣΤΟΝ Ι.ΝΑΟ ΑΓΙΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΣΜΑ ΑΙΤΩΛΟΥ Ν.ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ 2000

ΕΟΡΤΗ ΑΓ.ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ 2019 ΔΙΑΝΟΜΗ ΔΩΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ Ν.ΙΩΝΙΑΣ ΓΑΒΡΙΗΛ

ΕΟΡΗ ΑΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ  Μ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 2012 ΔΙΑΝΟΜΗ ΔΩΡΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟ ΜΟΥΛΑΤΣΙΩΤΗ,ΤΙΜΟΘΕΟ ΗΛΙΑΚΗ ΚΑΙ ΤΙΜΟΘΕΟ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΠΟΥΛΟ

ΕΟΡΤΗ ΑΓΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ 2012

ΕΟΡΤΗ ΑΓΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Μ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ  2012 

  

Ο ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

Άγιος Βασίλειος ο Μέγας

Βίος και Πολιτεία του Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου  

Ο Άγιος Βασίλειος, γεννημένος το 330μ.Χ. στη Νεοκαισάρεια του Πόντου από γονείς ευγενείς με δυνατό χριστιανικό φρόνημα, έμελλε να γίνει Μέγας πνευματικός διδάσκαλος και κορυφαίος θεολόγος και Πατέρας της Εκκλησίας, αφού η χριστιανική του ανατροφή και η πνευματική του πορεία τον οδήγησαν στην Θεία θεωρεία του Αγίου Ευαγγελίου, και στην αυστηρή ασκητική ζωή, παράλληλα με το ποιμαντικό, παιδαγωγικό και φιλανθρωπικό του έργο.

Η ΑΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

                                   

Ο πατέρας του Βασίλειος ήταν καθηγητής ρητορικής στη Νεοκαισάρεια και η μητέρα του Εμμέλεια απόγονος οικογένειας Ρωμαίων αξιωματούχων. Στην οικογένεια εκτός από το Βασίλειο υπήρχαν άλλα οκτώ παιδιά. Μεταξύ αυτών, ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης, ο Όσιος Ναυκράτιος ασκητής και θαυματουργός, η Οσία Μακρίνα και ο Άγιος Πέτρος, Επίσκοπος Σεβαστείας. 

Τα πρώτα γράμματα, τού τα δίδαξε ο πατέρας του. Συνέχισε τις σπουδές του στην Καισαρεία της Καππαδοκίας, στην Κωνσταντινούπολη και στην Αθήνα. Εκεί σπούδασε γεωμετρία, αστρονομία, φιλοσοφία, ιατρική, ρητορική και γραμματική. Οι σπουδές του διήρκεσαν τεσσεράμισι χρόνια. Η ασκητική του ζωή ξεκίνησε ήδη από τα χρόνια όπου φοιτούσε στην Αθήνα. Ο σοφός δάσκαλος του Εύβουλος εντυπωσιασμένος από την αυστηρή νηστεία, του Άγίου, και μετά την παραίνεση του, λέγεται ότι έγινε Χριστιανός.
 

Συμφοιτητές του ήταν και δύο νέοι που έμελλε να διαδραματίσουν σπουδαίο ρόλο στην ιστορία. Ο ένας, φωτεινό ο Άγιος και Μέγας Πατέρας της Εκκλησίας ο Θεολόγος Γρηγόριος και ο άλλος μελανό στον αντίποδα, προδότης του Ιησού, ειδωλολάτρης και διώκτης των Χριστιανών, ο Ιουλιανός ο Παραβάτης. Κατά την διάρκεια αυτών των ετών, ο Άγιος Βασίλειος και ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος ανέπτυξαν μεγάλη και ισχυρή φιλία. Ταυτόχρονα με τις σπουδές τους, είχαν  ιεραποστολική δράση. Διοργάνωναν  χριστιανικές συγκεντρώσεις, στις οποίες ανέλυαν θρησκευτικά ζητήματα. Ίδρυσαν επίσης και τον πρώτο φοιτητικό χριστιανικό σύλλογο.

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ

 

Επέστρεψε στην Καισαρεία το καλοκαίρι του 356μ.Χ. και συνεχίζοντας την παράδοση του πατέρα του, έγινε καθηγητής της ρητορικής. Το 358 μ.Χ. επηρεασμένος από το θάνατο του αδερφού του μοναχού Ναυκρατίου, καθώς και με την παρότρυνση της αδερφής του Μακρίνας, βαπτίζεται Χριστιανός, και αποφασίζει να αφιερώσει τον εαυτό του στην ασκητική πολιτεία. Αποσύρθηκε λοιπόν σε ένα κτήμα της οικογενείας του στον Πόντο. Χαρακτηριστικό της μεγαλοψυχίας του είναι, ότι μετά την βάπτιση του δώρισε στους φτωχούς και στην εκκλησία το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του. Το φθινόπωρο του ίδιου έτους ξεκινά ένα οδοιπορικό σε γνωστά κέντρα ασκητισμού της Ανατολής, Αίγυπτο, Παλαιστίνη, Συρία και Μεσοποταμία, επιθυμώντας να συναντήσει πολλούς ασκητές και μοναχούς για να γνωρίσει τον τρόπο ζωής τους.  Όταν γύρισε στο Πόντο από το ταξίδι αυτό, μοίρασε και την υπόλοιπη περιουσία του και αποσύρθηκε στο κτήμα του επιθυμώντας να ζήσει πλέον ως μοναχός. Εκεί έγραψε τους: «Κανονισμούς δια τον Μοναχικόν βίον», κανόνες που ρυθμίζουν την ζωή στα μοναστήρια μέχρι τις μέρες μας. Με την υψηλή του κατάρτιση στην Ορθόδοξη Πίστη και τον ασκητικό, θαυμαστό του βίο, η φήμη του Αγίου Βασιλείου εξαπλώθηκε με τον καιρό σε όλη την Καππαδοκία.

ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ Η ΑΓΙΟΤΟΚΟΣ

Έτσι και ο Μητροπολίτης της Καισαρείας Ευσέβιος πραγματοποιώντας την Θεία Βούληση αλλά και αυτή των χριστιανών της περιοχής, χειροτόνησε το 364 μ.Χ. τον Άγιο Βασίλειο πρεσβύτερο. Το 370 μ.Χ., μετά τον θάνατο του Ευσεβίου και σε ηλικία 41 ετών, τον διαδέχθηκε ο Άγιος Βασίλειος στην επισκοπική έδρα, με τη συνδρομή τού Ευσεβίου επισκόπου Σαμοσάτων και του Γρηγορίου επισκόπου Ναζιανζού. Επίσκοπος πλέον, ο Άγιος Βασίλειος αντιμετώπισε την προσπάθεια του Αυτοκράτορα Ουάλη να επιβάλει τον Ομοιανισμό (ρεύμα του Αρειανισμού), επικοινωνώντας μέσω επιστολών με τον Μέγα Αθανάσιο, Πατριάρχη Αλεξανδρείας και τον Πάπα Ρώμης Δάμασο. Στον τόπο του ,στην περιφέρεια της δικής του ποιμαντικής ευθύνης είχε να αντιμετωπίσει την έντονη παρουσία του αρειανικού στοιχείου και άλλων κακοδοξιών. Από τις επιστολές του  φαίνονται οι προσπάθειες που κατέβαλε για την καταπολέμηση της σιμωνίας των επισκόπων, για την ανάδειξη άξιων κληρικών στο ιερατείο, καθώς και για την πιστή εφαρμογή των ιερών κανόνων από όλους τους πιστούς και φανερώνεται επίσης η ποιμαντική φροντίδα στα αποκομμένα και περιθωριοποιημένα μέλη της Εκκλησίας.

Στην οικουμενική Εκκλησία ο Μέγας Βασίλειος ουσιαστικά αναλαμβάνει τα πνευματικά ηνία από το Μέγα Αθανάσιο, ο οποίος γηραιός πλέον, αποσύρεται από την ενεργό δράση. Εργάζεται συνεχώς για την επικράτηση των ορθόδοξων χριστιανικών αρχών και υπερασπίζεται με σθένος το δογματικό προσανατολισμό της Οικουμενικής Συνόδου της Νίκαιας.

Ο ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΕΥΛΟΓΕΙ ΤΟΥΣ ΠΑΣΧΟΝΤΑΣ

Ο Άγιος Βασίλειος, βοηθούσε πάντοτε τους αδικημένους και κουρασμένους, τους πεινασμένους και τους αρρώστους, ανεξάρτητα από το γένος, τη φυλή και το θρήσκευμα. Έτσι το όραμά του το έκανε πραγματικότητα ιδρύοντας ένα πρότυπο και για τις μέρες μας κοινωνικό και φιλανθρωπικό σύστημα, τη «Βασιλειάδα». Ένα ίδρυμα που λειτουργούσε νοσοκομείο, ορφανοτροφείο, γηροκομείο και ξενώνας για την φροντίδα και ιατρική περίθαλψη των φτωχών αρρώστων και ξένων. Τις υπηρεσίες του τις πρόσφερε το ίδρυμα δωρεάν σε όποιον τις είχε ανάγκη. Το προσωπικό του ιδρύματος αυτού ήταν εθελοντές που προσφέρανε την εργασία για το καλό του κοινωνικού συνόλου. Ήταν ένα πρότυπο και σε άλλες επισκοπές  και στους πλουσίους ένα μάθημα να διαθέτουν τον πλούτο τους με ένα αληθινά χριστιανικό τρόπο. Πραγματικά είναι άξιο θαυμασμού η έμπνευση που είχε ο Άγιος Βασίλειος ,τον 4^ο αιώνα μ.Χ. να ιδρύσει και να λειτουργήσει ένα τέτοιο ίδρυμα - πρότυπο.

Ο ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΕΥΛΟΓΕΙ ΤΟΥΣ ΠΕΙΝΏΝΤΑΣ

Καταπονημένος από την μεγάλη δράση που ανέπτυξε σε τόσους πολλούς τομείς ,εναντίον των διαφόρων κακοδοξιών και ειδικά της αιρέσεως του Αρειανισμού, μη διστάζοντας πολλές φορές να αντιταχθεί με την εκάστοτε πολιτική εξουσία, με όπλα του την πίστη και την προσευχή, με τα κηρύγματα και τους λόγους του, με τα πολλά ασκητικά και παιδαγωγικά συγγράμματα, καθώς και την ασκητική ζωή του ο Άγιος Βασίλειος ο Μέγας παραδίδει το πνεύμα στο Θεό την 1^ηην Ιανουαρίου.  Από το 1081μ.Χ. ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως - Νέας Ρώμης Ιωάννης Μαυρόπους (ο από Ευχαΐτων) θέσπισε έναν κοινό εορτασμό των Τριών Ιεραρχών, Βασιλείου του Μεγάλου, Ιωάννη του Χρυσοστόμου και Γρηγορίου του Θεολόγου, στις 30 Ιανουαρίου, ως προστατών των γραμμάτων και της παιδείας.

Με σοφία, στο απολυτίκιο του αναφέρεται η φράση «... τα των ανθρώπων ήθη κατεκόσμησας...». Και ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, στον Επιτάφιο για τον καλό και Μέγα φίλο του Άγιο Βασίλειο, αποδίδει σ' αυτόν, με την ποιητική και βαθιά στοχαστική ματιά του, το χαρακτηρισμό «παιδαγωγός της νεότητος»

Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Ο Μ. Βασίλειος, εκτός των άλλων θαυμάσιων και Θείας εμπνεύσεως έργων του, έγραψε και την εκτενή  και κατανυκτική Θεία Λειτουργία, που, μετά την επικράτηση της συντομότερης Θείας Λειτουργίας  του Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου, τελείται 10 φορές το χρόνο:

την 1η Ιανουαρίου (όπου γιορτάζεται και η μνήμη του),
τις πρώτες πέντε Κυριακές της Μ. Τεσσαρακοστής,
τις παραμονές των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων,
την Μ. Πέμπτη και το Μ. Σάββατο.

Την πρώτη Κυριακή μετά τα Φώτα εορτάζεται η ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, σύμφωνα με απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.
 ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΑ
 π.ΤΙΜΟΘΕΟΣ ΗΛΙΑΚΗΣ                                                                     ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ 2012

ΤΟ ΙΕΡΟ ΛΕΙΨΑΝΟ ΤΟΥ Μ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΤΟΝ Ι.ΝΑΟ ΤΩΝ ΑΓ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ Ν.ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ

Ο Ι.ΝΑΟΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ Ν.ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ ΟΠΟΥ ΦΥΛΑΣΣΕΤΑΙ Ι.ΛΕΙΨΑΝΟ ΤΟΥ Μ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ -ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά δε γιορτάζουμε μόνο εμείς οι σύγχρονοι Έλληνες. Γιόρταζε και το Βυζάντιο.

Ο αυτοκράτορας στο ρόλο του σαν αντιπρόσωπος του Χριστού είχε να εκπληρώσει ειδικά καθήκοντα κατά τις μεγάλες θρησκευτικές εορτές που πάντα γιορτάζονταν με ιδιαίτερο πρόγραμμα.Μέχρι το 10ο αιώνα, όποτε και καθορίστηκε η ημερομηνία των Χριστουγέννων, ήταν παράδοση να οργανώνουν δημόσια γιορτή στις 25 Δεκεμβρίου προς τιμήν του θεού Ήλιου. Κατά τη διάρκεια του εορτασμού ο αυτοκράτορας εκπροσωπεύοντας τον θεό Ήλιο, έπαιζε μια παραδοσιακή παντομίμα. Εμφανιζόταν με φωτοστέφανο στο κεφάλι δηλαδή με το αρχικό έμβλημα του θεού Ήλιου. Η γέννηση του Χριστού μέχρι τότε γιορτάζονταν στις 6 Ιανουαρίου. Εκείνη τη μέρα σε μια από τις αίθουσες ακρόασης του μεγάλου παλατιού, μπροστά σε συγκέντρωση επίσημων, ο αυτοκράτορας έδινε στους αξιωματούχους που είχαν πρόσφατα ανακηρυχθεί ή προαχθεί, τα διπλώματά τους, τα διακριτικά τους και εγχάρακτες πλάκες από ελεφαντόδοντο όμοιες με εκείνες που σήμερα είναι γνωστές ως υπατικά δίπτυχα. Οι αξιωματούχοι προπαρασκευάζονταν για την τελετή αυτή με νηστεία από την προηγούμενη μέρα, έπαιρναν δε τα διπλώματά τους από τον αυτοκράτορα γονατίζοντας μπροστά του.

Η πρώτη μέρα του έτους λεγόταν kalendae από τους Ρωμαίους. Η πρώτη Ιανουαρίου καθιερώθηκε σαν Πρωτοχρονιά μονάχα από τα μέσα του 2^ου αιώνα π.Χ. και συγκαταλέχτηκε μέσα στις πέντε επίσημες γιορτές των Ρωμαίων. Στην αρχή το ρωμαϊκό έτος άρχιζε την πρώτη Μαρτίου και μόνο το 153 π.Χ. άρχισε να θεωρείται Πρωτοχρονιά η 7^η Ιανουαρίου, όταν καθιερώθηκε το χρόνο αυτό οι ανώτατοι άρχοντες του κράτους να αναλαμβάνουν καθήκοντα την ημερομηνία αυτή. Η 1^η Σεπτεμβρίου ορίστηκε σαν αρχή του θρησκευτικού έτους το 313 και διατηρήθηκε σε πολλά μέρη της Ελλάδας, ιδιαίτερα στα Δωδεκάνησα. Οι Βυζαντινοί πίστευαν ότι, όπως περάσει κανείς την Πρωτοχρονιά, έτσι θα περάσει ολόκληρο το χρόνο. Γι’ αυτό την ημέρα αυτή προσπαθούσαν να την περάσουν με ευχάριστο τρόπο. Πολλοί μεταμφιέζονταν σε ζώα (καμήλες, τράγους, ελάφια) και γύριζαν στα σπίτια με πηδήματα, χορούς και τραγούδια. Όσους συναντούσαν τους πείραζαν με διάφορα αστεία. Τα παιδιά περίμεναν την Πρωτοχρονιά με λαχτάρα. Μετά τη λειτουργία, πήγαιναν στα σπίτια των πλουσίων, κρατώντας στα χέρια τους ένα μήλο ή ένα πορτοκάλι. Εκείνοι κάρφωναν επάνω στο φρούτο ένα νόμισμα, τη στρήνα. Τα παιδιά, για τον μποναμά που έπαιρναν, έδιναν ευχές κι ένα φιλί.