Παρασκευή 16 Αυγούστου 2013

Η “ψυχούλα” της Βίκυς Μοσχολιού Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου


Η “ψυχούλα” της Βίκυς Μοσχολιού
Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου 

Πριν λίγο καιρό έφυγε από τον κόσμο αυτό η πολύ γνωστή στο κοινό λαϊκή τραγουδίστρια Βίκυ Μοσχολιού. Και όπως ήταν φυσικό πολλά Μέσα Μαζικής Ενημερώσεως, έντυπα και ηλεκτρονικά, αφιέρωσαν σελίδες και εκπομπές για να παρουσιάσουν το έργο και την προσωπικότητα της πολυτάλαντης αυτής τραγουδίστριας.
Το βράδυ της ημέρας που εψάλη η εξόδιος ακολουθία της στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών, η κρατική Τηλεόραση μετέδωσε μια παλαιότερη συνέντευξή της, στην οποία η ίδια απεκάλυπτε προσωπικά στοιχεία της ζωής της, από την μικρή της ηλικία μέχρι την εποχή εκείνη που έδωσε την συνέντευξη.
Το μεγαλύτερο μέρος της συνεντεύξεως το παρακολούθησα με μεγάλη προσοχή, διότι είχαν γραφή και ειπωθή πολλά για το πρόσωπό της. Μου έκανε εντύπωση η ειλικρίνειά της και η απλότητα με την οποία διηγείτο πτυχές της ζωής της. Ιδιαιτέρως, όπως ήταν φυσικό, πρόσεξα αυτό που είπε, ότι πριν από κάθε σοβαρή εργασία της έκανε κομποσχοίνι και παρακαλούσε τον Χριστό και την Παναγία να την βοηθήση. Βέβαια κατά καιρούς άκουγα ότι είχε σχέση με την εκκλησιαστική ζωή.
Ενθυμούμαι ότι κατά τις επισκέψεις μου στο Άγιον Όρος, ιδιαιτέρως στην Ιερά Μονή του Οσίου Γρηγορίου, είχα συναντήσει έναν μοναχό που ήταν θείος της, αδελφός της γιαγιάς της, ο οποίος μας μιλούσε για την ανηψιά του Βίκυ Μοσχολιού, ότι δηλαδή είχε επικοινωνία μαζί της και την συμβούλευε για την χριστιανική ζωή. Πρόκειται για τον γερο-Ησύχιο, που ήταν όνομα και πράγμα ησύχιος, άγιος Μοναχός, ο οποίος πάντοτε μας μιλούσε πολύ πνευματικά. Κυρίως μας διηγείτο ιστορίες από προηγούμενους γέροντες μοναχούς, που είχαν προβλέψει την έξοδό τους από τον κόσμο αυτό και είχαν προετοιμασθή κατάλληλα και έφυγαν εν μετανοία και προσευχή. Η μορφή του γέροντα Ησυχίου μου είχε κάνει πολύ μεγάλη εντύπωση.
Βλέποντας, λοιπόν, το βράδυ εκείνο την συνέντευξη της Βίκυς Μοσχολιού, είδα όλη την ζωή της, όπως την περιέγραφε, θυμήθηκα τον Αγιορείτη Γρηγοριάτη μοναχό και δεν μπορούσα να κοιμηθώ, αλλά συνέχεια αυθόρμητα μου ήλθε να προσεύχομαι για την ανάπαυση της ψυχής της. Σχεδόν όλη την νύχτα την πέρασα σε αυτήν την κατάσταση.
Επειδή, όμως, δεν θυμόμουν επακριβώς το όνομα του γερο-Ησυχίου και το συνέχεα με ένα άλλο όνομα, την επομένη ημέρα το πρωΐ τηλεφώνησα στην Μονή Γρηγορίου για να ρωτήσω πώς λεγόταν ο μοναχός αυτός για να το επιβεβαιώσω. Ο μοναχός που σήκωσε το τηλέφωνο μου είπε ότι επρόκειτο για τον γερο-Ησύχιο. Τον ευχαρίστησα και έκλεισα το τηλέφωνο.
Μετά από λίγο, όμως, μου τηλεφώνησε ο Ηγούμενος της Ιεράς Μονής, Αρχιμανδρίτης Γεώργιος, με την ευγένεια και την ευαισθησία που τον διακρίνει και την αγάπη του προς όλους τους ανθρώπους και στο πρόσωπό μου, για να με ρωτήση αν ήθελα κάτι περισσότερο. Μου είπε δε ότι στην Ιερά Μονή Οσίου Γρηγορίου, μετά την κοίμηση του γερο-Ησυχίου, που ήταν ένας ευλογημένος μοναχός με εκκλησιαστική συνείδηση και ορθόδοξο φρόνημα, βρέθηκε μια επιστολή της ανηψιάς του Βίκυς Μοσχολιού, στην οποία φαίνεται η προσωπικότητά της, και με ερώτησε εάν ήθελα να μου την αποστείλη για να την χρησιμοποιήσω κατά την κρίση μου.
Τον ευχαρίστησα και την επομένη ημέρα μου έστειλε την χειρόγραφη επιστολή της Βίκυς Μοσχολιού που είχε αποστείλει στον θείο της, αείμνηστο γερο-Ησύχιο, που κοιμήθηκε σε ηλικία 103 ετών, την οποία απέστειλε η Μοσχολιού πριν δέκα χρόνια, ήτοι το 1994 (ήταν τότε ηλικίας 52 ετών) και την διάβασα με πολύ μεγάλη συγκίνηση. Με άδεια του Αρχιμ. Γεωργίου Ηγουμένου της Ιεράς Μονής, θα δημοσιεύσω την επιστολή αυτή με μερικές αναγκαίες περικοπές και θα κάνω μερικά σχόλια, για την ωφέλεια των Χριστιανών και την ανάπαυση της ψυχής της αειμνήστου Βασιλικής (Βίκυς).

1. Η επιστολή
“Αξιοσέβαστε θείε, ευλογείτε.
Έχω ακούσει από πολλούς Ιερείς για την αγιωσύνη που έχετε, και από την Μητέρα μου. Εγώ, η τόσο αμαρτωλή και ανάξια αισθάνομαι πολύ τυχερή που σάς έχω θείο, και συγχρόνως λυπάμαι που ποτέ δεν σάς γνώρισα.
Είστε ευλογημένος άνθρωπος που από νέος ακολουθήσατε τον σωστό δρόμο του Θεού. Δυστυχώς εμείς μπήκαμε στην βιοπάλη της ζωής, και όσο και να καταλαβαίνουμε τα λάθη μας, δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω.
Θείε μου, από παιδάκι δουλεύω και σήμερα αισθάνομαι πολύ κουρασμένη. Ευχαριστώ πάντα τον Κύριό μας και την Παναγιά για το θείο δώρο που μου χάρισαν (τη φωνή) να μπορέσω να βοηθήσω τους γονείς μου, τα αδέλφια μου και τον κόσμο. Όμως τώρα είμαι 52 ετών και παρακαλώ την Παναγία να με βοηθήσει να τακτοποιηθώ, να σταματήσω, μήπως και βάλω την ζωή μου σε μια σειρά. Κάποτε έκανα καθήκοντα Μοναχής και δούλευα. Όμως αυτό με κούρασε πολύ...
Βέβαια ξεμολογήθηκα, έκλαψα και κλαίω πικρά και παρακαλώ την Παναγία και τον Χριστό μας να με συγχωρέσουν και να είναι μαζί μου. Βλέπετε, θείε μου, ότι ο άνθρωπος όσο και να ξεφύγη, άμα έχει μεγαλώσει με χριστιανικές αρχές, κάποτε συνέρχεται. Αυτό κάνω και εγώ. Προσπαθώ να βρω τον δρόμο του Θεού, που κάποτε ήμουν και που μου άρεσε πολύ. Ας ελπίσω ότι ο Χριστός και η Παναγία θ' ακούσουν τις προσευχές μου γιατί δεν θέλω να χαθή η ψυχούλα μου.
Θείε μου, θέλω να σου πω πώς έχω δύο κοριτσάκια, την Ουρανία και την Βαγγελία, είναι δύο καταπληκτικά παιδιά. Τα έχω παντρέψει και τα δυο με πολύ καλά παιδιά. Η Ουρανία μου έκανε και ένα κοριτσάκι που είναι τώρα 3 μηνών.
Θείε μου, θα ήταν μεγάλη η ευλογία, αν μπορούσα να σας δω, γιατί έχω πολλά να πω. Θέλω να ανοίξω την καρδιά μου, να με ακούσετε, να γονατίσω μπροστά σας, να κλάψω. Και τότε να έρθη η θεία φώτιση.
Θείε μου, εσείς που είστε ένας άνθρωπος του Θεού προσευχηθήτε για μένα και για την οικογένειά μου για τα παιδάκια μου και το εγγονάκι μου να τακτοποιηθώ και να φύγω από αυτή την δουλειά που μ' έχει κουράσει.
Θα ήταν μεγάλη ευλογία αν κάτι προσωπικό σας αντικείμενο μου στέλνατε, θα το είχα σαν ιερό κειμήλιο από εσάς, κάτι που αγαπάτε πολύ.
Δεν θέλω να σάς κουράσω πιο πολύ. Ο Θεός να σάς έχει καλά πάντα.
Τις ευχές σας η ταπεινή ανηψιά σας
Βασιλική (η Βίκυ) Μοσχολιού.
Υ.Γ. Σάς στέλνω αυτό το γράμμα με τον Πάτερ Νικόδημο, ο οποίος ήρθε στο Σπίτι μου με την Μητέρα του και έφερε την ευλογία. Ο Πάτερ Νικόδημος μου έδωσε δύο φωτογραφίες σας και χάρηκα πάρα πολύ που σάς είδα. Βλέπω ότι μοιάζετε πολύ με την Γιαγιά μου της Μαριάμ. Επίσης, μου έδωσε πολύ ωραίες χάρτινες εικονίτσες και ωραία βιβλία και μοσχοθυμίαμα. Ήταν Θεού δώρο να στείλετε τον Πάτερ Νικόδημο, γιατί είναι σαν να είσαστε εσείς εδώ”.

2. Παρατηρήσεις
Αν και είναι εύγλωττη η επιστολή, ωστόσο θα ήθελα να κάνω μερικά σχόλια, ως ένα μικρό μνημόσυνό της.
α) Και προ και μετά την κοίμηση της Βίκυς Μοσχολιού πολλοί μίλησαν για το ταλέντο της, τις φωνητικές της ικανότητες και την προσφορά της στο λαϊκό τραγούδι. Είπαν ότι “τραγούδησε 1.400 τραγούδια όλων των Ελλήνων Συνθετών και εκ των οποίων τα 450 έγιναν μεγάλες επιτυχίες”. Όλα αυτά είναι αναμφισβήτητα. Αλλά εμένα ως Επίσκοπο με απασχολεί ο εσωτερικός της κόσμος, που φαίνεται να είναι πλούσιος και ευαίσθητος. Στο γράμμα φαίνονται καθαρότατα τα αισθήματα που την διακρίνουν. Οπότε, στο τομέα αυτόν η προφορά της έχει μια διαχρονικότητα, ως προσώπου και κατ' εικόνα Θεού δημιουργημένης.
β) Διαβάζοντας κανείς προσεκτικά το γράμμα της, διακρίνει όλα τα χαρίσματα του επιστολιμαίου κειμένου, δηλαδή τα χαρίσματα της προσωπικής επιστολής. Όταν μιλά κανείς και μάλιστα σε ευρύ κοινό, ή όταν γράφη μια επιστημονική μελέτη, συνήθως αυτοπεριορίζεται, αυτοελέγχεται και αυτολογοκρίνεται. Οι προσωπικές όμως επιστολές που στέλνονται σε αγαπητά πρόσωπα είναι στην πραγματικότητα ξεσπάσματα καρδιακά.
Ακριβώς σε αυτήν την επιστολή που είδαμε προηγουμένως φαίνονται όλα τα χαρίσματα της προσωπικότητος της Βίκυς Μοσχολιού, όπως η απλότητα, η μεγαλοκαρδία, η ευαισθησία, η ειλικρίνεια κ.ά. Γράφει σε ένα σημείο: “θέλω να ανοίξω την καρδιά μου, να με ακούσετε, να γονατίσω μπροστά σας, να κλάψω”. Πρόκειται για ένα γράμμα “εξομολογητικό” και καρδιακό, που απέχει όμως από τον συναισθηματισμό. Άλλωστε υφίσταται τεράστια διαφορά μεταξύ αισθήματος και συναισθήματος.
γ) Η επιστολογράφος εκφράζει επανειλημμένως την πίστη της στον Θεό. Ευχαριστεί τον Θεό, “τον Κύριό μας”, όπως γράφει, και την Παναγία για το δώρο της φωνής που της χάρισαν. Επομένως έχει βαθύτατη αίσθηση της δωρεάς του Θεού. Παρακαλεί την Παναγία και τον Χριστό να την συγχωρούν και να είναι μαζί της: “να με συγχωρέσουν και να είναι μαζί μου”. Ζητά “την θεία φώτιση” και γενικά σε όλο το γράμμα φαίνεται η σχέση της με τον Θεό και εκφράζει την γνωστή φράση από τις ευχές της Πεντηκοστής: “σοι μόνω αμαρτάνομεν και σοι μόνω λατρεύομεν”.
Συγχρόνως εκφράζει και την εμπιστοσύνη της και τον σεβασμό της στους ανθρώπους του Θεού, όπως είναι ο θείος της. Έχει ακούσει για την “αγιωσύνη του”, θεωρεί ότι είναι ευλογημένος άνθρωπος που ακολούθησε τον δρόμο του Θεού, αισθάνεται “τυχερή” που τον έχει θείο, λυπάται που δεν τον γνώρισε προσωπικά, ζητά τις ευχές του για την ίδια και την οικογένειά της, επιθυμεί μια συνάντηση μαζί του για να ανοίξη πλήρως την καρδιά της και τον παρακαλεί να της αποστείλη κάποιο προσωπικό του αντικείμενο ως “ευλογία” και ως “ιερό κειμήλιο”.
δ) Στην επιστολή αυτή φαίνεται ότι μεγάλωσε “μέ χριστιανικές αρχές” και τα εκκλησιαστικά αυτά βιώματα τα οποία είχε από την μικρή της ηλικία την ακολουθούν σε όλη την ζωή της. Είναι πολύ σημαντικό που γράφει σε ένα σημείο: “κάποτε έκανα καθήκοντα Μοναχής και δούλευα. Όμως αυτό με κούρασε πολύ”. Αυτή η έκφραση “έκανε καθήκοντα μοναχής”, σημαίνει ότι ζούσε ως μοναχή με προσευχή, με εγκράτεια, ακόμη και όταν εργαζόταν στα Κέντρα τις νυκτερινές ώρες. Και όπως γράφει σε άλλο σημείο, ακολουθούσε τον δρόμο του Θεού που της “άρεσε πολύ” και θυμάται όλη αυτήν την εμπειρία. Γι' αυτό γράφει: “ο άνθρωπος όσο και να ξεφύγει, άμα έχει μεγαλώσει με χριστιανικές αρχές κάποτε συνέρχεται. Αυτό κάνω και εγώ. Προσπαθώ να βρω τον δρόμο του Θεού που κάποτε ήμουν και που μου άρεσε πολύ”.
Αυτό μου θυμίζει τον άσωτο υιό της παραβολής, ο οποίος εξεδήλωσε μετάνοια, όχι μέσα από ιδεολογίες, αλλά από την ανάμνηση της αγάπης του πατέρα του, όπως την έζησε στο πατρικό του σπίτι. Συνέκρινε, λοιπόν, αυτήν την πατρική αγάπη με την ζωή της στερήσεως την οποία περνούσε και αυτό αύξησε την μεγάλη αγάπη του για την επιστροφή.
ε) Ακριβώς το προηγούμενο σημείο δείχνει την μετάνοια της Βίκυς Μοσχολιού και την μεγάλη αρετή της αυτομεμψίας που την διακρίνει. Αισθάνεται τα λάθη τα οποία έκανε ως άνθρωπος, αλλά ταυτόχρονα ομολογεί: “εξομολογήθηκα, έκλαψα και κλαίω πικρά και παρακαλώ την Παναγία και τον Χριστό μας να με συγχωρέσουν και να είναι μαζί μου”. Αυτή η φράση είναι πάρα πολύ σημαντική και δείχνει το όλο περιεχόμενο της μετανοίας της που δεν ήταν απλώς μια τυπική εξομολόγηση, αλλά μια διαρκής κατάσταση κλάματος και δακρύων για να λάβη συγχώρεση από τον Θεό και ο Θεός να είναι μαζί της. Αυτό που παρατηρεί κανείς στην επιστολή της είναι το χάρισμα της αυτομεμψίας, το οποίο τόσο πολύ έχουν εξάρει οι Πατέρες της Εκκλησίας και δείχνει μια κατάσταση πνευματικής υγείας.
Μέσα στο πνεύμα της μετανοίας και επειδή έχει ανάμνηση της χριστιανικής ζωής την οποία ζούσε στα παιδικά της χρόνια, παρακαλεί την Παναγία να την βοηθήση να σταματήση την εργασία την οποία έκανε, όπως γράφει: “μήπως και βάλω την ζωή μου σε μια σειρά”. Και όπως ομολογεί: “από παιδάκι δουλεύω και σήμερα αισθάνομαι πολύ κουρασμένη”. Ποιός μπορεί να μη συγκινηθή από αυτήν την έκφραση μιας απλής ψυχής;
στ) Η βασικότερη και σημαντικότερη φράση στο γράμμα αυτό που με συγκίνησε είναι η ακόλουθη: “ας ελπίσω ότι ο Χριστός και η Παναγία θ' ακούσουν τις προσευχές μου γιατί δεν θέλω να χαθή η ψυχούλα μου”. Την ψυχή της την ονομάζει “ψυχούλα”, αφού η ίδια εγνώριζε την ευαισθησία που υπήρχε μέσα της. Επειδή δεν θέλει να χαθή η ψυχούλα της, γι' αυτό προσεύχεται στον Χριστό και την Παναγία και ελπίζει ότι θα ακούσουν τις προσευχές της. Πιστεύει στην μέλλουσα ζωή και στην αιώνια ύπαρξη του ανθρώπου.
Και μεις με την σειρά μας ελπίζουμε ότι ο Θεός, ο Οποίος είναι αγάπη, “έρως και εραστόν”, θα ακούση τις προσευχές της και δεν θα αφήση να χαθή η “ψυχούλα” αυτής της γυναίκας με μια τέτοια καρδιακή απλότητα.
ζ) Από όλο το περιεχόμενο της επιστολής, αλλά και από το υστερόγραφο φαίνεται και η προσφορά του Αγίου Όρους και των Αγιορειτών Πατέρων. Σε Αγιορείτη Πατέρα –τον θείο της– γράφει μια τέτοια καρδιακή επιστολή, αλλά και οι μοναχοί της Ιεράς Μονής του Οσίου Γρηγορίου με την ευλογία του Ηγουμένου π. Γεωργίου είχαν την επικοινωνία μαζί της και την έκαναν να εκφρασθή εξομολογητικά. Επομένως, βλέπουμε εδώ την μεγάλη προσφορά και την ιεραποστολή των Ιερών Μονών, αλλά θα μου επιτραπή να πω της Ιεράς Μονής Γρηγορίου με το ποιμαντικό “πνεύμα” το οποίο έχει εμπνεύσει ο Γέροντας της Ιεράς Μονής.
Την επιστολή αυτή, μέσα στην οποία εκφράζει όλο αυτό το πνεύμα της μετανοίας και προσευχόταν να την βοηθήση ο Θεός, όπως έλεγε, “νά φύγω από αυτήν την δουλειά που μ' έχει κουράσει”, την έγραψε όταν ήταν σε ηλικία 52 ετών, δηλαδή πριν δέκα χρόνια. Αν σκεφθή κανείς ότι εκοιμήθη σε ηλικία 62 ετών και μάλιστα τα δύο τελευταία χρόνια πέρασε μέσα από την εξαγνιστική ενέργεια της ασθένειας της εποχής μας, τότε αντιλαμβάνεται ότι αυτή η “ψυχούλα” έγινε ακόμη πιο “ψυχούλα” και επομένως θα έγινε δεκτή από τον Θεό.
Εύχομαι με όλη μου την καρδιά ο Θεός να την έχη κοντά Του και να ψάλη με τους αγγέλους και το χορό των αγίων, όχι τα τραγούδια της, αλλά τον τρισάγιον ύμνο στον Τρισάγιο Θεό, που αγαπά τον άνθρωπο και κυρίως αυτούς που μετανοούν.– 


Τετάρτη 14 Αυγούστου 2013

Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ Ἑρμηνευτικὴ τῆς εἰκόνας καὶ τῆς ὑμνολογίας

                             

                               Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
                   Ἑρμηνευτικὴ τῆς εἰκόνας καὶ τῆς ὑμνολογίας

Α) Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ
Δεκαπενταύγουστος! Τὸ Πάσχα τοῦ Καλοκαιριοῦ. Ἡ μεγάλη θεομητορικὴ γιορτὴ τοῦ Αὐγούστου, ἡ Κοίμηση τῆς Θεοτόκου, συγκλονίζει κάθε πιστὴ ψυχή. Ἤδη ἀπὸ τὴν πρώτη του μηνὸς στὶς ἐκκλησίες ψάλλονται καθημερινὰ οἱ Παρακλήσεις - ἐναλλὰξ ἡ Μικρὴ καὶ ἡ Μεγάλη. Οἱ πιστοὶ προετοιμάζονται -νηστεύουν, ἐξομολογοῦνται, κοινωνοῦν- γιὰ νὰ γιορτάσουν ἀληθινὰ τὸ μεγάλο πανηγύρι.
Μητέρα τῆς Ζωῆς ἡ Παναγία μεθίσταται πρὸς τὴν ὄντως Ζωή, τὸν Υἱὸ καὶ Θεό Της. Ἡ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας ἀναφέρεται στὴν Μετάστασή Της. Χάρη σ᾿ αὐτὴν τὸ ἄχραντο σῶμα τῆς Νέας Εὔας, τῆς γυναίκας ποὺ γέννησε τὸν φθορέα τῆς φθορᾶς, δὲ γεύεται τῆς φθορᾶς τὴ δύναμη. «Ἡ πηγὴ τῆς ζωῆς ἐν μνημείῳ τίθεται», ὅμως «κλίμαξ πρὸς οὐρανὸν ὁ τάφος γίνεται».
Ἡ ἁγία εἰκόνα τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου εἶναι πολυπρόσωπη. Δυὸ ὅμως πρόσωπα ξεχωρίζουν στὴν ὅλη παράσταση: Ὁ Χριστὸς καὶ ἡ Παναγία. Ὁ Χριστός μας μὲ τὸ ἡγεμονικό Του παράστημα ποὺ κρατεῖ τὴν ψυχὴ τῆς Παναγίας Μητέρας Του, βρέφος φασκιωμένο, καὶ τὸ λιπόσαρκο σκήνωμα τῆς Παναγίας. 


«Στὴν εἰκόνα δεσπόζει τὸ νεκρικὸ κρεβάτι, στολισμένο μὲ πλούσια ποδέα, ὅπου ἀναπαύεται ἡ Παναγία μὲ τὰ χέρια σταυρωμένα. Μπροστὰ στερεωμένο σὲ ἕνα ἁπλὸ κηροπήγιο καίει ἕνα χοντρὸ κερί. Πίσω ἀπὸ τὸ νεκρικὸ κρεβάτι καὶ στὴ μέση ἀκριβῶς στέκει ὁ Χριστὸς μὲ τὸ σῶμα σὲ περίεργη στροφὴ πρὸς τὰ δεξιά, πρὸς τὴν κεφαλὴ τῆς Μητέρας Του. Στὰ χέρια Του ἁπλωμένα στὴν ἴδια κατεύθυνση, κρατεῖ τὴν ψυχή της, ποὺ ἔχει τὴ μορφὴ φασκιωμένου μωροῦ μὲ τὰ χέρια σταυρωμένα. Τὸν τριγυρίζει δόξα. Μέσα σ᾿ αὐτὴν εἶναι ζωγραφισμένοι στὴν κορυφὴ ἕνα ἑξαπτέρυγο καὶ σὲ μονοχρωμία τέσσερεις ἄγγελοι ποὺ πλαισιώνουν τὸ Χριστὸ μὲ χειρονομίες καὶ ἔκφραση λύπης στὰ πρόσωπά τους... Πάνω ἀκριβῶς ἀπὸ τὸ Χριστὸ στὴν κορυφὴ τοῦ τόξου τῆς εἰκόνας ἔχουν ἀνοίξει οἱ πύλες τοῦ οὐρανοῦ καὶ φαίνονται δυὸ ἄγγελοι, πάλι σὲ μονοχρωμία, νὰ σκύβουν μὲ σκεπασμένα χέρια γιὰ νὰ πάρουν μὲ τὴ σειρὰ τοὺς τὴν ψυχή της. Στὴν κεφαλὴ καὶ στὰ πόδια τοῦ νεκρικοῦ κρεβατιοῦ εἶναι μαζεμένοι οἱ δώδεκα ἀπόστολοι μὲ ἐκφράσεις, στάσεις καὶ χειρονομίες ποὺ δείχνουν βαθειὰ λύπη. Ὁ Πέτρος θυμιατίζει στὴν κεφαλὴ τῆς Παναγίας, ὁ δὲ Ἀπόστολος Παῦλος καὶ ὁ Θεολόγος Ἰωάννης σκύβουν στὰ πόδια της καὶ τὴν ἀσπάζονται. Πιὸ πίσω εἶναι τρεῖς ἱεράρχες μὲ ἀνοιχτὰ βιβλία καὶ στὰ ἀριστερά, στὸ βάθος, θρηνοῦν τρεῖς γυναῖκες. Τὴ σύνθεση κλείνουν στὸ βάθος, πίσω ἀπὸ τὶς ὁμάδες τῶν μαθητῶν, δυὸ συμβατικὰ ἀρχαιόπρεπα κτήρια. Ἀνάμεσα σ᾿ αὐτὰ διαβάζεται ἡ ἐπιγραφὴ Η ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΤΗΣ Θ(ΕΟ)ΤΟΚΟΥ» (Ἀ. Καρακατσάνη). Οἱ τέσσερεις (εἰκονίζονται οἱ τρεῖς) Ἱεράρχες ποὺ παραβρέθηκαν στὴν Κοίμηση, ἦταν: ὁ Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος, ὁ Ἰερόθεος, ὁ Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης καὶ ὁ Τιμόθεος. Ὁ Ἰερόθεος δὲν εἰκονίζεται.



Σὲ κάποιες εἰκόνες βλέπουμε στὴ δεξιὰ ἄκρη τοῦ σπιτιοῦ τὸν Ἰωάννη τὸ Δαμασκηνὸ ποὺ βαστᾶ χαρτί (πάπυρο) μὲ τὰ ἑξῆς λόγια: «Ἀξίως ὡς ἔμψυχόν σε οὐρανὸν ὑπεδέξαντο οὐράνια Πάναγνε θεία σκηνώματα καὶ παρέστηκας...» Καὶ στὰ ἀριστερὰ τὸν ἅγιο Κοσμᾶ τὸν ποιητὴ κρατώντας ἄλλο χαρτὶ ποὺ λέει: «Γυναίκα σε θνητήν, ἄλλ᾿ ὑπερφυῶς καὶ μητέρα Θεοῦ εἰδότες, πανάμωμε…»


Σ᾿ ὅλα τὰ πρόσωπα διακρίνεται ἡ θλίψη, ἀνάμικτη ὅμως μὲ τὴ γλυκιὰ ἐλπίδα. Εἶναι ἡ «χαρμολύπην», τὸ «χαροποιὸν πένθος», γνώρισμα τῶν πιστῶν ποὺ ζοῦν μὲ τὴν προσμονὴ τῆς ἀνάστασης. Τοῦτο βλέπουμε καὶ στὰ τροπάρια τῆς ἑορτῆς, ποὺ ἄλλοτε τονίζουν τὸν τρόμο καὶ τὸ δέος τῶν Ἀποστόλων, τοὺς ὁποίους παρουσιάζουν νὰ δακρύζουν καὶ ἄλλοτε τονίζουν τὴ χαρά τους, ποὺ τὴν ἐκδηλώνουν μὲ ψαλμοὺς καὶ ὕμνους. Παραθέτουμε δυὸ ἀποσπάσματα «Ὅτε ἡ μετάστασις τοῦ ἀχράντου σου σκήνους ηὐτρεπίζετο, τότε οἱ Ἀπόστολοι περικυκλοῦντες τὴν κλίνην τρόμω ἐώρων σε» (Στιχηρὸ ἰδιόμελο ὄρθρου). «...Καὶ τὸ ζωαρχικὸν καὶ θεοδόχον σου σῶμα κηδεύσαντες ἔχαιρον, πανύμνητε» (Δοξαστικὸ ἀποστίχων Ἑσπερινοῦ). 


Σὲ μερικὲς εἰκόνες εἰκονίζονται στὸν οὐρανὸ σύννεφα, ποὺ μετέφεραν τοὺς ἀποστόλους στὴν Ἱερουσαλήμ. Σὲ πολλὲς εἰκόνες τῆς Κοίμησης ζωγραφίζεται καὶ τὸ ἐπεισόδιο τοῦ ἀγγέλου καὶ κόβει μὲ τὸ ξίφος του τὰ χέρια τοῦ Ἰεφονία. (Πρόκειται γιὰ ἐκεῖνο τὸν Ἑβραῖο ποὺ ἀποπειράθηκε νὰ ρίξει στὸ ἔδαφος τὸ λείψανο τῆς Θεοτόκου).

Β) ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ, ΛΟΓΟΙ ΠΑΤΕΡΩΝ
Στὴν Ἐκκλησία ὁ θάνατος γίνεται πανηγύρι. Δὲν λέγεται θάνατος ἢ τελευτή. Ἀποκαλεῖται «Κοίμηση». Δὲν ἐξαντλοῦνται τὰ πάντα στὸ ἐδῶ καὶ τώρα. Ὑπάρχει τὸ ἐπέκεινα τοῦ τάφου: ἡ αἰώνια ζωή. Ὁ Χριστιανὸς πιστεύει ὅτι κοιμᾶται προσώρας, γιὰ νὰ ξυπνήσει στὴν αἰωνιότητα. Ὁ θάνατος, μὲ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, γίνεται ἕνας μεγάλος ὕπνος. Αὐτὸ τὸ πανηγύρι,τὴν ἐλπίδα τῆς αἰώνιας βασιλείας,τὴν ἀγάπη μας στὴν Παναγία Μητέρα ὅλων μας, θὰ δοῦμε καὶ μέσα ἀπὸ κάποια κείμενα.

Ἡ ὑμνολογία μᾶς ἀποκαλύπτει μὲ τρόπο ποιητικὸ τὶς ἀλήθειες τῆς ὀρθόδοξης θεολογίας γιὰ τὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας. Οἱ ὕμνοι τῆς μεγάλης γιορτῆς, ἀποδοσμένοι στὴ Νεοελληνικὴ ἀπὸ τὸν Φώτη Κόντογλου, ψέλνουν τὴν Κυρία τῶν Ἀγγέλων, ὡς ἑξῆς:  


«Στὴν γέννα σου τὴν παρθενία ἐφύλαξες, στὴν κοίμησή σου τὸν κόσμο δὲν τὸν ἄφησες, Θεοτόκε. Μίσεψες στὴ ζωή, γιατὶ εἶσαι μητέρα τῆς ζωῆς καὶ λυτρώνεις μὲ τὶς πρεσβεῖες σου τὶς ψυχές μας ἀπὸ τὸν θάνατο». (ἀπολυτίκιο Κοιμήσεως)


«Νικηθήκανε τῆς φύσης οἱ νόμοι σὲ σένα, Παρθένε ἄχραντε. Γιατί σὲ σένα παρθενεύει ἡ γέννα, καὶ μὲ τὴ ζωὴ σμίγει ὁ θάνατος. Ἐσὺ ποὺ ἀπόμεινες μετὰ τὴ γέννα Παρθένος καὶ μετὰ θάνατο ζωντανή, σῶζε παντοτινά, Θεοτόκε, τὴν κληρονομία σου». (καταβασία θ´ ᾠδῆς)


Τὴν Παναγία Μητέρα μας ἂς ἑτοιμασθοῦμε κι ἐφέτος νὰ τιμήσουμε καὶ νὰ δοξολογήσουμε στὴν πάσνσεπτη κοίμησή της μαζί με ὅλους τοὺς Ἁγίους, τὶς Οὐράνιες δυνάμεις, τοὺς Ἁγίους Ἀποστόλους καὶ κάθε πιστὴ ψυχὴ δεόμενοι ἐκτενῶς μαζί με τὸ μελωδὸ Θεοφάνη:

«…μὴ ἐπιλάθου (μὴ ξεχάσεις), Δέσποινα, τῶν πιστῶς ἑορταζόντων, τὴν παναγίαν σου Κοίμησιν». Ἀμήν.(Δοξαστικὸ τῆς Λιτῆς της Κοιμήσεως) 


Παρασκευή 9 Αυγούστου 2013

ΠΡΟΣΚΛΗΣΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΝΗΓΥΡΕΩΣ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ 23-24-25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

   


                                ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ Ν.ΙΩΝΙΑΣ-ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ                                                                ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ                                                                                         ΝΕΑΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ  
                                                 Θ. ΣΟΦΟΥΛΗ 2-4  Τηλ.210 2527723
              
                                    ΠΡΟΣΚΛΗΣΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΝΗΓΥΡΕΩΣ 
                                                ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ
                                                     23-24-25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013                            


  Η παρουσία σας στις τριήμερες θρησκευτικές εκδηλώσεις  επί τη μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρος και Εθναποστόλου ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ,  θα μας προξενήσει  μεγάλη χαρά και τιμή .
                                                                            
                                              Οι Εφημέριοι του Ιερού Ναού 
                                           
                                                και τα Μέλη του Εκκλ.Συμβουλίου   

                           ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΝΗΓΥΡΕΩΣ  

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 23 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:
 19,30: ΜΕΓΑΣ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ.  

 ΣΑΒΒΑΤΟ 24 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ:7-10,45:  ΟΡΘΡΟΣ, ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ Θ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΠΡΟΕΞΑΡΧΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΣΕΒ.ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ Ν.ΙΩΝΙΑΣ-ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ κ.κ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ. 

19,00: ΜΕΘΕΟΡΤΙΟΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ. 19,45:ΠΑΝΔΗΜΟΣ ΛΙΤΑΝΕΥΣΙΣ
ΤΩΝ ΜΥΡΟΒΟΛΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΕΙΚΟΝΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ
ΚΟΣΜΑ,με την συνοδεία της Δημοτικής  Φιλαρμονικής ,δια των οδών  : Ι.ΝΑΟΣ,Θ.ΣΟΦΟΥΛΗ,ΔΙΓΕΝΗ,ΜΙΑΟΥΛΗ,ΜΑΝΑΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΟΥ,
πλατεία ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ(Δέηση προ του μνημείου του αγίου Κοσμά) ΚΡΕΣΤΑΙΝΗΣ ,πλατεία ΝΑΥΑΡΧΟΥ ΜΙΑΟΥΛΗ,
ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ,Α .ΠΑΠΑΓΟΥ,Θ.ΣΟΦΟΥΛΗ,Ι.ΝΑΟΣ. 
21,00 ΠΑΡΑΚΛΗΣΙΣ ΚΑΙ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΚΟΣΜΑ.  

ΚΥΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ: 7-8,30 ΟΡΘΡΟΣ,8,30-10,15 ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ,10,15 ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΔΙΑΤΕΛΕΣΑΝΤΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΩΝ,ΚΤΗΤΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΥΕΡΓΕΤΩΝ ΤΟΥ Ι.ΝΑΟΥ.

                                              
        
                                
          Τηλ. επικοινωνίας 210 2527723 
              Υπεύθυνος:π.Τιμόθεος Ηλιάκης                                                   

Συγκοινωνία: Το 6 τρόλεϊ Ιπποκράτους-Φιλαδέλφεια-Άγιος Κοσμάς,το Γ 9 Λεωφορείο   Χαλκοκονδύλη-Κόκκινος Μύλος, στάση Άγιος Κοσμάς 

  
 















Τετάρτη 31 Ιουλίου 2013

Ο ΜΕΓΑΣ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ

  



Τις μισές από τις δεκαπέντε ημέρες πριν από την εορτή της Υπεραγίας Θεοτόκου στις Ορθόδοξες Εκκλησίες ψάλλεται ο Μέγας Παρακλητικός Κανόνας. Πρόκειται για εξαιρετικής έμπνευσης εκκλησιαστικό ύμνο του αυτοκράτορα της Νίκαιας Θεοδώρου Β΄ Δούκα Λασκάρεως, υιού του μεγάλου πατέρα του, αυτοκράτορα Αγίου Ιωάννη Βατάτζη. 

 Από τους ειδικούς θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα της ύστερης Βυζαντινής περιόδου και είναι γραμμένο σε πρώτο ενικό πρόσωπο, κάτι όχι σύνηθες.


Ο αυτοκράτορας Θεόδωρος Β΄ Δούκας Λάσκαρης ανήλθε στον θρόνο της Νικαίας το 1254, σε ηλικία 32 ετών και απεβίωσε τέσσερα χρόνια μετά. Η αιτία του θανάτου του δεν έχει απολύτως εξακριβωθεί. Λέγεται ότι έπασχε από ανίατη ασθένεια, που τον οδήγησε στον τάφο, όμως δεν ήσαν λίγοι όσοι επιδίωξαν τον θάνατό του, μεταξύ των οποίων πιθανολογείται ότι ήταν και ο Μιχαήλ Παλαιολόγος. Ο ιδρυτής της δυναστείας των Παλαιολόγων για να καταλάβει τον θρόνο ετύφλωσε τον ανήλικο υιό του Θεοδώρου, Ιωάννη Δ΄ Λάσκαρη (1250-1305), ο οποίος έζησε το υπόλοιπο του βίου του ως μοναχός. Σημειώνεται πως πριν το τέλος της ζωής του Ιωάννη τον επισκέφθηκε ο υιός του Μιχαήλ Ανδρόνικος Παλαιολόγος και του ζήτησε ταπεινά συγγνώμην για την ενέργεια του πατέρα του. Ο Θεόδωρος Β’ Δούκας Λάσκαρης στα λίγα χρόνια της βασιλείας του, όπως γράφει ο μέγας βυζαντινολόγος Κρουμβάχερ, «δεν απομακρύνθηκε των λαμπρών του πατρός του παραδόσεων εις την διοίκηση του κράτους, ιδίως δε απέκτησε ανθηρά οικονομικά χωρίς καταπιεστική φορολογία, παράλληλα δε ήταν φίλος της Παιδείας. Αν και φιλάσθενος, ήταν εξαίρετος στρατιώτης». 



Μέσα σε μύριες δυσκολίες και υπονομεύσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό της αυτοκρατορίας ο Θεόδωρος Δούκας Λάσκαρης πέτυχε να διατηρήσει ισχυρή την σε εξορία Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Παράλληλα σπούδασε με πάθος τις επιστήμες της εποχής -φιλολογία, μαθηματικά, φυσική και φιλοσοφία - κοντά στους Νικηφόρο Βλεμμύδη και Γεώργιο Ακροπολίτη και συνέλεξε βιβλία που, κατά τον Κων. Σάθα, ήσαν τόσα «όσα ούτε ο υπερηφανευόμενος για την βιβλιοθήκη του στην Αλεξάνδρεια Πτολεμαίος δεν είχε συγκεντρώσει». Κοντά στους πολέμους και στην αντιμετώπιση των σε βάρος του δολοπλοκιών εύρισκε χρόνο για να αναπτύξει την ελληνορθόδοξη Παιδεία στην αυτοκρατορία. Ο ίδιος παρομοίαζε τη χαρά του από το ενδιαφέρον που έδειχναν για την ελληνική Παιδεία οι υπήκοοι του με εκείνη του κηπουρού που βλέπει τον κήπο του γεμάτο από καρπούς. Ο Βασίλιεφ, άλλος σπουδαίος βυζαντινολόγος, περιγράφει το πόση ελληνική υπερηφάνεια ένιωσε ο αυτοκράτορας όταν επισκέφθηκε την Πέργαμο. Τότε βεβαίως οι Γερμανοί δεν είχαν αφαιρέσει τον επιβλητικό ναό, που πιστεύεται πως ήταν αφιερωμένος στον Δία και βρίσκεται στο Μουσείο του Βερολίνου. Η υπερηφάνεια αυτή για την καταγωγή του φαίνεται και από τα γνωμικά του που διασώθηκαν, όπως: « Απασών γλωσσών το ελληνικόν υπέρκειται γένος» και «Πάσα τοίνυν φιλοσοφία και γνώσις Ελλήνων εύρεμα...Συ δε ω Ιταλέ, τίνος ένεκεν εγκαχαύσαι;». 



Πέραν του ποιητικού του ταλέντου ο Θεόδωρος Δούκας Λάσκαρης ήταν και έγκριτος θεολόγος και εν μέσω μυρίων δυσκολιών υπεράσπισε τα δίκαια της Ορθοδοξίας έναντι των Λατίνων. Σε γράμμα του προς τον επίσκοπο Κορώνης γράφει, μεταξύ των άλλων: «... Απολογείται σοι η βασιλεία μου ότι η καθ’ ημάς αγιωτάτη του Θεού μεγάλη Εκκλησία , καθώς μέλλεις γνωρίσαι εκ των κατωτέρω ρηθησομένων εγγράφων, μαρτυριών και ρήσεων ευαγγελικών, το Πνεύμα το άγιον εκ του Πατρός και μόνου εκπορεύεσθαι δογματίζει, εκ του Υιού δε ουκ εκπορεύεσθαι μεν φαμέν, δια του Υιού δε χορηγείσθαι ημίν προς κάθαρσιν και αγιασμόν, και πιστεύομεν και δοξάζομεν...». Λίγο προ του θανάτου του και έχοντας αντιληφθεί το τέρμα της επίγειας ζωής του ο Θεόδωρος αντάλλαξε τον αυτοκρατορικό μανδύα με το ταπεινό μοναχικό ένδυμα. 
Όπως γράψαμε ήδη, στη βραχύχρονη βασιλεία του ο Θεόδωρος γνώρισε πολλές πίκρες, τον βρήκαν συμφορές και ασθένειες, αντιμετώπισε δολοπλοκίες, πολέμους και προδοσίες. Καταφυγή του ήταν η Παναγία, όπως εκφράζεται και μέσα από τον Μεγάλο Παρακλητικό του Κανόνα. Αναφέρουμε πέντε χαρακτηριστικούς ύμνους:
«Καταιγίς με χειμάζει, των συμφορών Δέσποινα, και των λυπηρών τρικυμίαι καταποντίζουσιν, αλλά προφθάσασα, χείρα μοι δος βοηθείας, η θερμή αντίληψις και προστασία μου».
«Οι μισούντες με μάτην, βέλεμνα και ξίφη και λάκκον ηυτρέπισαν, και επιζητούσι, το πανάθλιον σώμα σπαράξαι μου και καταβιβάσαι προς γην, Αγνή επιζητούσιν, αλλ’ εκ τούτων προφθάσασα, σώσον με».
« Από πάσης ανάγκης, θλίψεως και νόσου και βλάβης με λύτρωσαι και τη ση δυνάμει, εν τη σκέπη σου φύλαξον άτρωτον, εκ παντός κινδύνου και εξ εχθρών των πολεμούντων και μισούντων με Κόρη πανύμνητε». 
« Τα νέφη των λυπηρών εκάλυψαν, την αθλίαν μου ψυχήν και καρδίαν, και σκοτασμόν εμποιούσι μου Κόρη, αλλ΄ η γεννήσασα Φως το απρόσιτον, απέλασον ταύτα μακράν, τη εμπνεύσει της θείας πρεσβείας σου».
« Την δέησιν μου δέξαι την πενιχράν και κλαυθμόν μη παρίδης και δάκρυα και στεναγμόν, αλλ’ αντιλαβού μου, ως αγαθή, και τας αιτήσεις πλήρωσον. Δύνασαι γαρ πάντα ως πανσθενούς Δεσπότου Θεού Μήτηρ, ει νεύσεις έτι μόνον προς την εμήν οικτράν ταπείνωσιν». 

Είναι βέβαιο πως ο Μικρός Παρακλητικός Κανόνας είναι δημοφιλέστερος του Μεγάλου και ψάλλεται σε κάθε περίσταση. Όμως και ο Μεγάλος αγγίζει τις καρδιές των πιστών, ενώ ο σπουδαίος ποιητής του και σημαντικός Έλληνας αυτοκράτορας Θεόδωρος Β’ Δούκας Λάσκαρης παραμένει για τους πολλούς άγνωστος. Μακάρι να υπάρξουν ερευνητές που να τον μελετήσουν σε βάθος και να αναδείξουν το ήθος, τις ικανότητές και το έργο του.--   
ΠΗΓΕΣ  http://katanixis.blogspot.gr/2013/07/blog-post
https://fdathanasiou.wordpress.com


Σάββατο 27 Ιουλίου 2013

Ο ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟΥΣ ΓΕΡΓΕΣΗΝΟΥΣ-ΚΥΡΙΑΚΗ Ε ΜΑΤΘΑΙΟΥ

ΚΗΡΥΓΜΑ ΣΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΠΕΜΠΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

Ο   Ι Η Σ Ο Υ Σ   Χ Ρ Ι Σ Τ Ο Σ   Κ Ο Ν Τ Α   Σ Τ Ο Υ Σ   Γ Ε Ρ Γ Ε Σ Η Ν Ο Υ Σ

Ὁ Κύριος, ἀγαπητοί ἀδελφοί, μετά τή γαλήνη τήν ὁποία ἐπέβαλε μέ τό λόγο του στά τρικυμισμένα νερά τῆς θάλασσας τῆς Τιβεριάδος ἤ τῆς λίμνης τῆς Γεννησαρέτ, ὅπως διαφορετικά λέγεται, καί τήν κατάπαυση τοῦ ἰσχυροῦ ἀνέμου, κατέβηκε ἀπό τό πλοῖο καί περπάτησε στή γῆ τῶν Γεργεσηνῶν.  Ἐκεῖ βρέθηκε ἀντιμέτωπος μέ δύο δαιμονισμένους ἀνθρώπους.
Η ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΔΑΙΜΟΝΙΖΟΜΕΝΩΝ: Αὐτές οἱ δύο ἀνθρώπινες ὑπάρξεις κατεδυναστεύοντο φοβερά ἀπό τά δαιμόνια.  Ζοῦσαν μέσα σέ τάφους, ἦταν τρομερά ἐπικίνδυνοι καί ἔτσι κανένας ἄνθρωπος δέν τολμοῦσε νά διαβεῖ ἀπό τό δρόμο ἐκεῖνο.  Στό ἀντίκρυσμα τοῦ Ἰησοῦ, οἱ δύο ἄνθρωποι, ἄρχισαν νά κραυγάζουν δυνατά:  Ἰησοῦ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἦρθες ἐδῶ νά μᾶς βασανίσεις πρίν τήν ὥρα μας;  Δηλαδή ἔφθασες κοντά μας πρίν τή δεύτερη παρουσία, ὅπου θά τιμωρηθοῦμε γιά πάντα;
 Ο ΠΝΙΓΜΟΣ ΤΩΝ ΓΟΥΡΟΥΝΙΩΝ: Κάπου πιό μακρυά ἀπό τόν Κύριο καί τούς δύο δαιμονιζομένους, ἔβοσκε ἕνα μεγάλο κοπάδι γουρούνια.  Οἱ δαίμονες ὑπέβαλαν παράκληση θερμή πρός τόν Κύριο νά τούς ἐπιτρέψει, ἄν ἐπρόκειτο νά τούς ἐκδιώξει ἀπό τούς ἀνθρώπους, νά μποῦν στούς χοίρους.  Ὁ Κύριος συγκατετέθη.  Οἱ δαίμονες κατέλαβαν τούς χοίρους.  Τά γουρούνια κάτω ἀπό τή δαιμονοπληξία τους ὅρμησαν πρός τή θάλασσα, πήδηξαν ἀπό τούς κρημνούς καί πνίγησαν ὅλα μέσα στά νερά.  Ἦταν περίπου δύο χιλιάδες.  Οἱ γουρουνοβοσκοί ἐνώπιον τῆς ἁλυσίδας τῶν γεγονότων φοβισμένοι ἐγκατέλειψαν τόν τόπο, πῆγαν στήν πόλη, διηγήθησαν ὅλα τά συμβάντα καί  ἰδιαίτερα τή θεραπεία τῶν δύο δαιμονιζομένων.
 Ο ΚΥΡΙΟΣ ΔΙΩΚΕΤΑΙ: Οἱ ἰδιοκτῆτες τοῦ κοπαδιοῦ, μαζί καί ὅλοι οἱ συμπολῖτες τους, βγῆκαν ἀπό τήν πόλη καί ἔσπευσαν κοντά στό Χριστό.  Ὅταν τόν ἀντίκρυσαν ὅλοι μέ μιά φωνή, τοῦ ζήτησαν νά ἐκαταλείψει τόν τόπο τους.  Ἡ συμπεριφορά τῶν Γεργεσηνῶν γεννᾶ μιά ἀπορία.  Ὅλη ἡ περιοχή ἐδυναστεύετο ἀπό τούς δύο δαιμονόπληκτους.  Ὁ Κύριος τούς θεράπευσε καί ἔτσι τό πρόβλημα τῆς περιοχῆς ἔληξε.  Γιατί οἱ Γεργεσηνοί δέν εὐχαριστήθησαν καί δέν συγκινήθησαν;  Αὐτοί ὡς Ἰουδαῖοι δέν εἶχαν δικαίωμα ἀπό τό θρησκευτικό τους νόμο νά ἐκτρέφουν γουρούνια.  Γιατί τό ἔκαμναν; Η ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΥ: Ἡ ἐκτροφή τῶν γουρουνιῶν τούς ἀπέφερε μεγάλα κέρδη, γιατί πουλοῦσαν τό κρέας στούς εἰδωλολάτρες τῆς περιοχῆς καί κέρδιζαν.  Τό πνίξιμο τῶν γουρουνιῶν τούς προκάλεσε οἰκονομική ζημιά.  Θά περίμενε κάποιος, ἕνεκα τούτου, νά συναισθανθοῦν τήν ἐνοχή τους καί νά μετανοήσουν.  Βλέπουμε ὅμως ὅτι ἐπέμεναν νά συνεχίσουν νά εἶναι παραβάτες τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ.  Ἡ παρουσία τοῦ Κυρίου τούς ὑπενθύμιζε τήν ἐνοχή τους.  Αὐτοί ὅμως δέν ἤθελαν νά μετανοήσουν.  Γιαυτό ζήτησαν ἀπό τό Φῶς νά ἀπομακρυνθεῖ  ἀπό κοντά τους, γιά νά παραμείνουν στό σκοτάδι.
 Η ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ: Ὕστερα ἀπό αὐτήν τή διαγωγή τῶν Γεργεσηνῶν ὁ Κύριος δέν ἀντιστάθηκε ἀλλά ἀναχώρησε ἀμέσως καί πῆγε σέ ἄλλο μέρος, τήν Καπερναούμ, τῆς ὁποίας οἱ κάτοικοι ἦταν δεχτικοί τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ.  Ἦταν πρόθυμοι νά παραχωρήσουν θέση στό Χριστό μέσα στήν καρδιά τους.  Γιά τοῦτο τό λόγο ὁ Κύριος ἐκεῖ ἐπετέλεσε πολλά θαύματα. 
 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥ:  Ἀπό τό σημερινό θαῦμα μαθαίνουμε ὅτι ὁ Θεός παραχωρεῖ στόν κάθε ἁμαρτωλό ἄνθρωπο εὐκαιρίες μετανοίας μέ διάφορους τρόπους.  Ἄν ὅμως οἱ πνευματικές μας κεραῖες δέν εἶναι δεκτικές καί δέ συλλαμβάνουν τά μηνύματα, τότε ὁ Θεός δέν ἐκβιάζει τήν ἐλευθερία τῆς βουλήσεώς μας.  Ὁ Θεός μᾶς ὁδηγεῖ στή σωτηρία μέ τή δική μας συγκατάθεση καί συνεργασία.  Ἀμήν! 


Σάββατο 13 Ιουλίου 2013

Η ΣΥΝΑΞΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΠΟΛΕΩΣ

 


 

 Η ΣΥΝΑΞΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ 
Ἱστορικοθεολογική Εἰσαγωγή – Κατάλογοι
Κατά τόν Καθηγητή Δημ. Τσάμη, «ὁ ὅρος Νεομάρτυρας χρησιμοποιήθηκε γιά πρώτη φορά κατά τήν περίοδο τῆς Εἰκονομαχίας, γιά νά ἀντιδιαστείλει τούς Μάρτυρες τῆς περιόδου αὐτῆς πρός τούς Μάρτυρες τῶν πρώτων αἰώνων. Σήμερα ὅμως ἀποδίδεται σ’ ὅσους μαρτύρησαν ἐν Χριστῶ ἀπό τήν πτώση τοῦ Βυζαντίου μέχρι τήν ἐποχή μας» (Δημ. Τσάμη, «Ἁγιολογία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας», σελ. 108).
Ὁ πρῶτος βιογράφος τῶν Ἁγίων Νεομαρτύρων ἅγ. Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, ὁριοθετεῖ τήν ἐμφάνισή τους μετά τήν Ἅλωση τῆς ΚΠόλεως (1453).
«Νεομάρτυρες – γράφει ὁ Καθηγητής Χρ. Κρικώνης - ἀπό 200 καί πλέον ἐτῶν, ἐπεκράτησε νά ὀνομάζονται ἐκεῖνοι πού ἀπέθνησκαν ἀπό τά μαρτύρια τῶν Τούρκων, ἐπειδή ὁμολογοῦσαν τήν πίστη τους στόν Χριστό καί δέν ἐδέχοντο νά ἀλλαξοπιστήσουν» (Χρ. Κρικώνη, «Ὁ Χριστοκεντρικός χαρακτήρας τοῦ μαρτυρίου τῶν Νεομαρτύρων», ΙΒ’ Συνέδριο Πατερικῆς Θεολογίας 1993, βλ. Πρακτικά, σελ. 69).
Ὅμως, «πρέπει νά σημειώσουμε - γράφει ὁ Καθηγητής Π. Β. Πάσχος - ὅτι ὁ περιορισμός τῶν Νεομαρτύρων στά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας κρίνεται ὁλοένα καί πιό ἀκατάλληλος καί λιγότερο ὀρθός, μιά πού ἀδικεῖ τούς Μάρτυρες τῶν ἀμέσως προηγουμένων αἰώνων (ιβ’ – ιδ’), οἱ ὁποῖοι μαρτύρησαν γιά τούς ἴδιους λόγους καί ὑπό τόν αὐτό διώκτη, κατακτητή καί δήμιο. Γιά ἱστορικούς καί καθαρά ἐπιστημονικούς λόγους, στόν χῶρο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, πρέπει νά θεωροῦνται ὡς Νεομάρτυρες ὅλοι ἐκεῖνοι οἱ Χριστιανοί πού - στά ὑστεροβυζαντινά καί μεταβυζαντινά χρόνια – βασανίστηκαν γιά νά ἐξωμώσουν κι ἀφοῦ ὑπέστησαν τά πάνδεινα ἀπό τούς βαρβάρους Μουσουλμάνους, ὁμολόγησαν τήν καλήν ὁμολογίαν τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως καί προτίμησαν τόν αἱμάτινο στέφανο τοῦ μαρτυρίου» (Π. Β. Πάσχου, «Ἅγιοι, οἱ φίλοι τοῦ Θεοῦ - Εἰσαγωγή στήν Ἁγιολογία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», σελ. 109 - 110).
Τό ἴδιο τονίζει καί ὁ Καθηγητής Χρ. Κρικώνης. «Ἐπειδή μαρτύρια καί ἐξισλαμισμοί – γράφει – εἶχαν παρατηρηθῆ ἀπό τοῦ 12ου καί 13ου αἰ. καί εἶχαν τόν αὐτόν φορέα, δηλαδή τόν Τοῦρκο κατακτητή καί τά αὐτά αἴτια, ἤτοι τόν θρησκευτικό φανατισμό, τήν μισαλλοδοξία, τόν σωβινισμό καί τήν ἀπληστία τῶν Τούρκων, γι’ αὐτό στόν Ἑλληνορθόδοξο χῶρο Νεομάρτυρα εἶναι ὀρθότερα νά ὀνομάζομε κάθε ὁμολογητή τῆς πίστεως εἰς τόν Χριστόν, ὁ ὁποῖος ὑπέστη μαρτυρικό θάνατο ἀπό τούς Τούρκους, ὄχι μόνο κατά τήν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας ἀπό τῆς Ἁλώσεως τῆς ΚΠόλεως τοῦ 1453, ἀλλά ἀπό τόν 12ο αἰ. καί ἐντεῦθεν» (Χρ. Κρικώνη αὐτ. σελ. 69).
Στούς Νεομάρτυρες αὐτούς, τούς πρίν τήν Ἅλωση τῆς ΚΠόλεως, περιλαμβάνονται μεταξύ ἄλλων οἱ Νεομάρτυρες Ἰωάννης τῆς Σουτσεάβας Μολδαβίας (+ 1292), Παρθένα ἡ Ἐδεσσαία (+ 1375), Γεώργιος τῆς Σόφιας (+ 1437, ὁ ἐπιλεγόμενος «Παλαιός») καί σέ παλαιότερη ἐποχή οἱ Νεομάρτυρες Ἀρτσίλ Β’ Βασιλεύς τῆς Γεωργίας (+ 744), Ἠλίας τῆς Δαμασκοῦ (+ 779), Χριστόφορος τῆς Μονῆς τοῦ ἁγ. Σάββα Ἱεροσολύ-μων (+ 797) καί Ἄβδ - Ἄλ - Μασίχ τοῦ Σινᾶ (8ος αἰ.). 


Ὁμάδες Νεομαρτύρων
Οἱ Ἅγιοι Νεομάρτυρες μποροῦν νά διακριθοῦν σέ τέσσερεις βασικές ὁμάδες:
Στήν πρώτη ἀνήκουν οἱ Μουσουλμάνοι πού δέχθηκαν τόν Χριστιανισμό καί σύμφωνα μέ τόν Ἰσλαμικό νόμο θανατώθηκαν (λ. χ. οἱ 23 Ὀθωμανοί πού ἐκχριστιανίσθηκαν στά Θυάτειρα καί θανατώθηκαν τό 1682 στήν ΚΠολη καί οἱ Νεομάρτυρες Ἰωάννης ἀπό τήν Κόνιτσα, Ἀχμέτ ὁ Κάλφας καί Κωνσταντίνος ὁ ἐξ Ἀγαρηνῶν).
Στή δεύτερη περιλαμβάνονται ὅσοι θανατώθηκαν μέ ἀφορμή κάποια πολιτική - ἀπελευθερωτική ἐξέγερση - ἐπανάσταση (π.χ. ὁ Ἱερομάρτυρας Σεραφείμ ἀρχιεπ. Φαναρίου πού μαρτύρησε κατά τήν ἐπανάσταση τοῦ Μητροπ. Λαρίσης Διονυσίου Φιλοσόφου καί ὁ ἅγ. Γρηγόριος ὁ Ε’ Πατριάρχης ΚΠόλεως κατά τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821).
Στήν τρίτη περιλαμβάνονται οἱ λεγόμενοι αὐτόκλητοι Μάρτυρες, αὐτοί δηλαδή πού φλεγόμενοι ἀπό τόν πόθο τοῦ ὑπέρ Χριστοῦ μαρτυρίου, προκάλεσαν τούς Ὀθωμανούς καί τήν πίστι τους καί γι’ αὐτό θανατώθηκαν.
Στήν τέταρτη, τέλος, ὁμάδα περιλαμβάνονται Νεομάρτυρες πού προηγουμένως, γιά διαφόρους λόγους, εἶχαν ἀρνηθεῖ τόν Χριστό καί προέκριναν τήν δημόσια μαρτυρία - ὁμολογία τῆς Χριστιανικῆς πίστεως γιά τήν ἀποκαταστασή τους, μέ ἀποτέλεσμα τόν θάνατό τους. 



Ἡ τιμή τῶν Νεομαρτύρων
«Οἱ Νεομάρτυρες - γράφει ὁ π. Γ. Μεταλληνός - ἦταν μόνιμο στήριγμα τῶν ὑποδούλων, κυρίως μετά τό μαρτύριό τους. Γιατί ἀναγνωρίζονταν ἀμέσως ὡς Ἅγιοι καί πρίν ἀπό τήν ἐπίσημη ἀπό τό Πατριαρχεῖο ἀνακήρυξή τους» (π. Γ. Μεταλληνοῦ, «Τουρκοκρατία – Οἱ Ἕλληνες στήν Ὀθωμανική Αὐτοκρατορία», σελ. 101).
Ὁ λόγιος Μανουήλ Γεδεών, ἀναφερόμενος στούς Νεομάρτυρες γράφει: «Οἱ τῶν κάτω χρόνων (μετά τήν Ἅλωσιν) Ἕλληνες, αὐτόπται γενόμενοι τῆς ὑπέρ Χριστοῦ ἀθλήσεως Ὀρθοδόξου τινός - Ἕλληνος ἤ Βουλγάρου ἤ Τούρκου, ἀνδρός ἤ γυναικός – κατέταττον αὐτόν εἰς τό Ἑορτολόγιον, γεραίροντας τήν ἄθλησιν ἐν ὠδαῖς ἱεραῖς καί ὕμνοις καί ποτέ καί ναόν εἰς αὐτόν ἐγείροντες» (Μ. Γεδεών, «Ἁγιοποιήσεις…», σελ. 70).
Ὅμως ἡ τιμή τῶν Νεομαρτύρων ὡς Ἁγίων συνάντησε καί ἀντιδράσεις. Σέ κάποιες περιπτώσεις οἱ πρώην ἀρνησίθρησκοι καί οἱ αὐτόκλητοι ἀντιμετωπίσθηκαν «μέ πολύ σκεπτικισμό ἤ μέ ἐπιτιμητική εἰρωνία» (Δημ. Τσάμης). «Μερικοί δέν τούς θεωροῦσαν Μάρτυρες - γράφει ὁ Π. Β. Πάσχος - ἐπειδή προηγουμένως εἶχαν ἀλλαξοπιστήσει».
Ὅμως παρά τίς ὅποιες ἀντιδράσεις ἡ Ἐκκλησία θεωροῦσε τούς Νεομάρτυρες Ἁγίους Της καί σάν Ἁγίους τούς τιμοῦσε. Οἱ Ἅγιοι Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης καί Ἀθανάσιος ὁ Πάριος στά ἔργα τους ἐκφράζουν αὐτή τήν θέση τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ἅγ. Ἀθανάσιος μάλιστα ἔγραψε καί εἰδική πραγματεία στήν ὁποία ὑποστηρίζει, «ὅτι οἱ νέοι Μάρτυρες εἰσιν Ἅγιοι καί πρέπει νά τιμῶνται ὡς τοιοῦτοι ἄνευ κανονικῆς διαγνώσεως τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας».
«Ἡ θέση αὐτή - συνεχίζει ὁ π. Γ. Μεταλληνός - πού βρίσκει ἔρεισμα στήν Ὀρθόδοξη παράδοση, διευκόλυνε καί τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, πού δέν μποροῦσε πάντα νά προχωρεῖ στήν ἐπίσημη ἀναγνώριση τῶν Νεομαρτύρων, χωρίς νά προκαλεῖ τήν Πύλη» (π. Γ. Μεταλληνοῦ αὐτ. σελ. 101).
Ὁ Ὀνούφριος Ἰβηρίτης, βιογράφος τῶν τεσσάρων Ὁσιομαρτύρων τῆς Ἰβηριτικῆς Σκήτης Τιμίου Προδρόμου, γράφει ἀναφερόμενος στίς ἀντιδράσεις αὐτές: «Ἡ Ἐκκλησία ὅμως τοῦ Χριστοῦ ἀνέκαθεν ἀπό αὐτήν τήν ἀρχαιότητά Της, ἐδέχθη καί δέχεται πάντας τούς δι’ οἱανδήποτε αἰτίαν ἀρνηθέντας τήν εἰς Χριστόν πίστιν, εἶτα μετανοήσαντας καί ὁμολογήσαντας αὐτήν ἐνώπιον τυράννων καί ἀποθανόντας ὑπέρ αὐτῆς, ὡς Μάρτυρας τιμῶσα αὐτούς καί μέ ἐτησίους ἑορτάς δοξάζουσα καί μέ ἐπινικίους ὕμνους γεραίρουσα αὐτούς» (μ. Ὀνουφρίου Ἰβηρίτου, «Ἀκολουθία καί μαρτύρια τῶν ἁγίων ἐνδόξων τεσσάρων νέων Ὁσιομαρτύρων Εὐθυμίου, Ἰγνατίου, Ἀκακίου καί Ὀνουφρίου…», 1862, σελ.
Στίς ἀντιδράσεις αὐτές, μεταγενέστερη χρονικά, θά μποροῦσε νά ἐνταχθεῖ καί ἡ θέση τοῦ Μανουήλ Γεδεών (παρά τά προηγουμένως γραφέντα ἀπό τόν ἴδιο), ὁ ὁποῖος ἀναφέρεται σέ «δῆθεν μαρτυρήσαντες», «μοναχικό φανατισμό» καί «παράφρονες νέους» (Μ. Γεδεών αὐτ. σελ. 27, 38 καί 125). Σχετικά μέ τίς θέσεις αὐτές τοῦ Μ. Γεδεών ὁ Καθηγητής Π. Β. Πάσχος σημειώνει, ὅτι «ἡ ἀνάπτυξη τῆς Νεομαρτυρικῆς φιλολογίας…ἴσως φέρει στήν ἐπιφάνεια καί ἄλλες ἀνεξερεύνητες πηγές, ἰδίως ἀπό τίς βιβλιοθήκες τῶν μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους… καί θά βοηθήσει νά ἐξαλειφθοῦν ὁριστικά οἱ κάποιες ἐπιφυλάξεις ὡς πρός τήν ἀξία καί τήν σκοπιμότητα τῶν Νεομαρτύρων, ἰδίως στήν πνευματική περιοχή τοῦ Ἄθω» (Π. Β. Πάσχου αὐτ. σελ. 116).



Σημασία τῆς θυσίας τῶν Νεομαρτύρων
Ἡ θυσία τῶν Νεομαρτύρων (καί Μαρτύρων γενικά), ἔχει ἄμεση σχέση μέ τήν ἱεραποστολή τῆς Ἐκκλησίας πρός τούς ἐκτός Αὐτῆς, ἀλλά καί μέ τήν ποιμαντική Της πρός τά μέλη Της. «Ἡνίκα ἄν τις τῶν Ἁγίων ἐπί μαρτύριον κληθῆ - γράφει ὁ Ἱππόλυτος – καί μεγαλεῖα τινα ὑπό Θεοῦ εἰς αὐτόν γεννηθῆ, εὐθέως πάντες ἰδόντες θαυμάζουσιν…, πολλοί δέ δι’ αὐτῶν πιστεύσαντες, ὡσαύτως καί αὐτοί Μάρτυρες Θεοῦ γίνονται» (ΒΕΠΕΣ 6, 55).
Τό ἴδιο βεβαιώνει καί ὁ ἅγ. Ἰουστῖνος. «Κεφαλοτομούμενοι καί σταυρούμενοι καί θηρίοις παραβαλλόμενοι καί δεσμοῖς καί πυρί καί πάσαις ταῖς ἄλλαις βασάνοις, ὅτι οὐκ ἀφιστάμεθα τῆς ὁμολογίας δῆλον ἐστιν. Ἀλλ’ ὥσπερ ἄν τοιαῦτά τινα γίνηται, τοσούτῳ μᾶλλον ἄλλοι πλείονες πιστοί καί θεοσεβεῖς διά τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἰησοῦ γίνονται» (Διάλογος 110, PG 6, 729 C).
Ἀκόμη, τό αἷμα τῶν Μαρτύρων θεωρεῖ ὁ Τερτυλλιανός σάν αἰτία τῆς καρποφορίας τῆς Ἐκκλησίας (Epist. 3, Apol. 50).
Ἡ θυσία τῶν Νεομαρτύρων ἔχει ἄμεση σχέση καί μέ τό θέμα τοῦ ἐξισλαμισμοῦ τῶν Χριστιανικῶν πληθυσμῶν τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας. «Ὁ Ἑλληνισμός τῆς Μ. Ἀσίας - γράφει ὁ Κ. Ἄμαντος - βαθμηδόν ἐχάθη, εξισλαμίσθη, πλήν ὀλίγων τμημάτων…Ὁ ἐξισλαμισμός ἔγινε βαθμηδόν, δέν ἔγινε ταχέως. Περί πολλῶν περιφερειῶν ἔχομεν πληροφορίας ὅτι ἦσαν Χριστιανικαί, καθ’ ὡρισμένην ἐποχήν καί ἔπειτα βαθμηδόν ἔγιναν Μουσουλμανικαί» (Κ. Ἀμάντου, «Σχέσεις Ἑλλήνων καί Τούρκων», Α’ 1955, σελ. 191).
«Ὁ Χριστιανός πού γινόταν Μωαμεθανός - γράφει ὁ Καθηγητής Δημ. Τσάμης - ἀποκτοῦσε αὐτόματα ὁρισμένα σπουδαῖα προνόμια, π.χ. ἀπαλλαγή ἀπό φορολογίες, προώθηση στά ἀνώτατα ἀξιώματα, ἀξιόλογα οἰκονομικά ὠφέλη, ἀθώωση ἀπό Τουρκικά δικαστήρια γιά ὁποιαδήποτε κατηγορία βαρυνόταν πρίν ἀλλαξοπιστήσει, κοινωνική ἀναγνώριση, κ. ἄ.» (Δημ. Τσάμη αὐτ. σελ. 111).
Κατόπιν τούτου, «τό μόνο τεῖχος καί ἡ μόνη δύναμη, πού μποροῦσε νά σταματήσει τό ἀκατάσχετο κῦμα τοῦ ἀφελληνισμοῦ καί τοῦ ἐξισλαμισμοῦ, ἦταν οἱ Νεομάρτυρες, οἱ ὁποῖοι ἀπετέλεσαν τό ἡρωϊκό πρότυπο γιά ὅλους τούς Ἑλληνοθοδόξους: Νά μήν ὑποκύπτουν καί νά μήν ἐξωμοτοῦν, ὅταν ὑφίστανται πιέσεις καί μαρτύρια» (Π. Β. Πάσχου αὐτ. σελ. 111).
«Στήν ἀντίσταση τοῦ Γένους - γράφει ὁ π. Γ. Μεταλληνός – περιλαμβάνονται καί οἱ Νεομάρτυρες. Αὐτοί προέβαλλαν τήν συνεπέστερη γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τήν ἀποτελεσματικότερη ἀντίσταση στόν κατακτητή, χωρίς μάλιστα θυσίες ἄλλων, παρά μόνο τοῦ ἑαυτοῦ τους. Οἱ Μάρτυρες τοῦ ὑπόδουλου Γένους ξαναζωντάνευσαν μέσα στή δουλεία τήν ἀρχαία Χριστιανική παράδοση τοῦ μαρτυρίου… Εἶναι οἱ συνεχιστές τῆς παράδοσης τῶν ἀρχαίων Μαρτύρων. Ἡ ὁμολογία τους ἀποσκοποῦσε στήν ἀπόρριψη τοῦ κατακτητή καί τήν ἄμεση ἐπιβεβαίωση τῆς ὑπεροχῆς τῆς δικῆς τους πίστεως» (π. Γ. Μεταλληνοῦ αὐτ. σελ. 99 – 100).
«Θά μποροῦσε κανείς νά ἱσχυριστεῖ μέ βεβαιότητα – γράφει ὁ Δημ. Τσάμης - ὅτι ἕνας ἀπό τούς πιο βασικούς λόγους τῆς προετοιμασίας τῶν Νεομαρτύρων ἀπό τούς πνευματικούς τους, γιά νά προσέλθουν θεληματικά καί ὑπομείνουν μέ γενναιότητα τό μαρτύριο, ἦταν νά τονωθοῦν τά θρησκευτικά αἰσθήματα τοῦ πιστοῦ λαοῦ καί νά ἐνισχυθεῖ ἡ ἐμμονή του στήν Ὀρθοδοξία. Ἀναμφίβολα τό πιό ἐντυπωσιακό καί ἀποτελεσματικό ὅπλο πού διέθετε ἡ Ἐκκλησία, γιά νά ἀντικρούσει καί πολεμίσει τόν κίνδυνο ἀπό τόν ἐξισλαμισμό, ἦταν τό μαρτύριο τῶν πιστῶν παιδιῶν Της» (Δημ. Τσάμη αὐτ. σελ. 119).
Οἱ Ἅγιοι Νεομάρτυρες ἐμφανίζονται σέ μία περίοδο κατά τήν ὁποία, «ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ ἔλειψεν – κατά τόν ἅγ. Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη - ἡ πίστις ἠσθένησεν, ἡ ελπίς ὁλιγόστευσε, ἡ ἀρετή ἐξέλιπε καί ἡ κακία ἐπερίσσευσεν, ὁ νόμος ἠπράκτησε καί τό Εὐαγγέλιον ἔμεινεν ἀργόν, ἡ ἀνομία ἐπληθύνθη, ἡ δέ ἀγάπη ἐψύγη, κατά τόν λόγον τοῦ Κυρίου, «διά τό πληθυνθῆναι τήν ἀνομίαν, ψυγήσεται ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν» (Ματθ. 24, 12). (Ἁγ. Νκοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, «Λόγος ἐγκωμιαστικός εἰς τούς Ἁγίους Νεομάρτυρας τούς μετά τήν Ἅλωσιν τῆς ΚΠόλεως μαρτυρήσαντας»).
Ὁ ἴδιος Ἱερός Πατέρας χαρακτηρίζει τούς Νεομάρτυρες, «ἀνακαινισμόν ὅλης τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, δόξα μέν καί καύχημα τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, ἔλεγχον δέ καί καταισχύνην τῶν ἑτεροδόξων, παράδειγμα ὑπομονῆς εἰς ὅλους τούς Ὀρθοδόξους καί παρακίνησιν εἰς τό νά μιμηθοῦν διά τοῦ ἔργου τό μαρτυρικόν τους τέλος ὅλοι οἱ Χριστιανοί, οἱ κατά περίστασιν εἰς τό μαρτύριον ἀναγκαζόμενοι» (ἁγ. Νικοδήμου αὐτ.).
«Εἶναι ἕνα θαῦμα παρόμοιον – συνεχίζει - ὡσάν νά βλέπη τις εἰς τήν καρδίαν τοῦ χειμῶνος ἐαρινά ἄνθη καί τριαντάφυλλα, μέσα εἰς τήν βαθυτάτην νύκτα ἡμέραν καί ἥλιον, μέσα εἰς τό ψηλαφητόν σκότος φῶτα λαμπρότατα, ἐν τῶ καιρῶ τῆς αἰχμαλωσίας νά βλέπει ἐλευθερίαν καί ἐν τῶ καιρῶ τῆς τωρινῆς ἀσθενείας ὑπεφυσικήν δύναμιν» (ἁγ. Νικοδήμου αὐτ.).


Ἀριθμός τῶν Νεομαρτύρων
Ὁ Καθηγητής Δημ. Τσάμης δέχεται, ὅτι «ὁ ἀριθμός τῶν Νεομαρτύρων παραμένει ἀπροσδιόριστος καί πρέπει νά εἶναι πολύ μεγάλος… Δέν γνωρίζουμε ἀκριβῶς τόν ἀριθμό τῶν Νεομαρτύρων καί αὐτό ὀφείλεται στίς ἰδιάζουσες συνθῆκες τρομοκρατίας πού ἐπικρατοῦσαν τότε, στήν ἔλλεψη ἐλέυθερης ἐπικοινωνίας καί στόν δισταγμό τῆς Ἐκκλησίας νά ἀνακηρύξει ἐπίσημα τούς Νεομάρτυρες ὡς Ἁγίους, γιά νά μήν ἐρεθίσει τούς Τούρκους» (Δημ. Τσάμη αὐτ. σελ. 108 - 109).
Ὁ λόγιος Καισάριος Δαπόντες σημειώνει, ὅτι «εἶναι ὑπέρ τούς χιλίους καί περισσότεροι» (Καισαρίου Δαπόντε, «Κατάλογος ἱστορικός… (1700 – 1784)», ἔκδοση Κ. Σάθα, Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη τ. 3, 1872, σελ. 134).
Ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων Νεκτάριος γράφει, ὅτι «οὐκ ἔστι πόλις καί τόπος ὅπου τόν Ὀρθοδόξων ἡμῶν οὐ προχέονται ὑπέρ τῆς εὐσεβείας τά αἵματα» (ἀρχιεπ. Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου, «Οἱ Νεομάρτυρες», σελ. 16).
Ὁ Εὐγένιος Βούλγαρης - ἀφοῦ ἀριθμεῖ τούς μέχρι τήν ἐποχή του Νεομάρτυρες - γράφει, ὅτι «οὗτοι μερίς βραχεῖά ἐστι τοῦ τῶν νεοφανῶν Ἁγίων παρ’ ἡμῖν» (Εὐγ. Βουλγάρεως, «Ἐπιστολή πρός Πέτρον τόν Κλαίρκιον…», σελ. 31).
Ὁ ἅγ. Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στό «Νέον Μαρτυρολόγιον» ἀριθμεῖ 94 Νεομάρτυρες, ὁ ἱστορικός Κων. Σάθας στόν «Κατάλογο τῶν ἀπό τῆς Ἁλώσεως τῆς ΚΠόλεως μέχρι τοῦ 1811 ἔτους ὑπέρ τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως μαρτυρησάντων» ἀριθμεῖ 101 (παραδεχόμενος, ὅτι ὁ κατάλογός του δέν εἶναι πλήρης), ὁ ἀρχιεπ. Χρυσ. Παπαδόπουλος 126 καί ὁ Ἰω. Περαντώνης στό «Λεξικόν Νεομαρτύρων» 162.
Ὁ κατάλογος τῶν Ἁγίων Νεομαρτύρων ἔχει αὐξηθεῖ ἀπό νεώτερες μελέτες καί δημοσιεύσεις (ὅπως τοῦ μ. Μωϋσέως Ἁγιορείτου στούς «Ἁγίους τοῦ Ἁγίου Ὄρους» καί τοῦ Ἱερομ. Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου στό «Νέο Συναξαριστή»).
Μόνο στή Θεσσαλονίκη κατά τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821 μαρτύρησαν 164 Νεομάρτυρες (Ἰω. Μαμαλάκη, «Δοσιθέου Κωνσταμονίτου, Νέον ὑπόμνημα τῶν νεοφανῶν Ἱερομαρτύρων καί Ὁσιομαρτύρων», Περιοδικό Γρηγόριος Παλαμᾶς 46/1963, σελ. 332 ἑ.)
Στόν κατάλογο πού δημοσιεύεται στή συνέχεια δέν περιλαμβάνονται οἱ Νεομάρτυρες τοῦ ἀθεϊστικοῦ διωγμοῦ στήν τέως Σοβιετική Ἕνωση (1917 – 1989), οἱ ὁποῖοι σύμφωνα μέ μετριοπαθεῖς ὑπολογισμούς ἀνέρχονται στά 20.000.000! καθώς καί οἱ Νεομάρτυρες τῆς γενοκτονίας τῶν Ὀρθοδόξων Σέρβων ἀπό τούς Παπικούς Κροάτες, πρίν καί κατά τόν Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οἱ ὁποῖοι ἀνέρχονται στίς 800.000! (Γιά τούς Ρώσους Νεομάρτυρες βλ. σχετική δημοσίευση στό ἡμέτερο «Ρωσικό Ἁγιολόγιο», σελ. 95 – 103).


Συναξαριστές Νεομαρτύρων
Ἡ πλέον σημαντική πηγή γιά τούς Νεομάρτυρες εἶναι τό «Νέον Μαρτυρολόγιον» τοῦ ἁγ. Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, τό ὁποῖο ἐκδόθηκε τό 1799. Ἐκεῖ ὁ Ἅγιος διασώζει καί τούς συγγραφεῖς τῶν ἐπωνύμως διασωθέντων μαρτυρίων Νεομαρτύρων. Πρόκειται γιά τόν Πρωτοπαπᾶ τοῦ Ναυπλίου Νικόλαο Μαλαξό, τόν Ἱερέα Πέτρο τῆς Σόφιας, τόν Ἱερομόναχο Ἰωακείμ τόν Πάριο, τόν παπα - Ἰωνᾶ τόν Καυσοκαλυβίτη, τόν Θεοφάνη τῆς Θεσσαλονίκης καί τούς Νικ. Κύρκο, Γεώργιο Κορέσσιο, Μελέτιο Συρίγο καί Ἰω. Καρυοφίλλη.
Πλέον τῶν ὅσων συγγραφέων ἀσχολήθηκαν γενικῶς μέ τήν Ἁγιολογία, εἰδικῶς μέ τούς Νεομάρτυρες ἔχουν ἀσχοληθεῖ οἱ Κων. Δουκάκης, Δοσίθεος Κωνσταμονίτης, Μητροπ. Μυτιλήνης Ἰάκωβος Κλεόμβροτος, Γεώργιος Σωτηρίου, Ἰωάννης Ἀναστασίου, Ἰ. Μ. Περαντώνης, Σ. Γ. Παπαδοπούλος, Μιχαήλ Τρίτος, Δημ. Τσάμης, Ἀπόστολος Γλαβίνας, Ἀρχιμ. Νεκτ. Δρόσος, Ἀρχιμ. Γερβάσιος Ραπτόπουλος, μ. Μωϋσῆς Ἁγιορείτης, Σ. Ἰ. Μπαλατσούκας, κ.ἄ.   





Την β΄ Κυριακή μετά των Αγίων Πάντων, δηλαδή η γ΄ Ματθαίου, τιμούμε τους Άγιους Νεομάρτυρες που μαρτύρησαν μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως το 1453 μ.Χ.

Η Σύναξη των Αγίων Νεομαρτύρων είναι μη θεσπισθείσα αλλά κατ’ έθος τελούμενη.
Ἀπολυτίκιον   Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Νέοι Μάρτυρες , παλαιάνπλάνην, καταστρέψαντες, ὕψωσαν πίστιν, τῶν ᾽Ορθοδόξων, καί στερρῶς ἠγωνίσθησαν τήν γάρ ἀνόμων θρησκείαν ἐλέγξαντες, ἐν παρρησίᾳ Χριστόν ἀνεκήρυξαν, Θεόν τέλειον. Καί νῦν ἀπαύστως πρεσβεύουσι, δωρήσασθαι ἡμῖν τό μέγα ἔλεος.





Κοντάκιον
Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.
Ἀγάλλου μυστικῶς, ἡ Χριστοῦ ᾽Εκκλησία, ὁρῶσα σούς υἱούς, Νεομάρτυρας κύκλῳ, τραπέζης σου καί βήματος, ἱσταμένους ἐν κόνεσιν, ὡς νεόφυτα, τῶν ἐλαιῶν καί τῷ Κτίστῃ ἀνακραύγαζε· σύ τῶν Μαρτύρων ὑπάρχεις, Χριστέ τό στερέωμα.




Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.
Τῶν λειψάνων αἱ θεῖαι ὑμῶν σοροί, ἰατρεῖα ὑπάρχουσι θαυμαστά· ἀπόδειξις ἔμψυχος, τῆς ὀρθῆς ἡμῶν πίστεως· καί θησαυροί παντοίων, θαυμάτων κοσμόπλουτοι· κροκοβαφῆ καί ἄσηπτα, πυξία τοῦ πνεύματος· τῶν ἐπουρανίων, ἀρωμάτων φιάλαι, νικῶσαι κιννάμωμον, μύρον νάρδον καί κάλαμον, καί τῆς γῆς τά ἀρώματα· πρεσβεύσατε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, ἡμῖν τοῖς πόθῳ τιμῶσιν, ὑμᾶς Νεομάρτυρες. 


ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΟΝ ΑΓΙΩΝ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΩΝ 
Ποίημα Μοναχού Γερασίμου Μικραγιαννανίτου 
Των Νεομαρτύρων νυν τήν πληθύν,
ύμνοις εγκωμίων ευφημήσωμεν οι πιστοί, 
τους μετά την πτώσιν, πόλεως ανασσούσης,  γνωστούς και ανωνύμους,στερρώς αθλήσαντας.









ΑΓΙΟΙ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ
(κατά ἑορτολογική σειρά)

Ἰανουάριος
1η ΠΕΤΡΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Τριπόλεως (+ 1776, Ὀδεμήσιο Μ. Ἀσίας).
2α ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομάρτυρας, ὁ Ἴβηρας (+ 1770, Μυτιλήνη).
4η ΟΝΟΥΦΡΙΟΣ Ἱερομάρτυρας, ὁ Χιλανδαρινός (+ 1818, Χίος).
5η ΡΩΜΑΝΟΣ Ὁσιομάρτυρας, τοῦ Καρπενησίου (+ 1694, ΚΠολη).
6η ΡΩΜΑΝΟΣ Ἱερομάρτυρας, τῆς Λακεδαιμονίας (+ 1695, ΚΠολη).
7η ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Ἀττάλειας (+ 1700, ΚΠολη).
16η ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ Ἱερομάρτυρας, ὁ Χιλανδαρινός (+ 1771, Βουλγαρία).
17η ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομάρτυρας, τῶν Ἰωαννίνων (+ 1838, Ἰωάννινα).
20η ΖΑΧΑΡΙΑΣ Νεομάρτυρας, τῆς Ἄρτας (+ 1720, Πάτρα).
25η ΑΥΞΕΝΤΙΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Βελλᾶς (+ 1720, ΚΠολη).
27η ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Νεομάρτυρας, τοῦ Γαλατᾶ ΚΠόλεως (+ 1784, Γαλατᾶς).
29η ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Χίου (+ 1802, ΚΠολη).
30η ΘΕΟΔΩΡΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Μυτιλήνης (+ 1784, Μυτιλήνη).
31η ΗΛΙΑΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἀρδούνης (+ 1685, Καλαμάτα).

Φεβρουάριος
1η ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Νεομάρτυρας, τοῦ Ναυπλίου (+ 1655, Ναύπλιο).
2α ΙΟΡΔΑΝΗΣ Νεομάρτυρας, τῆς Τραπεζούντας (+ 1650/1651, ΚΠολη).
ΓΑΒΡΙΗΛ Ὁσιομάρτυρας, τῆς Προικονήσου (+ 1676, ΚΠολη).
3η ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ καί ΝΙΚΟΛΑΟΣ, Νεομάρτυρες, τῶν Σπετσῶν (+ 1822, Χίος).
4η ΑΝΤΩΝΙΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Καρεώτης (+ 1516, Θεσσαλονίκη).
ΙΩΣΗΦ Νεομάρτυρας, ὁ Χαλπελῆς (+ 1686, Χαλέπι Συρίας).
5η ΑΝΤΩΝΙΟΣ Νεομάρτυρας, τῶν Ἀθηνῶν (+ 1774, ΚΠολη).
11η ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομάρτυρας, ὁ Σέρβος (+ 1515, Σόφια).
12η ΧΡΗΣΤΟΣ Νεομάρτυρας, ὁ κηπουρός (+ 1748, ΚΠολη).
14η ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομ. ὁ Κορίνθιος (+ 1554, ΚΠολη).
ΔΑΜΙΑΝΟΣ Ὁσιομάρτυρας, τῶν Ἀγράφων (+ 1568, Λάρισα).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Μυτιλήνης (+ 1693, ΚΠολη).
15η ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομάρτυρας, ὁ Κουλακιώτης (+ 1776, Θεσσαλονίκη).
16η ΡΩΜΑΝΟΣ Ὁσιομάρτυρας, τοῦ Καρπενησίου (+ 1694, ΚΠολη).
17η ΜΙΧΑΗΛ Νεομάρτυρας, ὁ Μαυροειδής (+ 1493, Ἀδριανούπολη).
ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ Νεομ. τοῦ Μοναστηρίου (+ 1727, Μοναστήριο).
ΘΕΟΔΩΡΟΣ Νεομάρτυρας, ὁ Βυζάντιος (+ 1795, Μυτιλήνη).
19η ΦΙΛΟΘΕΗ Ὁσιομάρτυρας, ἡ Ἀθηναία (+ 1589, Ἀθήνα).
23η ΛΑΖΑΡΟΣ Ἱερομάρτυρας ὁ Πελοποννήσιος (16ος – 17ος αἰ. Τρίπολις).
26η ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομάρτυρας ὁ κάλφας (+ 1575, ΚΠολη).
28η ΚΥΡΑΝΝΑ Νεομάρτυρας τῆς Θεσσαλονίκης (+ 1751, Θεσσαλονίκη).
 

Μάρτιος
5η ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομάρτυρας, ὁ Βούλγαρος (+ 1784, ΚΠολη).
ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ Ἱερομ. Ἐπίσκοπος Διδυμοτείχου (+ 1805, Διδυμότειχο).
8η ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Ραψάνης Λαρίσης (+ 1818, Τύρναβος).
9η ΧΡΗΣΤΟΣ καί ΠΑΝΑΓΟΣ Νεομάρτυρες, τῆς Γαστούνης Πελοποννήσου
(+ 1716, Γαστούνη).
15η ΜΑΝΟΥΗΛ Νεομάρτυρας, τῶν Σφακίων (+ 1792, Χίος).
17η ΓΑΒΡΙΗΛ Ἱερομάρτυρας τοῦ Mtsiri Γεωργίας(+ 1802).
19η ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Νεομάρτυρας, ὁ Τορναρᾶς (+ 1564).
20η ΜΥΡΩΝ Νεομάρτυρας, τοῦ Ἡρακλείου (+ 1793, Ἡράκλειο).
21η ΜΙΧΑΗΛ Νεομάρτυρας τῶν Ἀγράφων (+ 1544, Θεσσαλονίκη).
22α ΕΥΘΥΜΙΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἁγιορείτης (+ 1814, ΚΠολη).
23η ΛΟΥΚΑΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἁγιαννανίτης (+ 1802, Μυτιλήνη).
24η ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ Ἱερομάρτυρας, Πατριάρχης ΚΠόλεως (+ 1657, ΚΠολη).
30η ΖΑΧΑΡΙΑΣ Ἱερομάρτυρας, Ἐπίσκοπος Κορίνθου (+ 1614, Κόρινθος).
 

Ἀπρίλιος
3η ΠΑΥΛΟΣ Νεομάρτυρας, ὁ Ρῶσος (+ 1683, ΚΠολη).
4η ΝΙΚΗΤΑΣ Ἱερομ. ὁ Ἁγιαννανίτης (+ 1808, Σέρρες).
5η ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Νέας Ἐφέσσου (+ 1801, Νέα Ἔφεσσος).
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Νεομ. ὁ Πελοποννήσιος (+ 1820, Ἱεροσόλυμα).
8η ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομάρτυρας, ὁ ναύκληρος (+ 1669, Κῶς).
9η ΡΑΦΑΗΛ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ καί ΕΙΡΗΝΗ Νεομάρτυρες (+ 1463, Θέρμη).
6η ΓΕΝΝΑΔΙΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Διονυσιάτης (+ 1818, ΚΠολη).
10η ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΕΣ 6.000 τῆς Γεωργίας (+ 1615, Γκαρέτζα).
ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΕΣ 150 τῆς Μονῆς Νταοῦ Πεντέλης (+ 1680).
ΔΗΜΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Ἀδριανουπόλεως (+ 1763, Σμύρνη).
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε’ Ἱερομ. Πατριάρχης ΚΠόλεως (+ 1821, ΚΠολη).
13η ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Νεομάρτυρας, ὁ Πελοποννήσιος (+ 1803, Τρίπολη).
14η ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ξενοφωντινός (+ 1821, ΚΠολη).
16η ΜΙΧΑΗΛ Νεομάρτυρας, ὁ Βουρλιώτης (+ 1772, Σμύρνη).
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ Ὁσιομ. ὁ Διονυσιάτης (+ 1818, Ἀδριανούπολη).
18η ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομάρτυρας, τῶν Ἰωαννίνων (+ 1526, ΚΠολη).
ΙΩΑΝΝΗΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Κουλικᾶς (+ 1564).
ΤΟΥΝΟΜ Νεομάρτυρας, ὁ Ἐμίρης (+ 1580, Ἱεροσόλυμα 1580).
ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΣΤ’ Ἱερομάρτυρας, Πατριάρχης ΚΠόλεως (+ 1821, Ἀδριανούπολη).
19η ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἐσφιγμενίτης (+ 1819, Σμύρνη).
23η ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομ. ὁ Κύπριος (+ 1752, Πτολεμαΐδα Αἰγύπτου).
ΛΑΖΑΡΟΣ Νεομάρτυρας, ὁ Βούλγαρος (+ 1802, Πέργαμος).
24η ΔΟΥΚΑΣ Νεομάρτυρας, τῆς Μυτιλήνης (+ 1564, ΚΠολη).
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομ. τῆς Μαγνησίας Μ. Ἀσίας (+ 1796, Μαγνησία).
28η ΣΤΑΝΚΟ Νεομ. ὁ βοσκός (+ 1712, Νίκσιτς Μαυροβουνίου).
30η ΑΡΓΥΡΗ Νεομάρτυρας, τῆς Προύσσας (+ 1721/1725, ΚΠολη).
 

Μάϊος
1η ΕΥΘΥΜΙΟΣ, ΙΓΝΑΤΙΟΣ καί ΑΚΑΚΙΟΣ Ὁσιομάρτυρες, οἱ Ἁγιορεῖτες (+ 1814/1815).
3η ΑΧΜΕΤ Νεομάρτυρας, τῆς ΚΠόλεως (+ 1682, ΚΠολη).
4η ΔΩΡΟΘΕΟΣ Ἱερομ. ὁ Πρώϊος, Μητροπ. Ἀδριανουπόλεως (+ 1821, ΚΠολη).
7η ΠΑΧΩΜΙΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ρῶσος (+ 1730, Φιλαδέλφεια).
11η ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομάρτυρας, ὁ Βλάχος (+ 1662, ΚΠολη).
ΑΡΓΥΡΙΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Ἐπανομῆς (Θεσσαλονίκη + 1806).
12η ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομάρτυρας, ὁ Βλάχος (+ 1662).
13η ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἰβηρίτης (+ 1628).
ΕΥΔΟΚΙΜΟΣ Ἱερομ. ὁ Ἰβηρίτης (+ 1913, Μάλγαρα;).
ΓΑΒΡΙΗΛ καί ΑΡΚΑΔΙΟΣ Ἱερομάρτυρες, οἱ Ἰβηρίτες (+ 1922, Κυδωνίες).
14η ΜΑΡΚΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Κρήτης (+ 1643, Σμύρνη).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομάρτυρας, ὁ Βούλγαρος (+ 1802).
16η ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομάρτυρας, τοῦ Μετσόβου (+ 1617, Τρίκαλα).
22α ΠΑΥΛΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἁγιαννανίτης (+ 1818, Τρίπολη).
26η ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Θεσσαλονίκης (+ 1794, Σμύρνη).
28η ΖΑΧΑΡΙΑΣ Ἱερομάρτυρας, τῆς Προύσσας (+ 1802, Προύσσα).
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Νεομάρτυρας, ὁ Πελοποννήσιος (+ 1794, Τρίπολις).
29η ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ἱερομάρτυρας, Ἐπίσκοπος Βρχάτς Σερβίας (+ 1594).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομάρτυρας, τῆς Θεσσαλονίκης (+ 1802, Σμύρνη).
 

Ἰούνιος
1η ΔΟΔΟΣ τοῦ Γκαρεντζύ, ΣΙΩ ὁ Νέος, ΔΑΒΙΔ, ΓΑΒΡΙΗΛ καί ΠΑΥΛΟΣ
οἱ Γεωργιανοί (+ 1696 – 1700).
3η ΙΩΣΗΦ Ἱερομ. Μητροπ. Θεσσαλονίκης (+ 1821, ΚΠολη).
2α ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Φιλαδελφείας (+ 1657, Φιλαδέλφεια).
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Νεομ. ὁ ἀπό Ἀγαρηνῶν (+ 1819, Κυδωνίες).
5η ΜΑΡΚΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Σμύρνης (+ 1801, Χίος).
8η ΘΕΟΦΑΝΗΣ Ὁσιομ. τῆς ΚΠόλεως (+ 1588, ΚΠολη).
10η ΣΑΒΒΑΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Κωνσταμονίτης (+ 1824, Θεσσαλονίκη).
12η ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ Ἱερομ. ὁ Κωνσταμονίτης (+ 1821, Θεσσαλονίκη).
ΤΙΜΟΘΕΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Κωνσταμονίτης (+ 1822;).
ΣΥΝΕΣΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Κωνσταμονίτης (+ 1824, Θεσσαλονίκη).
ΠΑΥΛΟΣ Ὁσιομ. ὁ Κωνσταμονίτης (+ 1824, Θεσσαλονίκη).
21η ΝΙΚΗΤΑΣ Νεομάρτυρας, τῆς Νισύρου (+ 1792, Χίος).
22α ΝΕΟΦΥΤΟΣ, ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ καί ΜΑΚΑΡΙΟΣ Ὁσιομάρτυρες, οἱ Βατοπεδινοί
(+ 1822, Ἡράκλειο).
24η ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Νεομάρτυρας, τῆς Καισάρειας (+ 1765, ΚΠολη).
25η ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Ὁσιομάρτυρας, τῆς Βάρνας (+ 1810, Σμύρνη).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Ἀττάλειας (+ 1823, Κρήνη Μ. Ἀσίας).
26η ΔΑΒΙΔ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἁγιαννανίτης (+ 1813, Θεσσαλονίκη).
 

Ἰούλιος
3η ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Καρπενησιώτης (+ 1812, ΚΠολη).
5η ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ Ἱερομάρτυρας, τῶν Ἀγράφων (+ 1679, ΚΠολη).
ΧΡΗΣΤΟΣ Νεομάρτυρας τῆς Πρεβέζης (+ 1668, Κῶς).
6η ΙΩΑΝΝΗΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Σέρβος (+ 1462, Γιεζεβίτσα Σερβίας).
ΚΥΡΙΛΛΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἁγιορείτης (+ 1566, Θεσσαλονίκη).*
8η ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Ἱερομάρτυρας, τῶν Ἰωαννίνων (+ 1743, ΚΠολη).
9η ΜΙΧΑΗΛ Νεομάρτυρας ὁ Πακνανᾶς (+ 1771, Ἀθήνα).
ΜΕΘΟΔΙΟΣ Ἱερομάρτυρας. τοῦ Ἀμαρίου Κρήτης (+ 1793, Λάμπη).
11η ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἁγιαννανίτης (+ 1722, Ἐλβασάν).
ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἁγιαννανίτης (+ 1820, Βουρλᾶ).
20η ΣΑΛΩΜΗ Νεομάρτυρας, ἡ Γεωργιανή (18ος αἰ. Γεωργία).
24η ΘΕΟΦΙΛΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Ζακύνθου (+ 1635, Χίος).
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Κίου Βιθυνίας (+ 1670, ΚΠολη).
28η ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Νεομ. τῆς Κασσάνδρας (+ 1777, Θεσσαλονίκη).
31η ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Βατοπεδινός (+ 1822, Ἡράκλειο).**
*Τιμᾶται ἐπίσης καί τήν 13η Ἰουλίου.
**Τιμᾶται ἐπίσης καί τήν 10η Ὀκτωβρίου.
 

Αὔγουστος
3η Μνήμη τῶν 9 ἀδελφῶν Χερκχεουλίζδ, τῶν ἀδελφῶν καί τῆς μητέρας τους καί τῶν
9.000 Γεωργιανῶν πού φονεύθηκαν στή Μάχη τῆς Μαραβδᾶ Γεωργίας (+ 1625).
8η ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Ζαγορᾶς (+ 1680, ΚΠολη).
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Νεομ. τῆς Στρώμνιτσας (+ 1794, Θεσσαλονίκη).
14η ΣΥΜΕΩΝ Νεομάρτυρας, τῆς Τραπεζούντας (+ 1653, ΚΠολη).
16η ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Μετεωρίτης (+ 1551).
ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Μαγνησίας (+ 1680, ΚΠολη).
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Μαγνησίας (+ 1686, ΚΠολη).
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Μπρινκοβεάνου, Ἡγεμόνας τῆς Βλαχίας, οἱ υἱοί
του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, ΜΑΤΘΑΙΟΣ, ΡΑΔΟΣ καί ΣΤΕΦΑΝΟΣ καί ὁ
Οἰκονόμος του ΙΩΑΝΝΗΣ, Νεομάρτυρες (+ 1714).
17η ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ὁσιομάρτυρας, τῆς Σαμαρῖνας (+ 1808).
18η ΑΓΑΠΙΟΣ Ἱερομάρτυρας, ὁ Ἁγιοταφίτης (+ 1752, Θεσσαλονίκη).
24η ΚΟΣΜΑΣ Ἱερομάρτυρας, ὁ Αἰτωλός (+ 1779, Καλικόντασι).
 

Σεπτέμβριος
1η ΑΓΓΕΛΗΣ Νεομάρτυρας, ὁ Χρυσοχόος (+ 1680, ΚΠολη).
ΧΑΪΔΩ Νεομάρτυρας, τοῦ Στανοῦ Χαλκιδικῆς (19ος αἰ.).
3η ΠΟΛΥΔΩΡΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Λευκωσίας (+ 1794, Ν. Ἔφεσος).
4η ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ Ἱερομάρτυρας τῆς Μ. Κιζιλτασκόγκ Κριμαίας (+ 1867).
8η ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Νεομάρτυρας, ὁ Κουλακιώτης (+ 1774, Θεσσαλονίκη).
13η ΚΑΤΕΒΑΝ Μεγαλομάρτυρας, Βασίλισσα τῆς Γεωργίας (+ 1624).
14η ΜΑΚΑΡΙΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἁγιορείτης (+ 1527, Θεσσαλονίκη).
15η ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομάρτυρας, τῆς Κρήτης (+ 1811, Ν. Ἔφεσος).
18η. ΜΠΙΖΙΝΙ, ΕΛΙΖΑΜΠΑΡ καί ΣΑΛΒΙ Νεομάρτυρες, οἱ αὐτάδελφοι
(Γεωργία + 1661).
20η ΙΛΑΡΙΩΝ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἁγιαννανίτης (+ 1804, ΚΠολη).
23η ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομάρτυρας, ὁ Παντοπώλης (+ 1672, ΚΠολη).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομάρτυρας, τῆς Κονίτσης (+ 1814, Ἀγρίνιο).
27η ΑΝΘΙΜΟΣ Ἱερομάρτυρας, Μητροπ. Οὐγγροβλαχίας (+ 1716).
ΑΚΥΛΙΝΑ Νεομάρτυρας, ἡ Ζαγκλιβερινή (+ 1764, Ζαγκλιβέρι).
29η ΑΝΩΝΥΜΟΙ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΕΣ τῶν Στροφάδων (+ 1530).
 

Ὀκτώβριος
2α ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Φιλαδελφείας (+ 1794, Καρατζασοῦ).
6η ΜΑΚΑΡΙΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἁγιαννανίτης (+ 1590, Προύσα).
8η ΙΓΝΑΤΙΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἰβηροσκητιώτης (+ 1814, ΚΠολη).
13η ΧΡΥΣΗ Νεομάρτυρας, τῶν Μογλενῶν (+ 1795).
18η ΓΑΒΡΙΗΛ καί ΚΥΡΜΙΔΩΛΗΣ Νεομάρτυρες, τῆς Αἰγύπτου (+ 1522, Κάϊρο).
21η ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομάρτυρας, ὁ Μονεμβασιώτης (+ 1773, Λάρισα).
26η ΙΩΑΣΑΦ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἁγιορείτης (+ 1516).
28η ΑΓΓΕΛΗΣ, ΜΑΝΟΥΗΛ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ καί ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομάρτυρες,
τοῦ Ρεθύμνου (+ 1824, Ρέθυμνο).
29η ΤΙΜΟΘΕΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἐσφιγμενίτης (+ 1820, Ἀδριανούπολη).
30η ΑΒΒΑΚΟΥΜ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἁγιορείτης (+ 1628, Θεσσαλονίκη).
31η ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Χίου (+ 1754, Χίος).
Μνήμη τῶν 100.000 Ὀρθοδόξων Γεωργιανῶν, τῶν σφαγιασθέντων
κατά τήν κατάληψη τῆς Τιφλίδος ἀπό τόν Τζελαλεντίν.
 


Νοέμβριος
1η ΙΑΚΩΒΟΣ , ΙΑΚΩΒΟΣ Διάκονος καί ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ὁσιομάρτυρες,
οἱ Ἁγιορείτες (+ 1519, Ἀδριανούπολη).
ΕΛΕΝΗ Νεομάρτυρας, τῆς Σινώπης (18ος αἰ.).
3η ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ἱερομ. ὁ Νεαπολίτης (+ 1797, Νεάπολις Μ. Ἀσίας).
12η ΣΑΒΒΑΣ Νεομάρτυρας, ὁ Νιγδελῆς (+ 1796, ΚΠολη).
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς ΚΠόλεως (+ 1732).
13η ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Λαυρεώτης (+ 1681, ΚΠολη).
14η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Νεομάρτυρας, ὁ Ὑδραῖος (+ 1800, Ρόδος).
18η ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Ἠπείρου (+ 1750).
26η ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομάρτυρας, τῆς Χίου (+ 1807, Κυδωνίες).
 

Δεκέμβριος
3η ΓΑΒΡΙΗΛ Ἱερομάρτυρας, Μητροπ. Προύσσας (+ 1659, Προύσα).
ΚΟΣΜΑΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἁγιαννανίτης (+ 1760, ΚΠολη).
ΑΓΓΕΛΗΣ Νεομάρτυρας, τοῦ Ἄργους (+ 1813, Χίος).
4η ΣΕΡΑΦΕΙΜ Ἱερομάρτυρας, Ἐπίσκοπος Φαναρίου (+ 1601, Τρίκαλα).
6η ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομάρτυρας, ὁ Καραμάνος (+ 1657, Σμύρνη).
10η ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Βατοπεδινός (+ 1822, Ἡράκλειο).*
13η ΓΑΒΡΙΗΛ Ἱερομάρτυρας, Πατριάρχης Σερβίας (+ 1659, Προῦσα).
17η ΠΑΪΣΙΟΣ καί ΑΒΒΑΚΟΥΜ Ὁσιομ. οἱ Σέρβοι (+ 1814, Βελιγράδι).
20η ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομάρτυρας, τῆς Θάσου (+ 1652, ΚΠολη).
24η ΑΧΜΕΤ Νεομάρτυρας, τῆς ΚΠολεως (+ 1682, ΚΠολη).
26η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Νεομάρτυρας, ὁ Ρῶσος (+ 1742, ΚΠολη).
30η ΓΕΔΕΩΝ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Καρακαλλινός (+ 1818, Βελεστῖνο).
*Τιμᾶται καί τήν 31η Ἰουλίου.


Νεομάρτυρες ἐκτός Μηνολογίου
ΠΑΪΣΙΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Κολλυβᾶς (+ 1773, Ἅγιο Ὄρος, Σύναξις Ἁγιορειτῶν Πατέρων).
ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ Ἱερομάρτυρας, τῆς Πάτμου (+ 1805) Β’ Κυριακή Ματθαίου, κατά τήν Σύναξη τῶν Ἁγίων τῆς Πάτμου.
ΙΩΣΗΦ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Διονυσιάτης (+ 1819). Γ’ Κυριακή Ματθαίου.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΣ Ἱερομ. καί οἱ σύν αὐτῶ 16 Λαωρεώτες (+ 1820, Θεσσαλονίκη), Μνήμη Ἁγιορειτῶν Πατέρων.
ΘΕΟΦΑΝΗΣ Ὁσιομ. ὁ Κολλυβᾶς (Ἅγιο Ὄρος 1773, Σύναξη Ἁγιορειτῶν Πατέρων).
ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΕΣ τρεῖς Ξενοφωντινοί (+ 1821, ΚΠολη), Σύναξη Ἁγιορειτῶν Πατέρων.
ΑΚΑΚΙΟΣ Ἱερομάρτυρας καί οἱ σύν αὐτῶ τῆς Μονῆς Παντοκράτορος (+ 1822), Σύναξη Ἁγιορειτῶν Πατέρων.
ΖΑΦΕΙΡΙΟΣ Νεομάρτυρας (+ 1821/1822, Θεσσαλονίκη), Σύναξη Ἁγιορειτῶν Πατέρων.
ΓΕΡΜΑΝΟΣ Ὁσιομάρτυρας ὁ Προσκυνητής καί οἱ σύν αὐτῶ (+ 1824, Θεσσαλονίκη), Σύναξη Ἁγιορειτῶν Πατέρων.
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ὁσιομάρτυρας τῆς Λήμνου (+ 1846, Λῆμνος), Σύναξη Ἁγιορειτῶν Πατέρων.
ΑΝΩΝΥΜΟΣ Νεομάρτυρας τῆς Κρήτης (+ 1811, Ἀλεξάνδρεια), Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων.
ΝΕΟΦΥΤΟΣ Ὁσιομάρτυρας, ὁ Ἀμοργιανός (+ 1558, Πάτμος), α’ Κυριακή μετά τήν 10η Ἰουλίου).
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ καί ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ Νεομάρτυρες τῶν Πατρῶν (+ 1821, Πάτραι), Τρίτη τῆς Διακαινησίμου.
ΡΑΦΑΗΛ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΕΙΡΗΝΗ καί οἱ σύν αὐτοῖς Νεομάρτυρες τῆς Θέρμης Λέσβου (+ 1463, Θέρμη), Τρίτη τῆς Διακαινησίμου.
Οἱ 3 Νεομάρτυρες τῆς Πελοποννήσου (+ 1786, Ἀγρίνιο), ἄνεϋ ἡμερομηνίας μνήμης.
ΔΑΥΪΔ Ἱερομάρτυρας τῆς Ταυρικῆς (Καφφᾶς + 1770), ἄνεϋ ἡμερομηνίας μνήμης. 
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ  Κυριακή πρό της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού 


ΑΓΙΟΙ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ
(κατά ἀλφαβητική σειρά)


ΑΒΒΑΚΟΥΜ Ὁσιομ. ὁ Ἁγιορείτης (Θεσσαλονίκη 1628, 30η Ὀκτωβρίου).
ΑΒΒΑΚΟΥΜ Ὁσιομ. ὁ Σέρβος (Βελιγράδι 1814, 17η Δεκεμβρίου).
ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ Νεομ. τοῦ Μοναστηρίου (Μοναστήρι 1727, 17η Φεβρουαρίου).
ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ἐσφιγμενίτης (Σμύρνη 1819, 19η Ἀπριλίου).
ΑΓΑΠΙΟΣ Ἱερομάρτυρας, ὁ Ἁγιοταφίτης (Θεσσαλονίκη 1752, 18η Αὐγούστου).
ΑΓΓΕΛΗΣ Νεομ. ὁ Χρυσοχόος (ΚΠολη 1680, 1η Σεπτεμβρίου).
ΑΓΓΕΛΗΣ Νεομ. τοῦ Ἄργους (Χίος 1813, 3η Δεκεμβρίου).
ΑΓΓΕΛΗΣ Νεομ. τοῦ Ρεθύμνου (Ρέθυμνο 1824, 28η Ὀκτωβρίου).
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ἰβηρίτης (+ 1628, 13η Μαΐου).
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ἱερομ. τῆς Ἀττάλειας (Μουδανιά 1653, 29η Ὀκτωβρίου).
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Νεομ. τῆς Κίου (ΚΠολη 1670, 24η Ἰουλίου).
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Νεομ. τῆς Ἀττάλειας (ΚΠολη 1700, 7η Ἰανουαρίου).
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Νεομ. ὁ Κουλακιώτης (Θεσσαλονίκη 1774, 8η Σεπτεμβρίου).
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ὁσιομ. τῆς Λήμνου (Λῆμνος 1846, Σύναξη Ἁγιορειτῶν Πατέρων.
ΑΚΑΚΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ἰβηροσκητιώτης (Θεσσαλονίκη 1816, 1η Μαΐου).
ΑΚΑΚΙΟΣ Ὁσιομ. καί οἱ σύν αὐτῶ τῆς Μονῆς Παντοκράτορος (+ 1822, Σύναξη Ἁγιορειτῶν Πατέρων).
ΑΚΥΛΙΝΑ Νεομ. τοῦ Ζαγκλιβερίου (Θεσσαλονίκη 1764, 27η Σεπτεμβρίου).
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Νεομ. τῆς Θεσσαλονίκης (Σμύρνη 1794, 26η Μαΐου).
ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Βατοπεδινός (+ 1822, 22α Ἰουνίου).
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ Νεομ. τῶν Πατρῶν (Πάτραι 1821, Τρίτη τῆς Διακαινησίμου).
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Νεομ. τοῦ Ναυπλίου (Ναύπλιο 1655, 1η Φεβρουαρίου).
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Ἱερομ. τῶν Ἰωαννίνων (ΚΠολη 1743, 8η Ἰουλίου).
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Νεομ. τῆς Παραμυθιᾶς (Παραμυθιᾶ 1750, 18η Νοεμβρίου).
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Νεομ. τῆς Ἀγκύρας (Ἄγκυρα 1777).
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Νεομ. τῆς Βουλγαρίας (Θεσσαλονίκη 1794, 8η Αὐγούστου).
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Νεομ. τῆς Μυτιλήνης (Κασαμπᾶς Μ.Ἀσίας 1819, 11η Αὐγούστου).
ΑΝΔΡΕΑΣ Νεομ. τῆς Χίου (ΚΠολη 1465, 29η Μαΐου).
ΑΝΘΙΜΟΣ Ἱερομ. Μητροπολίτης Οὐγγροβλαχίας (+ 1716, 27η Σεπτεμβρίου).
ΑΝΤΩΝΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Καρεώτης (Θεσσαλονίκη 1516, 4η Φεβρουαρίου).
ΑΝΤΩΝΙΟΣ Νεομ. τῶν Ἀθηνῶν (ΚΠολη 1774, 5η Φεβρουαρίου).
ΑΝΩΝΥΜΟΙ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΕΣ τῶν Στροφάδων (+ 1530, 29η Σεπτεμβρίου).
ΑΝΩΝΥΜΟΙ ΤΡΕΙΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ τῆς Πελοποννήσου (Ἀγρίνιο 1786).
ΑΝΩΝΥΜΟΣ Νεομάρτυρας τῆς Κρήτης (Ἀλεξάνδρεια 1811, Κυριακή τῶν Ἁγίων Πάντων).
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Νεομ. τῆς Μαγνησίας (ΚΠολη 1686, 16η Αὐγούστου).
ΑΡΓΥΡΗ Νεομ. τῆς Προύσας (ΚΠολη 1721 ἤ 1725, 11η Ἀπριλίου).
ΑΡΓΥΡΙΟΣ Νεομ. τῆς Ἐπανομῆς (Θεσσαλονίκη 1806, 11η Μαΐου).
ΑΡΚΑΔΙΟΣ Ἱερομ. ὁ Ἰβηρίτης (Κυδωνίες 1922, 13η Μαΐου).
ΑΥΞΕΝΤΙΟΣ Νεομ. τῆς Βελλᾶς (ΚΠολη 1720, 25η Ἰανουαρίου).
ΑΧΜΕΤ Νεομ. ὁ κάλφας (ΚΠολη 1682, 3η Μαΐου).

ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ Ἱερομ. ὁ Κωνσταμονίτης (Θεσσαλονίκη 1821, 12η Ἰουνίου).
ΒΗΣΣΑΡΙΩΝ Ὁσιομ. Βησσαρίων τῆς Μονῆ Γκαρεντζύ (Γεωργία 1851, 12η Αὐγούστου).

ΓΑΒΡΙΗΛ Νεομ. τῆς Αἰγύπτου (Κάϊρο 1522, 18η Ὀκτωβρίου).
ΓΑΒΡΙΗΛ Ἱερομ. Μητροπολίτης Προύσας (Προύσα 1659, 3η Δεκεμβρίου).
ΓΑΒΡΙΗΛ Ἱερομ. Πατριάρχης Πεκκίου (Προύσα 1659, 13η Δεκεμβρίου).
ΓΑΒΡΙΗΛ Ὁσιομ. τῆς Προικονήσου (ΚΠολη 1676, 2α Φεβρουαρίου).
ΓΑΒΡΙΗΛ Ὁσιομ. ὁ Γεωργιανός (Γεωργία 17ος αἰ., 1η Ἰουνίου).
ΓΑΒΡΙΗΛ Ἱερομ. τοῦ Mtsiri Γεωργίας (+ 1802, 17η Μαρτίου).
ΓΑΒΡΙΗΛ Ἱερομ. ὁ Ἰβηρίτης (Κυδωνίες 1922, 13η Μαΐου).
ΓΕΔΕΩΝ Ὁσιομ. ὁ Καρακαλλινός (Βελεστῖνο 1818, 30η Δεκεμβρίου).
ΓΕΝΝΑΔΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Διονυσιάτης (ΚΠολη 1818, 6η Ἀπριλίου).
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ Ὁσιομ. τοῦ Καρπενησίου (ΚΠολη 1812, 3η Ἰουλίου).
ΓΕΡΜΑΝΟΣ Ὁσιομ. ὁ Προσκυνητής καί οἱ σύν αὐτῶ (Θεσσαλονίκη 1824, Σύναξη Ἁγιορειτῶν Πατέρων).
ΓΕΡΟΝΤΙΟΣ Ὁσιομ. τῆς Μονῆς Γκαρεντζύ (Γεωργία 1851, 12η Αὐγούστου).
ΓΕΡΜΑΝΟΣ Ὁσιομ. τῆς Μονῆς Γκαρεντζύ (Γεωργία 1851, 12η Αὐγούστου).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομ. ὁ Σέρβος (Σόφια 1515, 11η Φεβρουαρίου).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομ. τῆς Μυτιλήνης (ΚΠολη 1693, 14η Φεβρουαρίου).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομ. ὁ Κύπριος (Πτολεμαϊδα Αἰγύπτου 1752, 23η Ἀπριλίου).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομ. ὁ Ἴβηρας (Μυτιλήνη 1770, 2α Ἰανουαρίου).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομ. τῆς Φιλαδελφείας (Καρατζασοῦ 1794, 2α Ὀκτωβρίου).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ἱερομ. τῆς Νεαπόλεως (Μαλακωτῆ 1797, 3η Νοεμβρίου).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομ. τῆς Νέας Ἐφέσου (Νέα Ἔφεσος 1801, 5η Ἀπριλίου).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομ. τῆς Χίου (Κυδωνίες 1807, 26η Νοεμβρίου).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομ. τῆς Ραψάνης Λαρίσης (Τύρναβος 1818, 8η Μαρτίου).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομ. τῆς Ἀττάλειας (Κρήνη 1823, 25η Ἰουνίου).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομ. τοῦ Ρεθύμνου (Ρέθυμνο 1824, 28η Ὀκτωβρίου).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομ. τῆς Σαμοθράκης (Μάκρη Θράκης 1836, 6η Ἀπριλίου).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομ. τῆς Σαμοθράκης, ὁ Νέος (Μάκρη Θράκης 1836, 6η Ἀπριλίου).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομ. τῶν Ἰωαννίνων (Ἰωαννίνα 1838, 17η Ἰανουαρίου).
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Νεομ. τοῦ Ἀλικιανοῦ (Χανιά 1867, 7η Φεβρουαρίου).
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε’ Ἱερομ. Πατριάρχης ΚΠόλεως (ΚΠολη 1821, 10η Ἀπριλίου).

ΔΑΥΪΔ Ὁσιομ. ὁ Γεωργιανός (Γεωργία 17ος αἰ., 1η Ἰουνίου).
ΔΑΥΪΔ Ἱερομ. τῆς Ταυρικῆς (Καφφᾶς + 1770).
ΔΑΥΪΔ Ὁσιομ. ὁ Ἁγιαννανίτης (Θεσσαλονίκη 1813, 26η Ἰουνίου).
ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ Ὁσιομ. ὁ Λαυρεώτης (ΚΠολη 1681, 13η Νοεμβρίου).
ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ Ἱερομ. ὁ Χιλανδαρινός (Βουλγαρία 1771, 16η Ἰανουαρίου).
ΔΑΜΙΑΝΟΣ Ὁσιομ. τῶν Ἀγράφων (Λάρισα 1568, 14η Φεβρουαρίου).
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Νεομ. ὁ Τορναρᾶς (+ 1564, 19η Μαρτίου).
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Νεομ. τῆς Φιλαδελφείας (Φιλαδέλφια 1657, 2α Ἰουνίου).
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Νεομ. τοῦ Γαλατᾶ ΚΠόλεως (Γαλατᾶς 1784, 27η Ἰανουαρίου).
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Νεομ. τῆς Χίου (ΚΠολη 1802, 29η Ἰανουαρίου).
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Νεομ. ὁ Πελοποννήσιος (Τρίπολη 1803, 14η Ἀπριλίου).
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Νεομ. τῆς Μυτιλήνης (Κασαμπᾶς 1819, 11η Αὐγούστου).
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ὁσιομ. Σαμαρίνας (Ἰωάννινα 1808, 18η Αὐγούστου).
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Νεομ. ὁ Πελοποννήσιος (Τρίπολη 1794, 28η Μαΐου).
ΔΗΜΟΣ Νεομ. τῆς Ἀδριανουπόλεως (Σμύρνη 1763, + 10η Ἀπριλίου).
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ἁγιορείτης (Ἀδριανούπολη 1519, 1η Νοεμβρίου).
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Βατοπεδινός (+ 1822, 31η Ἰουλίου καί 10η Ὀκτωβρίου).
ΔΟΔΟΣ Ὁσιομ. τοῦ Γκαρεντζύ Γεωργίας (Γεωργία 17ος αἰ., 1η Ἰουνίου).
ΔΩΡΟΘΕΟΣ Ἱερομ. ὁ Πρώϊος, Μητροπ. Ἀδριανουπόλεως (ΚΠολη 1821, 4η Μαΐου).
ΔΟΥΚΑΣ Νεομ. τῆς Μυτιλήνης (ΚΠολη 1564, 24η Ἀπριλίου).

ΕΙΡΗΝΗ Νεομ. τῆς Θέρμης Λέσβου (Θέρμη 1463, Τρίτη τῆς Διακαινησίμου).
ΕΛΕΝΗ Νεομ. τῆς Σινώπης (18ος αἰ., 1η Νοεμβρίου).
ΕΛΙΖΑΜΠΑΡ Νεομ. ὁ Γεωργιανός (Γεωργία 1661, 18η Σεπτεμβρίου).
ΕΥΔΟΚΙΜΟΣ Ἱερομ. ὁ Ἰβηρίτης (Μάλγαρα; 1913, 13η Μαΐου).
ΕΥΘΥΜΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ἁγιορείτης (ΚΠολη 1814, 22α Μαρτίου).
ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ Νεομ. τῆς Ταυρικῆς (Καφφᾶς 1759, 10η Μαΐου).

ΖΑΦΕΙΡΙΟΣ Νεομ. (Θεσ/νίκη 1821/1822, Σύναξη Ἁγιορειτῶν Πατέρων).
ΖΑΧΑΡΙΑΣ Ἱερομ. Ἐπίσκοπος Κορίνθου (Κόρινθος 1684, 30η Μαρτίου).
ΖΑΧΑΡΙΑΣ Νεομ. τῆς Ἄρτας (Πάτρα 1782, 20η Ἰανουαρίου).
ΖΑΧΑΡΙΑΣ Ἱερομ. τῆς Προύσας (Προύσα 1802, 28η Μαΐου).

ΗΛΙΑΣ Ὁσιομ. ὁ Ἀρδούνης (Καλαμάτα 1685, 31η Ἰανουαρίου).
ΗΛΙΑΣ Νεομ. τῆς Τραπεζοῦντος (Τραπεζοῦντα 1749, 27η Φεβρουαρίου).
ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ἱερομ. Ἐπίσκοπος Βρχάτς Σερβίας (+ 1594, 29η Μαΐου).
ΘΕΟΔΩΡΟΣ Νεομ. τῶν Δαρδανελλίων (+ 1690, 2α Αὐγούστου).
ΘΕΟΔΩΡΟΣ Νεομ. τῆς Μυτιλήνης (Μυτιλήνη 1784, 30η Ἰανουαρίου).
ΘΕΟΔΩΡΟΣ Νεομ. ὁ Βυζάντιος (Μυτιλήνη 1795, 17η Φεβρουαρίου).
ΘΕΟΔΩΡΟΣ Νεομ. τῆς Σαμοθράκης (Μάκρη Ἔβρου 1836, 6η Ἀπριλίου).
ΘΕΟΦΑΝΗΣ Ὁσιομ. τῆς ΚΠόλεως (ΚΠολη 1588, 8η Ἰουνίου).
ΘΕΟΦΑΝΗΣ Ὁσιομ. ὁ Κολλυβᾶς (Ἅγιο Ὄρος 1773, Σύναξη Ἁγιορειτῶν Πατέρων).
ΘΕΟΦΙΛΟΣ Νεομ. τῆς Ζακύνθου (+ 1635, 24η Ἰουλίου).

ΙΑΚΩΒΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ἁγιορείτης (Ἀδριανούπολη 1519, 1η Νοεμβρίου).
ΙΑΚΩΒΟΣ Ἱερομ. ὁ Διάκονος (Ἀδριανούπολη 1519, 1η Νοεμβρίου).
ΙΓΝΑΤΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ἰβηρσκητιώτης (+ 1814, 8η Ὀκτωβρίου).
ΙΛΑΡΙΩΝ Ὁσιομ. ὁ Ἁγιαννανίτης (ΚΠολη 1804, 20η Σεπτεμβρίου).
ΙΟΡΔΑΝΗΣ Νεομ. τῆς Τραπεζοῦντας (ΚΠολη 1650, 2α Φεβρουαρίου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Ὁσιομ.ὁ Σέρβος (Γιεζεβίτσα 1462, 6η Ἰουλίου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομ. τῆς Τραπεζοῦντας (Ἀσπρόκαστρο 1492, 12η Ἰουνίου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομ. τῶν Ἰωαννίνων (ΚΠολη 1526, 18η Ἀπριλίου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Ὁσιομ. ὁ Κουλικᾶς (+ 1564, 18η Ἀπριλίου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομ. ὁ κάλφας (ΚΠολη 1575, 26η Φεβρουαρίου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομ. τῆς Θάσου (ΚΠολη 1652, 20η Δεκεμβρίου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομ. ὁ Βλάχος (ΚΠολη 1662, 12η Μαΐου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομ. ὁ Ναύκληρος (Κῶς 1669, 8η Ἀπριλίου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομ. τῆς Μονεμβάσιας (Λάρισα 1773, 21η Ὀκτωβρίου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομ. ὁ Κουλακιώτης (Θεσσαλονίκη 1776, 15η Φεβρουαρίου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομ. ὁ Βούλγαρος (ΚΠολη 1784, 5η Μαρτίου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομ. ὁ Βούλγαρος (+ 1802, 14η Μαΐου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομ. τῆς Θεσσαλονίκης (Σμύρνη 1802, 29η Μαΐου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομ. τῶν Σφακίων (Ν. Ἔφεσος 1811, 15η Σεπτεμβρίου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομ. τῆς Κονίτσης (Ἀγρίνιο 1814, 23η Σεπτεμβρίου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομ. τῶν Σπετσῶν (Χίος 1822, 3η Φεβρουαρίου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομ. τῆς Σαμοθράκης (Μάκρη Ἔβρου 1835, 6η Ἀπριλίου).
ΙΩΑΝΝΗΣ Νεομ. Οἰκονόμος τοῦ Ἡγεμόνα τῆς Βλαχίας Κωνσταντίνου Μπρινκοβεάνου (ΚΠολη 1714, 16η Αὐγούστου).
ΙΩΑΣΑΦ Ὁσιομ. ὁ Ἁγιορείτης (+ 1516, 26η Ὀκτωβρίου).
ΙΩΣΗΦ Νεομ. ὁ Χαλεπλῆς (Χαλέπι Συρίας 1686, 4η Φεβρουαρίου).
ΙΩΣΗΦ Ὁσιομ. ὁ Διονυσιάτης (ΚΠολη 1819, Γ’ Κυριακή Ματθαίου).
ΙΩΣΗΦ Ἱερομ. Μητροπ. Θεσσαλονίκης (ΚΠολη 1821, 3η Ἰουνίου).

ΚΑΤΕΒΑΝ Μεγαλομ. Βασίλισσα τῆς Γεωργίας (+ 1624, 13η Σεπτεμβρίου).
ΚΟΣΜΑΣ Ὁσιομ.ὁ Ἁγιαννανίτης (ΚΠολη 1760, 3η Δεκεμβρίου).
ΚΟΣΜΑΣ Ἱερομ. ὁ Αἰτωλός (Καλικόντασι Β. Ἠπείρου 1779, 24η Αὐγούστου).
ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ Ἱερομ. τῶν Ἀγράφων (ΚΠολη 1679, 5η Ἰουλίου).
ΚΥΡΑΝΝΑ Νεομ. τῆς Θεσσαλονίκης (Θεσσαλονίκη 1751, 28η Φεβρουαρίου).
ΚΥΡΙΛΛΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ἁγιορείτης (Θεσσαλονίκη 1566, 6η καί 13η Ἰουλίου).
ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΣΤ’ Ἱερομ. Πατριάρχης ΚΠόλεως (Ἀδριανούπολη 1921, 18η Ἀπριλίου).
ΚΥΡΜΙΔΩΛΗΣ Νεομ. τῆς Αἰγύπτου (Κάϊρο 1522, 18η Ὀκτωβρίου).
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΣ Ἱερομ. καί οἱ σύν αὐτῶ 16 Λαυρεώτες (Θεσσαλονίκη 1820, Σύναξη Ἁγιορειτῶν Πατέρων).
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ἱερομ. ὁ Ρῶσος (ΚΠολη 1743, 26η Δεκεμβρίου).
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Νεομ. ὁ Ὑδραῖος (Ρόδος 1800, 14η Νοεμβρίου).
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Νεομ. ὁ ἐξ Ἀγαρηνῶν (Κυδωνίες 1819, 2α Ἰουνίου).
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Νεομ. Μπρινκοβεάνου, Ἡγεμόνας τῆς Βλαχίας (ΚΠολη 1714, 16η Αὐγούστου).
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Νεομ. υἱός Ἡγεμόνα τῆς Βλαχίας Κωνσταντίνου Μπρινκοβεάνου (ΚΠολη 1714, 16η Αὐγούστου).

ΛΑΖΑΡΟΣ Ἱερομ. ὁ Πελοποννήσιος (Τρίπολη 16ος – 17ος αἰ. 23η Φεβρουαρίου).
ΛΑΖΑΡΟΣ Νεομ. ὁ Βούλγαρος (Πέργαμος 1802, 23η Ἀπριλίου).
ΛΟΥΚΑΣ Ὁσιομ. ὁ Ἁγιαννανίτης (Μυτιλήνη 1802, 23η Μαρτίου).

ΜΑΚΑΡΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ἁγιορείτης (Θεσσαλονίκη 1527, 14η Σεπτεμβρίου).
ΜΑΚΑΡΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ἁγιαννανίτης (Προύσα 1590, 6η Ὀκτωβρίου).
ΜΑΚΑΡΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Βατοπεδινός (+ 1822, 22α Ἰουνίου).
ΜΑΛΑΧΙΑΣ Ὁσιομ. τῆς Ρόδου (Ἱεροσόλυμα 1500, 29η Σεπτεμβρίου).
ΜΑΝΟΥΗΛ Νεομ. τῶν Σφακίων (Χίος 1792, 15η Μαρτίου).
ΜΑΝΟΥΗΛ Νεομ. τοῦ Ρεθύμνου (Ρέθυμνο 1824, 28η Ὀκτωβρίου).
ΜΑΝΟΥΗΛ Νεομ. τῆς Σαμοθράκης (Μάκρη Θράκης 1836, 6η Ἀπριλίου).
ΜΑΡΙΑ Νεομ. τῆς Κρήτης (Κρήτη 1826, 1η Μαΐου).
ΜΑΡΚΟΣ Νεομ. τῆς Κρήτης (Σμύρνη 1643, 14η Μαΐου).
ΜΑΡΚΟΣ Νεομ. τῆς Σμύρνης (Χίος 1801, 5η Ἰουνίου).
ΜΑΤΘΑΙΟΣ Νεομ. υἱός Ἡγεμόνα τῆς Βλαχίας Κωνσταντίνου Μπρινκοβεάνου (ΚΠολη 1714, 16η Αὐγούστου).
ΜΕΘΟΔΙΟΣ Ἱερομ. τοῦ Ἀμαρίου Κρήτης (Λάμπη 1793, 9η Ἰουλίου).
ΜΙΧΑΗΛ Νεομ. ὁ Μαυροειδῆς (Ἀδριανούπολη 1493, 17η Φεβρουαρίου).
ΜΙΧΑΗΛ Νεομ. τῶν Ἀγράφων (Θεσσαλονίκη 1544, 21η Μαρτίου).
ΜΙΧΑΗΛ Νεομ. ὁ Πακνανᾶς (Ἀθήνα 1771, 9η Ἰουλίου).
ΜΙΧΑΗΛ Νεομ. ὁ Βουρλιώτης (Σμύρνη 1772, 16η Ἀπριλίου).
ΜΙΧΑΗΛ Νεομ. τῆς Σαμοθράκης (Μάκρη Θράκης 1835, 6η Ἀπριλίου).
ΜΠΙΖΙΝΙ Νεομ. ὁ Γεωργιανός (Γεωργία 1661, 18η Σεπτεμβρίου).
ΜΥΡΩΝ Νεομ. τοῦ Ἡρακλείου (Ἡράκλειο 1793, 20η Μαρτίου).

ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ἁγιαννανίτης (Βουρλᾶ 1820, 11η Ἰουνίου).
ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ 9 ἀδελφοί Χερκχεουλίδ, οἱ ἀδελφοί καί ἡ μητέρα τους καί τῶν 9.000 Γεωργιανῶν πού φονεύθηκαν στή Μάχη τῆς Μαραβδᾶ (Γεωργία 1625, 3η Αὐγούστου).
ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΕΣ 100.000 Ὀρθοδόξων Γεωργιανῶν, σφαγιασθέντες κατά τήν κατάληψη τῆς Τιφλίδος ἀπό τόν Τζελαλεντίν (31η Ὀκτωβρίου).
ΝΕΟΦΥΤΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ἀμοργιανός (Πάτμος 1558, α’ Κυριακή μετά τήν 10η Ἰουλίου).
ΝΕΟΦΥΤΟΣ Ὁσιομ. ὁ Βατοπεδινός (+ 1822, 22α Ἰουνίου).
ΝΙΚΗΤΑΣ Νεομ. τῆς Νισύρου (Χίος 1792, 21η Ἰουνίου).
ΝΙΚΗΤΑΣ Ἱερομ. ὁ Ἁγιαννανίτης (Σέρρες 1808, 4η Ἀπριλίου).
ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ Ἱερομ. (Καφφᾶς Ταυρικῆς 1730, 12η Μαρτίου).
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ὁσιομ. τῶν Μετεώρων (+ 1551, 16η Αὐγούστου).
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ἁγιαννανίτης (Ἐλβασάν 1722, 11η Ἰουλίου).
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Ἱερομ. τῆς Θέρμης Λέσβου (Θέρμη 1463, Τρίτη τῆς Διακαινησίμου).
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομ. ὁ Κορίνθιος (ΚΠολη 1554, 14η Φεβρουαρίου).
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομ. τοῦ Μετσόβου (Τρίκαλα 1617, 16η Μαΐου).
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομ. ὁ Καραμάνος (Σμύρνη 1657, 19η Μαρτίου).
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομ. ὁ Παντοπώλης (ΚΠολη 1672, 23η Σεπτεμβρίου).
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομ. τῆς ΚΠόλεως (ΚΠολη 1732, 12η Νοεμβρίου).
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομ. τῆς Χίου (Χίος 1754, 31η Ὀκτωβρίου).
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομ. τῆς Μαγνησίας Μ. Ἀσίας (Μαγνησία 1796, 24η Ἀπριλίου).
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομ. τῶν Σπετσῶν (Χίος 1822, 3η Φεβρουαρίου).
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Νεομ. τοῦ Ρεθύμνου (Ρέθυμνο 1824, 28η Ὀκτωβρίου).

ΟΝΟΥΦΡΙΟΣ Ἱερομ. ὁ Χιλανδαρινός (Χίος 1818, 4η Ἰανουαρίου).
ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΕΣ 6.000 τῆς Γεωργίας (Γκαρέτζα 1615, 10η Ἀπριλίου).
ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΕΣ 150 τῆς Μονῆς Νταοῦ Πεντέλης (Νταοῦ Πεντέλης 1680, 10η Ἀπριλίου).
ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΡΕΣ 3 τῆς Μονῆς Ξενοφῶντος (ΚΠολη 1821, Σύναξη Ἁγιορειτῶν Πατέρων).

ΠΑΪΣΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Κολλυβᾶς (Ἅγιο Ὄρος 1773, Σύναξη Ἁγιορειτῶν Πατέρων).
ΠΑΙΣΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Σέρβος (Βελιγράδι 1814, 17η Δεκεμβρίου).
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Νεομ. τῆς Καισαρείας (ΚΠολη 1765, 24η Ἰουνίου).
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Νεομ. ὁ Πελοποννήσιος (Ἱεροσόλυμα 1820, 5η Ἀπριλίου).
ΠΑΝΑΓΟΣ Νεομ. τῆς Γαστούνης Πελοποννήσου (Γαστούνη 1716, 9η Μαρτίου).
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ Νεομ. τῆς Τραπεζοῦντος (Τραπεζοῦντα 1659, 1η Μαρτίου).
ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ Ἱερομ. Πατριάρχης ΚΠόλεως (ΚΠολη 1657, 24η Μαρτίου).
ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ Ἱερομ. ἐπ. Διδυμοτείχου (Διδυμότειχο 1805, 5η Μαρτίου).
ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ Ἱερομ. τῆς Πάτμου (+ 1805, Β΄ Κυριακή Ματθαίου).
ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ Ἱερομ. τῆς Μονῆς Κιζιλτασκόγκ Κριμαίας (+1867, 4η Σεπτεμβρίου).
ΠΑΥΛΟΣ Νεομ. ὁ Ρῶσος (ΚΠολη 1683, 3η Ἀπριλίου).
ΠΑΥΛΟΣ Ὁσιομ. ὁ Γεωργιανός (Γεωργία 17ος αἰ. 1η Ἰουνίου).
ΠΑΥΛΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ἁγιαννανίτης (Τρίπολη 1818, 22α Μαΐου).
ΠΑΥΛΟΣ Ὁσιομ. ὁ Κωνσταμονίτης (Θεσσαλονίκη 1824, 12η Ἰουνίου).
ΠΑΧΩΜΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ρῶσος (Φιλαδέλφεια 1730, 7η Μαΐου).
ΠΕΤΡΟΣ Ἱερομ. (Τραπεζοῦντα 1478 – 1481).
ΠΕΤΡΟΣ Νεομ. τῆς Τριπόλεως (Ὀδεμήσιο Μ. Ἀσίας 1776, 1η Ἰανουαρίου).
ΠΟΛΥΔΩΡΟΣ Νεομ. τῆς Λευκωσίας (Ν. Ἔφεσος 1794, 3η Σεπτεμβρίου).
ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ Ὁσιομ. τῆς Βάρνας (Σμύρνη 1810, 25η Ἰουνίου).

ΡΑΔΟΣ Νεομ. υἱός Ἡγεμόνα τῆς Βλαχίας Κωνσταντίνου Μπρινκοβεάνου (ΚΠολη 1714, 16η Αὐγούστου).
ΡΑΦΑΗΛ Ἱερομ. τῆς Θέρμης Λέσβου (Θέρμη 1463, Τρίτη τῆς Διακαινησίμου).
ΡΩΜΑΝΟΣ Ὁσιομ. τοῦ Καρπενησίου (ΚΠολη 1694, 5η Ἰανουαρίου).
ΡΩΜΑΝΟΣ Ἱερομ. τῆς Λακεδαιμονίας (ΚΠολη 1695, 6η Ἰανουαρίου).

ΣΑΒΒΑΣ Νεομ. τοῦ Νιγδίου Μ. Ἀσίας (ΚΠολη 1726, 12η Νοεμβρίου).
ΣΑΒΒΑΣ Ὁσιομ. ὁ Κωνσταμονίτης (Θεσσαλονίκη 1824, 10η Ἰουνίου).
ΣΑΛΒΙ Νεομ. ὁ Γεωργιανός (Γεωργία 1661, 18η Σεπτεμβρίου).
ΣΑΛΩΜΗ Νεομ. ἡ Γεωργιανή (Γεωργία 18ος αἰ., 20η Ἰουλίου).
ΣΕΡΑΠΙΩΝ Ὁσιομ. τῆς Μονῆς Γκαρεντζύ (Γεωργία 1851, 12η Αὐγούστου).
ΣΕΡΑΦΕΙΜ Ἱερομ. Ἀρχιεπίσκοπος Φαναρίου (Τρίκαλα 1601, 4η Δεκεμβρίου).
ΣΙΜΩΝ Ὁσιομ. τῆς Μονῆς Γκαρεντζύ (Γεωργία 1851, 12η Αὐγούστου).
ΣΙΩ Ὁσιομ. ὁ Νέος, (Γεωργία 17ος αἰ. 1η Ἰουνίου).
ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ Νεομ. τῆς Δημητριάδος (ΚΠολη 1680, 16η Αὐγούστου).
ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ Νεομ. τῶν Σπετσῶν (Χίος 1822, 3η Φεβρουαρίου).
ΣΤΑΝΚΟ Νεομ. ὁ βοσκός (Νίκσιτς Μαυροβουνίου 1712, 28η Ἀπριλίου).
ΣΤΕΦΑΝΟΣ Νεομ. υἱός Ἡγεμόνα τῆς Βλαχίας Κωνσταντίνου Μπρινκοβεάνου (ΚΠολη 1714, 16η Αὐγούστου).
ΣΥΜΕΩΝ Νεομ. τῆς Τραπεζοῦντος (ΚΠολη 1653, 14η Αὐγούστου).
ΣΥΝΕΣΙΟΣ Ὁσιομ. ὁ Κωνσταμονίτης (Θεσσαλονίκη 1824, 12η Ἰουνίου).

ΤΙΜΟΘΕΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ἐσφιγμενίτης (Ἀδριανούπολη 1820, 29η Ὀκτωβρίου).
ΤΙΜΟΘΕΟΣ Ὁσιομ. ὁ Κωνσταμονίτης (+ 1822;, 12η Ἰουνίου).
ΤΟΥΝΟΜ Νεομ. ὁ Ἐμίρης (Ἱεροσόλυμα 1580, 18η Ἀπριλίου).
ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ Νεομ. τῆς Ζαγορᾶς Πηλίου (ΚΠολη 1680, 8η Αὐγούστου).

ΦΙΛΟΘΕΗ Ὁσιομ. ἡ Ἀθηναῖα (Ἀθήνα 1589, 19η Φεβρουαρίου).

ΧΑΙΔΩ Νεομ. τοῦ Στανοῦ Χαλκιδικῆς (19ος αἰ. 1η Σεπτεμβρίου).
ΧΡΗΣΤΟΣ Νεομ. τῆς Πρεβέζης (Κῶς 1668, 5η Αὐγούστου).
ΧΡΗΣΤΟΣ Νεομ. τῆς Γαστούνης Πελοποννήσου (Γαστούνη 1716, 9η Μαρτίου).
ΧΡΗΣΤΟΣ Νεομ. ὁ Κηπουρός (ΚΠολη 1748, 12η Φεβρουαρίου).
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Νεομ. τῆς Κασσάνδρας (Θεσσαλονίκη 1777, 28η Ἰουλίου).
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Νεομ. τῶν Πατρῶν (Πάτραι 1821, Τρίτη τῆς Διακαινησίμου).
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ Ὁσιομ. ὁ Διονυσιάτης (Ἀδριανούπολη 1818, 16η Ἀπριλίου).
ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ Ὁσιομ. ὁ Ξενοφωντινός (ΚΠολη 1821, 10η Ἀπριλίου).
ΧΡΥΣΗ Νεομ. τῶν Μογλενῶν (Μογλενᾶ 1795, 13η Ὀκτωβρίου).
ΧΟΤΖΑ ΑΜΙΡΗΣ Νεομ. (Ἱεροσόλυμα 1614). 













Κάποια Χριστούγεννα...

  Κάποια Χριστούγεννα... ''Πήγε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στα γραφεία της εφημερίδας «Ἀκρόπολις» για να παραδώσει ένα χριστουγεννιά...